മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം91
| ←അധ്യായം90 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 91 |
അധ്യായം92→ |
| മഹാഭിഷോപാഖ്യാനം |
1 [വ്]
ഇക്ഷ്വാകുവംശപ്രഭവോ രാജാസീത് പൃഥിവീപതിഃ
മഹാഭിഷ ഇതി ഖ്യാതഃ സത്യവാക് സത്യവിക്രമഃ
2 സോ ഽശ്വമേധ സഹസ്രേണ വാജപേയശതേന ച
തോഷയാം ആസ ദേവേന്ദ്രം സ്വർഗം ലേഭേ തതഃ പ്രഭുഃ
3 തതഃ കദാ ചിദ് ബ്രഹ്മാണം ഉപാസാം ചക്രിരേ സുരാഃ
തത്ര രാജർഷയോ ആസൻ സ ച രാജാ മഹാഭിഷഃ
4 അഥ ഗംഗാ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ സമുപായാത് പിതാമഹം
തസ്യാ വാസഃ സമുദ്ഭൂതം മാരുതേന ശശിപ്രഭം
5 തതോ ഽഭവൻ സുരഗണാഃ സഹസാവാങ്മുഖാസ് തദാ
മഹാഭിഷസ് തു രാജർഷിർ അശങ്കോ ദൃഷ്ടവാൻ നദീം
6 അപധ്യാതോ ഭഗവതാ ബ്രഹ്മണാ സ മഹാഭിഷഃ
ഉക്തശ് ച ജാതോ മർത്യേഷു പുനർ ലോകാൻ അവാപ്സ്യസി
7 സ ചിന്തയിത്വാ നൃപതിർ നൃപാൻ സർവാംസ് തപോധനാൻ
പ്രതീപം രോചയാം ആസ പിതരം ഭൂരി വർചസം
8 മഹാഭിഷം തു തം ദൃഷ്ട്വാ നദീ ധൈര്യാച് ച്യുതം നൃപം
തം ഏവ മനസാധ്യായം ഉപാവർതത് സരിദ് വരാ
9 സാ തു വിധ്വസ്തവപുഷഃ കശ്മലാഭിഹതൗജസഃ
ദദർശ പഥി ഗച്ഛന്തീ വസൂൻ ദേവാൻ ദിവൗകസഃ
10 തഥാരൂപാംശ് ച താൻ ദൃഷ്ട്വാ പപ്രച്ഛ സരിതാം വരാ
കിം ഇദം നഷ്ടരൂപാഃ സ്ഥ കച് ചിത് ക്ഷേമം ദിവൗകസാം
11 താം ഊചുർ വസവോ ദേവാഃ ശപ്താഃ സ്മോ വൈ മഹാനദി
അൽപേ ഽപരാധേ സംരംഭാദ് വസിഷ്ഠേന മഹാത്മനാ
12 വിമൂഢാ ഹി വയം സർവേ പ്രച്ഛന്നം ഋഷിസത്തമം
സന്ധ്യാം വസിഷ്ഠം ആസീനം തം അത്യഭിസൃതാഃ പുരാ
13 തേന കോപാദ് വയം ശപ്താ യോനൗ സംഭവതേതി ഹ
ന ശക്യം അന്യഥാ കർതും യദ് ഉക്തം ബ്രഹ്മവാദിനാ
14 ത്വം തസ്മാൻ മാനുഷീ ഭൂത്വാ സൂഷ്വ പുത്രാൻ വസൂൻ ഭുവി
ന മാനുഷീണാം ജഠരം പ്രവിശേമാശുഭം വയം
15 ഇത്യ് ഉക്താ താൻ വസൂൻ ഗംഗാ തഥേത്യ് ഉക്ത്വാബ്രവീദ് ഇദം
മർത്യേഷു പുരുഷശ്രേഷ്ഠഃ കോ വഃ കർതാ ഭവിഷ്യതി
16 [വസവഹ്]
പ്രതീപസ്യ സുതോ രാജാ ശന്തനുർ നാമ ധാർമികഃ
ഭവിതാ മാനുഷേ ലോകേ സ നഃ കർതാ ഭവിഷ്യതി
17 [ഗൻഗാ]
മമാപ്യ് ഏവം മതം ദേവാ യഥാവദ് അത മാനഘാഃ
പ്രിയം തസ്യ കരിഷ്യാമി യുഷ്മാകം ചൈതദ് ഈപ്ശിതം
18 [വസവഹ്]
ജാതാൻ കുമാരാൻ സ്വാൻ അപ്സു പ്രക്ഷേപ്തും വൈ ത്വം അർഹസി
യഥാ നചിര കാലം നോ നിഷ്കൃതിഃ സ്യാത് ത്രിലോകഗേ
19 [ഗ്]
ഏവം ഏതത് കരിഷ്യാമി പുത്രസ് തസ്യ വിധീയതാം
നാസ്യ മോഘഃ സംഗമഃ സ്യാത് പുത്ര ഹേതോർ മയാ സഹ
20 [വസവഹ്]
തുരീയാർധം പ്രദാസ്യാമോ വീര്യസ്യൈകൈകശോ വയം
തേന വീര്യേണ പുത്രസ് തേ ഭവിതാ തസ്യ ചേപ്സിതഃ
21 ന സമ്പത്സ്യതി മർത്യേഷു പുനസ് തസ്യ തു സന്തതിഃ
തസ്മാദ് അപുത്രഃ പുത്രസ് തേ ഭവിഷ്യതി സ വീര്യവാൻ
22 [വ്]
ഏവം തേ സമയം കൃത്വാ ഗംഗയാ വസവഃ സഹ
ജഗ്മുഃ പ്രഹൃഷ്ടമനസോ യഥാ സങ്കൽപം അഞ്ജസാ