മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം90

←അധ്യായം89

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം 90

അധ്യായം91→

പൂരുവംശാനുകീർത്തനം

1 [ജ്]
     ശ്രുതസ് ത്വത്തോ മയാ വിപ്ര പൂർവേഷാം സംഭവോ മഹാൻ
     ഉദാരാശ് ചാപി വംശേ ഽസ്മിൻ രാജാനോ മേ പരിശ്രുതാഃ
 2 കിം തു ലഘ്വ് അർഥസംയുക്തം പ്രിയാഖ്യാനം ന മാം അതി
     പ്രീണാത്യ് അതോ ഭവാൻ ഭൂയോ വിസ്തരേണ ബ്രവീതു മേ
 3 ഏതാം ഏവ കഥാം ദിവ്യാം ആപ്രജാ പതിതോ മനോഃ
     തേഷാം ആജനനം പുണ്യം കസ്യ ന പ്രീതിം ആവഹേത്
 4 സദ് ധർമഗുണമാഹാത്മ്യൈർ അഭിവർധിതം ഉത്തമം
     വിഷ്ടഭ്യ ലോകാംസ് ത്രീൻ ഏഷാം യശഃ സ്ഫീതം അവസ്ഥിതം
 5 ഗുണപ്രഭാവ വീര്യൗജഃ സത്ത്വോത്സാഹവതാം അഹം
     ന തൃപ്യാമി കഥാം ശൃണ്വന്ന് അമൃതാസ്വാദ സംമിതാം
 6 [വ്]
     ശൃണു രാജൻ പുരാ സമ്യങ് മയാ ദ്വൈപായനാച് ഛ്രുതം
     പ്രോച്യമാനം ഇദം കൃത്സ്നം സ്വവംശജനനം ശുഭം
 7 ദക്ഷസ്യാദിതിഃ
     അദിതേർ വിവസ്വാൻ
     വിവസ്വതോ മനുഃ
     മനോർ ഇലാ
     ഇലായാഃ പുരൂരവാഃ
     പുരൂരവസ ആയുഃ
     ആയുഷോ നഹുഷഃ
     നഹുഷസ്യ യയാതിഃ
 8 യയാതേർ ദ്വേ ഭാര്യേ ബഭൂവതുഃ
     ഉശനസോ ദുഹിതാ ദേവ യാനീ വൃഷപർവണശ് ച ദുഹിതാ ശർമിഷ്ഠാ നാമ
     അത്രാനുവംശോ ഭവതി
 9 യദും ച തുർവസും ചൈവ ദേവ യാനീ വ്യജായത
     ദ്രുഹ്യും ചാനും ച പൂരും ച ശർമിഷ്ഠാ വാർഷപർവണീ
 10 തത്ര യദോർ യാദവാഃ
    പൂരോഃ പൗരവാഃ
11 പൂരോർ ഭാര്യാ കൗസല്യാ നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ജനമേജയോ നാമ
    യസ് ത്രീൻ അശ്വമേധാൻ ആജഹാര
    വിശ്വജിതാ ചേഷ്ട്വാ വനം പ്രവിവേശ
12 ജനമേജയഃ ഖല്വ് അനന്താം നാമോപയേമേ മാധവീം
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ പ്രാചിന്വാൻ
    യഃ പ്രാചീം ദിശം ജിഗായ യാവത് സൂര്യോദയാത്
    തതസ് തസ്യ പ്രാചിന്വത്വം
13 പ്രാചിന്വാൻ ഖല്വ് അശ്മകീം ഉപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ സംയാതിഃ
14 സംയാതിഃ ഖലു ദൃഷദ്വതോ ദുഹിതരം വരാംഗീം നാമോപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ അഹം പാതിഃ
15 അഹം പാതിസ് തു ഖലു കൃതവീര്യദുഹിതരം ഉപയേമേ ഭാനുമതീം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ സാർവഭൗമഃ
