മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം164

←അധ്യായം163

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം164

അധ്യായം165→

1 [അർജ്]
     തതസ് താം അവസം പ്രീതോ രജനീം തത്ര ഭാരത
     പ്രസാദാദ് ദേവദേവസ്യ ത്ര്യംബകസ്യ മഹാത്മനഃ
 2 വ്യുഷിതോ രജനീം ചാഹം കൃത്വാ പൂർവാഹ്ണിക ക്രിയാം
     അപശ്യം തം ദ്വിജശ്രേഷ്ഠം ദൃഷ്ടവാൻ അസ്മി യം പുരാ
 3 തസ്മൈ ചാഹം യഥാവൃത്തം സർവം ഏവ ന്യവേദയം
     ഭഗവന്തം മഹാദേവം സമേതോ ഽസ്മീതി ഭാരത
 4 സ മാം ഉവാച രാജേന്ദ്ര പ്രീയമാണോ ദ്വിജോത്തമഃ
     ദൃഷ്ടസ് ത്വയാ മഹാദേവോ യഥാ നാന്യേന കേന ചിത്
 5 സമേത്യ ലോകപാലൈസ് തു സർവൈർ വൈവസ്വതാദിഭിഃ
     ദ്രഷ്ടാസ്യ് അനഘ ദേവേന്ദ്രം സ ച തേ ഽസ്ത്രാണി ദാസ്യതി
 6 ഏവം ഉക്ത്വാ സ മാം രാജന്ന് ആശ്ലിഷ്യ ച പുനഃ പുനഃ
     അഗച്ഛത് സ യഥാകാമം ബ്രാഹ്മണഃ സൂര്യസംനിഭഃ
 7 അഥാപരാഹ്ണേ തസ്യാഹ്നഃ പ്രാവാത് പുണ്യഃ സമീരണഃ
     പുനർ നവം ഇമം ലോകം കുർവന്ന് ഇവ സപത്നഹൻ
 8 ദിവ്യാനി ചൈവ മാല്യാനി സുഗന്ധീനി നവാനി ച
     ശൈശിരസ്യ ഗിരേഃ പാദേ പ്രാദുരാസൻ സമീപതഃ
 9 വാദിത്രാണി ച ദിവ്യാനി സുഘോഷാണി സമന്തതഃ
     സ്തുതയശ് ചേന്ദ്ര സംയുക്താ അശ്രൂയന്ത മനോഹരാഃ
 10 ഗണാശ് ചാപ്സരസാം തത്ര ഗന്ധർവാണാം തഥൈവ ച
    പുരസ്താദ് ദേവദേവസ്യ ജഗുർ ഗീതാനി സർവശഃ
11 മരുതാം ച ഗണാസ് തത്ര ദേവ യാനൈർ ഉപാഗമൻ
    മഹേന്ദ്രാനുചരാ യേ ച ദേവ സദ്മ നിവാസിനഃ
12 തതോ മരുത്വാൻ ഹരിഭിർ യുക്തൈർ വാഹൈഃ സ്വലങ്കൃതൈഃ
    ശചീ സഹായസ് തത്രായാത് സഹ സർവൈസ് തദാമരൈഃ
13 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു കുബേരോ നരവാഹനഃ
    ദർശയാം ആസ മാം രാജംൽ ലക്ഷ്മ്യാ പരമയാ യുതഃ
14 ദക്ഷിണസ്യാം ദിശി യമം പ്രത്യപശ്യം വ്യവസ്ഥിതം
    വരുണം ദേവരാജം ച യഥാസ്ഥാനം അവസ്ഥിതം
15 തേ മാം ഊചുർ മഹാരാജ സാന്ത്വയിത്വാ സുരർഷഭാഃ
    സവ്യസാചിൻ സമീക്ഷസ്വ ലോകപാലാൻ അവസ്ഥിതാൻ
16 സുരകാര്യാർഥ സിദ്ധ്യർഥം ദൃഷ്ടവാൻ അസി ശങ്കരം
    അസ്മത്തോ ഽപി ഗൃഹാണ ത്വം അസ്ത്രാണീതി സമന്തതഃ
17 തതോ ഽഹം പ്രയതോ ഭൂത്വാ പ്രണിപത്യ സുരർഷഭാൻ
    പ്രത്യഗൃഹ്ണം തദാസ്ത്രാണി മഹാന്തി വിധിവത് പ്രഭോ
18 ഗൃഹീതാസ്ത്രസ് തതോ ദേവൈർ അനുജ്ഞ്ഷാതോ ഽസ്മി ഭാരത
    അഥ ദേവാ യയുഃ സർവേ യഥാഗതം അരിന്ദമ
19 മഘവാൻ അപി ദേവേശോ രഥം ആരുഹ്യ സുപ്രഭം
