മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം160

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 160

1 [ആർഹ്]
     താപത്യ ഇതി യദ് വാക്യം ഉക്തവാൻ അസി മാം ഇഹ
     തദ് അഹം ജ്ഞാതും ഇച്ഛാമി താപത്യാർഥ വിനിശ്ചയം
2 തപതീ നാമ കാ ചൈഷാ താപത്യാ യത്കൃതേ വയം
     കൗന്തേയാ ഹി വയം സാധോ തത്ത്വം ഇച്ഛാമി വേദിതും
3 [വൈ]
     ഏവം ഉക്തഃ സ ഗന്ധർവഃ കുന്തീപുത്രം ധനഞ്ജയം
     വിശ്രുതാം ത്രിഷു ലോകേഷു ശ്രാവയാം ആസ വൈ കഥാം
4 [ഗ്]
     ഹന്ത തേ കഥയിഷ്യാമി കഥാം ഏതാം മനോരമാം
     യഥാവദ് അഖിലാം പാർഥ ധർമ്യാം ധർമഭൃതാം വര
5 ഉക്തവാൻ അസ്മി യേന ത്വാം താപത്യ ഇതി യദ് വചഃ
     തത് തേ ഽഹം കഥ്യയിഷ്യാമി ശൃണുഷ്വൈക മനാ മമ
6 യ ഏഷ ദിവി ധിഷ്ണ്യേന നാകം വ്യാപ്നോതി തേജസാ
     ഏതസ്യ തപതീ നാമ ബഭൂവാസദൃശീ സുതാ
7 വിവസ്വതോ വൈ കൗന്തേയ സാവിത്ര്യ് അവരജാ വിഭോ
     വിശ്രുതാ ത്രിഷു ലോകേഷു തപതീ തപസാ യുതാ
8 ന ദേവീ നാസുരീ ചൈവ ന യക്ഷീ ന ച രാക്ഷസീ
     നാപ്സരാ ന ച ഗന്ധർവീ തഥാരൂപേണ കാ ചന
9 സുവിഭക്താനവദ്യാംഗീ സ്വസിതായത ലോചനാ
     സ്വാചാരാ ചൈവ സാധ്വീ ച സുവേഷാ ചൈവ ഭാമിനീ
10 ന തസ്യാഃ സദൃശം കം ചിത് ത്രിഷു ലോകേഷു ഭാരത
    ഭർതാരം സവിതാ മേനേ രൂപശീലകുലശ്രുതൈഃ
11 സമ്പ്രാപ്തയൗവനാം പശ്യൻ ദേയാം ദുഹിതരം തു താം
    നോപലേഭേ തതഃ ശാന്തിം സമ്പ്രദാനം വിചിന്തയൻ
12 അർഥർക്ഷ പുത്രഃ കൗന്തേയ കുരൂണാം ഋഷഭോ ബലീ
    സൂര്യം ആരാധയാം ആസ നൃപഃ സംവരണഃ സദാ
13 അർഘ്യ മാല്യോപഹാരൈശ് ച ശശ്വച് ച നൃപതിർ യതഃ
    നിയമൈർ ഉപവാസൈശ് ച തപോഭിർ വിവിധൈർ അപി
14 ശുശ്രൂഷുർ അനഹംവാദീ ശുചിഃ പൗരവനന്ദനാഃ
    അംശുമന്തം സമുദ്യന്തം പൂജയാം ആസ ഭക്തിമാൻ
15 തതഃ കൃതജ്ഞം ധർമജ്ഞം രൂപേണാസദൃശം ഭുവി
    തപത്യാഃ സദൃശം മേനേ സൂര്യഃ സംവരണം പതിം
16 ദാതും ഐച്ഛത് തതഃ കന്യാം തസ്മൈ സംവരണായ താം
    നൃപോത്തമായ കൗരവ്യ വിശ്രുതാഭിജനായ വൈ
17 യഥാ ഹി ദിവി ദീപ്താംശുഃ പ്രഭാസയതി തേജസാ
    തഥാ ഭുവി മഹീപാലോ ദീപ്ത്യാ സംവരണോ ഽഭവത്
18 യഥാർജയന്തി ചാദിത്യം ഉദ്യന്തം ബ്രഹ്മവാദിനഃ
    തഥാ സംവരണം പാർഥ ബ്രാഹ്മണാവരജാഃ പ്രജാഃ
19 സ സോമം അതി കാന്തത്വാദ് ആദിത്യം അതി തേജസാ
    ബഭൂവ നൃപതിഃ ശ്രീമാൻ സുഹൃദാം ദുർഹൃദാം അപി
20 ഏവംഗുണസ്യ നൃപതേസ് തഥാ വൃത്തസ്യ കൗരവ
