മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം10

←അധ്യായം9

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം10

അധ്യായം11→

1 [ഇ]
     സർവം വ്യാപ്തം ഇദം ദേവാ വൃത്രേണ ജഗദ് അവ്യയം
     ന ഹ്യ് അസ്യ സദൃശം കിം ചിത് പ്രതിഘാതായ യദ് ഭവേത്
 2 സമർഥോ ഹ്യ് അഭവം പൂർവം അസമർഥോ ഽസ്മി സാമ്പ്രതം
     കഥം കുര്യാം നു ഭദ്രം വോ ദുഷ്പ്രധർഷഃ സ മേ മതഃ
 3 തേജസ്വീ ച മഹാത്മാ ച യുദ്ധേ ചാമിതവിക്രമഃ
     ഗ്രസേത് ത്രിഭുവനം സർവം സ ദേവാസുരമാനുഷം
 4 തസ്മാദ് വിനിശ്ചയം ഇമം ശൃണുധ്വം മേ ദിവൗകസഃ
     വിഷ്ണോഃ ക്ഷയം ഉപാഗമ്യ സമേത്യ ച മഹാത്മനാ
     തേന സംമന്ത്ര്യ വേത്സ്യാമോ വധോപായം ദുരാത്മനഃ
 5 ഏവം ഉക്തേ മഘവതാ ദേവാഃ സർഷിഗണാസ് തദാ
     ശരണ്യം ശരണം ദേവം ജഗ്മുർ വിഷ്ണും മഹാബലം
 6 ഊചുശ് ച സർവേ ദേവേശം വിഷ്ണും വൃത്ര ഭയാർദിതാഃ
     ത്വയാ ലോകാസ് ത്രയഃ ക്രാന്താസ് ത്രിഭിർ വിക്രമണൈഃ പ്രഭോ
 7 അമൃതം ചാഹൃതം വിഷ്ണോ ദൈത്യാശ് ച നിഹതാ രണേ
     ബലിം ബദ്ധ്വാ മഹാദൈത്യം ശക്രോ ദേവാധിപഃ കൃതഃ
 8 ത്വം പ്രഭുഃ സർവലോകാനാം ത്വയാ സർവം ഇദം തതം
     ത്വം ഹി ദേവമഹാദേവഃ സർവലോകനമസ്കൃതഃ
 9 ഗതിർ ഭവ ത്വം ദേവാനാം സേന്ദ്രാണാം അമരോത്തമ
     ജഗദ് വ്യാപ്തം ഇദം സർവം വൃത്രേണാസുരസൂദന
 10 അവശ്യം കരണീയം മേ ഭവതാം ഹിതം ഉത്തമം
    തസ്മാദ് ഉപായം വക്ഷ്യാമി യഥാസൗ ന ഭവിഷ്യതി
11 ഗച്ഛധ്വം സർഷിഗന്ധർവാ യത്രാസൗ വിശ്വരൂപധൃക്
    സാമ തസ്യ പ്രയുഞ്ജധ്വം തത ഏനം വിജേഷ്യഥ
12 ഭവിഷ്യതി ഗതിർ ദേവാഃ ശക്രസ്യ മമ തേജസാ
    അദൃശ്യശ് ച പ്രവേക്ഷ്യാമി വജ്രം അസ്യായുധോത്തമം
13 ഗച്ഛധ്വം ഋഷിഭിഃ സാർധം ഗന്ധർവൈശ് ച സുരോത്തമാഃ
    വൃത്രസ്യ സഹ ശക്രേണ സന്ധിം കുരുത മാചിരം
14 ഏവം ഉക്താസ് തു ദേവേന ഋഷയസ് ത്രിദശാസ് തഥാ
    യയുഃ സമേത്യ സഹിതാഃ ശക്രം കൃത്വാ പുരഃസരം
15 സമീപം ഏത്യ ച തദാ സർവ ഏവ മഹൗജസഃ
    തം തേജസാ പ്രജ്വലിതം പ്രതപന്തം ദിശോ ദശ
16 ഗ്രസന്തം ഇവ ലോകാംസ് ത്രീൻ സൂര്യാ ചന്ദ്രമസൗ യഥാ
