മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം17

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം17

1 [വാ]
     താം തൂപയാത്വാ രാജേന്ദ്ര ശാല്വഃ സൗഭപതിസ് തദാ
     പ്രഭൂതനരനാഗേന ബലേനോപവിവേശ ഹ
2 സമേ നിവിഷ്ടാ സാ സേനാ പ്രഭൂതസലിലാശയേ
     ചതുരംഗ ബലോപേതാ ശാല്വരാജാഭിപാലിതാ
3 വർജയിത്വാ ശ്മശാനാനി ദേവതായതനാനി ച
     വൽമീകാശ് ചൈവ ചൈത്യാംശ് ച തൻ നിവിഷ്ടം അഭൂദ് ബലം
4 അനീകാനാം വിഭാഗേന പന്ഥാനഃ ഷട് കൃതാഭവൻ
     പ്രവണാ നവ ചൈവാസഞ് ശാല്വസ്യ ശിബിരേ നൃപ
5 സർവായുധസമോപേതം സർവശസ്ത്രവിശാരദം
     രഥനാഗാശ്വകലിലം പദാതിധ്വജസങ്കുലം
6 തുഷ്ടപുഷ്ടജനോപേതം വീര ലക്ഷണലക്ഷിതം
     വിചിത്രധ്വജസംനാഹം വിചിത്രരഥകാർമുകം
7 സംനിവേശ്യ ച കൗരവ്യ ദ്വാരകായാം നരർഷഭ
     അഭിസാരയാം ആസ തദാ വേഗേന പതഗേന്ദ്രവത്
8 തദാപതന്തം സന്ദൃശ്യ ബലം ശാല്വപതേസ് തദാ
     നിര്യായ യോധയാം ആസുഃ കുമാരാ വൃഷ്ണിനന്ദനാഃ
9 അസഹന്തോ ഽഭിയാതം തച് ഛാല്വ രാജസ്യ കൗരവ
     ചാരുദേഷ്ണശ് ച സാംബശ് ച പ്രദ്യുമ്നശ് ച മഹാരഥഃ
10 തേ രഥൈർ ദംശിതാഃ സർവേ വിചിത്രാഭരണ ധ്വജാഃ
    സംസക്താഃ ശാല്വരാജസ്യ ബഹുഭിർ യോധപുംഗവൈഃ
11 ഗൃഹീത്വാ തു ധനുഃ സാംബഃ ശാല്വസ്യ സചിവം രണേ
    യോധയാം ആസ സംഹൃഷ്ടഃ ക്ഷേമവൃദ്ധിം ചമൂപതിം
12 തസ്യ ബാണമയം വർഷം ജാംബവത്യാഃ സുതോ മഹ ത്
    മുമോച ഭരതശ്രേഷ്ഠ യഥാ വർഷം സഹസ്രധൃക്
13 തദ് ബാണവർഷം തുമുലം വിഷേഹേ സ ചമൂപതിഃ
    ക്ഷേമവൃദ്ധിർ മഹാരാജ ഹിമവാൻ ഇവ നിശ്ചലഃ
14 തതഃ സാംബായ രാജേന്ദ്ര ക്ഷേമവൃദ്ധിർ അപി സ്മ ഹ
    മുമോച മായാവിഹിതം ശരജാലം മഹത്തരം
15 തതോ മായാമയം ജാലം മായയൈവ വിദാര്യ സഃ
    സാംബഃ ശരസഹസ്രേണ രഥം അസ്യാഭ്യവർഷത
16 തതഃ സ വിദ്ധഃ സാംബേന ക്ഷേമവൃദ്ധിശ് ചമൂപതിഃ
    അപായാജ് ജവനൈർ അശ്വൈഃ സാംബ ബാണപ്രപീഡിതഃ
17 തസ്മിൻ വിപ്രദ്രുതേ ക്രൂരേ ശാല്വസ്യാഥ ചമൂപതൗ