    ഉവാച ഭഗവാൻ വാക്യം സ്മയന്ന് ഇവ സുരാരിഹാ
20 പുരൈവാഗമനാദ് അസ്മാദ് വേദാഹം ത്വാം ധനഞ്ജയ
    അതഃ പരം ത്വ് അഹം വൈ ത്വാം ദർശയേ ഭരതർഷഭ
21 ത്വയാ ഹി തീർഥേഷു പുരാ സമാപ്ലാവഃ കൃതോ ഽസകൃത്
    തപശ് ചേദം പുരാ തപ്തം സ്വർഗം ഗന്താസി പാണ്ഡവ
22 ഭൂയോ ചൈവ തു തപ്തവ്യം തപോ പരമദാരുണം
    ഉവാച ഭഗവാൻ സർവം തപസശ് ചോപപാദനം
23 മാതലിർ മന്നിയോഗാത് ത്വാം ത്രിദിവം പ്രാപയിഷ്യതി
    വിദിതസ് ത്വം ഹി ദേവാനാം ഋഷീണാം ച മഹാത്മനാം
24 തതോ ഽഹം അബ്രുവം ശക്രം പ്രസീദ ഭഗവൻ മമ
    ആചാര്യം വരയേ ത്വാഹം അസ്ത്രാർഥം ത്രിദശേശ്വര
25 [ഇന്ദ്ര]
    ക്രൂരം കർമാസ്ത്രവിത് താത കരിഷ്യസി പരന്തപ
    യദർഥം അസ്ത്രാണീപ്സുസ് ത്വം തം കാമം പാണ്ഡവാപ്നുഹി
26 [അർജ്]
    തതോ ഽഹം അബ്രുവം നാഹം ദിവ്യാന്യ് അസ്ത്രാണി ശത്രുഹൻ
    മാനുഷേഷു പ്രയോക്ഷ്യാമി വിനാസ്ത്ര പ്രതിഘാതനം
27 താനി ദിവ്യാനി മേ ഽസ്ത്രാണി പ്രയച്ഛ വിബുധാധിപ
    ലോകാംശ് ചാസ്ത്രജിതാൻ പശ്ചാൽ ലഭേയം സുരപുംഗവ
28 [ഇന്ദ്ര]
    പരീക്ഷാർഥം മയൈതത് തേ വാക്യം ഉക്തം ധനഞ്ജയ
    മമാത്മജസ്യ വചനം സൂപപന്നം ഇദം തവ
29 ശിക്ഷ മേ ഭവനം ഗത്വാ സർവാണ്യ് അസ്ത്രാണി ഭാരത
    വായോർ അഗ്നേർ വസുഭ്യോ ഽഥ വരുണാത് സമരുദ്ഗണാത്
30 സാധ്യം പൈതാമഹം ചൈവ ഗന്ധർവോരഗരക്ഷസാം
    വൈഷ്ണവാനി ച സർവാണി നൈരൃതാനി തഥൈവ ച
    മദ്ഗതാനി ച യാനീഹ സർവാസ്ത്രാണി കുരൂദ്വഹ
31 [അർജ്]
    ഏവം ഉക്ത്വാ തു മാം ശക്രസ് തത്രൈവാന്തരധീയത
    അഥാപശ്യം ഹരി യുജം രഥം ഐന്ദ്രം ഉപസ്ഥിതം
    ദിവ്യം മായാമയം പുണ്യം യത്തം മാതലിനാ നൃപ
32 ലോകപാലേഷു യാതേഷു മാം ഉവാചാഥ മാതലിഃ
    ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛതി ശക്രസ് ത്വാം ദേവരാജോ മഹാദ്യുതേ
33 സംസിദ്ധസ് ത്വം മഹാബാഹോ കുരു കാര്യം അനുത്തമം
    പശ്യ പുണ്യകൃതാം ലോകാൻ സശരീരോ ദിവം വ്രജ
34 ഇത്യ് ഉക്തോ ഽഹം മാതലിനാ ഗിരിം ആമന്ത്ര്യ ശൈശിരം
    പ്രദക്ഷിണം ഉപാവൃത്യ സമാരോഹം രഥോത്തമം
35 ചോദയാം ആസ സഹയാൻ മനോമാരുതരംഹസഃ
    മാതലിർ ഹയശാസ്ത്രജ്ഞോ യഥാവദ് ഭൂരിദക്ഷിണഃ
36 അവൈക്ഷന്ത ച മേ വക്ത്രം സ്ഥിതസ്യാഥ സ സാരഥിഃ
    തഥാ ഭ്രാന്തേ രഥേ രാജൻ വിസ്മിതശ് ചേദം അബ്രവീത്
37 അത്യദ്ഭുതം ഇദം മേ ഽദ്യ വിചിത്രം പ്രതിഭാതി മാം
    യദ് ആസ്ഥിതോ രഥം ദിവ്യം പദാ ന ചലിതോ ഭവാൻ