    ദദൃശുസ് തത്ര തേ വൃത്രം ശക്രേണ സഹദേവതാഃ
17 ഋഷയോ ഽഥ തതോ ഽഭ്യേത്യ വൃത്രം ഊചുഃ പ്രിയം വചഃ
    വ്യാപ്തം ജഗദ് ഇദം സർവം തേജസാ തവ ദുർജയ
18 ന ച ശക്നോഷി നിർജേതും വാസവം ഭൂരിവിക്രമം
    യുധ്യതോശ് ചാപി വാം കാലോ വ്യതീതഃ സുമഹാൻ ഇഹ
19 പീഡ്യന്തേ ച പ്രജാഃ സർവാഃ സ ദേവാസുരമാനവാഃ
    സഖ്യം ഭവതു തേ വൃത്ര ശക്രേണ സഹ നിത്യദാ
    അവാപ്സ്യസി സുഖം ത്വം ച ശക്ര ലോകാംശ് ച ശാശ്വതാൻ
20 ഋഷിവാക്യം നിശമ്യാഥ സ വൃത്രഃ സുമഹാബലഃ
    ഉവാച താംസ് തദാ സർവാൻ പ്രണമ്യ ശിരസാസുരഃ
21 സർവേ യൂയം മഹാഭാഗാ ഗന്ധർവാശ് ചൈവ സർവശഃ
    യദ് ബ്രൂത തച് ഛ്രുതം സർവം മമാപി ശൃണുതാനഘാഃ
22 സന്ധിഃ കഥം വൈ ഭവിതാ മമ ശക്രസ്യ ചോഭയോഃ
    തേജസോർ ഹി ദ്വയോർ ദേവാഃ സഖ്യം വൈ ഭവിതാ കഥം
23 [ർസയഹ്]
    സകൃത് സതാം സംഗതം ലിപ്സിതവ്യം; തതഃ പരം ഭവിതാ ഭവ്യം ഏവ
    നാതിക്രമേത് സത്പുരുഷേണ സംഗതം; തസ്മാത് സതാം സംഗതം ലിപ്സിതവ്യം
24 ദൃഢം സതാം സംഗതം ചാപി നിത്യം; ബ്രൂയാച് ചാർഥം ഹ്യ് അർഥകൃച്ഛ്രേഷു ധീരഃ
    മഹാർഥവത് സത് പ്രുഷേണ സംഗതം; തസ്മാത് സന്തം ന ജിഘാംസേത ധീരഃ
25 ഇന്ദ്രഃ സതാം സംമതശ് ച നിവാസശ് ച മഹാത്മനാം
    സത്യവാദീ ഹ്യ് അദീനശ് ച ധർമവിത് സുവിനിശ്ചിതഃ
26 തേന തേ സഹ ശക്രേണ സന്ധിർ ഭവതു ശാശ്വതഃ
    ഏവം വിശ്വാസം ആഗച്ഛ മാ തേ ഭൂദ് ബുദ്ധിർ അന്യഥാ
27 മഹർഷിവചനം ശ്രുത്വാ താൻ ഉവാച മഹാദ്യുതിഃ
    അവശ്യം ഭഗവന്തോ മേ മാനനീയാസ് തപസ്വിനഃ
28 ബ്രവീമി യദ് അഹം ദേവാസ് തത് സർവം ക്രിയതാം ഇഹ
    തതഃ സർവം കരിഷ്യാമി യദ് ഊചുർ മാം ദ്വിജർഷഭാഃ
29 ന ശുഷ്കേണ ന ചാർദ്രേണ നാശ്മനാ ന ച ദാരുണാ
    ന ശസ്രേണ ന വജ്രേണ ന ദിവാ ന തഥാ നിശി
30 വധ്യോ ഭവേയം വിപ്രേന്ദ്രാഃ ശക്രസ്യ സഹ ദൈവതൈഃ
    ഏവം മേ രോചതേ സന്ധിഃ ശക്രേണ സഹ നിത്യദാ
31 ബാഢം ഇത്യ് ഏവ ഋഷയസ് തം ഊചുർ ഭരതർഷഭ
    ഏവം കൃതേ തു സന്ധാനേ വൃത്രഃ പ്രമുദിതോ ഽഭവത്
32 യത്തഃ സദാഭവച് ചാപി ശക്രോ ഽമർഷസമന്വിതഃ
    വൃത്രസ്യ വധസംയുക്താൻ ഉപായാൻ അനുചിന്തയൻ
