മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം189
| ←അധ്യായം188 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 189 |
അധ്യായം190→ |
1 [വ്യാസ]
പുരാ വൈ നൈമിഷാരണ്യേ ദേവാഃ സത്രം ഉപാസതേ
തത്ര വൈവസ്വതോ രാജഞ് ശാമിത്രം അകരോത് തദാ
2 തതോ യമോ ദീക്ഷിതസ് തത്ര രാജൻ; നാമാരയത് കിം ചിദ് അപി പ്രജാഭ്യഃ
തതഃ പ്രജാസ് താ ബഹുലാ ബഭൂവുഃ; കാലാതിപാതാൻ മരണാത് പ്രഹീണാഃ
3 തതസ് തു ശക്രോ വരുണഃ കുബേരഃ; സാധ്യാ രുദ്രാ വസവശ് ചാശ്വിനൗ ച
പ്രണേതാരം ഭുവനസ്യ പ്രജാപതിം; സമാജഗ്മുസ് തത്ര ദേവാസ് തഥാന്യേ
4 തതോ ഽബ്രുവംൽ ലോകഗുരും സമേതാ; ഭയം നസ് തീവ്രം മാനുഷാണാം വിവൃദ്ധ്യാ
തസ്മാദ് ഭയാദ് ഉദ്വിജന്തഃ സുഖേപ്സവഃ; പ്രയാമ സർവേ ശരണം ഭവന്തം
5 [ബ്രഹ്മാ]
കിം വോ ഭയം മാനുഷേഭ്യോ യൂയം സർവേ യദാമരാഃ
മാ വോ മർത്യസകാശാദ് വൈ ഭയം ഭവതു കർഹി ചിത്
6 [ദേവാഹ്]
മർത്യാ ഹ്യ് അമർത്യാഃ സംവൃത്താ ന വിശേഷോ ഽസ്തി കശ് ചന
അവിശേഷാദ് ഉദ്വിജന്തോ വിശേഷാർഥം ഇഹാഗതാഃ
7 [ബ്രഹ്മാ]
വൈവസ്വതോ വ്യാപൃതഃ സത്ര ഹേതോസ്; തേന ത്വ് ഇമേ ന മ്രിയന്തേ മനുഷ്യാഃ
തസ്മിന്ന് ഏകാഗ്രേ കൃതസർവകാര്യേ; തത ഏഷാം ഭവിതൈവാന്ത കാലഃ
8 വൈവസ്വതസ്യാപി തനുർ വിഭൂതാ; വീര്യേണ യുഷ്മാകം ഉത പ്രയുക്താ
സൈഷാം അന്തോ ഭവിതാ ഹ്യ് അന്തകാലേ; തനുർ ഹി വീര്യം ഭവിതാ നരേഷു
9 [വ്യാസ]
തതസ് തു തേ പൂർവജ ദേവവാക്യം; ശ്രുത്വാ ദേവാ യത്ര ദേവാ യജന്തേ
സമാസീനാസ് തേ സമേതാ മഹാബലാ; ഭാഗീ രഥ്യാം ദദൃശുഃ പുണ്ഡരീകം
10 ദൃഷ്ട്വാ ച തദ് വിസ്മിതാസ് തേ ബഭൂവുസ്; തേഷാം ഇന്ദ്രസ് തത്ര ശൂരോ ജഗാമ
സോ ഽപശ്യദ് യോഷാം അഥ പാവകപ്രഭാം; യത്ര ഗംഗാ സതതം സമ്പ്രസൂതാ
11 സാ തത്ര യോഷാ രുദതീ ജലാർഥിനീ; ഗംഗാം ദേവീം വ്യവഗാഹ്യാവതിഷ്ഠത്
തസ്യാശ്രു ബിന്ദുഃ പതിതോ ജലേ വൈ; തത് പദ്മം ആസീദ് അഥ തത്ര കാഞ്ചനം
12 തദ് അദ്ഭുതം പ്രേക്ഷ്യ വജ്രീ തദാനീം; അപൃച്ഛത് താം യോഷിതം അന്തികാദ് വൈ