38 ദേവരാജോ ഽപി ഹി മയാ നിത്യം അത്രോപലക്ഷിതഃ
    വിചലൻ പ്രഥമോത്പാതേ ഹയാനാം ഭരതർഷഭ
39 ത്വം പുനഃ സ്ഥിത ഏവാത്ര രഥേ ഭ്രാന്തേ കുരൂദ്വഹ
    അതിശക്രം ഇദം സത്ത്വം തവേതി പ്രതിഭാതി മേ
40 ഇത്യ് ഉക്ത്വാകാശം ആവിശ്യ മാതലിർ വിബുധാലയാൻ
    ദർശയാം ആസ മേ രാജൻ വിമാനാനി ച ഭാരത
41 നന്ദനാദീനി ദേവാനാം വനാനി ബഹുലാന്യ് ഉത
    ദർശയാം ആസ മേ പ്രീത്യാ മാതലിഃ ശക്രസാരഥിഃ
42 തതഃ ശക്രസ്യ ഭവനം അപശ്യം അമരാവതീം
    ദിവ്യൈഃ കാമഫലൈർ വൃക്ഷൈ രത്നൈശ് ച സമലങ്കൃതാം
43 ന താം ഭാസയതേ സൂര്യോ ന ശീതോഷ്ണേ ന ച ക്ലമഃ
    രജഃ പങ്കോ ന ച തമസ് തത്രാസ്തി ന ജരാ നൃപ
44 ന തത്ര ശോകോ ദൈന്യം വാ വൈവർണ്യം ചോപലക്ഷ്യതേ
    ദിവൗകസാം മഹാരാജ ന ച ഗ്ലാനിർ അരിന്ദമ
45 ന ക്രോധലോഭൗ തത്രാസ്താം അശുഭം ച വിശാം പതേ
    നിത്യതുഷ്ടാശ് ച ഹൃഷ്ടാശ് ച പ്രാണിനഃ സുരവേശ്മനി
46 നിത്യപുഷ്പഫലാസ് തത്ര പാദപാ ഹരിതഛദാഃ
    പുഷ്കരിണ്യശ് ച വിവിധാഃ പദ്മസൗഗന്ധികായുതാഃ
47 ശീതസ് തത്ര വവൗ വായുഃ സുഗന്ധോ ജീവനഃ ശുചിഃ
    സർവരത്നവിചിത്രാ ച ഭൂമിഃ പുഷ്പവിഭൂഷിതാ
48 മൃഗദ്വിജാശ് ച ബഹവോ രുചിരാ മധുരസ്വരാഃ
    വിമാനയായിനശ് ചാത്ര ദൃശ്യന്തേ ബഹവോ ഽമരാഃ
49 തതോ ഽപശ്യം വസൂൻ രുദ്രാൻ സാധ്യാംശ് ച സമരുദ്ഗണാൻ
    ആദിത്യാൻ അശ്വിനൗ ചൈവ താൻ സർവാൻ പ്രത്യപൂജയം
50 തേ മാം വീര്യേണ യശസാ തേജസാ ച ബലേന ച
    അസ്ത്രൈശ് ചാപ്യ് അന്വജാനന്ത സമ്പ്രാമ വിജയേന ച
51 പ്രവിശ്യ താം പുരീം രമ്യാം ദേവഗന്ധർവസേവിതാം
    ദേവരാജം സഹസ്രാക്ഷം ഉപാതിഷ്ഠം കൃതാഞ്ജലിഃ
52 ദദാവ് അർധാസനം പ്രീതഃ ശക്രോ മേ ദദതാം വരഃ
    ബഹുമാനാച് ച ഗാത്രാണി പസ്പർശ മമ വാസവഃ
53 തത്രാഹം ദേവഗന്ധർവൈഃ സഹിതോ ഭുരി ദക്ഷിണ
    അസ്ത്രാർഥം അവസം സ്വർഗേ കുർവാണോ സ്ത്രാണി ഭാരത
54 വിശ്വാവസോശ് ച മേ പുത്രശ് ചിത്രസേനോ ഽഭവത് സഖാ
    സ ച ഗാന്ധർവം അഖിലം ഗ്രാഹയാം ആസ മാം നൃപ
55 തതോ ഽഹം അവസം രാജൻ ഗൃഹീതാസ്ത്രഃ സുപൂജിതഃ
    സുഖം ശക്രസ്യ ഭവനേ സർവകാമസമന്വിതഃ
56 ശൃണ്വൻ വൈ ഗീതശബ്ദം ച തൂര്യശബ്ദം ച പുഷ്കലം
    പശ്യംശ് ചാപ്സരസഃ ശ്രേഷ്ഠാ നൃത്യമാനാഃ പരന്തപ
57 തത് സർവം അനവജ്ഞായ തഥ്യം വിജ്ജ്ഞായ ഭാരത
    അത്യർഥം പ്രതിഗൃഹ്യാഹം അസ്ത്രേഷ്വ് ഏവ വ്യവസ്ഥിതഃ
58 തതോ ഽതുഷ്യത് സഹസ്രാക്ഷസ് തേന കാമേന മേ വിഭുഃ
    ഏവം മേ വസതോ രാജന്ന് ഏഷ കാലോ ഽത്യഗാദ് ദിവി