ഭഗവദ്ഗീത/പുരുഷോത്തമയോഗം

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
ശ്രീമദ് ഭഗവദ് ഗീത (ഉപനിഷത്ത്)
രചന:വ്യാസൻ
പുരുഷോത്തമയോഗം
ഭഗവദ്ഗീത അദ്ധ്യായങ്ങൾ
  1. അർജ്ജുനവിഷാദയോഗം
  2. സാംഖ്യയോഗം
  3. കർമ്മയോഗം
  4. ജ്ഞാനകർമ്മസന്യാസയോഗം
  5. കർമ്മസന്യാസയോഗം
  6. ധ്യാനയോഗം
  7. ജ്ഞാനവിജ്ഞാനയോഗം
  8. അക്ഷരബ്രഹ്മയോഗം
  9. രാജവിദ്യാരാജഗുഹ്യയോഗം
  10. വിഭൂതിയോഗം
  11. വിശ്വരൂപദർശനയോഗം
  12. ഭക്തിയോഗം
  13. ക്ഷേത്രക്ഷേത്രജ്ഞവിഭാഗയോഗം
  14. ഗുണത്രയവിഭാഗയോഗം
  15. പുരുഷോത്തമയോഗം
  16. ദൈവാസുരസമ്പദ്വിഭാഗയോഗം
  17. ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗം
  18. മോക്ഷസന്യാസയോഗം

ശ്രീഭഗവാനുവാച

ഊർധ്വമൂലമധഃശാഖമശ്വത്ഥം പ്രാഹുരവ്യയം
ഛന്ദാംസി യസ്യ പർണാനി യസ്തം വേദ സ വേദവിത്        

അധശ്ചോർധ്വം പ്രസൃതാസ്തസ്യ
   ശാഖാ ഗുണപ്രവൃദ്ധാ വിഷയപ്രവാലാഃ
അധശ്ച മൂലാന്യനുസന്തതാനി
   കർമാനുബന്ധീനി മനുഷ്യലോകേ        

ന രൂപമസ്യേഹ തഥോപലഭ്യതേ
   നാന്തോ ന ചാദിർന ച സമ്പ്രതിഷ്ഠാ
അശ്വത്ഥമേനം സുവിരൂഢമൂലമസങ്ഗ-
   ശസ്ത്രേണ ദൃഢേന ഛിത്ത്വാ        

തതഃ പദം തത്പരിമാർഗിതവ്യം
   യസ്മിൻഗതാ ന നിവർതന്തി ഭൂയഃ
തമേവ ചാദ്യം പുരുഷം പ്രപദ്യേ
   യതഃ പ്രവൃത്തിഃ പ്രസ്യതാ പുരാണീ        

നിർമാനമോഹാ ജിതസങ്ഗദോഷാ
   അധ്യാത്മനിത്യാ വിനിവൃത്തകാമാഃ
ദ്വന്ദ്വൈർവിമുക്താഃ സുഖദുഃഖ-
   സജ്ഞൈർഗച്ഛന്ത്യമൂഢാഃ പദമവ്യയം തത്        

ന തദ്ഭാസയതേ സൂര്യോ ന ശശാങ്കോ ന പാവകഃ
യദ്ഗത്വാ ന നിവർതന്തേ തദ്ധാമ പരമം മമ        

മമൈവാംശോ ജീവലോകേ ജീവഭൂതഃ സനാതനഃ
മനഃഷഷ്ഠാനീന്ദ്രിയാണി പ്രകൃതിസ്ഥാനി കർഷതി        

ശരീരം യദവാപ്നോതി യച്ചാപ്യുത്ക്രാമതീശ്വരഃ
ഗൃഹീത്വൈതാനി സംയാതി വായുർഗന്ധാനിവാശയാത്        

ശ്രോത്രം ചക്ഷുഃ സ്പർശനം ച രസനം ഘ്രാണമേവ ച
അധിഷ്ഠായ മനശ്ചായം വിഷയാനുപസേവതേ        

ഉത്ക്രാമന്തം സ്ഥിതം വാപി ഭുഞ്ജാനം വാ ഗുണാന്വിതം
വിമൂഢാ നാനുപശ്യന്തി പശ്യന്തി ജ്ഞാനചക്ഷുഷഃ        ൧൦

യതന്തോ യോഗിനശ്ചൈനം പശ്യന്ത്യാത്മന്യവസ്ഥിതം
യതന്തോപ്യകൃതാത്മാനോ നൈനം പശ്യന്ത്യചേതസഃ        ൧൧

യദാദിത്യഗതം തേജോ ജഗദ്ഭാസയതേഖിലം
യച്ചന്ദ്രമസി യച്ചാഗ്നൗ തത്തേജോ വിദ്ധി മാമകം        ൧൨

ഗാമാവിശ്യ ച ഭൂതാനി ധാരയാമ്യഹമോജസാ
പുഷ്ണാമി ചൗഷധീഃ സർവാഃ സോമോ ഭൂത്വാ രസാത്മകഃ        ൧൩

അഹം വൈശ്വാനരോ ഭൂത്വാ പ്രാണിനാം ദേഹമാശ്രിതഃ
പ്രാണാപാനസമായുക്തഃ പചാമ്യന്നം ചതുർവിധം        ൧൪

സർവസ്യ ചാഹം ഹൃദി സന്നിവിഷ്ടോ
   മത്തഃ സ്മൃതിർജ്ഞാനമപോഹനം ച
വേദൈശ്ച സർവൈരഹമേവ വേദ്യോ
   വേദാന്തകൃദ്വേദവിദേവ ചാഹം        ൧൫

ദ്വാവിമൗ പുരുഷൗ ലോകേ ക്ഷരശ്ചാക്ഷര ഏവ ച
ക്ഷരഃ സർവാണി ഭൂതാനി കൂടസ്ഥോക്ഷര ഉച്യതേ        ൧൬

ഉത്തമഃ പുരുഷസ്ത്വന്യഃ പരമാത്മേത്യുദാഹൃതഃ
യോ ലോകത്രയമാവിശ്യ ബിഭർത്യവ്യയ ഈശ്വരഃ        ൧൭

യസ്മാത്ക്ഷരമതീതോഹമക്ഷരാദപി ചോത്തമഃ
അതോസ്മി ലോകേ വേദേ ച പ്രഥിതഃ പുരുഷോത്തമഃ        ൧൮

യോ മാമേവമസമ്മൂഢോ ജാനാതി പുരുഷോത്തമം
സ സർവവിദ്ഭജതി മാം സർവഭാവേന ഭാരത        ൧൯

ഇതി ഗുഹ്യതമം ശാസ്ത്രമിദമുക്തം മയാനഘ
ഏതദ്ബുദ്ധ്വാ ബുദ്ധിമാൻസ്യാത്കൃതകൃത്യശ്ച ഭാരത        ൨൦

ഇതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസുപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാർജുന സംവാദേ പുരുഷോത്തമയോഗോ നാമ പഞ്ചദശോദ്ധ്യായഃ സമാപ്തഃ