മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം109

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം109

1 [സ്]
     ഭഗദത്തഃ കൃപഃ ശല്യഃ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
     വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ സൈന്ധവശ് ച ജയദ്രഥഃ
2 ചിത്രസേനോ വികർണശ് ച തഥാ ദുർമർഷണോ യുവാ
     ദശൈതേ താവകാ യോധാ ഭീമസേനം അയോധയൻ
3 മഹത്യാ സേനയാ യുക്താ നാനാദേശസമുത്ഥയാ
     ഭീഷ്മസ്യ സമരേ രാജൻ പ്രാർഥയാനാ മഹദ് യശഃ
4 ശല്യസ് തു നവഭിർ ബാണൈർ ഭീമസേനം അതാഡയത്
     കൃതവർമാ ത്രിഭിർ ബാണൈഃ കൃപശ് ച നവഭിഃ ശരൈഃ
5 ചിത്രസേനോ വികർണശ് ച ഭഗദത്തശ് ച മാരിഷ
     ദശഭിർ ദശഭിർ ഭല്ലൈർ ഭീമസേനം അതാഡയൻ
6 സൈന്ധവശ് ച ത്രിഭിർ ബാണൈർ ജത്രു ദേശേ ഽഭ്യതാദയത്
     വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ പഞ്ചഭിഃ പഞ്ചഭിഃ ശരൈഃ
     ദുർമർഷണശ് ച വിംശത്യാ പാണ്ഡവം നിശിതൈഃ ശരൈഃ
7 സ താൻ സർവാൻ മഹാരാജ ഭ്രാജമാനാൻ പൃഥക് പൃഥക്
     പ്രവീരാൻ സർവലോകസ്യ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ മഹാരഥാൻ
     വിവ്യാധ ബഹുഭിർ ബാണൈർ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
8 ശല്യം പഞ്ചാശതാ വിദ്ധ്വാ കൃതവർമാണം അഷ്ടഭിഃ
     കൃപസ്യ സ ശരം ചാപം മധ്യേ ചിച്ഛേദ ഭാരത
     അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം പുനർ വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ
9 വിന്ദാനുവിന്ദൗ ച തഥാ ത്രിഭിസ് ത്രിഭിർ അതാടയത്
     ദുർമർഷണം ച വിംശത്യാ ചിത്രസേനം ച പഞ്ചഭിഃ
10 വികർണം ദശഭിർ ബാണൈഃ പഞ്ചഭിശ് ച ജയദ്രഥം
    വിദ്ധ്വാ ഭീമോ ഽനദദ് ധൃഷ്ടഃ സൈന്ധവം ച പുനസ് ത്രിഭിഃ
11 അഥാന്യദ് ധനുർ ആദായ ഗൗതമോ രഥിനാം വരഃ
    ഭീമം വിവ്യാധ സംരബ്ധോ ദശഭിർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
12 സ വിദ്ധോ ബഹുഭിർ ബാണൈസ് തോത്ത്രൈർ ഇവ മഹാദ്വിപഃ
    തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാബാഹുർ ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ
    ഗൗതമം താഡയാം ആസ ശരൈർ ബഹുഭിർ ആഹവേ
13 സൈന്ധവസ്യ തഥാശ്വാംശ് ച സാരഥിം ച ത്രിഭിഃ ശരൈഃ
    പ്രാഹിണോൻ മൃത്യുലോകായ കാലാന്തകസമദ്യുതിഃ
14 ഹതാശ്വാത് തു രഥാത് തൂർണം അവപ്ലുത്യ മഹാരഥഃ
