മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം47

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം47

1 [സ്]
     ക്രൗഞ്ചം തതോ മഹാവ്യൂഹം അഭേദ്യം തനയസ് തവ
     വ്യൂഢം ദൃഷ്ട്വാ മഹാഘോരം പാർഥേനാമിത തേജസാ
2 ആചാര്യം ഉപസംഗമ്യ കൃപം ശല്യം ച മാരിഷ
     സൗമദത്തിം വികർണം ച അശ്വത്ഥാമാനം ഏവ ച
3 ദുഃശാസനാദീൻ ഭ്രാതൄംശ് ച സ സർവാൻ ഏവ ഭാരത
     അന്യാംശ് ച സുബഹൂഞ് ശൂരാൻ യുദ്ധായ സമുപാഗതാൻ
4 പ്രാഹേദം വചനം കാലേ ഹർഷയംസ് തനയസ് തവ
     നാനാശസ്ത്രപ്രഹരണാഃ സർവേ ശസ്ത്രാസ്ത്രവേദിനഃ
5 ഏകൈകശഃ സമർഥാഹി യൂയം സർവേ മഹാരഥാഃ
     പാണ്ഡുപുത്രാൻ രണേ ഹന്തും സ സൈന്യാൻ കിം ഉ സംഹതാഃ
6 അപര്യാപ്തം തദ് അസ്മാകം ബലം ഭീഷ്മാഭിരക്ഷിതം
     പര്യാപ്തം ത്വ് ഇദം ഏതേഷാം ബലം പാർഥിവ സത്തമാഃ
7 സംസ്ഥാനാഃ ശൂരസേനാശ് ച വേണികാഃ കുകുരാസ് തഥാ
     ആരേവകാസ് ത്രിഗർതാശ് ച മദ്രകാ യവനാസ് തഥാ
8 ശത്രുഞ്ജയേന സഹിതാസ് തഥാ ദുഃശാസനേന ച
     വികർണേന ച വീരേണ തഥാ നന്ദോപനന്ദകൈഃ
9 ചിത്രസേനേന സഹിതാഃ സഹിതാഃ പാണിഭദ്രകൈഃ
     ഭീഷ്മം ഏവാഭിരക്ഷന്തു സഹ സൈന്യപുരസ്കൃതാഃ
10 തതോ ദ്രോണശ് ച ഭീഷ്മശ് ച തവ പുത്രശ് ച മാരിഷ
    അവ്യൂഹന്ത മഹാവ്യൂഹം പാണ്ഡൂനാം പ്രതിബാധനേ
11 ഭീഷ്മഃ സൈന്യേന മഹതാ സമന്താത് പരിവാരിതഃ
    യയൗ പ്രകർഷൻ മഹതീം വാഹിനീം സുരരാഡ് ഇവ
12 തം അന്വയാൻ മഹേഷ്വാസോ ഭാരദ്വാജഃ പ്രതാപവാൻ
    കുന്തലൈശ് ച ദശാർണൈശ് ച മാഗധൈശ് ച വിശാം പതേ
13 വിദർഭൈർ മേകലൈശ് ചൈവ കർണപ്രാവരണൈർ അപി
    സഹിതാഃ സർവസൈന്യേന ഭീഷ്മം ആഹവശോഭിനം
14 ഗാന്ധാരാഃ സിന്ധുസൗവീരാഃ ശിബയോ ഽഥ വസാതയഃ
    ശകുനിശ് ച സ്വസൈന്യേന ഭാരദ്വാജം അപാലയത്
15 തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ സഹിതഃ സർവസോദരൈഃ
    അശ്വാതകൈർ വികർണൈശ് ച തഥാ ശർമില കോസലൈഃ
16 ദരദൈശ് ചൂചുപൈശ് ചൈവ തഥാ ക്ഷുദ്രകമാലവൈഃ
    അഭ്യരക്ഷത സംഹൃഷ്ടഃ സൗബലേയസ്യ വാഹിനീം
17 ഭൂരിശ്രവാഃ ശലഃ ശല്യോ ഭഗദത്തശ് ച മാരിഷ
    വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ വാമം പാർശ്വം അപാലയൻ
18 സൗമദത്തിഃ സുശർമാ ച കാംബോജശ് ച സുദക്ഷിണഃ
    ശതായുശ് ച ശ്രുതായുശ് ച ദക്ഷിണം പാർശ്വം ആസ്ഥിതാഃ
19 അശ്വത്ഥാമാ കൃപശ് ചൈവ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
    മഹത്യാ സേനയാ സാർധം സേനാ പൃഷ്ഠേ വ്യവസ്ഥിതാഃ
20 പൃഷ്ഠഗോപാസ് തു തസ്യാസൻ നാനാദേശ്യാ ജനേശ്വരാഃ
    കേതുമാൻ വസു ദാനശ് ച പുത്രഃ കാശ്യസ്യ ചാഭിഭൂഃ
21 തതസ് തേ താവകാഃ സർവേ ഹൃഷ്ടാ യുദ്ധായ ഭാരത
    ദധ്മുഃ ശംഖാൻ മുദാ യുക്താഃ സിംഹനാദാംശ് ച നാദയൻ
22 തേഷാം ശ്രുത്വാ തു ഹൃഷ്ടാനാം കുരുവൃദ്ധഃ പിതാമഹഃ
    സിംഹനാദം വിനദ്യോച്ചൈഃ ശംഖം ദധ്മൗ പ്രതാപവാൻ
23 തതഃ ശംഖാശ് ച ഭേര്യശ് ച പേശ്യശ് ച വിവിധാഃ പരൈഃ
    ആനകാശ് ചാഭ്യഹന്യന്ത സ ശബ്ദസ് തുമുലോ ഽഭവത്
24 തതഃ ശ്വേതൈർ ഹയൈർ യുക്തേ മഹതി സ്യന്ദനേ സ്ഥിതൗ
    പ്രദധ്മതുഃ ശംഖവരൗ ഹേമരത്നപരിഷ്കൃതൗ
25 പാഞ്ചജന്യം ഹൃഷീകേശോ ദേവദത്തം ധനഞ്ജയഃ
    പൗണ്ഡ്രം ദധ്മൗ മഹാശംഖം ഭീമകർമാ വൃകോദരഃ
26 അനന്തവിജയം രാജാ കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    നകുലഃ സഹദേവശ് ച സുഘോഷമണിപുഷ്പകൗ
27 കാശിരാജശ് ച ശൈബ്യശ് ച ശിഖണ്ഡീ ച മഹാരഥഃ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നോ വിരാടശ് ച സാത്യകിശ് ച മഹായശാഃ
28 പാഞ്ചാല്യശ് ച മഹേഷ്വാസോ ദ്രൗപദ്യാഃ പഞ്ച ചാത്മജാഃ
    സർവേ ദധ്മുർ മഹാശംഖാൻ സിംഹനാദാംശ് ച നേദിരേ
29 സ ഘോഷഃ സുമഹാംസ് തത്ര വീരൈസ് തൈഃ സമുദീരിതഃ
    നഭശ് ച പൃഥിവീം ചൈവ തുമുലോ വ്യനുനാദയത്
30 ഏവം ഏതേ മഹാരാജ പ്രഹൃഷ്ടാഃ കുരുപാണ്ഡവാഃ
    പുനർ യുദ്ധായ സഞ്ജഗ്മുസ് താപയാനാഃ പരസ്പരം