കാ ത്വം കഥം രോദിഷി കസ്യ ഹേതോർ; വാക്യം തഥ്യം കാമയേഹ ബ്രവീഹി
13 [സ്ത്രീ]
ത്വം വേത്സ്യസേ മാം ഇഹ യാസ്മി ശക്ര; യദർഥം ചാഹം രോദിമി മന്ദഭാഗ്യാ
ആഗച്ഛ രാജൻ പുരതോ ഽഹം ഗമിഷ്യേ; ദ്രഷ്ടാസി തദ് രോദിമി യത്കൃതേ ഽഹം
14 [വ്യാസ]
താം ഗച്ഛന്തീം അന്വഗച്ഛത് തദാനീം; സോ ഽപശ്യദ് ആരാത് തരുണം ദർശനീയം
സിംഹാസനസ്ഥം യുവതീ സഹായം ക്രീഡന്തം; അക്ഷൈർ ഗിരിരാജമൂർധ്നി
15 തം അബ്രവീദ് ദേവരാജോ മമേദം; ത്വം വിദ്ധി വിശ്വം ഭുവനം വശേ സ്ഥിതം
ഈശോ ഽഹം അസ്മീതി സമന്യുർ അബ്രവീദ്; ദൃഷ്ട്വാ തം അക്ഷൈഃ സുഭൃശം പ്രമത്തം
16 ക്രുദ്ധം തു ശക്രം പ്രസമീക്ഷ്യ ദേവോ; ജഹാസ ശക്രം ച ശനൈർ ഉദൈക്ഷത
സംസ്തംഭിതോ ഽഭൂദ് അഥ ദേവരാജസ്; തേനോക്ഷിതഃ സ്ഥാണുർ ഇവാവതസ്ഥേ
17 യദാ തു പര്യാപ്തം ഇഹാസ്യ ക്രീഡയാ; തദാ ദേവീം രുദതീം താം ഉവാച
ആനീയതാം ഏഷ യതോ ഽഹം ആരാൻ; മൈനം ദർപഃ പുനർ അപ്യ് ആവിശേത
18 തതഃ ശക്രഃ സ്പൃഷ്ടമാത്രസ് തയാ തു; സ്രസ്തൈർ അംഗൈഃ പതിതോ ഽഭൂദ് ധരണ്യാം
തം അബ്രവീദ് ഭഗവാൻ ഉഗ്രതേജാ; മൈവം പുനഃ ശക്ര കൃഥാഃ കഥം ചിത്
19 വിവർതയൈനം ച മഹാദ്രിരാജം; ബലം ച വീര്യം ച തവാപ്രമേയം
വിവൃത്യ ചൈവാവിശ മധ്യം അസ്യ; യത്രാസതേ ത്വദ്വിധാഃ സൂര്യഭാസഃ
20 സ തദ് വിവൃത്യ ശിഖരം മഹാഗിരേസ്; തുല്യദ്യുതീംശ് ചതുരോ ഽന്യാൻ ദദർശ
സ താൻ അഭിപ്രേക്ഷ്യ ബഭൂവ ദുഃഖിതഃ; കച് ചിൻ നാഹം ഭവിതാ വൈ യഥേമേ
21 തതോ ദേവോ ഗിരിശോ വജ്രപാണിം; വിവൃത്യ നേത്രേ കുപിതോ ഽഭ്യുവാച
ദരീം ഏതാം പ്രവിശ ത്വം ശതക്രതോ; യൻ മാം ബാല്യാദ് അവമംസ്ഥാഃ പുരസ്താത്
22 ഉക്തസ് ത്വ് ഏവം വിഭുനാ ദേവരാജഃ; പ്രവേപമാനോ ഭൃശം ഏവാഭിഷംഗാത്
സ്രസ്തൈർ അംഗൈർ അനിലേനേവ നുന്നം; അശ്വത്ഥ പാത്രം ഗിരിരാജമൂർധ്നി
23 സ പ്രാഞ്ജലിർ വിനതേനാനനേന; പ്രവേപമാനഃ സഹസൈവം ഉക്തഃ
ഉവാച ചേദം ബഹുരൂപം ഉഗ്രം; ദ്രഷ്ടാ ശേഷസ്യ ഭഗവംസ് ത്വം ഭവാദ്യ
24 തം അബ്രവീദ് ഉഗ്രധന്വാ പ്രഹസ്യ; നൈവം ശീലാഃ ശേഷം ഇഹാപ്നുവന്തി
ഏതേ ഽപ്യ് ഏവം ഭവിതാരഃ പുരസ്താത്; തസ്മാദ് ഏതാം ദരിം ആവിശ്യ ശേധ്വം
