മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം119
| ←അധ്യായം118 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 119 |
അധ്യായം120→ |
1 [വ്]
തതഃ ക്ഷത്താ ച രാജാ ച ഭീഷ്മശ് ച സഹ ബന്ധുഭിഃ
ദദുഃ ശ്രാദ്ധം തദാ പാണ്ഡോഃ സ്വധാമൃതമയം തദാ
2 കുരൂംശ് ച വിപ്രമുഖ്യാംശ് ച ഭോജയിത്വാ സഹസ്രശഃ
രത്നൗഘാൻ ദ്വിജമുഖ്യേഭ്യോ ദത്ത്വാ ഗ്രാമവരാൻ അപി
3 കൃതശൗചാംസ് തതസ് താംസ് തു പാണ്ഡവാൻ ഭരതർഷഭാൻ
ആദായ വിവിശുഃ പൗരാഃ പുരം വാരണസാഹ്വയം
4 സതതം സ്മാന്വതപ്യന്ത തം ഏവ ഭരതർഷഭം
പൗരജാനപദാഃ സർവേ മൃതം സ്വം ഇവ ബാന്ധവം
5 ശ്രാദ്ധാവസാനേ തു തദാ ദൃഷ്ട്വാ തം ദുഃഖിതം ജനം
സംമൂഢാം ദുഃഖശോകാർതാം വ്യാസോ മാതരം അബ്രവീത്
6 അതിക്രാന്ത സുഖാഃ കാലാഃ പ്രത്യുപസ്ഥിത ദാരുണാഃ
ശ്വഃ ശ്വഃ പാപീയ ദിവസാഃ പൃഥിവീ ഗതയൗവനാ
7 ബഹു മായാ സമാകീർണോ നാനാ ദോഷസമാകുലഃ
ലുപ്തധർമക്രിയാചാരോ ഘോരഃ കാലോ ഭവിഷ്യതി
8 ഗച്ഛ ത്വം ത്യാഗം ആസ്ഥായ യുക്താ വസ തപോവനേ
മാ ദ്രക്ഷ്യസി കുലസ്യാസ്യ ഘോരം സങ്ക്ഷയം ആത്മനഃ
9 തഥേതി സമനുജ്ഞായ സാ പ്രവിശ്യാബ്രവീത് സ്നുഷാം
അംബികേ തവ പുത്രസ്യ ദുർനയാത് കില ഭാരതാഃ
സാനുബന്ധാ വിനങ്ക്ഷ്യന്തി പൗരാശ് ചൈവേതി നഃ ശ്രുതം
10 തത് കൗസല്യാം ഇമാം ആർതാം പുത്രശോകാഭിപീഡിതാം
വനം ആദായ ഭദ്രം തേ ഗച്ഛാവോ യദി മന്യസേ
11 തഥേത്യ് ഉക്തേ അംബികയാ ഭീഷ്മം ആമന്ത്ര്യ സുവ്രതാ
വനം യയൗ സത്യവതീ സ്നുഷാഭ്യാം സഹ ഭാരത
12 താഃ സുഘോരം തപഃ കൃത്വാ ദേവ്യോ ഭരതസത്തമ
ദേഹം ത്യക്ത്വാ മഹാരാജ ഗതിം ഇഷ്ടാം യയുസ് തദാ
13 അവാപ്നുവന്ത വേദോക്താൻ സംസ്കാരാൻ പാണ്ഡവാസ് തദാ
അവർധന്ത ച ഭോഗാംസ് തേ ഭുഞ്ജാനാഃ പിതൃവേശ്മനി
14 ധാർതരാഷ്ട്രൈശ് ച സഹിതാഃ ക്രീഡന്തഃ പിതൃവേശ്മനി
ബാല ക്രീഡാസു സർവാസു വിശിഷ്ടാഃ പാണ്ഡവാഭവൻ
15 ജവേ ലക്ഷ്യാഭിഹരണേ ഭോജ്യേ പാംസുവികർഷണേ
ധാർതരാഷ്ട്രാൻ ഭീമസേനഃ സർവാൻ സ പരിമർദതി
16 ഹർഷാദ് ഏതാൻ ക്രീഡമാനാൻ ഗൃഹ്യ കാകനിലീയനേ
ശിരഃസു ച നിഗൃഹ്യൈനാൻ യോധയാം ആസ പാണ്ഡവഃ
17 ശതം ഏകോത്തരം തേഷാം കുമാരാണാം മഹൗജസാം
ഏക ഏവ വിമൃദ്നാതി നാതികൃച്ഛ്രാദ് വൃകോദരഃ
18 പാദേഷു ച നിഗൃഹ്യൈനാൻ വിനിഹത്യ ബലാദ് ബലീ
ചകർഷ ക്രോശതോ ഭൂമൗ ഘൃഷ്ട ജാനു ശിരോ ഽക്ഷികാൻ
19 ദശ ബാലാഞ് ജലേ ക്രീഡൻ ഭുജാഭ്യാം പരിഗൃഹ്യ സഃ
ആസ്തേ സ്മ സലിലേ മഗ്നഃ പ്രമൃതാംശ് ച വിമുഞ്ചതി
20 ഫലാനി വൃക്ഷം ആരുഹ്യ പ്രചിന്വന്തി ച തേ യദാ
തദാ പാദപ്രഹാരേണ ഭീമഃ കമ്പയതേ ദ്രുമം
21 പ്രഹാര വേഗാഭിഹതാദ് ദ്രുമാദ് വ്യാഘൂർണിതാസ് തതഃ
സഫലാഃ പ്രപതന്തി സ്മ ദ്രുതം സ്രസ്താഃ കുമാരകാഃ