    ശരാംശ് ചിക്ഷേപ നിശിതാൻ ഭീമസേനസ്യ സംയുഗേ
15 തസ്യ ഭീമോ ധനുർമധ്യേ ദ്വാഭ്യാം ചിച്ഛേദ ഭാരത
    ഭല്ലാഭ്യാം ഭരതശ്രേഷ്ഠ സൈന്ധവസ്യ മഹാത്മനഃ
16 സ ഛിന്നധന്വാ വിരഥോ ഹതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ
    ചിത്രസേനരഥം രാജന്ന് ആരുരോഹ ത്വരാന്വിതഃ
17 അത്യദ്ഭുതം രണേ കർമകൃതവാംസ് തത്ര പാണ്ഡവഃ
    മഹാരഥാഞ് ശരൈർ വിദ്ധ്വാ വാരയിത്വാ മഹാരഥഃ
    വിരഥം സൈന്ധവം ചക്രേ സർവലോകസ്യ പശ്യതഃ
18 നാതീവ മമൃഷേ ശല്യോ ഭീമസേനസ്യ വിക്രമം
    സ സന്ധായ ശരാംസ് തീക്ഷ്ണാൻ കർമാര പരിമാർജിതാൻ
    ഭീമം വിവ്യാധ സപ്തത്യാ തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്
19 കൃപശ് ച കൃതവർമാ ച ഭഗദത്തശ് ച മാരിഷ
    വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ ചിത്രസേനശ് ച സംയുഗേ
20 ദുർമർഷണോ വികർണശ് ച സിന്ധുരാജശ് ച വീര്യവാൻ
    ഭീമം തേ വിവ്യധുസ് തൂർണം ശല്യ ഹേതോർ അരിന്ദമാഃ
21 സ തു താൻ പ്രതിവിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ പഞ്ചഭിഃ ശരൈഃ
    ശല്യം വിവ്യാധ സപ്തത്യാ പുനശ് ച ദശഭിഃ ശരൈഃ
22 തം ശല്യോ നവഭിർ വിദ്ധ്വാ പുനർ വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ
    സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന ഗാഢം വിവ്യാധ മർമണി
23 വിശോകം വീക്ഷ്യ നിർഭിന്നം ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ
    മദ്രരാജം ത്രിഭിർ ബാണൈർ ബാഹ്വോർ ഉരസി ചാർപയത്
24 തഥേതരാൻ മഹേഷ്വാസാംസ് ത്രിഭിർ ത്രിഭിർ അജിഹ്മഗൈഃ
    താഡയാം ആസ സമരേ സിംഹവച് ച നനാദ ച
25 തേ ഹി യത്താ മഹേഷ്വാസാഃ പാണ്ഡവം യുദ്ധദുർമദം
    ത്രിഭിസ് ത്രിഭിർ അകുണ്ഠാഗ്രൈർ ഭൃശം മർമസ്വ് അതാഡയൻ
26 തോ ഽതിവിദ്ധോ മഹേഷ്വാസോ ഭീമസേനോ ന വിവ്യഥേ
    പർവതോ വാരിധാരാഭിർ വർഷമാണൈർ ഇവാംബുദൈഃ
27 ശല്യം ച നവഭിർ ബാണൈർ ഭൃശം വിദ്ധ്വാ മഹായശാഃ
    പ്രാഗ്ജ്യോതിഷം ശതേനാജൗ രാജൻ വിവ്യാധ വൈ ദൃഢം
28 തതസ് തു സ ശരം ചാപം സാത്വതസ്യ മഹാത്മനഃ
    ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന ചിച്ഛേദ ഹൃതഹസ്തവത്
29 അഥാന്യദ് ധനുർ ആദായ കൃതവർമാ വൃകോദരം
    ആജഘാന ഭ്രുവോർ മധ്യേ നാരാചേന പരന്തപ
30 ഭീമസ് തു സമരേ വിദ്ധ്വാ ശല്യം നവഭിർ ആയസൈഃ
    ഭഗദത്തം ത്രിഭിശ് ചൈവ കൃതവർമാണം അഷ്ടഭിഃ