25 ശേഷോ ഽപ്യ് ഏവം ഭവിതാ നോ ന സംശയോ; യോനിം സർവേ മാനുഷീം ആവിശധ്വം
തത്ര യൂയം കർമകൃത്വാവിഷഹ്യം; ബഹൂൻ അന്യാൻ നിധനം പ്രാപയിത്വാ
26 ആഗന്താരഃ പുനർ ഏവേന്ദ്ര ലോകം; സ്വകർമണാ പൂർവജിതം മഹാർഹം
സർവം മയാ ഭാഷിതം ഏതദ് ഏവം; കർതവ്യം അന്യദ് വിവിധാർഥവച് ച
27 [പൂർവൈന്ദ്രാഹ്]
ഗമിഷ്യാമോ മാനുഷം ദേവലോകാദ്; ദുരാധരോ വിഹിതോ യത്ര മോക്ഷഃ
ദേവാസ് ത്വ് അസ്മാൻ ആദധീരഞ് ജനന്യാം; ധർമോ വായുർ മഘവാൻ അശ്വിനൗ ച
28 [വ്യാസ]
ഏതച് ഛ്രുത്വാ വജ്രപാണിർ വചസ് തു; ദേവ ശ്രേഷ്ഠം പുനർ ഏവേദം ആഹ
വീര്യേണാഹം പുരുഷം കാര്യഹേതോർ; ദദ്യാം ഏഷാം പഞ്ചമം മത്പ്രസൂതം
29 തേഷാം കാമം ഭഗവാൻ ഉഗ്രധന്വാ; പ്രാദാദ് ഇഷ്ടം സന്നിസർഗാദ് യഥോക്തം
താം ചാപ്യ് ഏഷാം യോഷിതം ലോകകാന്താം; ശ്രിയം ഭാര്യാം വ്യദധാൻ മാനുഷേഷു
30 തൈർ ഏവ സാർധം തു തതഃ സ ദേവോ; ജഗാമ നാരായണം അപ്രമേയം
സ ചാപി തദ് വ്യദധാത് സർവം ഏവ; തതഃ സർവേ സംബഭൂവുർ ധരണ്യാം
31 സ ചാപി കേശൗ ഹരിർ ഉദ്ബബർഹ; ശുക്ലം ഏകം അപരം ചാപി കൃഷ്ണം
തൗ ചാപി കേശൗ വിശതാം യദൂനാം; കുലേ സ്ഥിരൗ രോഹിണീം ദേവകീം ച
തയോർ ഏകോ ബലദേവോ ബഭൂവ; കൃഷ്ണോ ദ്വിതീയഃ കേശവഃ സംബഭൂവ
32 യേ തേ പൂർവം ശക്ര രൂപാ നിരുദ്ധാസ്; തസ്യാം ദര്യാം പർവതസ്യോത്തരസ്യ
ഇഹൈവ തേ പാണ്ഡവാ വീര്യവന്തഃ; ശക്രസ്യാംശഃ പാണ്ഡവഃ സവ്യസാചീ
33 ഏവം ഏതേ പാണ്ഡവാഃ സംബഭൂവുർ; യേ തേ രാജൻ പൂർവം ഇന്ദ്രാ ബഭൂവുഃ
ലക്ഷ്മീശ് ചൈഷാം പൂർവം ഏവോപദിഷ്ടാ; ഭാര്യാം യൈഷാ ദ്രൗപദീ ദിവ്യരൂപാ
34 കഥം ഹി സ്ത്രീ കർമണോ ഽന്തേ മഹീതലാത്; സമുത്ഥിഷ്ഠേദ് അന്യതോ ദൈവയോഗാത്
യസ്യാ രൂപം സോമസൂര്യപ്രകാശം; ഗന്ധശ് ചാഗ്ര്യഃ ക്രോശമാത്രാത് പ്രവാതി
35 ഇദം ചാന്യത് പ്രീതിപൂർവം നരേന്ദ്ര; ദദാമി തേ വരം അത്യദ്ഭുതം ച
ദിവ്യം ചക്ഷുഃ പശ്യ കുന്തീസുതാംസ് ത്വം; പുണ്യൈർ ദിവ്യൈഃ പൂർവദേഹൈർ ഉപേതാൻ
36 [വൈ]
തതോ വ്യാസഃ പരമോദാരകർമാ; ശുചിർ വിപ്രസ് തപസാ തസ്യ രാജ്ഞഃ
