മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം78

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം78

1 [നകുല]
     ഉക്തം ബഹുവിധം വാക്യം ധർമരാജേന മാധവ
     ധർമജ്ഞേന വദാന്യേന ധർമയുക്തം ച തത്ത്വതഃ
2 മതം ആജ്ഞായ രാജ്ഞശ് ച ഭീമസേനേന മാധവ
     സംശമോ ബാഹുവീര്യം ച ഖ്യാപിതം മാധവാത്മനഃ
3 തഥൈവ ഫൽഗുനേനാപി യദ് ഉക്തം തത് ത്വയാ ശ്രുതം
     ആത്മനശ് ച മതം വീര കഥിതം ഭവതാസകൃത്
4 സർവം ഏതദ് അതിക്രമ്യ ശ്രുത്വാ പരമതം ഭവാൻ
     യത് പ്രാപ്തകാലം മന്യേഥാസ് തത് കുര്യാഃ പുരുഷോത്തമ
5 തസ്മിംസ് തസ്മിൻ നിമിത്തേ ഹി മതം ഭവതി കേശവ
     പ്രാപ്തകാലം മനുഷ്യേണ സ്വയം കാര്യം അരിന്ദമ
6 അന്യഥാ ചിന്തിതോ ഹ്യ് അർഥഃ പുനർ ഭവതി സോ ഽന്യഥാ
     അനിത്യ മതയോ ലോകേ നരാഃ പുരുഷസത്തമ
7 അന്യഥാ ബുദ്ധയോ ഹ്യ് ആസന്ന് അസ്മാസു വനവാസിഷു
     അദൃശ്യേഷ്വ് അന്യഥാ കൃഷ്ണ ദൃശ്യേഷു പുനർ അന്യഥാ
8 അസ്മാകം അപി വാർഷ്ണേയ വനേ വിചരതാം തദാ
     ന തഥാ പ്രണയോ രാജ്യേ യഥാ സമ്പ്രതി വർതതേ
9 നിവൃത്തവനവാസാൻ നഃ ശ്രുത്വാ വീര സമാഗതാഃ
     അക്ഷൗഹിണ്യോ ഹി സപ്തേമാസ് ത്വത്പ്രസാദാജ് ജനാർദന
10 ഇമാൻ ഹി പുരുഷവ്യാഘ്രാൻ അചിന്ത്യബലപൗരുഷാൻ
    ആത്തശസ്ത്രാൻ രണേ ദൃഷ്ട്വാ ന വ്യഥേദ് ഇഹ കഃ പുമാൻ
11 സ ഭവാൻ കുരുമധ്യേ തം സാന്ത്വപൂർവം ഭയാന്വിതം
    ബ്രൂയാദ് വാക്യം യഥാ മന്ദോ ന വ്യഥേത സുയോധനഃ
12 യുധിഷ്ഠിരം ഭീമസേനം ബീഭത്സും ചാപരാജിതം
    സഹദേവം ച മാം ചൈവ ത്വാം ച രാമം ച കേശവ
13 സാത്യകിം ച മഹാവീര്യം വിരാടം ച സഹാത്മജം
    ദ്രുപദം ച സഹാമാത്യം ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ച പാർഷതം
14 കാശിരാജം ച വിക്രാന്തം ധൃഷ്ടകേതും ച ചേദിപം
    മാംസശോണിതഭൃൻ മർത്യഃ പ്രതിയുധ്യേത കോ യുധി
15 സ ഭവാൻ ഗമനാദ് ഏവ സാധയിഷ്യത്യ് അസംശയം
    ഇഷ്ടം അർഥം മഹാബാഹോ ധർമരാജസ്യ കേവലം
16 വിദുരശ് ചൈവ ഭീഷ്മശ് ച ദ്രോണശ് ച സഹ ബാഹ്ലികഃ
    ശ്രേയഃ സമർഥാ വിജ്ഞാതും ഉച്യമാനം ത്വയാനഘ
17 തേ ചൈനം അനുനേഷ്യന്തി ധൃതരാഷ്ട്രം ജനാധിപം
    തം ച പാപസമാചാരം സഹാമാത്യം സുയോധനം
18 ശ്രോതാ ചാർഥസ്യ വിദുരസ് ത്വം ച വക്താ ജനാർദന
    കം ഇവാർഥം വിവർതന്തം സ്ഥാപയേതാം ന വർത്മനി