31 ദ്വാഭ്യാം ദ്വാഭ്യാം ച വിവ്യാധ ഗൗതമപ്രഭൃതീൻ രഥാൻ
    തേ തു തം സമരേ രാജൻ വിവ്യധുർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
32 സ തഥാ പീഡ്യമാനോ ഽപി സർവതസ് തൈർ മഹാരഥൈഃ
    മത്വാ തൃണേന താംസ് തുല്യാൻ വിചചാര ഗതവ്യഥഃ
33 തേ ചാപി രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠാ ഭീമായ നിശിതാഞ് ശരാൻ
    പ്രേഷയാം ആസുർ അവ്യഗ്രാഃ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
34 തസ്യ ശക്തിം മഹാവേഗം ഭഗദത്തോ മഹാരഥഃ
    ചിക്ഷേപ സമരേ വീരഃ സ്വർണദണ്ഡാം മഹാധനാം
35 തോമരം സൈന്ധവോ രാജാ പട്ടിഷം ച മഹാഭുവഃ
    ശതഘ്നീം ച കൃപോ രാജഞ് ശരം ശല്യശ് ച സംയുഗേ
36 അഥേതരേ മഹേഷ്വാസാഃ പഞ്ച പഞ്ച ശിലീമുഖാൻ
    ഭീമസേനം സമുദ്ദിശ്യ പ്രേഷയാം ആസുർ ഓജസാ
37 തോമരം സ ദ്വിധാ ചക്രേ ക്ഷുരപ്രേണാനിലാത്മജഃ
    പട്ടിശം ച ത്രിഭിർ ബാണൈശ് ചിച്ഛേദ തിലകാണ്ഡവത്
38 സ ബിഭേദ ശതഘ്നീം ച നവഭിഃ കങ്കപത്രിഭിഃ
    മദ്രരാജപ്രയുക്തം ച ശരം ഛിത്ത്വാ മഹാബലഃ
39 ശക്തിം ചിച്ഛേദ സഹസാ ഭഗദത്തേരിതാം രണേ
    തഥേതരാഞ് ശരാൻ ഘോരാഞ് ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
40 ഭീമസേനോ രണശ്ലാഘീ ത്രിധൈകൈകം സമാച്ഛിനത്
    താംശ് ച സർവാൻ മഹേഷ്വാസാംസ് ത്രിഭിസ് ത്രിഭിർ അതാഡയത്
41 തതോ ധനഞ്ജയസ് തത്ര വർതമാനേ മഹാരണേ
    ജഗാമ സ രഥേനാജൗ ഭീമം ദൃഷ്ട്വാ മഹാരഥം
    നിഘ്നന്തം സമരേ ശത്രൂൻ യോധയാനം ച സായകൈഃ
42 തൗ തു തത്ര മഹാത്മാനൗ സമേതൗ വീക്ഷ്യ പാണ്ഡവൗ
    നാശശംസുർ ജയം തത്ര താവകാഃ പുരുഷർഷഭ
43 അഥാർജുനോ രണേ ഭീഷ്മം യോധയൻ വൈ മഹാരഥം
    ഭീഷ്മസ്യ നിധനാകാങ്ക്ഷീ പുരസ്കൃത്യ ശിഖണ്ഡിനം
44 ആസസാദ രണേ യോധാംസ് താവകാൻ ദശ ഭാരത
    യേ സ്മ ഭീമം രണേ രാജൻ യോധയന്തോ വ്യവസ്ഥിതാഃ
    ബീഭത്സുസ് താൻ അഥാവിധ്യദ് ഭീമസ്യ പ്രിയകാമ്യയാ
45 തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ സുശർമാണം അചോദയത്
    അർജുനസ്യ വധാർഥായ ഭീമസേനസ്യ ചോഭയോഃ
46 സുശർമൻ ഗച്ഛ ശീഘ്രം ത്വം ബലൗഘൈഃ പരിവാരിതഃ
    ജഹി പാണ്ഡുസുതാവ് ഏതൗ ധനഞ്ജയ വൃകോദരൗ
47 തച് ഛ്രുത്വാ ശാസനം തസ്യ ത്രിഗർതഃ പ്രസ്ഥലാധിപഃ
    അഭിദ്രുത്യ രണേ ഭീമം അർജുനം ചൈവ ധന്വിനൗ
48 രഥൈർ അനേകസാഹസ്രൈഃ പരിവവ്രേ സമന്തതഃ
    തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം അർജുനസ്യ പരൈഃ സഹ