മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം128

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം128

1 [വ്]
     തത് തു വാക്യം അനാദൃത്യ സോ ഽർഥവൻ മാതൃഭാഷിതം
     പുനഃ പ്രതസ്ഥേ സംരംഭത് സകാശം അകൃതാത്മനാം
2 തതഃ സഭായാ നിർഗമ്യ മന്ത്രയാം ആസ കൗരവഃ
     സൗബലേന മതാക്ഷേണ രാജ്ഞാ ശകുനിനാ സഹ
3 ദുര്യോധനസ്യ കർണസ്യ ശകുനേഃ സൗബലസ്യ ച
     ദുഃശാസനചതുർഥാനാം ഇദം ആസീദ് വിചേഷ്ടിതം
4 പുരായം അസ്മാൻ ഗൃഹ്ണാതി ക്ഷിപ്രകാരീ ജനാർദനഃ
     സഹിതോ ധൃതരാഷ്ട്രേണ രാജ്ഞാ ശാന്തനവേന ച
5 വയം ഏവ ഹൃഷീകേശം നിഗൃഹ്ണീമ ബലാദ് ഇവ
     പ്രസഹ്യ പുരുഷവ്യാഘ്രം ഇന്ദ്രോ വൈരോചനിം യഥാ
6 ശ്രുത്വാ ഗൃഹീതം വാർഷ്ണേയം പാണ്ഡവാ ഹതചേതസഃ
     നിരുത്സാഹാ ഭവിഷ്യന്തി ഭഗ്നദംഷ്ട്രാ ഇവോരഗാഃ
7 അയം ഹ്യ് ഏഷാം മഹാബാഹുഃ സർവേഷാം ശർമ വർമ ച
     അസ്മിൻ ഗൃഹീതേ വരദേ ഋഷഭേ സർവസാത്വതാം
     നിരുദ്യമാ ഭവിഷ്യന്തി പാണ്ഡവാഃ സോമകൈഃ സഹ
8 തസ്മാദ് വയം ഇഹൈവൈനം കേശവം ക്ഷിപ്രകാരിണം
     ക്രോശതോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ബദ്ധ്വാ യോത്സ്യാമഹേ രിപൂൻ
9 തേഷാം പാപം അഭിപ്രായം പാപാനാം ദുഷ്ടചേതസാം
     ഇംഗിതജ്ഞഃ കവിഃ ക്ഷിപ്രം അന്വബുധ്യത സാത്യകിഃ
10 തദർഥം അഭിനിഷ്ക്രമ്യ ഹാർദിക്യേന സഹാസ്ഥിതഃ
    അബ്രവീത് കൃതവർമാണം ക്ഷിപ്രം യോജയ വാഹിനീം
11 വ്യൂഢാനീകഃ സഭാ ദ്വാരം ഉപതിഷ്ഠസ്വ ദംശിതഃ
    യാവദ് ആഖ്യാമ്യ് അഹം ചൈതത് കൃഷ്ണായാക്ലിഷ്ട കർമണേ
12 സ പ്രവിശ്യ സഭാം വീരഃ സിംഹോ ഗിരിഗുഹാം ഇവ
    ആചഷ്ട തം അഭിപ്രായം കേശവായ മഹാത്മനേ
13 ധൃതരാഷ്ട്രം തതശ് ചൈവ വിദുരം ചാന്വഭാഷത
    തേഷാം ഏതം അഭിപ്രായം ആചചക്ഷേ സ്മയന്ന് ഇവ
14 ധർമാദ് അപേതം അർഥാച് ച കർമ സാധു വിഗർഹിതം
    മന്ദാഃ കർതും ഇഹേച്ഛന്തി ന ചാവാപ്യം കഥം ചന
15 പുരാ വികുർവതേ മൂഢാഃ പാപാത്മാനഃ സമാഗതാഃ
    ധർഷിതാഃ കാമമന്യുഭ്യാം ക്രോധലോഭ വശാനുഗാഃ
16 ഇമം ഹി പുണ്ഡരീകാക്ഷം ജിഘൃക്ഷന്ത്യ് അൽപചേതസഃ
    പടേനാനിഗ്ം പ്രജ്വലിതം യഥാ ബാലാ യഥാ ജഡാഃ