16 സാർവഭൗമഃ ഖലു ജിത്വാജഹാര കൈകേയീം സുനന്ദാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ജയത്സേനഃ
17 ജയത്സേനഃ ഖലു വൈദർഭീം ഉപയേമേ സുഷുവാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ അരാചീനഃ
18 അരാചീനോ ഽപി വൈദർഭീം ഏവാപരാം ഉപയേമേ മര്യാദാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ മഹാഭൗമഃ
19 മഹാഭൗമഃ ഖലു പ്രാസേനജിതീം ഉപയേമേ സുയജ്ഞാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ അയുത നായീ
    യഃ പുരുഷമേധാനാം അയുതം ആനയത്
    തദ് അസ്യായുത നായിത്വം
20 അയുതനായീ ഖലു പൃഥുശ്രവസോ ദുഹിതരം ഉപയേമേ ഭാസാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ അക്രോധനഃ
21 അക്രോധനഃ ഖലു കാലിനീം കരണ്ഡും നാമോപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ദേവാതിഥിഃ
22 ദേവാതിഥിഃ ഖലു വൈദേഹീം ഉപയേമേ മര്യാദാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഋചഃ
23 ഋചഃ ഖല്വ് ആംഗേയീം ഉപയേമേ സുദേവാം നാമ
    തസ്യാം പുത്രം അജനയദ് ഋക്ഷം
24 ഋക്ഷഃ ഖലു തക്ഷക ദുഹിതരം ഉപയേമേ ജ്വാലാം നാമ
    തസ്യാം പുത്രം മതിനാരം നാമോത്പാദയാം ആസ
25 മതിനാരഃ ഖലു സരസ്വത്യാം ദ്വാദശ വാർഷികം സത്രം ആജഹാര
26 നിവൃത്തേ ച സത്രേ സരസ്വത്യ് അഭിഗമ്യ തം ഭർതാരം വരയാം ആസ
    തസ്യാം പുത്രം അജനയത് തംസും നാമ
27 അത്രാനുവംശോ ഭവതി
28 തംസും സരസ്വതീ പുത്രം മതിനാരാദ് അജീജനത്
    ഇലിനം ജനയാം ആസ കാലിന്ദ്യാം തംസുർ ആത്മജം
29 ഇലിനസ് തു രഥന്തര്യാം ദുഃഷന്താദ്യാൻ പഞ്ച പുത്രാൻ അജനയത്
30 ദുഃഷന്തഃ ഖലു വിശ്വാമിത്ര ദുഹിതരം ശകുന്തലാം നാമോപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഭരതഃ
    തത്ര ശ്ലോകൗ ഭവതഃ
31 മാതാ ഭസ്ത്രാ പിതുഃ പുത്രോ യേന ജാതഃ സ ഏവ സഃ
    ഭരസ്വ പുത്രം ദുഃഷന്ത മാവമംസ്ഥാഃ ശകുന്തലാം
32 രേതോ ധാഃ പുത്ര ഉന്നയതി നരദേവ യമക്ഷയാത്
    ത്വം ചാസ്യ ധാതാ ഗർഭസ്യ സത്യാം ആഹ ശകുന്തലാ
33 തതോ ഽസ്യ ഭരതത്വം
34 ഭരതഃ ഖലു കാശേയീം ഉപയേമേ സാർവസേനീം സുനന്ദാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഭുമന്യുഃ
35 ഭുമന്യുഃ ഖലു ദാശാർഹീം ഉപയേമേ ജയാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ സുഹോത്രഃ
