മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം44
| ←അധ്യായം43 | മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം രചന: അധ്യായം44 |
അധ്യായം45→ |
1 [ബ്ര്]
യദ് ആദിമധ്യപര്യന്തം ഗ്രഹണോപായം ഏവ ച
നാമ ലക്ഷണസംയുക്തം സർവം വക്ഷ്യാമി തത്ത്വതഃ
2 അഹഃ പൂർവം തതോ രാത്രിർ മാസാഃ ശുക്ലാദയഃ സ്മൃതാഃ
ശ്രവിഷ്ഠാദീനി ഋക്ഷാണി ഋതവഃ ശിശിരാദയഃ
3 ഭൂമിർ ആദിസ് തു ഗന്ധാനാം രസാനാം ആപ ഏവ ച
രൂപാണാം ജ്യോതിർ ആദിസ് തു സ്പർശാദിർ വായുർ ഉച്യതേ
ശബ്ദസ്യാദിസ് തഥാകാശം ഏഷ ഭൂതകൃതോ ഗുണഃ
4 അതഃ പരം പ്രവക്ഷ്യാമി ഭൂതാനാം ആദിം ഉത്തമം
ആദിത്യോ ജ്യോതിഷാം ആദിർ അഗ്നിർ ഭൂതാദിർ ഇഷ്യതേ
5 സാവിത്രീ സർവവിദ്യാനാം ദേവതാനാം പ്രജാപതിഃ
ഓങ്കാരഃ സർവവേദാനാം വചസാം പ്രാണ ഏവ ച
യദ് യസ്മിൻ നിയതം ലോകേ സർവം സാവിത്രം ഉച്യതേ
6 ഗായത്രീ ഛന്ദസാം ആദിഃ പശൂനാം അജ ഉച്യതേ
ഗാവശ് ചതുഷ്പദാം ആദിർ മനുഷ്യാണാം ദ്വിജാതയഃ
7 ശ്യേനഃ പതത്രിണാം ആദിർ യജ്ഞാനാം ഹുതം ഉത്തമം
പരിസർപിണാം തു സർവേഷാം ജ്യേഷ്ഠഃ സർപോ ദ്വിജോത്തമാഃ
8 കൃതം ആദിർ യുഗാനാം ച സർവേഷാം നാത്ര സംശയഃ
ഹിരണ്യം സർവരത്നാനാം ഓഷധീനാം യവാസ് തഥാ
9 സർവേഷാം ഭക്ഷ്യഭോജ്യാനാം അന്നം പരമം ഉച്യതേ
ദ്രവാണാം ചൈവ സർവേഷാം പേയാനാം ആപ ഉത്തമാഃ
10 സ്ഥാവരാണാം ച ഭൂതാനാം സർവേഷാം അവിശേഷതഃ
ബ്രഹ്മ ക്ഷേത്രം സദാ പുണ്യം പ്ലക്ഷഃ പ്രഥമജഃ സ്മൃതഃ
11 അഹം പ്രജാപതീനാം ച സർവേഷാം നാത്ര സംശയഃ
മമ വിഷ്ണുർ അചിന്ത്യാത്മാ സ്വയംഭൂർ ഇതി സ സ്മൃതഃ
12 പർവതാനാം മഹാമേരുഃ സർവേഷാം അഗ്രജഃ സ്മൃതഃ
ദിശാം ച പ്രദിശാം ചോർധ്വാ ദിഗ് ജാതാ പ്രഥമം തഥാ
13 തഥാ ത്രിപഥഗാ ഗംഗാ നദീനാം അഗ്രജാ സ്മൃതാ
തഥാ സരോദ പാനാനാം സർവേഷാം സാഗരോ ഽഗ്രജഃ
14 ദേവദാനവ ഭൂതാനാം പിശാചോരഗരക്ഷസാം
നരകിംനര യക്ഷാണാം സർവേഷാം ഈശ്വരഃ പ്രഭുഃ
15 ആദിർ വിശ്വസ്യ ജഗതോ വിഷ്ണുർ ബ്രഹ്മമയോ മഹാൻ
ഭൂതം പരതരം തസ്മാത് ത്രൈലോക്യേ നേഹ വിദ്യതേ
16 ആശ്രമാണാം ച ഗാർഹസ്ഥ്യം സർവേഷാം നാത്ര സംശയഃ
ലോകാനാം ആദിർ അവ്യക്തം സർവസ്യാന്തസ് തദ് ഏവ ച
17 അഹാന്യ് അസ്തമയാന്താനി ഉദയാന്താ ച ശർവരീ
സുഖസ്യാന്തഃ സദാ ദുഃഖം ദുഃഖസ്യാന്തഃ സദാ സുഖം
18 സർവേ ക്ഷയാന്താ നിചയാഃ പതനാന്താഃ സമുച്ഛ്രയാഃ
സംയോഗാ വിപ്രയോഗാന്താ മരണാന്തം ഹി ജീവിതം
19 സർവം കൃതം വിനാശാന്തം ജാതസ്യ മരണം ധ്രുവം
അശാശ്വതം ഹി ലോകേ ഽസ്മിൻ സർവം സ്ഥാവരജംഗമം
20 ഇഷ്ടം ദത്തം തപോ ഽധീതം വ്രതാനി നിയമാശ് ച യേ
സർവം ഏതദ് വിനാശാന്തം ജ്ഞാനസ്യാന്തോ ന വിദ്യതേ
21 തസ്മാജ് ജ്ഞാനേന ശുദ്ധേന പ്രസന്നാത്മാ സമാഹിതഃ
നിർമമോ നിരഹങ്കാരോ മുച്യതേ സർവപാപ്മഭിഃ