    രന്ധ്രാന്വേഷീ സമുദ്വിഗ്നഃ സദാഭൂദ് ബലവൃത്രഹാ
33 സ കദാ ചിത് സമുദ്രാന്തേ തം അപശ്യൻ മഹാസുരം
    സന്ധ്യാകാല ഉപാവൃത്തേ മുഹൂർതേ രമ്യദാരുണേ
34 തതഃ സഞ്ചിന്ത്യ ഭഗവാൻ വരദാനം മഹാത്മനഃ
    സന്ധ്യേയം വർതതേ രൗദ്രാ ന രാത്രിർ ദിവസം ന ച
    വൃത്രശ് ചാപശ്യ വധ്യോ ഽയം മമ സർവഹരോ രിപുഃ
35 യദി വൃത്രം ന ഹന്മ്യ് അദ്യ വഞ്ചയിത്വാ മഹാസുരം
    മഹാബലം മഹാകായം ന മേ ശ്രേയോ ഭവിഷ്യതി
36 ഏവം സഞ്ചിന്തയന്ന് ഏവ ശക്രോ വിഷ്ണും അനുസ്മരൻ
    അഥ ഫേനം തദാപശ്യത് സമുദ്രേ പർവതോപമം
37 നായം ശുഷ്കോ ന ചാർദ്രോ ഽയം ന ച ശസ്ത്രം ഇദം തഥാ
    ഏനം ക്ഷേപ്സ്യാമി വൃത്രസ്യ ക്ഷണാദ് ഏവ നശിഷ്യതി
38 സവജ്രം അഥ ഫേനം തം ക്ഷിപ്രം വൃത്രേ നിസൃഷ്ടവാൻ
    പ്രവിശ്യ ഫേനം തം വിഷ്ണുർ അഥ വൃത്രം വ്യനാശയത്
39 നിഹതേ തു തതോ വൃത്രേ ദിശോ വിതിമിരാഭവൻ
    പ്രവവൗ ച ശിവോ വായുഃ പ്രജാശ് ച ജഹൃഷുസ് തദാ
40 തതോ ദേവാഃ സ ഗന്ധർവാ യക്ഷരാക്ഷസ പന്നഗാഃ
    ഋഷയശ് ച മഹേന്ദ്രം തം അസ്തുവൻ വിവിധൈഃ സ്തവൈഃ
41 നമസ്കൃതഃ സർവഭൂതൈഃ സർവഭൂതാനി സാന്ത്വയൻ
    ഹതശത്രുഃ പ്രഹൃഷ്ടാത്മാ വാസവഃ സഹ ദൈവതൈഃ
    വിഷ്ണും ത്രിഭുവനശ്രേഷ്ഠം പൂജയാം ആസ ധർമവിത്
42 തതോ ഹതേ മഹാവീര്യേ വൃത്രേ ദേവഭയങ്കരേ
    അനൃതേനാഭിഭൂതോ ഽഭൂച് ഛക്രഃ പരമദുർമനാഃ
    ത്രൈശീർഷയാഭിഭൂതശ് ച സ പൂർവം ബ്രഹ്മഹത്യയാ
43 സോ ഽന്തം ആശ്രിത്യ ലോകാനാം നഷ്ടസഞ്ജ്ഞോ വിചേതനഃ
    ന പ്രാജ്ഞായത ദേവേന്ദ്രസ് ത്വ് അഭിഭൂതഃ സ്വകൽമഷൈഃ
    പ്രതിച്ഛന്നോ വസത്യ് അപ്സു ചേഷ്ടമാന ഇവോരഗഃ
44 തതഃ പ്രനഷ്ടേ ദേവേന്ദ്രേ ബ്രഹ്മഹത്യാ ഭയാർദിതേ
    ഭൂമിഃ പ്രധ്വസ്ത സങ്കാശാ നിർവൃക്ഷാ ശുഷ്കകാനനാ
    വിച്ഛിന്നസ്രോതസോ നദ്യഃ സരാംസ്യ് അനുദകാനി ച
45 സങ്ക്ഷോഭശ് ചാപി സത്ത്വാനാം അകൃതോ ഽഭവത്
    ദേവാശ് ചാപി ഭൃശം ത്രസ്താസ് തഥാ സർവേ മഹർഷയഃ
46 അരാജകം ജഗത് സർവം അഭിഭൂതം ഉപദ്രവൈഃ
    തതോ ഭീതാഭവൻ ദേവാഃ കോ നോ രാജാ ഭവേദ് ഇതി
47 ദിവി ദേവർഷയശ് ചാപി ദേവരാജവിനാകൃതാഃ
    ന ച സ്മ കശ് ചിദ് ദേവാനാം രാജ്യായ കുരുതേ മനഃ