ചക്രുർ ദിവ്യം പ്രദദൗ താൻ സ സർവാൻ; രാജാപശ്യത് പൂർവദേഹൈർ യഥാവത്
37 തതോ ദിവ്യാൻ ഹേമകിരീട മാലിനഃ; ശക്ര പ്രഖ്യാൻ പാവകാദിത്യവർണാൻ
ബദ്ധാപീഢാംശ് ചാരുരൂപാംശ് ച യൂനോ; വ്യൂഢോരസ്കാംസ് താലമാത്രാൻ ദദർശ
38 ദിവ്യൈർ വസ്ത്രൈർ അരജോഭിഃ സുവർണൈർ; മാല്യൈശ് ചാഗ്ര്യൈഃ ശോഭമാനാൻ അതീവ
സാക്ഷാത് ത്ര്യക്ഷാൻ വസവോ വാഥ ദിവ്യാൻ; ആദിത്യാൻ വാ സർവഗുണോപപന്നാൻ
താൻ പൂർവേന്ദ്രാൻ ഏവം ഈക്ഷ്യാഭിരൂപാൻ; പ്രീതോ രാജാ ദ്രുപദോ വിസ്മിതശ് ച
39 ദിവ്യാം മായാം താം അവാപ്യാപ്രമേയാം; താം ചൈവാഗ്ര്യാം ശ്രിയം ഇവ രൂപിണീം ച
യോഗ്യാം തേഷാം രൂപതേജോ യശോഭിഃ; പത്നീം ഋദ്ധാം ദൃഷ്ടവാൻ പാർഥിവേന്ദ്രഃ
40 സ തദ് ദൃഷ്ട്വാ മഹദ് ആശ്ചര്യരൂപം; ജഗ്രാഹ പാദൗ സത്യവത്യാഃ സുതസ്യ
നൈതച് ചിത്രം പരമർഷേ ത്വയീതി; പ്രസന്നചേതാഃ സ ഉവാച ചൈനം
41 [വ്യാസ]
ആസീത് തപോവനേ കാ ചിദ് ഋഷേഃ കന്യാ മഹാത്മനഃ
നാധ്യഗച്ഛത് പതിം സാ തു കന്യാ രൂപവതീ സതീ
42 തോഷയാം ആസ തപസാ സാ കിലോഗ്രേണ ശങ്കരം
താം ഉവാചേശ്വരഃ പ്രീതോ വൃണു കാമം ഇതി സ്വയം
43 സൈവം ഉക്താബ്രവീത് കന്യാ ദേവം വരദം ഈശ്വരം
പതിം സർവഗുണോപേതം ഇച്ഛാമീതി പുനഃ പുനഃ
44 ദദൗ തസ്മൈ സ ദേവേശസ് തം വരം പ്രീതിമാംസ് തദാ
പഞ്ച തേ പതയഃ ശ്രേഷ്ഠാ ഭവിഷ്യന്തീതി ശങ്കരഃ
45 സാ പ്രസാദയതീ ദേവം ഇദം ഭൂയോ ഽഭ്യഭാഷത
ഏകം പതിം ഗുണോപേതം ത്വത്തോ ഽർഹാമീതി വൈ തദാ
താം ദേവദേവഃ പ്രീതാത്മാ പുനഃ പ്രാഹ ശുഭം വചഃ
46 പഞ്ച കൃത്വസ് ത്വയാ ഉക്തഃ പതിം ദേഹീത്യ് അഹം പുനഃ
തത് തഥാ ഭവിതാ ഭദ്രേ തവ തദ് ഭദ്രം അസ്തു തേ
ദേഹം അന്യം ഗതായാസ് തേ യഥോക്തം തദ് ഭവിഷ്യതി
47 ദ്രുപദൈഷാ ഹി സാ ജജ്ഞേ സുതാ തേ ദേവരൂപിണീ
പഞ്ചാനാം വിഹിതാ പത്നീ കൃഷ്ണാ പാർഷത്യ് അനിന്ദിതാ
48 സ്വർഗശ്രീഃ പാണ്ഡവാർഥായ സമുത്പന്നാ മഹാമഖേ
സേഹ തപ്ത്വാ തപോ ഘോരം ദുഹിതൃത്വം തവാഗതാ
49 സൈഷാ ദേവീ രുചിരാ ദേവ ജുഷ്ടാ; പഞ്ചാനാം ഏകാ സ്വകൃതേന കർമണാ
സൃഷ്ടാ സ്വയം ദേവപത്നീ സ്വയംഭുവാ; ശ്രുത്വാ രാജൻ ദ്രുപദേഷ്ടം കുരുഷ്വ