മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം90

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം90

1 [വ്]
     തം ഭുക്തവന്തം ആശ്വസ്തം നിശായാം വിദുരോ ഽബ്രവീത്
     നേദം സമ്യഗ് വ്യവസിതം കേശവാഗമനം തവ
2 അർധധർമാതിഗോ മൂഢഃ സംരംഭീ ച ജനാർദന
     മാനഘ്നോ മാനകാമശ് ച വൃദ്ധാനാം ശാസനാതിഗഃ
3 ധർമശാസ്ത്രാതിഗോ മന്ദോ ദുരാത്മാ പ്രഗ്രഹം ഗതഃ
     അനേയഃ ശ്രേയസാം പാപോ ധാർതരാഷ്ട്രോ ജനാർദന
4 കാമാത്മാ പ്രാജ്ഞമാനീ ച മിത്രധ്രുക് സർവശങ്കിതഃ
     അകർതാ ചാകൃതജ്ഞശ് ച ത്യക്തധർമഃ പ്രിയാനൃതഃ
5 ഏതൈശ് ചാന്യൈശ് ച ബഹുഭിർ ദോഷൈർ ഏഷ സമന്വിതഃ
     ത്വയോച്യമാനഃ ശ്രേയോ ഽപി സംരംഭാൻ ന ഗ്രഹീഷ്യതി
6 സേനാ സമുദയം ദൃഷ്ട്വാ പാർഥിവം മധുസൂദന
     കൃതാർഥം മന്യതേ ബാല ആത്മാനം അവിചക്ഷണഃ
7 ഏകഃ കർണഃ പരാഞ് ജേതും സമർഥ ഇതി നിശ്ചിതം
     ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ദുർബുദ്ധേഃ സ ശമം നോപയാസ്യതി
8 ഭീഷ്മേ ദ്രോണേ കൃപേ കർണേ ദ്രോണപുത്രേ ജയദ്രഥേ
     ഭൂയസീം വർതതേ വൃത്തിം ന ശമേ കുരുതേ മനഃ
9 നിശ്ചിതം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സകർണാനാം ജനാർദന
     ഭീഷ്മദ്രോണകൃപാൻ പാർഥാ ന ശക്താഃ പ്രതിവീക്ഷിതും
10 സംവിച് ച ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സർവേഷാം ഏവ കേശവ
    ശമേ പ്രയതമാനസ്യ തവ സൗഭ്രാത്ര കാങ്ക്ഷിണഃ
11 ന പാണ്ഡവാനാം അസ്മാഭിഃ പ്രതിദേയം യഥോചിതം
    ഇതി വ്യവസിതാസ് തേഷു വചനം സ്യാൻ നിരർഥകം
12 യത്ര സൂക്തം ദുരുക്തം ച സമം സ്യാൻ മധുസൂദന
    ന തത്ര പ്രലപേത് പ്രാജ്ഞോ ബധിരേഷ്വ് ഇവ ഗായനഃ
13 അവിജാനത്സു മൂഢേഷു നിർമര്യാദേഷു മാധവ
    ന ത്വം വാക്യം ബ്രുവൻ യുക്തശ് ചാണ്ഡാലേഷു ദ്വിജോ യഥാ
14 സോ ഽയം ബലസ്ഥോ മൂഢശ് ച ന കരിഷ്യതി തേ വചഃ
    തസ്മിൻ നിരർഥകം വാക്യം ഉക്തം സമ്പത്സ്യതേ തവ
15 തേഷാം സമുപവിഷ്ടാനാം സർവേഷാം പാപചേതസാം
    തവ മധ്യാവതരണം മമ കൃഷ്ണ ന രോചതേ
16 ദുർബുദ്ധീനാം അശിഷ്ടാനാം ബഹൂനാം പാപചേതസാം
    പ്രതീപം വചനം മധ്യേ തവ കൃഷ്ണ ന രോചതേ
17 അനുപാസിതവൃദ്ധത്വാച് ഛ്രിയാ മോഹാച് ച ദർപിതഃ
    വയോ ദർപാദ് അമർഷാച് ച ന തേ ശ്രേയോ ഗ്രഹീഷ്യതി
18 ബലം ബലവദ് അപ്യ് അസ്യ യദി വക്ഷ്യസി മാധവ
    ത്വയ്യ് അസ്യ മഹതീ ശങ്കാ ന കരിഷ്യതി തേ വചഃ
19 നേദം അദ്യ യുധാ ശക്യം ഇന്ദ്രേണാപി സഹാമരൈഃ
    ഇതി വ്യവസിതാഃ സർവേ ധാർതരാഷ്ട്രാ ജനാർദന
20 തേഷ്വ് ഏവം ഉപപന്നേഷു കാമക്രോധാനുവർതിഷു
    സമർഥം അപി തേ വാക്യം അസമർഥം ഭവിഷ്യതി
21 മധ്യേ തിഷ്ഠൻ ഹസ്ത്യനീകസ്യ മന്ദോ; രഥാശ്വയുക്തസ്യ ബലസ്യ മൂഢഃ
    ദുര്യോധനോ മന്യതേ വീതമന്യുഃ; കൃത്സ്നാ മയേയം പൃഥിവീ ജിതേതി
22 ആശംസതേ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രോ; മഹാരാജ്യം അസപത്നം പൃഥിവ്യാം
    തസ്മിഞ് ശമഃ കേവലോ നോപലഭ്യോ; ബദ്ധം സന്തം ആഗതം മന്യതേ ഽർഥം
23 പര്യസ്തേയം പൃഥിവീ കാലപക്വാ; ദുര്യോധനാർഥേ പാണ്ഡവാൻ യോദ്ധുകാമാഃ
    സമാഗതാഃ സർവയോധാഃ പൃഥിവ്യാം; രാജാനശ് ച ക്ഷിതിപാലൈഃ സമേതാഃ
24 സർവേ ചൈതേ കൃതവൈരാഃ പുരസ്താത്; ത്വയാ രാജാനോ ഹൃതസാരാശ് ച കൃഷ്ണ
    തവോദ്വേഗാത് സംശ്രിതാ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ; സുസംഹതാഃ സഹ കർണേന വീരാഃ
25 ത്യക്താത്മാനഃ സഹ ദുര്യോധനേന; സൃഷ്ടാ യോദ്ധും പാണ്ഡവാൻ സർവയോധാഃ
    തേഷാം മധ്യേ പ്രവിശേഥാ യദി ത്വം; ന തൻ മതം മമ ദാശാർഹ വീര
26 തേഷാം സമുപവിഷ്ടാനാം ബഹൂനാം ദുഷ്ടചേതസാം
    കഥം മധ്യം പ്രപദ്യേഥാഃ ശത്രൂണാം ശത്രുകർശന
27 സർവഥാ ത്വം മഹാബാഹോ ദേവൈർ അപി ദുരുത്സഹഃ
    പ്രഭാവം പൗരുഷം ബുദ്ധിം ജാനാമി തവ ശത്രുഹൻ
28 യാ മേ പ്രീതിഃ പാണ്ഡവേഷു ഭൂയഃ സാ ത്വയി മാധവ
    പ്രേമ്ണാ ച ബഹുമാനാച് ച സൗഹൃദാച് ച ബ്രവീമ്യ് അഹം