മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം71

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം71

1 [വ്]
     ഏവം ഉക്തസ് തു കൃഷ്ണേന ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     വ്യാസം ആമന്ത്ര്യ മേധാവീ തതോ വചനം അബ്രവീത്
2 യഥാകാലം ഭവാൻ വേത്തി ഹയമേധസ്യ തത്ത്വതഃ
     ദീക്ഷയസ്വ തദാ മാ ത്വം ത്വയ്യ് ആയത്തോ ഹി മേ ക്രതുഃ
3 [വ്]
     അഹം പൈലോ ഽഥ കൗന്തേയ യാജ്ഞവൽക്യസ് തഥൈവ ച
     വിധാനം യദ്യ് അഥാകാലം തത് കർതാരോ ന സംശയഃ
4 ചൈത്ര്യാം ഹി പൗർണമാസ്യാം ച തവ ദീക്ഷാ ഭവിഷ്യതി
     സംഭാരാഃ സംഭ്രിയന്താം തേ യജ്ഞാർഥം പുരുഷർഷഭ
5 അശ്വവിദ്യാ വിദശ് ചൈവ സൂതാ വിപ്രാശ് ച തദ്വിദഃ
     മേധ്യം അശ്വം പരീക്ഷന്താം തവ യജ്ഞാർഥ സിദ്ധയേ
6 തം ഉത്സൃജ്യ യഥാശാസ്ത്രം പൃഥിവീം സാഗരാംബരാം
     സ പര്യേതു യശോ നാമ്നാ തവ പാർഥിവ വർധയൻ
7 [വ്]
     ഇത്യ് ഉക്തഃ സ തഥേത്യ് ഉക്ത്വാ പാണ്ഡവഃ പൃഥിവീപതിഃ
     ചകാര സർവം രാജേന്ദ്ര യഥോക്തം ബ്രഹ്മവാദിനാ
     സംഭാരാശ് ചൈവ രാജേന്ദ്ര സർവേ സങ്കൽപിതാഭവൻ
8 സ സംഭാരാൻ സമാഹൃത്യ നൃപോ ധർമാത്മജസ് തദാ
     ന്യവേദയദ് അമേയാത്മാ കൃഷ്ണദ്വൈപായനായ വൈ
9 തതോ ഽബ്രവീൻ മഹാതേജാ വ്യാസോ ധർമാത്മജം നൃപം
     യഥാകാലം യഥായോഗം സജ്ജാഃ സ്മ തവ ദീക്ഷണേ
10 സ്ഫ്യശ് ച കൂർചശ് ച സൗവർണോ യച് ചാന്യദ് അപി കൗരവ
    തത്ര യോഗ്യം ഭവേത് കിം ചിത് തദ് രൗക്മം ക്രിയതാം ഇതി
11 അശ്വശ് ചോത്സൃജ്യതാം അദ്യ പൃഥ്വ്യാം അഥ യഥാക്രമം
    സുഗുപ്തശ് ച ചരത്വ് ഏഷ യഥാശാസ്ത്രം യുധിഷ്ഠിര
12 [യ്]
    അയം അശ്വോ മയാ ബ്രഹ്മന്ന് ഉത്സൃഷ്ടഃ പൃഥിവീം ഇമാം
    ചരിഷ്യതി യഥാകാമം തത്ര വൈ സംവിധീയതാം
13 പൃഥിവീം പര്യടന്തം ഹി തുരഗം കാമചാരിണം
    കഃ പാലയേദ് ഇതി മുനേ തദ് ഭവാൻ വക്തും അർഹതി
14 [വ്]
    ഇത്യ് ഉക്തഃ സ തു രാജേന്ദ്ര കൃഷ്ണദ്വൈപായനോ ഽബ്രവീത്
    ഭീമസേനാദ് അവരജഃ ശ്രേഷ്ഠഃ സർവധനുഷ്മതാം
15 ജിഷ്ണുഃ സഹിഷ്ണുർ ധൃഷ്ണുശ് ച സ ഏനം പാലയിഷ്യതി
    ശക്തഃ സ ഹി മഹീം ജേതും നിവാതകവചാന്തകഃ
16 തസ്മിൻ ഹ്യ് അസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ദിവ്യം സംഹനനം തഥാ
    ദിവ്യം ധനുശ് ചേഷുധീ ച സ ഏനം അനുയാസ്യതി
17 സ ഹി ധർമാർഥകുശലഃ സർവവിദ്യാ വിശാരദഃ
    യഥാശാസ്ത്രം നൃപശ്രേഷ്ഠ ചാരയിഷ്യതി തേ ഹയം
18 രാജപുത്രോ മഹാബാഹുഃ ശ്യാമോ രാജീവലോചനഃ
    അഭിമന്യോഃ പിതാ വീരഃ സ ഏനം അനുയാസ്യതി
19 ഭീമസേനോ ഽപി തേജസ്വീ കൗന്തേയോ ഽമിതവിക്രമഃ
    സമർഥോ രക്ഷിതും രാഷ്ട്രം നകുലശ് ച വിശാം പതേ
20 സഹദേവസ് തു കൗരവ്യ സമാധാസ്യതി ബുദ്ധിമാൻ
    കുടുംബ തന്ത്രം വിധിവത് സർവം ഏവ മഹായശാഃ
21 തത് തു സർവം യഥാന്യായം ഉക്തം കുരുകുലോദ്വഹഃ
    ചകാര ഫൽഗുനം ചാപി സന്ദിദേശ ഹയം പ്രതി
22 [യ്]
    ഏഹ്യ് അർജുന ത്വയാ വീര ഹയോ ഽയം പരിപാല്യതാം
    ത്വം അർഹോ രക്ഷിതും ഹ്യ് ഏനം നാന്യഃ കശ് ചന മാനവഃ
23 യേ ചാപി ത്വാം മഹാബാഹോ പ്രത്യുദീയുർ നരാധിപാഃ
    തൈർ വിഗ്രഹോ യഥാ ന സ്യാത് തഥാ കാര്യം ത്വയാനഘ
24 ആഖ്യാതവ്യശ് ച ഭവതാ യജ്ഞോ ഽയം മമ സർവശഃ
    പാർഥിവേഭ്യോ മഹാബാഹോ സമയേ ഗമ്യതാം ഇതി
25 ഏവം ഉക്ത്വാ സ ധർമാത്മാ ഭ്രാതരം സവ്യസാചിനം
    ഭീമം ച നകുലം ചൈവ പുരഗുപ്തൗ സമാദധത്
26 കുടുംബ തന്ത്രേ ച തഥാ സഹദേവം യുധാം പതിം
    അനുമാന്യ മഹീപാലം ധൃതരാഷ്ട്രം യുധിഷ്ഠിരഃ