22 ന തേ നിയുദ്ധേ ന ജവേ ന യോഗ്യാസു കദാ ചന
കുമാരാ ഉത്തരം ചക്രുഃ സ്പർധമാനാ വൃകോദരം
23 ഏവം സ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സ്പർധമാനോ വൃകോദരഃ
അപ്രിയേ ഽതിഷ്ഠദ് അത്യന്തം ബാല്യാൻ ന ദ്രോഹ ചേതസാ
24 തതോ ബലം അതിഖ്യാതം ധാർതരാഷ്ട്രഃ പ്രതാപവാൻ
ഭീമസേനസ്യ തജ്ജ്ഞാത്വാ ദുഷ്ടഭാവം അദർശയത്
25 തസ്യ ധർമാദ് അപേതസ്യ പാപാനി പരിപശ്യതഃ
മോഹാദ് ഐശ്വര്യലോഭാച് ച പാപാ മതിർ അജായത
26 അയം ബലവതാം ശ്രേഷ്ഠഃ കുന്തീപുത്രോ വൃകോദരഃ
മധ്യമഃ പാണ്ഡുപുത്രാണാം നികൃത്യാ സംനിഹന്യതാം
27 അഥ തസ്മാദ് അവരജം ജ്യേഷ്ഠം ചൈവ യുധിഷ്ഠിരം
പ്രസഹ്യ ബന്ധനേ ബദ്ധ്വാ പ്രശാസിഷ്യേ വസുന്ധരാം
28 ഏവം സ നിശ്ചയം പാപഃ കൃത്വാ ദുര്യോധനസ് തദാ
നിത്യം ഏവാന്തര പ്രേക്ഷീ ഭീമസ്യാസീൻ മഹാത്മനഃ
29 തതോ ജലവിഹാരാർഥം കാരയാം ആസ ഭാരത
ചേല കംബലവേശ്മാനി വിചിത്രാണി മഹാന്തി ച
30 പ്രമാണ കോട്യാം ഉദ്ദേശം സ്ഥലം കിം ചിദ് ഉപേത്യ ച
ക്രീഡാവസാനേ സർവേ തേ ശുചി വസ്ത്രാഃ സ്വലങ്കൃതാഃ
സർവകാമസമൃദ്ധം തദന്നം ബുഭുജിരേ ശനൈഃ
31 ദിവസാന്തേ പരിശ്രാന്താ വിഹൃത്യ ച കുരൂദ്വഹാഃ
വിഹാരാവസഥേഷ്വ് ഏവ വീരാ വാസം അരോചയൻ
32 ഖിന്നസ് തു ബലവാൻ ഭീമോ വ്യായാമാഭ്യധികസ് തദാ
വാഹയിത്വാ കുമാരാംസ് താഞ് ജലക്രീഡാ ഗതാൻ വിഭുഃ
പ്രമാണ കോട്യാം വാസാർഥീ സുഷ്വാപാരുഹ്യ തത് സ്ഥലം
33 ശീതം വാസം സമാസാദ്യ ശ്രാന്തോ മദവിമോഹിതഃ
നിശ്ചേഷ്ടഃ പാണ്ഡവോ രാജൻ സുഷ്വാപ മൃതകൽപവത്
34 തതോ ബദ്ധ്വാ ലതാ പാശൈർ ഭീമം ദുര്യോധനഃ ശനൈഃ
ഗംഭീരം ഭീമവേഗം ച സ്ഥലാജ് ജലം അപാതയത്
35 തതഃ പ്രബുദ്ധഃ കൗന്തേയഃ സർവം സഞ്ഛിദ്യ ബന്ധനം
ഉദതിഷ്ഠജ് ജലാദ് ഭൂയോ ഭീമഃ പ്രഹരതാം വരഃ
36 സുപ്തം ചാപി പുനഃ സർപൈസ് തീക്ഷ്ണദംഷ്ട്രൈർ മഹാവിഷൈഃ
കുപിതൈർ ദംശയാം ആസ സർവേഷ്വ് ഏവാംഗമർമസു
37 ദംഷ്ട്രാശ് ച ദംഷ്ട്രിണാം തേഷാം മർമസ്വ് അപി നിപാതിതാഃ
ത്വചം നൈവാസ്യ ബിഭിദുഃ സാരത്വാത് പൃഥുവക്ഷസഃ
38 പ്രതിബുദ്ധസ് തു ഭീമസ് താൻ സർവാൻ സർപാൻ അപോഥയത്
സാരഥിം ചാസ്യ ദയിതം അപഹസ്തേന ജഘ്നിവാൻ
39 ഭോജനേ ഭീമസേനസ്യ പുനഃ പ്രാക്ഷേപയദ് വിഷം
കാലകൂടം നവം തീക്ഷ്ണം സംഭൃതം ലോമഹർഷണം
40 വൈശ്യാപുത്രസ് തദാചഷ്ട പാർഥാനാം ഹിതകാമ്യയാ
തച് ചാപി ഭുക്ത്വാജരയദ് അവികാരോ വൃകോദരഃ
41 വികാരം ന ഹ്യ് അജനയത് സുതീക്ഷ്ണം അപി തദ് വിഷം
ഭീമ സംഹനനോ ഭീമസ് തദ് അപ്യ് അജരയത് തതഃ
42 ഏവം ദുര്യോധനഃ കർണഃ ശകുനിശ് ചാപി സൗബലഃ
അനേകൈർ അഭ്യുപായൈസ് താഞ് ജിഘാംസന്തി സ്മ പാണ്ഡവാൻ
43 പാണ്ഡവാശ് ചാപി തത് സർവം പ്രത്യജാനന്ന് അരിന്ദമാഃ
ഉദ്ഭാവനം അകുർവന്തോ വിദുരസ്യ മതേ സ്ഥിതാഃ