ഭാഷാഭൂഷണം/പേജ് 45
| ←പേജ് 44 | ഭാഷാഭൂഷണം (അലങ്കാരശാസ്ത്രം) രചന: അലങ്കാരപ്രകരണം |
പേജ് 46→ |
- തൽഗുണം സുഗുണം വിട്ടു
- മറ്റൊന്നിൻ ഗുണമേൽക്കുക:
- വൈരഞാത്തധരത്തിന്റെ
- ചാരെപ്പവിഴമായിതേ 61
സംസർഗ്ഗം കൊണ്ട ഒന്നിന്റെ ഗുണം മറ്റൊന്നിൽ പകരുന്നത 'തൽഗുണം'. പ്രകൃതത്തിൽ വൈരം, അധരസാമീപ്യത്തിൽ പവിഴം എന്നു തോന്നിയതായി സമർത്ഥിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വേറെ ഉദാഹരണം:
- 84. വീഴുമ്പോൾ ഭുവി നഖരശ്മിയാൽ വെളുത്തും
- വാഴുമ്പോൾ ദവി മിഴിശോഭയാൽ കറുത്തും
- ഉന്തുമ്പോൾ കരതലകാന്തിയാൽ ചെമന്നും
- പന്തൊന്നെങ്കിലുമിതു മൂന്നുപോലെ തോന്നും. -സ്വ.
- സംസർഗ്ഗത്താൽ പരഗുണം
- പകരായ്കിലതൽഗുണം:
- രക്തമാമെന്റെ പിത്തത്തിൽ
- പാർത്തിടും രാഗമില്ല തേ. 62
തൽഗുണത്തിനു വിപരീതം അതൽഗുണം എന്നു സ്പഷ്ടം. വേറെ ഉദാഹരണം:
- 85. ദിക്കിൻവക്കത്തു നില്ക്കും കരികളുടെ കടത്തട്ടിലൊട്ടുന്നു നിത്യം
- നീക്കംകൂടാതരിസ്ത്രീമിഴി മഷി കവരുന്നെന്നു,മെന്നാകിലും കേൾ
- ചൊൽക്കൊള്ളും നിഷ്ക്കളങ്കോജ്ജ്വല ശിശിരകരജ്യോത്സ്നയോടൊത്ത ഗർവ്വം
- വക്കാണിക്കാനൊരുക്കത്തൊടു ജഗതി കളിക്കുന്നു നിൻ കീർത്തി രാജൻ -സ്വ.
- മീലിതം ഗുണസാമ്യത്താൽ
- ഭേദം തോന്നാതിരിക്കുക
- നിൻ ചേവടിയിലഞ്ചിച്ച
- ചെഞ്ചായം തെളിയാതെയായ് 63
ഒന്നുകൊണ്ടു് മറ്റൊന്നു മറഞ്ഞുപോകുന്നതു് മീലിതം എന്നു ശബ്ദാർത്ഥം. വേറെ ഉദാഹരണം:
പദ്യം 84. പന്തുകളിയിൽ മുഴുകിയിരിക്കുന്ന നായികയുടെ സൌന്ദര്യം വർണ്ണ്യം. ഭുവി (ഭൂമിയിൽ) വീഴുമ്പോൾ നഖ (കാൽനഖ) രശ്മിയാൽ പന്തു വെളുക്കുന്നു. ദിവി (ആകാശത്തിൽ) വാഴുമ്പോൾ മിഴിശോഭയാൽ (പന്തിനു നേരെ നോക്കുന്നതിനാൽ) കറുക്കുന്നു; ഉന്തുമ്പോൾ (കൈകൊണ്ടടിക്കുമ്പോൾ) കരതലകാന്തിയാൽ ചെമക്കുന്നു.
പദ്യം 85. രാജാവിന്റെ കീർത്തി വർണ്ണ്യം. അതു് ദിക്കുകളെട്ടും കവിഞ്ഞു നില്ക്കുന്നു. ശത്രുരാജാക്കന്മാരുടെ ഭാര്യമാരെ കരയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നു് വസ്തുത. ദിഗ്ഗജങ്ങളുടെ (കടം = കവിൾ) കവിൾത്തട്ടിൽ മുട്ടിയിട്ടും ശത്രുരാജപത്നിമാരുടെ കൺമഷി കലർന്നിട്ടും അവയുടെ ഗുണം നിന്റെ കീർത്തിക്കു പകർന്നു കിട്ടിയില്ല എന്നു് അതൽഗുണം.