17 സാത്യകേസ് തദ് വചഃ ശ്രുത്വാ വിദുരോ ദീർഘദർശിവാൻ
    ധൃതരാഷ്ട്രം മഹാബാഹും അബ്രവീത് കുരുസംസദി
18 രാജൻ പരീതകാലാസ് തേ പുത്രാഃ സർവേ പരന്തപ
    അയശസ്യം അശക്യം ച കർമ കർതും സമുദ്യതാഃ
19 ഇമം ഹി പുണ്ഡരീകാക്ഷം അഭിഭൂയ പ്രസഹ്യ ച
    നിഗ്രഹീതും കിലേച്ഛന്തി സഹിതാ വാസവാനുജം
20 ഇമം പുരുഷശാർദൂലം അപ്രധൃഷ്യം ദുരാസദം
    ആസാദ്യ ന ഭവിഷ്യന്തി പതംഗാ ഇവ പാവകം
21 അയം ഇച്ഛൻ ഹി താൻ സർവാൻ യതമാനാഞ് ജനാർദനഃ
    സിംഹോ മൃഗാൻ ഇവ ക്രുദ്ധോ ഗമയേദ് യമസാദനം
22 ന ത്വ് അയം നിന്തിദം കർമ കുര്യാത് കൃഷ്ണഃ കഥം ചന
    ന ച ധർമാദ് അപക്രാമേദ് അച്യുതഃ പുരുഷോത്തമഃ
23 വിദുരേണൈവം ഉക്തേ തു കേശവോ വാക്യം അബ്രവീത്
    ധൃതരാഷ്ട്രം അഭിപ്രേക്ഷ്യ സുഹൃദാം ശൃണ്വതാം മിഥഃ
24 രാജന്ന് ഏതേ യദി ക്രുദ്ധാ മാം നിഗൃഹ്ണീയുർ ഓജസാ
    ഏതേ വാ മാം അഹം വൈനാൻ അനുജാനീഹി പാർഥിവ
25 ഏതാൻ ഹി സർവാൻ സംരബ്ധാൻ നിയന്തും അഹം ഉത്സഹേ
    ന ത്വ് അഹം നിന്ദിതം കർമ കുര്യാം പാപം കഥം ചന
26 പാണ്ഡവാർഥേ ഹി ലുഭ്യന്തഃ സ്വാർഥാദ് ധാസ്യന്തി തേ സുതാഃ
    ഏതേ ചേദ് ഏവം ഇച്ഛന്തി കൃതകാര്യോ യുധിഷ്ഠിരഃ
27 അദ്യൈവ ഹ്യ് അഹം ഏതാംശ് ച യേ ചൈതാൻ അനു ഭാരത
    നിഗൃഹ്യ രാജൻ പാർഥേഭ്യോ ദദ്യാം കിം ദുഷ്കൃതം ഭവേത്
28 ഇദം തു ന പ്രവർതേയം നിന്ദിതം കർമ ഭാരത
    സംനിധൗ തേ മഹാരാജ ക്രോധജം പാപബുദ്ധിജം
29 ഏഷ ദുര്യോധനോ രാജൻ യഥേച്ഛതി തഥാസ്തു തത്
    അഹം തു സർവാൻ സമയാൻ അനുജാനാമി ഭാരത
30 ഏതച് ഛ്രുത്വാ തു വിദുരം ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽഭ്യഭാഷത
    ക്ഷിപ്രം ആനയ തം പാപം രാജ്യലുബ്ധം സുയോധനം
31 സഹ മിത്രം സഹാമാത്യം സസോദര്യം സഹാനുഗം
    ശക്നുയാം യദി പന്ഥാനം അവതാരയിതും പുനഃ
32 തതോ ദുര്യോധനം ക്ഷത്താ പുനഃ പ്രാവേശയത് സഭാം
    അകാമം ഭ്രാതൃഭിഃ സാർധം രാജഭിഃ പരിവാരിതം
33 അഥ ദുര്യോധനം രാജാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽഭ്യഭാഷത
    കർണ ദുഃശാസനാഭ്യാം ച രാജഭിശ് ചാഭിസംവൃതം
34 നൃശംസപാപഭൂയിഷ്ഠ ക്ഷുദ്രകർമ സഹായവാൻ
    പാപൈഃ സഹായൈഃ സംഹത്യ പാപം കർമ ചികീർഷസി
