മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം16

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം16

1 [ബൃ]
     ത്വം അഗ്നേ സർവദേവാനാം മുഖം ത്വം അസി ഹവ്യവാട്
     ത്വം അന്തഃ സർവഭൂതാനാം ഗൂഢശ് ചരസി സാക്ഷിവത്
2 ത്വാം ആഹുർ ഏകം കവയസ് ത്വാം ആഹുസ് ത്രിവിധം പുനഃ
     ത്വയാ ത്യക്തം ജഗച് ചേദം സദ്യോ നശ്യേദ് ധുതാശന
3 കൃത്വാ തുഭ്യം നമോ വിപ്രാഃ സ്വകർമ വിജിതാം ഗതിം
     ഗച്ഛന്തി സഹ പത്നീഭിഃ സുതൈർ അപി ച ശാശ്വതീം
4 ത്വം ഏവാഗ്നേ ഹവ്യവാഹസ് ത്വം ഏവ പരമം ഹവിഃ
     യജന്തി സത്രൈസ് ത്വാം ഏവ യജ്ഞൈശ് ച പരമാധ്വരേ
5 സൃഷ്ട്വാ ലോകാംസ് ത്രീൻ ഇമാൻ ഹവ്യവാഹ; പ്രാപ്തേ കാലേ പചസി പുനഃ സമിദ്ധഃ
     സർവസ്യാസ്യ ഭുവനസ്യ പ്രസൂതിസ്; ത്വം ഏവാഗ്രേ ഭവസി പുനഃ പ്രതിഷ്ഠാ
6 ത്വാം അഗ്നേ ജലദാൻ ആഹുർ വിദ്യുതശ് ച ത്വം ഏവ ഹി
     ദഹന്തി സർവഭൂതാനി ത്വത്തോ നിഷ്ക്രമ്യ ഹായനാഃ
7 ത്വയ്യ് ആപോ നിഹിതാഃ സർവാസ് ത്വയി സർവം ഇദം ജഗത്
     ന തേ ഽസ്ത്വ് അവിദിതം കിം ചിത് ത്രിഷു ലോകേഷു പാവക
8 സ്വയോനിം ഭജതേ സർവോ വിശസ്വാപോ ഽവിശങ്കിതഃ
     അഹം ത്വാം വർധയിഷ്യാമി ബ്രാഹ്മൈർ മന്ത്രൈഃ സനാതനൈഃ
9 ഏവം സ്തുതോ ഹവ്യവാഹോ ഭഗവാൻ കവിർ ഉത്തമഃ
     ബൃഹസ്പതിം അഥോവാച പ്രീതിമാൻ വാക്യം ഉത്തമം
     ദർശയിഷ്യാമി തേ ശക്രം സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
10 പ്രവിശ്യാപസ് തതോ വഹ്നിഃ സ സമുദ്രാഃ സ പല്വലാഃ
    ആജഗാമ സരസ് തച് ച ഗൂഢോ യത്ര ശതക്രതുഃ
11 അഥ തത്രാപി പദ്മാനി വിചിന്വൻ ഭരതർഷഭ
    അന്വപശ്യത് സ ദേവേന്ദ്രം വിസമധ്യഗതം സ്ഥിതം
12 ആഗത്യ ച തതസ് തൂർണം തം ആചഷ്ട ബൃഹസ്പതേഃ
    അണു മാത്രേണ വപുഷാ പദ്മതന്ത്വ് ആശ്രിതം പ്രഭും
13 ഗത്വാ ദേവർഷിഗന്ധർവൈഃ സഹിതോ ഽഥ ബൃഹസ്പതിഃ
    പുരാണൈഃ കർമഭിർ ദേവം തുഷ്ടാവ ബലസൂദനം
14 മഹാസുരോ ഹതഃ ശക്ര നമുചിർ ദാരുണസ് ത്വയാ
    ശംബരശ് ച ബലശ് ചൈവ തഥോഭൗ ഘോരവിക്രമൗ
15 ശതക്രതോ വിവർധസ്വ സർവാഞ് ശത്രൂൻ നിഷൂദയ
    ഉത്തിഷ്ഠ വജ്രിൻ സമ്പശ്യ ദേവർഷീംശ് ച സമാഗതാൻ
16 മഹേന്ദ്ര ദാനവാൻ ഹത്വാ ലോകാസ് ത്രാതാസ് ത്വയാ വിഭോ
    അപാം ഫേനം സമാസാദ്യ വിഷ്ണുതേജോപബൃംഹിതം
    ത്വയാ വൃത്രോ ഹതഃ പൂർവം ദേവരാജജഗത്പതേ
17 ത്വം സർവഭൂതേഷു വരേണ്യ ഈഡ്യസ്; ത്വയാ സമം വിദ്യതേ നേഹ ഭൂതം
    ത്വയാ ധാര്യന്തേ സർവഭൂതാനി ശക്ര; ത്വം ദേവാനാം മഹിമാനം ചകർഥ