36 സുഹോത്രഃ ഖല്വ് ഇക്ഷ്വാകുകന്യാം ഉപയേമേ സുവർണാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഹസ്തീ
    യ ഇദം ഹാസ്തിനപുരം മാപയാം ആസ
    ഏതദ് അസ്യ ഹാസ്തിനപുരത്വം
37 ഹസ്തീ ഖലു ത്രൈഗർതീം ഉപയേമേ യശോധരാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ വികുണ്ഠനഃ
38 വികുണ്ഠനഃ ഖലു ദാശാർഹീം ഉപയേമേ സുദേവാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഽജമീഢഃ
39 അജമീഢസ്യ ചതുർവിംശം പുത്രശതം ബഭൂവ കൈകേയ്യാം നാഗായാം ഗാന്ധര്യാം വിമലായാം ഋക്ഷായാം ചേതി
    പൃഥക്പൃഥഗ് വംശകരാ നൃപതയഃ
    തത്ര വംശകരഃ സംവരണഃ
40 സംവരണഃ ഖലു വൈവസ്വതീം തപതീം നാമോപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ കുരുഃ
41 കുരുഃ ഖലു ദാശാർഹീം ഉപയേമേ ശുഭാംഗീം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ വിഡൂരഥഃ
42 വിഡൂരഥസ് തു മാഗധീം ഉപയേമേ സമ്പ്രിയാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഽരുഗ്വാൻ നാമ
43 അരുഗ്വാൻ ഖലു മാഗധീം ഉപയേമേ ഽമൃതാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ പരിക്ഷിത്
44 പരിക്ഷിത് ഖലു ബാഹുദാം ഉപയേമേ സുയശാം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ഭീമസേനഃ
45 ഭീമസേനഃ ഖലു കൈകേയീം ഉപയേമേ സുകുമാരീം നാമ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ പര്യശ്രവാഃ
    യം ആഹുഃ പ്രതീപം നാമ
46 പ്രതീപഃ ഖലു ശൈബ്യാം ഉപയേമേ സുനന്ദ്ദാം നാമ
    തസ്യാം പുത്രാൻ ഉത്പാദയാം ആസ ദേവാപിം ശന്തനും ബാഹ്ലീകം ചേതി
47 ദേവാപിഃ ഖലു ബാല ഏവാരണ്യം പ്രവിവേശ
    ശന്തനുസ് തു മഹീപാലോ ഽഭവത്
    അത്രാനുവംശോ ഭവതി
48 യം യം കരാഭ്യാം സ്പൃശതി ജീർണം സ സുഖം അശ്നുതേ
    പുനർ യുവാ ച ഭവതി തസ്മാത് തം ശന്തനും വിദുഃ
49 തദ് അസ്യ ശന്തനുത്വം
50 ശന്തനുഃ ഖലു ഗനാം ഭാഗീരഥീം ഉപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ ദേവവ്രതഃ
    യം ആഹുർ ഭീഷ്മ ഇതി
51 ഭീഷ്മഃ ഖലു പിതുഃ പ്രിയചികീർഷയാ സത്യവതീം ഉദവഹൻ മാതരം
    യാം ആഹുർ ഗന്ധകാലീതി
52 തസ്യാം കാനീനോ ഗർഭഃ പരാശരാദ് ദ്വൈപായനഃ
    തസ്യാം ഏവ ശന്തനോർ ദ്വൗ പുത്രോ ബഭൂവതുഃ
    ചിത്രാംഗദോ വിചിത്രവീര്യശ് ച
53 തയോർ അപ്രാപ്തയൗവന ഏവ ചിത്രാംഗദോ ഗന്ധർവേണ ഹതഃ