35 അശക്യം അയശസ്യം ച സദ്ഭിശ് ചാപി വിഗർഹിതം
    യഥാ ത്വാദൃശകോ മൂഢോ വ്യവസ്യേത് കുലപാംസനഃ
36 ത്വം ഇമം പുണ്ഡരീകാക്ഷം അപ്രധൃഷ്യം ദുരാസദം
    പാപൈഃ സഹായൈഃ സംഹത്യ നിഗ്രഹീതും കിലേച്ഛസി
37 യോ ന ശക്യോ ബലാത് കർതും ദേവൈർ അപി സവാസവൈഃ
    തം ത്വം പ്രാർഥയസേ മന്ദബാലശ് ചന്ദ്രമസം യഥാ
38 ദേവൈർ മനുഷ്യൈർ ഗന്ധർവൈർ അസുരൈർ ഉരഗൈശ് ച യഃ
    ന സോഢും സമരേ ശക്യസ് തം ന ബുധ്യസി കേശവം
39 ദുർഗ്രഹഃ പാണിനാ വായുർ ദുഃസ്പർശഃ പാണിനാ ശശീ
    ദുർധരാ പൃഥിവീ മൂർധ്നാ ദുർഗ്രഹഃ കേശവോ ബലാത്
40 ഇത്യ് ഉക്തേ ധൃതരാഷ്ട്രേണ ക്ഷത്താപി വിദുരോ ഽബ്രവീത്
    ദുര്യോധനം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ധാർതരാഷ്ട്രം അമർഷണം
41 സൗഭദ്വാരേ വാനരേന്ദ്രോ ദ്വിവിദോ നാമ നാമതഃ
    ശിലാ വർഷേണ മഹതാ ഛാദയാം ആസ കേശവം
42 ഗ്രഹീതുകാമോ വിക്രമ്യ സർവയത്നേന മാധവം
    ഗ്രഹീതും നാശകത് തത്ര തം ത്വം പ്രാർഥയസേ ബലാത്
43 നിർമോചനേ ഷട് സഹസ്രാഃ പാശൈർ ബദ്ധ്വാ മഹാസുരാഃ
    ഗ്രഹീതും നാശകംശ് ചൈനം തം ത്വം പ്രാർഥയസേ ബലാത്
44 പ്രാഗ്ജ്യോതിഷ ഗതം ശൗരിം നരകഃ സഹ ദാനവൈഃ
    ഗ്രഹീതും നാശകത് തത്ര തം ത്വം പ്രാർഥയസേ ബലാത്
45 അനേന ഹി ഹതാ ബാല്യേ പൂതനാ ശിശുനാ തഥാ
    ഗോവർധനോ ധാരിതശ് ച ഗവാർഥേ ഭരതർഷഭ
46 അരിഷ്ടോ ധേനുകശ് ചൈവ ചാണൂരശ് ച മഹാബലഃ
    അശ്വരാജശ് ച നിഹതഃ കംസശ് ചാരിഷ്ടം ആചരൻ
47 ജരാസന്ധശ് ച വക്രശ് ച ശിശുപാലശ് ച വീര്യവാൻ
    ബാണശ് ച നിഹതഃ സംഖ്യേ രാജാന ച നിഷൂദിതാഃ
48 വരുണോ നിർജിതോ രാജാ പാവകശ് ചാമിതൗജസാ
    പാരിജാതം ച ഹരതാ ജിതഃ സാക്ഷാച് ഛചീ പതിഃ
49 ഏകാർണവേ ശയാനേന ഹതൗ തൗ മധുകൈടഭൗ
    ജന്മാന്തരം ഉപാഗമ്യ ഹയഗ്രീവസ് തഥാ ഹതഃ
50 അയം കർതാ ന ക്രിയതേ കാരണം ചാപി പൗരുഷേ
    യദ് യദ് ഇച്ഛേദ് അയം ശൗരിസ് തത് തത് കുര്യാദ് അയത്നതഃ
51 തം ന ബുധ്യസി ഗോവിന്ദം ഘോരവിക്രമം അച്യുതം
    ആശീവിഷം ഇവ ക്രുദ്ധം തേജോരാശിം അനിർജിതം
52 പ്രധർഷയൻ മഹാബാഹും കൃഷ്ണം അക്ലിഷ്ടകാരിണം
    പതംഗോ ഽഗ്നിം ഇവാസാദ്യ സാമാത്യോ ന ഭവിഷ്യസി