18 പാഹി ദേവാൻ സ ലോകാംശ് ച മഹേന്ദ്ര ബലം ആപ്നുഹി
    ഏവം സംസ്തൂയമാനശ് ച സോ ഽവർധത ശനൈഃ ശനൈഃ
19 സ്വം ചൈവ വപുർ ആസ്ഥായ ബഭൂവ സബലാന്വിതഃ
    അബ്രവീച് ച ഗുരും ദേവോ ബൃഹസ്പതിം ഉപസ്ഥിതം
20 കിം കാര്യം അവശിഷ്ടം വോ ഹതസ് ത്വാഷ്ട്രോ മഹാസുരഃ
    വൃത്രശ് ച സുമഹാകായോ ഗ്രസ്തും ലോകാൻ ഇയേഷ യഃ
21 മാനുഷോ നഹുഷോ രാജാ ദേവർഷിഗണതേജസാ
    ദേവരാജ്യം അനുപ്രാപ്തഃ സർവാൻ നോ ബാധതേ ഭൃശം
22 കഥം നു നഹുഷോ രാജ്യം ദേവാനാം പ്രാപ ദുർലഭം
    തപസാ കേന വാ യുക്തഃ കിം വീര്യോ വാ ബൃഹസ്പതേ
23 ദേവാ ഭീതാഃ ശക്രം അകാമയന്ത; ത്വയാ ത്യക്തം മഹദ് ഐന്ദ്രം പദം തത്
    തദാ ദേവാഃ പിതരോ ഽഥർഷയശ് ച; ഗന്ധർവസംഘാശ് ച സമേത്യ സർവേ
24 ഗത്വാബ്രുവൻ നഹുഷം ശക്ര തത്ര; ത്വം നോ രാജാ ഭവ ഭുവനസ്യ ഗോപ്താ
    താൻ അബ്രവീൻ നഹുഷോ നാസ്മി ശക്ര; ആപ്യായധ്വം തപസാ തേജസാ ച
25 ഏവം ഉക്തൈർ വർധിതശ് ചാപി ദേവൈ; രാജാഭവൻ നഹുഷോ ഘോരവീര്യഃ
    ത്രൈലോക്യേ ച പ്രാപ്യ രാജ്യം തപസ്വിനഃ; കൃത്വാ വാഹാൻ യാതി ലോകാൻ ദുരാത്മാ
26 തേജോ ഹരം ദൃഷ്ടിവിഷം സുഘോരം; മാ ത്വം പശ്യേർ നഹുഷം വൈ കദാ ചിത്
    ദേവാശ് ച സർവേ നഹുഷം ഭയാർതാ; ന പശ്യന്തോ ഗൂഢരൂപാശ് ചരന്തി
27 ഏവം വദത്യ് അംഗിരസാം വരിഷ്ഠേ; ബൃഹസ്പതൗ ലോകപാലഃ കുബേരഃ
    വൈവസ്വതശ് ചൈവ യമഃ പുരാണോ; ദേവശ് ച സോമോ വരുണശ് ചാജഗാമ
28 തേ വൈ സമാഗമ്യ മഹേന്ദ്രം ഊചുർ; ദിഷ്ട്യാ ത്വാഷ്ട്രോ നിഹതശ് ചൈവ വൃത്രഃ
    ദിഷ്ട്യാ ച ത്വാം കുശലിനം അക്ഷതം ച; പശ്യാമോ വൈ നിഹതാരിം ച ശക്ര
29 സ താൻ യഥാവത് പ്രതിഭാഷ്യ ശക്രഃ; സഞ്ചോദയൻ നഹുഷസ്യാന്തരേണ
    രാജാ ദേവാനാം നഹുഷോ ഘോരരൂപസ്; തത്ര സാഹ്യം ദീയതാം മേ ഭവദ്ഭിഃ
30 തേ ചാബ്രുവൻ നഹുഷോ ഘോരരൂപോ; ദൃഷ്ടീ വിഷസ് തസ്യ ബിഭീമ ദേവ
    ത്വം ചേദ് രാജൻ നഹുഷം പരാജയേസ്; തദ് വൈ വയം ഭാഗം അർഹാമ ശക്ര
31 ഇന്ദ്രോ ഽബ്രവീദ് ഭവതു ഭവാൻ അപാം പതിർ; യമഃ കുബേരശ് ച മഹാഭിഷേകം
    സമ്പ്രാപ്നുവന്ത്വ് അദ്യ സഹൈവ തേന; രിപും ജയാമോ നഹുഷം ഘോരദൃഷ്ടിം
32 തതഃ ശക്രം ജ്വലനോ ഽപ്യ് ആഹ ഭാഗം; പ്രയച്ഛ മഹ്യം തവ സാഹ്യം കരിഷ്യേ
    തം ആഹ ശക്രോ ഭവിതാഗ്നേ തവാപി; ഐന്ദ്രാഗ്നോ വൈ ഭാഗ ഏകോ മഹാക്രതൗ
33 ഏവം സഞ്ചിന്ത്യ ഭഗവാൻ മഹേന്ദ്രഃ പാകശാസനഃ
    കുബേരം സർവയക്ഷാണാം ധനാനാം ച പ്രഭും തഥാ
34 വൈവസ്വതം പിതൄണാം ച വരുണം ചാപ്യ് അപാം തഥാ
    ആധിപത്യം ദദൗ ശക്രഃ സത്കൃത്യ വരദസ് തദാ