    വിചിത്രവീര്യസ് തു രാജാ സമഭവത്
54 വിചിത്രവീര്യഃ ഖലു കൗസല്യാത്മജേ ഽംബികാംബാലികേ കാശിരാജ ദുഹിതരാവ് ഉപയേമേ
55 വിചിത്രവീര്യസ് ത്വ് അനപത്യ ഏവ വിദേഹത്വം പ്രാപ്തഃ
56 തതഃ സത്യവതീ ചിന്തയാം ആസ
    ദൗഃഷന്തോ വംശ ഉച്ഛിദ്യതേ ഇതി
57 സാ ദ്വൈപായനം ഋഷിം ചിന്തയാം ആസ
58 സ തസ്യാഃ പുരതഃ സ്ഥിതഃ കിം കരവാണീതി
59 സാ തം ഉവാച
    ഭ്രാതാ തവാനപത്യ ഏവ സ്വര്യാതോ വിചിത്രവീര്യഃ
    സാധ്വ് അപത്യം തസ്യോത്പാദയേതി
60 സ പരം ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ത്രീൻ പുത്രാൻ ഉത്പാദയാം ആസ ധൃതരാഷ്ട്രം പാണ്ഡും വിദുരം ചേതി
61 തത്ര ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ രാജ്ഞഃ പുത്രശതം ബഭൂവ ഗാന്ധാര്യാം വരദാനാദ് ദ്വൈപായനസ്യ
62 തേഷാം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രാണാം ചത്വാരഃ പ്രധാനാ ബഭൂവുർ ദുര്യോധനോ ദുഃശാസനോ വികർണശ് ചിത്രസേനേതി
63 പാണ്ഡോസ് തു ദ്വേ ഭാര്യേ ബഭൂവതുഃ കുന്തീ മാദ്രീ ചേത്യ് ഉഭേ സ്ത്രീരത്നേ
64 അഥ പാണ്ഡുർ മൃഗയാം ചരൻ മൈഥുന ഗതം ഋഷിം അപശ്യൻ മൃഗ്യാം വർതമാനം
    തഥൈവാപ്ലുത മനാസാദിത കാമരസം അതൃപ്തം ബാണേനാഭിജഘാന
65 സ ബാണവിദ്ധോവാച പാണ്ഡും
    ചരതാ ധർമം ഇയം യേന ത്വയാഭിജ്ഞേന കാമരസസ്യാഹം അനവാപ്തകാമരസോ ഽഭിഹതസ് തസ്മാത് ത്വം അപ്യ് ഏതാം അവസ്ഥാം ആസാദ്യാനവാപ്ത കാമരസഃ പഞ്ചത്വം ആപ്സ്യസി ക്ഷിപ്രം ഏവേതി
66 സ വിവർണരൂപഃ പാണ്ഡുഃ ശാപം പരിഹരമാണോ നോപാസർപത ഭാര്യേ
67 വാക്യം ചോവാച
    സ്വചാപല്യാദ് ഇദം പ്രാപ്തവാൻ അഹം
    ശൃണോമി ച നാനപത്യസ്യ ലോകാ സന്തീതി
68 സാ ത്വം മദർഥേ പുത്രാൻ ഉത്പാദയേതി കുന്തീം ഉവാച
69 സാ തത്ര പുത്രാൻ ഉത്പാദയാം ആസ ധർമാദ് യുധിഷ്ഠിരം മാരുതാദ് ഭീമസേനം ശക്രാദ് അർജുനം ഇതി
70 സ താം ഹൃഷ്ടരൂപഃ പാണ്ഡുർ ഉവാച
    ഇയം തേ സപത്ന്യനപത്യാ
    സാധ്വ് അസ്യാം അപത്യം ഉത്പാദ്യതാം ഇതി
71 സൈവം അസ്ത്വ് ഇത്യ് ഉക്തഃ കുന്ത്യാ
72 തതോ മാദ്ര്യാം അശ്വിഭ്യാം നകുല സഹദേവാവ് ഉത്പാദിതൗ
73 മാദ്രീം ഖല്വ് അലങ്കൃതാം ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡുർ ഭാവം ചക്രേ
74 സ താം സ്പൃഷ്ട്വൈവ വിദേഹത്വം പ്രാപ്തഃ
75 തത്രൈനം ചിതാസ്ഥം മാദ്രീ സമന്വാരുരോഹ
76 ഉവാച കുന്തീം
