മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം52

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം52

1 [സ്]
     പ്രഭാതായാം തു ശർവര്യാം ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവസ് തതഃ
     അനീകാന്യാനുസംയാനേ വ്യാദിദേശാഥ ഭാരത
 2 ഗാരുഡം ച മഹാവ്യൂഹം ചക്രേ ശാന്തനവസ് തദാ
     പുത്രാണാം തേ ജയാകാങ്ക്ഷീ ഭീഷ്മഃ കുരുപിതാമഹഃ
 3 ഗരുഡസ്യ സ്വയം തുണ്ഡേ പിതാ ദേവവ്രതസ് തവ
     ചക്ഷുഷീ ച ഭരദ്വാജഃ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
 4 അശ്വത്ഥാമാ കൃപശ് ചൈവ ശീർഷം ആസ്താം യശസ്വിനൗ
     ത്രിഗർതൈർ മത്സ്യകൈകേയൈർ വാടധാനൈശ് ച സംയുതൗ
 5 ഭൂരിശ്രവാഃ ശലഃ ശല്യോ ഭഗദത്തശ് ച മാരിഷ
     മദ്രകാഃ സിന്ധുസൗവീരാസ് തഥാ പഞ്ച നദാശ് ച യേ
 6 ജയദ്രഥേന സഹിതാ ഗ്രീവായാം സംനിവേശിതാഃ
     പൃഷ്ഠേ ദുര്യോധനോ രാജാ സോദരൈഃ സാനുഗൈർ വൃതഃ
 7 വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ കാംബോജശ് ച ശകൈഃ സഹ
     പുച്ഛം ആസൻ മഹാരാജ ശൂരസേനാശ് ച സർവശഃ
 8 മാഗധാശ് ച കലിംഗാശ് ച ദാശേരക ഗണൈഃ സഹ
     ദക്ഷിണം പക്ഷം ആസാദ്യ സ്ഥിതാ വ്യൂഹസ്യ ദംശിതാഃ
 9 കാനനാശ് ച വികുഞ്ജാശ് ച മുക്താഃ പുണ്ഡ്രാവിഷസ് തഥാ
     ബൃഹദ്ബലേന സഹിതാ വാമം പക്ഷം ഉപാശ്രിതാഃ
 10 വ്യൂഢം ദൃഷ്ട്വാ തു തത് സൈന്യം സവ്യസാചീ പരന്തപഃ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേന സഹിതഃ പ്രത്യവ്യൂഹത സംയുഗേ
    അർധചന്ദ്രേണ വ്യൂഹേന വ്യൂഹം തം അതിദാരുണം
11 ദക്ഷിണം ശൃംഗം ആസ്ഥായ ഭീമസേനോ വ്യരോചത
    നാനാശസ്ത്രൗഘസമ്പന്നൈർ നാനാദേശ്യൈർ നൃപൈർ വൃതഃ
12 തദ് അന്വ് ഏവ വിരാടശ് ച ദ്രുപദശ് ച മഹാരഥഃ
    തദനന്തരം ഏവാസീൻ നീലോ ലീലായുധൈഃ സഹ
13 നീലാദ് അനന്തരം ചൈവ ധൃഷ്ടകേതുർ മഹാരഥഃ
    ചേദികാശികരൂഷൈശ് ച പൗരവൈശ് ചാഭിസംവൃതഃ
14 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ ശിഖണ്ഡീ ച പാഞ്ചാലാശ് ച പ്രഭദ്രകാഃ
    മധ്യേ സൈന്യസ്യ മഹതഃ സ്ഥിതാ യുദ്ധായ ഭാരത
15 തഥൈവ ധർമരാജോ ഽപി ഗജാനീകേന സംവൃതഃ
    തതസ് തു സാത്യകീ രാജൻ ദ്രൗപദ്യാഃ പഞ്ച ചാത്മജാഃ
16 അഭിമന്യുസ് തതസ് തൂർണം ഇരാവാംശ് ച തതഃ പരം
    ഭൈമസേനിസ് തതോ രാജൻ കേകയാശ് ച മഹാരഥാഃ
17 തതോ ഽഭൂദ് ദ്വിപദാം ശ്രേഷ്ഠോ വാമം പാർശ്വം ഉപാശ്രിതഃ
    സർവസ്യ ജഗതോ ഗോപ്താ ഗോപ്താ യസ്യ ജനാർദനഃ
18 ഏവം ഏതൻ മഹാവ്യൂഹം പ്രത്യവ്യൂഹന്ത പാണ്ഡവാഃ
    വധാർഥം തവ പുത്രാണാം തത്പക്ഷം യേ ച സംഗതാഃ
19 തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം വ്യതിഷക്ത രഥദ്വിപം
    താവകാനാം പരേഷാം ച നിഘ്നതാം ഇതരേതരം
20 ഹയൗഘാശ് ച രഥൗഘാശ് ച തത്ര തത്ര വിശാം പതേ
    സമ്പതന്തഃ സ്മ ദൃശ്യന്തേ നിഘ്നമാനാഃ പരസ്പരം
21 ധാവതാം ച രഥൗഘാനാം നിഘ്നതാം ച പൃഥക് പൃഥക്
    ബഭൂവ തുമുലഃ ശബ്ദോ വിമിശ്രോ ദുന്ദുഭിസ്വനൈഃ
22 ദിവസ്പൃൻ നരവീരാണാം നിഘ്നതാം ഇതരേതരം
    സമ്പ്രഹാരേ സുതുമുലേ തവ തേഷാം ച ഭാരത