    വേഗവാൻ നാമ ദൈതേയഃ സുതം മേ ഽഭ്യദ്രവദ് ബലീ
18 അഭിപന്നസ് തു രാജേന്ദ്ര സാംബോ വൃഷ്ണികുലോദ്വഹഃ
    വേഗം വേഗവതോ രാജംസ് തസ്ഥൗ വീരോ വിധാരയൻ
19 സ വേഗവതി കൗന്തേയ സാംബോ വേഗവതീം ഗദാം
    ചിക്ഷേപ തരസാ വീരോ വ്യാവിധ്യ സത്യവിക്രമഃ
20 തയാ ത്വ് അഭിഹതോ രാജൻ വേഗവാൻ അപതദ് ഭുവി
    വാതരുഗ്ണ ഇവ ക്ഷുണ്ണോ ജീർണ മൂലോ വനസ്പതിഃ
21 തസ്മിൻ നിപതിതേ വീരേ ഗദാ നുന്നേ മഹാസുരേ
    പ്രവിശ്യ മഹതീം സേനാം യോധയാം ആസ മേ സുതഃ
22 ചാരുദേഷ്ണേന സംസക്തോ വിവിന്ധ്യോനാമ ദാനവഃ
    മഹാരഥഃ സമാജ്ഞാതോ മഹാരാജ മഹാധനുഃ
23 തതഃ സുതുമുലം യുദ്ധം ചാരുദേഷ്ണ വിവിന്ധ്യയോഃ
    വൃത്രവാസവയോ രാജൻ യഥാപൂർവം തഥാഭവത്
24 അന്യോന്യസ്യാഭിസങ്ക്രുദ്ധാവ് അന്യോന്യം ജഘ്നതുഃ ശരൈഃ
    വിനദന്തൗ മഹാരാജ സിംഹാവ് ഇവ മഹാബലൗ
25 രൗക്മിണേയസ് തതോ ബാണം അഗ്ന്യർകോപമ വർചസം
    അഭിമാന്ത്ര്യ മഹാസ്ത്രേണ സന്ദധേ ശത്രുനാശനം
26 സ വിവിന്ധ്യായ സക്രോധഃ സമാഹൂയ മഹാരഥഃ
    ചിക്ഷേപ മേ സുതോ രാജൻ സ ഗതാസുർ അഥാപതത്
27 വിവിന്ധ്യം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ താം ച വിക്ഷോഭിതാം ചമൂം
    കാമഗേന സ സൗഭേന ശാല്വഃ പുനർ ഉപാഗമത്
28 തതോ വ്യാകുലിതം സർവം ദ്വാരകാവാസിതദ് ബലം
    ദൃഷ്ട്വാ ശാല്വം മഹാബാഹോ സൗഭസ്ഥം പൃഥിവീ ഗതം
29 തതോ നിര്യായ കൗന്തേയ വ്യവസ്ഥാപ്യ ച തദ് ബലം
    ആനർതാനാം മഹാരാജ പ്രദ്യുമ്നോ വാക്യം അബ്രവീത്
30 സർവേ ഭവന്തസ് തിഷ്ഠന്തു സർവേ പശ്യന്തു മാം യുധി
    നിവാരയന്തം സംഗ്രാമേ ബലാത് സൗഭം സരാജകം
31 അഹം സൗഭപതേഃ സേനാം ആയസൈർ ഭുജഗൈർ ഇവ
    ധനുർ ഭുജവിനിർമുക്തൈർ നാശയാമ്യ് അദ്യ യാദവാഃ
32 ആശ്വസധ്വം ന ഭീഃ കാര്യാ സൗഭരാഡ് അദ്യ നശ്യതി
    മയാഭിപന്നോ ദുഷ്ടാത്മാ സസൗഭോ വിനശിഷ്യതി
33 ഏവം ബ്രുവതി സംഹൃഷ്ടേ പ്രദ്യുമ്നേ പാണ്ഡുനന്ദന
    വിഷ്ഠിതം തദ് ബലം വീര യുയുധേ ച യഥാസുഖം