മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം49

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം49

1 [ധൃ]
     കഥം ദ്രോണോ മഹേഷ്വാസഃ പാഞ്ചാല്യശ് ചാപി പാർഷതഃ
     രണേ സമീയതുർ യത്തൗ തൻ മമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ
2 ദിഷ്ടം ഏവ പരം മന്യേ പൗരുഷാദ് അപി സഞ്ജയ
     യത്ര ശാന്തനവോ ഭീഷ്മോ നാതരദ് യുധി പാണ്ഡവം
3 ഭീഷ്മോ ഹി സമരേ ക്രുദ്ധോ ഹന്യാൽ ലോകാംശ് ചരാചരാൻ
     സ കഥം പാണ്ഡവം യുദ്ധേ നാതരത് സഞ്ജയൗജസാ
4 [സ്]
     ശൃണു രാജൻ സ്ഥിരോ ഭൂത്വാ യുദ്ധം ഏതത് സുദാരുണം
     ന ശക്യഃ പാണ്ഡവോ ജേതും ദേവൈർ അപി സ വാസവൈഃ
5 ദ്രോണസ് തു നിശിതൈർ ബാണൈർ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം അയോധയത്
     സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന രഥനീഡാദ് അപാതയത്
6 തസ്യാഥ ചതുരോ വാഹാംശ് ചതുർഭിഃ സായകോത്തമൈഃ
     പീഡയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധോ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ മാരിഷ
7 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ് തതോ ദ്രോണം നവത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
     വിവ്യാധ പ്രഹസൻ വീരസ് തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്
8 തതഃ പുനർ അമേയാത്മാ ഭാരദ്വാജഃ പ്രതാപവാൻ
     ശരൈഃ പ്രച്ഛാദയാം ആസ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം അമർഷണം
9 ആദദേ ച ശരം ഘോരം പാർഷതസ്യ വധം പ്രതി
     ശക്രാശനിസമസ്പർശം മൃത്യുദണ്ഡം ഇവാപരം
10 ഹാഹാകാരോ മഹാൻ ആസീത് സർവസൈന്യസ്യ ഭാരത
    തം ഇഷും സന്ധിതം ദൃഷ്ട്വാ ഭാരദ്വാജേന സംയുഗേ
11 തത്രാദ്ഭുതം അപശ്യാമ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ പൗരുഷം
    യദ് ഏകഃ സമരേ വീരസ് തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
12 തം ച ദീപ്തം ശരം ഘോരം ആയാന്തം മൃത്യും ആത്മനഃ
    ചിച്ഛേദ ശരവൃഷ്ടിം ച ഭാരദ്വാജേ മുമോച ഹ
13 തത ഉച്ചുക്രുശുഃ സർവേ പാഞ്ചാലാഃ പാണ്ഡവൈഃ സഹ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേന തത് കർമകൃതം ദൃഷ്ട്വാ സുദുഷ്കരം
14 തതഃ ശക്തിം മഹാവേഗാം സ്വർണവൈഡൂര്യ ഭൂഷിതാം
    ദ്രോണസ്യ നിധനാകാങ്ക്ഷീ ചിക്ഷേപ സ പരാക്രമീ
15 താം ആപതന്തീം സഹസാ ശക്തിം കനകഭൂഷണാം
    ത്രിധാ ചിക്ഷേപ സമരേ ഭാരദ്വാജോ ഹസന്ന് ഇവ
16 ശക്തിം വിനിഹതാം ദൃഷ്ട്വാ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ പ്രതാപവാൻ
    വവർഷ ശരവർഷാണി ദ്രോണം പ്രതി ജനേശ്വര
17 ശരവർഷം തതസ് തം തു സംനിവാര്യ മഹായശാഃ
    ദ്രോണോ ദ്രുപദപുത്രസ്യ മധ്യേ ചിച്ഛേദ കാർമുകം
18 സ ഛിന്നധന്വാ സമരേ ഗദാം ഗുർവീം മഹായശാഃ
    ദ്രോണായ പ്രേഷയാം ആസ ഗിരിസാരമയീം ബലീ
19 സാ ഗദാ വേഗവൻ മുക്താ പ്രായാദ് ദ്രോണ ജിഘാംസയാ
    തത്രാദ്ഭുതം അപശ്യാമ ഭാരദ്വാജസ്യ വിക്രമം
