മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം165

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം165

1 [ഭീസ്മ]
     അചലോ വൃഷകശ് ചൈവ ഭ്രാതരൗ സഹിതാവ് ഉഭൗ
     രഥൗ തവ ദുരാധർഷൗ ശത്രൂൻ വിധ്വംസയിഷ്യതഃ
2 ബലവന്തൗ നരവ്യാഘ്രൗ ദൃഢക്രോധൗ പ്രഹാരിണൗ
     ഗാന്ധാരമുഖ്യൗ തരുണൗ ദർശനീയൗ മഹാബലൗ
3 സഖാ തേ ദയിതോ നിത്യം യ ഏഷ രണകർകശഃ
     പ്രോത്സാഹയതി രാജംസ് ത്വാം വിഗ്രഹേ പാണ്ഡവൈഃ സഹ
4 പരുഷഃ കത്ഥനോ നീചഃ കർണോ വൈകർതനസ് തവ
     മന്ത്രീ നേതാ ച ബന്ധുശ് ച മാനീ ചാത്യന്തം ഉച്ഛ്രിതഃ
5 ഏഷ നൈവ രഥഃ പൂർണോ നാപ്യ് ഏവാതിരഥോ നൃപ
     വിയുക്തഃ കവചേനൈഷ സഹജേന വിചേതനഃ
     കുണ്ഡലാഭ്യാം ച ദിവ്യാഭ്യാം വിയുക്തഃ സതതം ധൃണീ
6 അഭിശാപാച് ച രാമസ്യ ബ്രാഹ്മണസ്യ ച ഭാഷണാത്
     കരണാനാം വിയോഗാച് ച തേന മേ ഽർധരഥോ മതഃ
     നൈഷ ഫൽഗുനം ആസാദ്യ പുനർ ജീവൻ വിമോക്ഷ്യതേ
7 [സ്]
     തതോ ഽബ്രവീൻ മഹാബാഹുർ ദ്രോണഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ
     ഏവം ഏതദ് യഥാത്ഥ ത്വം ന മിഥ്യാസ്തീതി കിം ചന
8 രണേ രണേ ഽതിമാനീ ച വിമുഖശ് ചൈവ ദൃശ്യതേ
     ഘൃണീ കർണഃ പ്രമാദീ ച തേന മേ ഽർധരഥോ മതഃ
9 ഏതച് ഛ്രുത്വാ തു രാധേയഃ ക്രോധാദ് ഉത്ഫുല്ലലോചനഃ
     ഉവാച ഭീഷ്മം രാജേന്ദ്ര തുദൻ വാഗ്ഭിഃ പ്രതോദവത്
10 പിതാമഹ യഥേഷ്ടം മാം വാക്ശരൈർ ഉപകൃന്തസി
    അനാഗസം സദാ ദ്വേഷാദ് ഏവം ഏവ പദേ പദേ
    മർഷയാമി ച തത് സർവം ദുര്യോധനകൃതേന വൈ
11 ത്വം തു മാം മന്യസേ ഽശക്തം യഥാ പാപുരുഷം തഥാ
    ഭവാൻ അർധരഥോ മഹ്യം മതോ നാസ്ത്യ് അത്ര സംശയഃ
12 സർവസ്യ ജഗതശ് ചൈവ ഗാംഗേയ ന മൃഷാ വദേ
    കുരൂണാം അഹിതോ നിത്യം ന ച രാജാവബുധ്യതേ
13 കോ ഹി നാമ സമാനേഷു രാജസൂദാത്ത കർമസു
    തേജോവധം ഇമം കുര്യാദ് വിഭേദയിഷുർ ആഹവേ
    യഥാ ത്വം ഗുണനിർദേശാദ് അപരാധം ചികീർഷസി
14 ന ഹായനൈർ ന പലിതൈർ ന വിത്തൈർ ന ച ബന്ധുഭിഃ
    മഹാരഥത്വം സംഖ്യാതും ശക്യം ക്ഷത്രസ്യ കൗരവ
15 ബലജ്യേഷ്ഠം സ്മൃതം ക്ഷത്രം മന്ത്രജ്യേഷ്ഠാ ദ്വിജാതയഃ
    ധനജ്യേഷ്ഠാഃ സ്മൃതാ വൈശ്യാഃ ശൂദ്രാസ് തു വയസാധികാഃ
16 യഥേച്ഛകം സ്വയം ഗ്രാഹാദ് രഥാൻ അതിരഥാംസ് തഥാ
    കാമദ്വേഷസമായുക്തോ മോഹാത് പ്രകുരുതേ ഭവാൻ
17 ദുര്യോധന മഹാബാഹോ സാധു സമ്യഗ് അവേക്ഷ്യതാം
    ത്യജ്യതാം ദുഷ്ടഭാവോ ഽയം ഭീഷ്മഃ കിൽബിഷകൃത് തവ
18 ഭിന്നാ ഹി സേനാ നൃപതേ ദുഃസന്ധേയാ ഭവത്യ് ഉത
    മൈലാപി പുരുഷവ്യാഘ്ര കിം ഉ നാനാ സമുത്ഥിതാ
19 ഏഷാം ദ്വൈധം സമുത്പന്നം യോധാനാം യുധി ഭാരത
    തേജോവധോ നഃ ക്രിയതേ പ്രത്യക്ഷേണ വിശേഷതഃ
20 രഥാനാം ക്വ ച വിജ്ഞാനം ക്വ ച ഭീഷ്മോ ഽൽപചേതനഃ
    അഹം ആവാരയിഷ്യാമി പാണ്ഡവാനാം അനീകിനീം
21 ആസാദ്യ മാം അമോഘേഷും ഗമിഷ്യന്തി ദിശോ ദശ
    പാണ്ഡവാഃ സഹ പഞ്ചാലാഃ ശാർദൂലം വൃഷഭാ ഇവ
22 ക്വ ച യുദ്ധവിമർദോ വാ മന്ത്രാഃ സുവ്യാഹൃതാനി വാ
    ക്വ ച ഭീഷ്മോ ഗതവയാ മന്ദാത്മാ കാലമോഹിതഃ
23 സ്പർധതേ ഹി സദാ നിത്യം സർവേണ ജഗതാ സഹ
    ന ചാന്യം പുരുഷം കം ചിൻ മന്യതേ മോഘദർശനഃ
24 ശ്രോതവ്യം ഖലു വൃദ്ധാനാം ഇതി ശാസ്ത്രനിദർശനം
    ന ത്വ് ഏവാപ്യ് അതിവൃദ്ധാനാം പുനർ ബാലാ ഹി തേ മതാഃ
25 അഹം ഏകോ ഹനിഷ്യാമി പാണ്ഡവാൻ നാത്ര സംശയഃ
    സുയുദ്ധേ രാജശാർദൂല യശോ ഭീഷ്മം ഗമിഷ്യതി
26 കൃതഃ സേനാപതിസ് ത്വ് ഏഷ ത്വയാ ഭീഷ്മോ നരാധിപ
    സേനാപതിം ഗുണോ ഗന്താ ന തു യോധാൻ കഥം ചന
27 നാഹം ജീവതി ഗാംഗേയേ യോത്സ്യേ രാജൻ കഥം ചന
    ഹതേ തു ഭീഷ്മേ യോധാസ്മി സർവൈർ ഏവ മഹാരഥൈഃ