മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം9

മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം9

1 [വൈ]
     തതോ രാജ്ഞാഭ്യനുജ്ഞാതോ ധൃതരാഷ്ട്രഃ പ്രതാപവാൻ
     യയൗ സ്വഭവനം രാജാ ഗാന്ധാര്യാനുഗതസ് തദാ
2 മന്ദപ്രാണഗതിർ ധീമാൻ കൃച്ഛ്രാദ് ഇവ സമുദ്ധരൻ
     പദാതിഃ സ മഹീപാലോ ജീർണോ ഗജപതിർ യഥാ
3 തം അന്വഗച്ഛദ് വിദുരോ വിദ്വാൻ സൂതശ് ച സഞ്ജയഃ
     സ ചാപി പരമേഷ്വാസഃ കൃപഃ ശാരദ്വതസ് തഥാ
4 സ പ്രവിശ്യ ഗൃഹം രാജാ കൃതപൂർവാഹ്ണിക ക്രിയഃ
     തർപയിത്വാ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠാൻ ആഹാരം അകരോത് തദാ
5 ഗാന്ധാരീ ചൈവ ധർമജ്ഞാ കുന്ത്യാ സഹ മനസ്വിനീ
     വധൂഭിർ ഉപചാരേണ പൂജിതാഭുങ്ക്ത ഭാരത
6 കൃതാഹാരം കൃതാഹാരാഃ സർവേ തേ വിദുരാദയഃ
     പാണ്ഡവാശ് ച കുരുശ്രേഷ്ഠം ഉപാതിഷ്ഠന്ത തം നൃപം
7 തതോ ഽബ്രവീൻ മഹാരാജ കുന്തീപുത്രം ഉപഹ്വരേ
     നിഷണ്ണം പാണിനാ പൃഷ്ഠേ സംസ്പൃശന്ന് അംബികാ സുതഃ
8 അപ്രമാദസ് ത്വയാ കാര്യഃ സർവഥാ കുരുനന്ദന
     അഷ്ടാംഗേ രാജശാർദൂല രാജ്യേ ധർമപുരസ്കൃതേ
9 തത് തു ശക്യം യഥാ താത രക്ഷിതും പാണ്ഡുനന്ദന
     രാജ്യം ധർമം ച കൗന്തേയ വിദ്വാൻ അസി നിബോധ തത്
10 വിദ്യാ വൃദ്ധാൻ സദൈവ ത്വം ഉപാസീഥാ യുധിഷ്ഠിര
    ശൃണുയാസ് തേ ച യദ് ബ്രൂയുഃ കുര്യാശ് ചൈവാവിചാരയൻ
11 പ്രാതർ ഉത്ഥായ താൻ രാജൻ പൂജയിത്വാ യഥാവിധി
    കൃത്യകാലേ സമുത്പന്നേ പൃച്ഛേഥാഃ കാര്യം ആത്മനഃ
12 തേ തു സംമാനിതാ രാജംസ് ത്വയാ രാജ്യഹിതാർഥിനാ
    പ്രവക്ഷ്യന്തി ഹിതം താത സർവം കൗരവനന്ദന
13 ഇന്ദ്രിയാണി ച സർവാണി വാജിവത് പരിപാലയ
    ഹിതായ വൈ ഭവിഷ്യന്തി രക്ഷിതം ദ്രവിണം യഥാ
14 അമാത്യാൻ ഉപധാതീതാൻ പിതൃപൈതാമഹാഞ് ശുചീൻ
    ദാന്താൻ കർമസു സർവേഷു മുഖ്യാൻ മുഖ്യേഷു യോജയേഃ
15 ചാരയേഥാശ് ച സതതം ചാരൈർ അവ്വിദിതൈഃ പരാൻ
    പരീക്ഷിതൈർ ബഹുവിധം സ്വരാഷ്ട്രേഷു പരേഷു ച
16 പുരം ച തേ സുഗുപ്തം സ്യാദ് ദൃഢപ്രാകാരതോരണം
    അട്ടാട്ടാലക സംബാധം ഷട് പഥം സർവതോദിശം
17 തസ്യ ദ്വാരാണി കാര്യാണി പര്യാപ്താനി ബൃഹന്തി ച
    സർവതഃ സുവിഭക്താനി യന്ത്രൈർ ആരക്ഷിതാനി ച
18 പുരുഷൈർ അലം അർഥജ്ഞൈർ വിദിതൈഃ കുലശീലതഃ
    ആത്മാ ച രക്ഷ്യഃ സതതം ഭോജനാദിഷു ഭാരത
19 വിഹാരാഹാര കാലേഷു മാല്യശയ്യാസനേഷു ച
    സ്ത്രിയശ് ച തേ സുഗുപ്താഃ സ്യുർ വൃദ്ധൈർ ആപ്തൈർ അധിഷ്ഠിതാഃ
    ശീലവദ്ഭിഃ കുലീനൈശ് ച വിദ്വദ്ഭിശ് ച യുധിഷ്ഠിര
20 മന്ത്രിണശ് ചൈവ കുർവീഥാ ദ്വിജാൻ വിദ്യാ വിശാരദാൻ
    വിനീതാംശ് ച കുലീനാംശ് ച ധർമാർഥകുശലാൻ ഋജൂൻ
21 തൈഃ സാർധം മന്ത്രയേഥാസ് ത്വം നാത്യർഥം ബഹുഭിഃ സഹ
    സമസ്തൈർ അപി ച വ്യസ്തൈർ വ്യപദേശേന കേന ചിത്
22 സുസംവൃതം മന്ത്രഗൃഹം സ്ഥലം ചാരുഹ്യ മന്ത്രയേഃ
    അരണ്യേ നിഃശലാകേ വാ ന ച രാത്രൗ കഥം ചന
23 വാനരാഃ പക്ഷിണശ് ചൈവ യേ മനുഷ്യാനുകാരിണഃ
    സർവേ മന്ത്രഗൃഹേ വർജ്യാ യേ ചാപി ജഡ പംഗുകാഃ
24 മന്ത്രഭേദേ ഹി യേ ദോഷാ ഭവന്തി പൃഥിവീക്ഷിതാം
    ന തേ ശക്യാഃ സമാധാതും കഥം ചിദ് ഇതി മേ മതിഃ
25 ദോഷാംശ് ച മന്ത്രഭേദേഷു ബ്രൂയാസ് ത്വം മന്ത്രിമണ്ഡലേ
    അഭേദേ ച ഗുണാൻ രാജൻ പുനഃ പുനർ അരിന്ദമ
26 പൗരജാനപദാനാം ച ശൗചാശൗചം യുധിഷ്ഠിരഃ
    യഥാ സ്യാദ് വിദിതം രാജംസ് തഥാ കാര്യം അരിന്ദമ