20 ലാഘവാദ് വ്യംസയാം ആസ ഗദാം ഹേമവിഭൂഷിതാം
    വ്യംസയിത്വാ ഗദാം താം ച പ്രേഷയാം ആസ പാർഷതേ
21 ഭല്ലാൻ സുനിശിതാൻ പീതാൻ സ്വർണപുംഖാഞ് ശിലാശിതാൻ
    തേ തസ്യ കവചം ഭിത്ത്വാ പപുഃ ശോണിതം ആഹവേ
22 അഥാന്യദ് ധനുർ ആദായ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേ മഹാമനാഃ
    ദ്രോണം യുധി പരാക്രമ്യ ശരൈർ വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ
23 രുധിരാക്തൗ തതസ് തൗ തു ശുശുഭാതേ നരർഷഭൗ
    വസന്ത സമയേ രാജൻ പുഷ്പിതാവ് ഇവ കുംശുകൗ
24 അമർഷിതസ് തതോ രാജൻ പരാക്രമ്യ ചമൂമുഖേ
    ദ്രോണോ ദ്രുപദപുത്രസ്യ പുനശ് ചിച്ഛേദ കാർമുകം
25 അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    അവാകിരദ് അമേയാത്മാ വൃഷ്ട്യാ മേഘ ഇവാചലം
26 സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന രഥനീഡാദ് അപാതയത്
    അഥാസ്യ ചതുരോ വാഹാംശ് ചതുർഭിർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
27 പാതയാം ആസ സമരേ സിംഹനാദം നനാദ ച
    തതോ ഽപരേണ ഭല്ലേന ഹസ്താച് ചാപം അഥാച്ഛിനത്
28 സ ഛിന്നധന്വാ വിരഥോ ഹതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ
    ഗദാപാണിർ അവാരോഹത് ഖ്യാപയൻ പൗരുഷം മഹത്
29 താം അസ്യ വിശിഖൈസ് തൂർണം പാതയാം ആസ ഭാരത
    രഥാദ് അനവരൂഢസ്യ തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
30 തതഃ സ വിപുലം ചർമ ശതചന്ദ്രം ച ഭാനുമത്
    ഖഡ്ഗം ച വിപുലം ദിവ്യം പ്രഗൃഹ്യ സുഭുജോ ബലീ
31 അഭിദുദ്രാവ വേഗേന ദ്രോണസ്യ വധകാങ്ക്ഷയാ
    ആമിഷാർഥീ യഥാ സിംഹോ വനേ മത്തം ഇവ ദ്വിപം
32 തത്രാദ്ഭുതം അപശ്യാമ ഭാരദ്വാജസ്യ പൗരുഷം
    ലാഘവം ചാസ്ത്രയോഗം ച ബലം ബാഹ്വോശ് ച ഭാരത
33 യദ് ഏനം ശരവർഷേണ വാരയാം ആസ പാർഷതം
    ന ശശാക തതോ ഗന്തും ബലവാൻ അപി സംയുഗേ
34 തത്ര സ്ഥിതം അപശ്യാമ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം മഹാരഥം
    വാരയാണം ശരൗഘാംശ് ച ചർമണാ കൃതഹസ്തവത്
35 തതോ ഭീമോ മഹാബാഹുഃ സഹസാഭ്യപതദ് ബലീ
    സാഹായ്യകാരീ സമരേ പാർഷതസ്യ മഹാത്മനഃ
36 സ ദ്രോണം നിശിതൈർ ബാണൈ രാജൻ വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ
    പാർഷതം ച തദാ തൂർണം അന്യം ആരോപയദ് രഥം
37 തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ കലിംഗം സമചോദയത്
    സൈന്യേന മഹതാ യുക്തം ഭാരദ്വാജസ്യ രക്ഷണേ
38 തതഃ സാ മഹതീ സേനാ കലിംഗാനാം ജനേശ്വര
    ഭീമം അഭ്യുദ്യയൗ തൂർണം തവ പുത്രസ്യ ശാസനാത്
39 പാഞ്ചാല്യം അഭിസന്ത്യജ്യ ദ്രോണോ ഽപി രഥിനാം വരഃ
    വിരാടദ്രുപദൗ വൃദ്ധൗ യോധയാം ആസ സംഗതൗ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ ഽപി സമരേ ധർമരാജം സമഭ്യയാത്
40 തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം തുമുലം ലോമഹർഷണം
    കലിംഗാനാം ച സമരേ ഭീമസ്യ ച മഹാത്മനഃ
    ജഗതഃ പ്രക്ഷയ കരം ഘോരരൂപം ഭയാനകം