    തസ്മൈ ദാതും മനശ് ചക്രേ തപതീം തപനഃ സ്വയം
21 സ കദാ ചിദ് അഥോ രാജാ ശ്രീമാൻ ഉരു യശാ ഭുവി
    ചചാര മൃഗയാം പാർഥ പർവതോപവനേ കില
22 ചരതോ മൃഗയാം തസ്യ ക്ഷുത്പിപാസാ ശ്രമാന്വിതഃ
    മമാര രാജ്ഞഃ കൗന്തേയ ഗിരാവ് അപ്രതിമോ ഹയഃ
23 സ മൃതാശ്വശ് ചരൻ പാർഥ പദ്ഭ്യാം ഏവ ഗിരൗ നൃപഃ
    ദദർശാസദൃശീം ലോകേ കന്യാം ആയതലോചനാം
24 സ ഏക ഏകാം ആസാദ്യ കന്യാം താം അരിമർദനഃ
    തസ്ഥൗ നൃപതിശാർദൂലഃ പശ്യന്ന് അവിചലേക്ഷണഃ
25 സ ഹി താം തർകയാം ആസ രൂപതോ നൃപതിഃ ശ്രിയം
    പുനഃ സന്തർകയാം ആസ രവേർ ഭ്രഷ്ടാം ഇവ പ്രഭാം
26 ഗിരിപ്രസ്ഥേ തു സാ യസ്മിൻ സ്ഥിതാ സ്വസിത ലോചനാ
    സ സവൃക്ഷക്ഷുപ ലതോ ഹിരണ്മയ ഇവാഭവത്
27 അവമേനേ ച താം ദൃഷ്ട്വാ സർവപ്രാണഭൃതാം വപുഃ
    അവാപ്തം ചാത്മനോ മേനേ സ രാജാ ചക്ഷുഷഃ ഫലം
28 ജന്മപ്രഭൃതി യത് കിം ചിദ് ദൃഷ്ടവാൻ സ മഹീപതിഃ
    രൂപം ന സദൃശം തസ്യാസ് തർകയാം ആസ കിം ചന
29 തയാ ബദ്ധമനശ് ചക്ഷുഃ പാശൈർ ഗുണമയൈസ് തദാ
    ന ചചാല തതോ ദേശാദ് ബുബുധേ ന ച കിം ചന
30 അസ്യാ നൂനം വിശാലാക്ഷ്യാഃ സദേവാസുരമാനുഷം
    ലോകം നിർമഥ്യ ധാത്രേദം രൂപം ആവിഷ്കൃതം കൃതം
31 ഏവം സ തർകയാം ആസ രൂപദ്രവിണ സമ്പദാ
    കന്യാം അസദൃശീം ലോകേ നൃപഃ സംവരണസ് തദാ
32 താം ച ദൃഷ്ട്വൈവ കല്യാണീം കല്യാണാഭിജനോ നൃപഃ
    ജഗാമ മനസാ ചിന്താം കാമമാർഗണ പീഡിതഃ
33 ദഹ്യമാനഃ സ തീവ്രേണ നൃപതിർ മന്മഥാഗ്നിനാ
    അപ്രഗൽഭാം പ്രഗൽഭഃ സ താം ഉവാച യശസ്വിനീം
34 കാസി കസ്യാസി രംഭോരു കിമർഥം ചേഹ തിഷ്ഠസി
    കഥം ച നിർജനേ ഽരണ്യേ ചരസ്യ് ഏകാ ശുചിസ്മിതേ
35 ത്വം ഹി സർവാനവദ്യാംഗീ സർവാഭരണഭൂഷിതാ
    വിഭൂഷണം ഇവൈതേഷാം ഭൂഷണാനാം അഭീപ്സിതം
36 ന ദേവീം നാസുരീം ചൈവ ന യക്ഷീം ന ച രാക്ഷസീം
    ന ച ഭോഗവതീം മന്യേ ന ഗന്ധർവീ ന മാനുഷീം
37 യാ ഹി ദൃഷ്ടാ മയാ കാശ് ചിച് ഛ്രുതാ വാപി വരാംഗനാഃ
    ന താസാം സദൃശീം മന്യേ ത്വാം അഹം മത്തകാശിനി
38 ഏവം താം സ മഹീപാലോ ബഭാഷേ ന തു സാ തദാ
    കാമാർതം നിർജനേ ഽരണ്യേ പ്രത്യഭാഷത കിം ചന
39 തതോ ലാലപ്യമാനസ്യ പാർഥിവസ്യായതേക്ഷണാ
    സൗദാമനീവ സാഭ്രേഷു തത്രൈവാന്തരധീയത
40 താം അന്വിച്ഛൻ സ നൃപതിഃ പരിചക്രാമ തത് തദാ
    വനം വനജ പത്രാക്ഷീം ഭ്രമന്ന് ഉന്മത്തവത് തദാ
41 അപശ്യമാനഃ സ തു താം ബഹു തത്ര വിലപ്യ ച
    നിശ്ചേഷ്ടഃ കൗരവശ്രേഷ്ഠോ മുഹൂർതം സ വ്യതിഷ്ഠത