    യമയോർ ആര്യയാപ്രമത്തയാ ഭവിതവ്യം ഇതി
77 തതസ് തേ പഞ്ച പാണ്ഡവാഃ കുന്ത്യാ സഹിതാ ഹാസ്തിനപുരം ആനീയ താപസൈർ ഭീഷ്മസ്യ വിദുരസ്യ ച നിവേദിതാഃ
78 തത്രാപി ജതു ഗൃഹേ ദഗ്ധും സമാരബ്ധാ ന ശകിതാ വിദുര മന്ത്രിതേന
79 തതശ് ച ഹിഡിംബം അന്തരാ ഹത്വൈക ചക്രാം ഗതാഃ
80 തസ്യാം അപ്യ് ഏകചക്രായാം ബകം നാമ രാക്ഷസം ഹത്വാ പാഞ്ചാല നഗരം അഭിഗതാഃ
81 തസ്മാദ് ദ്രൗപദീം ഭാര്യാം അവിന്ദൻ സ്വവിഷയം ചാജഗ്മുഃ കുശലിനഃ
82 പുത്രാംശ് ചോത്പാദയാം ആസുഃ
    പ്രതിവിന്ധ്യം യുധിഷ്ഠിരഃ
    സുത സോമം വൃകോദരഃ
    ശ്രുതകീർതിം അർജുനഃ
    ശതാനീകം നകുലഃ
    ശ്രുതകർമാണം സഹദേവേതി
83 യുധിഷ്ഠിരസ് തു ഗോവാസനസ്യ ശൈബ്യസ്യ ദേവികാം നാമ കന്യാം സ്വയംവരേ ലേഭേ
    തസ്യാം പുത്രം ജനയാം ആസ യൗധേയം നാമ
84 ഭീമസേനോ ഽപി കാശ്യാം ബലധരാം നാമോപയേമേ വീര്യശുൽകാം
    തസ്യാം പുത്രം സർവഗം നാമോത്പാദയാം ആസ
85 അർജുനഃ ഖലു ദ്വാരവതീം ഗത്വാ ഭഗിനീം വാസുദേവസ്യ സുഭദ്രാം നാമ ഭാര്യാം ഉദവഹത്
    തസ്യാം പുത്രം അഭിമന്യും നാമ ജനയാം ആസ
86 നകുലസ് തു ചൈദ്യാം കരേണുവതീം നാമ ഭാര്യാം ഉദവഹത്
    തസ്യാം പുത്രം നിരമിത്രം നാമാജനയത്
87 സഹദേവോ ഽപി മാദ്രീം ഏവ സ്വയംവരേ വിജയാം നാമോപയേമേ
    തസ്യാം പുത്രം അജനയത് സുഹോത്രം നാമ
88 ഭീമസേനസ് തു പൂർവം ഏവ ഹിഡിംബായാം രാക്ഷസ്യാം ഘടോത്കചം നാമ പുത്രം ജനയാം ആസ
89 ഇത്യ് ഏത ഏകാദശ പാണ്ഡവാനാം പുത്രാഃ
90 വിരാടസ്യ ദുഹിതരം ഉത്തരാം നാമാഭിമന്യുർ ഉപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ പരാസുർ ഗർഭോ ഽജായത
91 തം ഉത്സംഗേന പ്രതിജഗ്രാഹ പൃഥാ നിയോഗാത് പുരുഷോത്തമസ്യ വാസുദേവസ്യ
    ഷാണ്മാസികം ഗർഭം അഹം ഏനം ജീവയിഷ്യാമീതി
92 സഞ്ജീവയിത്വാ ചൈനം ഉവാച
    പരിക്ഷീണേ കുലേ ജാതോ ഭവത്വ് അയം പരിക്ഷിൻ നാമേതി
93 പരിക്ഷിത് തു ഖലു മാദ്രവതീം നാമോപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജനമേജയഃ
94 ജനമേജയാത് തു വപുഷ്ടമായാം ദ്വൗ പുത്രൗ ശതാനീകഃ ശങ്കുശ് ച
95 ശതാനീകസ് തു ഖലു വൈദേഹീം ഉപയേമേ
    തസ്യാം അസ്യ ജജ്ഞേ പുത്രോ ഽശ്വമേധ ദത്തഃ
96 ഇത്യ് ഏഷ പൂരോർ വംശസ് തു പാണ്ഡവാനാം ച കീർതിതഃ
    പൂരോർ വംശം ഇമം ശ്രുത്വാ സർവപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