ഗുണ്ടർട്ടിന്റെ മലയാളം—ഇംഗ്ലീഷ് നിഘണ്ടു/ഹ
| ←സ | ഗുണ്ടർട്ടിന്റെ മലയാളം—ഇംഗ്ലീഷ് നിഘണ്ടു ഹ |
ള→ |
| constructed table of contents |
[ 1148 ] ഹ HA
| ഹ occurs only in S. & foreign words. In Tdbhs. ഹ is dropped (ഹസ്തം, അത്തം; ഹിതം, ഇതം; മഹാ, മാ), or represented by ക (അഹം — അ കം & യ (കിരിയം fr. ഗൃഹം). Of late intro— duced in വഹ = വക. ഹ ha S. Interj. ഹഹഹ മമ ദുരിതം ഇതു SiPu. ഹം ham S. (=ഹൻ). Destroying സകലഭയ ഹംസം hamsam S. (Tdbh. അന്നം II. 33., G. ഹംസരഥൻ S. Brahma, as riding on ഹംസം Bhg. ഹംസസ്വരൂപൻ Anj. very spiritual മനമാ ഹക്ക Ar. ḥaqq, Just, true = ഉള്ളതു. ഹക്കൽ Ar. 'aql,, Intellect, understanding. ഹക്കിം Ar. ḥakīm, Physician. ഹജാം Ar. ḥaǰǰām, Barber. ഹജൂർ Ar. ḥazūr, Royal presence, Principal ഹജ്ജു Ar. ḥǰǰ Pilgrimage to Mecca, vu. അ ഹജ്രത്ത് Ar. hiǰrat (flight) The Muham— ഹട്ടം haṭṭam S. A market, fair. ഹഠം haṭham S. (ഹസ്ത?). Violence. ഹഠാൽ by ഹതം haδam S. (part. pass. of ഹൻ). 1. Struck ഹതകൻ S. miserable കുലഹ. ഇവൻ AR. ച |
ഹതി S. striking അവനെ ഹ. ചെയ്തു Bhg. killed. ഹത്യ S. murder as വീരഹ. KU., സ്ത്രീഹ. ചെ ഹനനം S. killing മൃഗഹ. അരുതാത്തതോ SiPu. denV. ഹനിക്ക (= ധൻ, G. thánatos). 1. To CV. ബ്രാഹ്മണകോപം ലേകത്തെ ഒക്കയും ഹനു hanu S. (L. gena, G. genys, chin). The ഹനുമാൻ 1. having large jaws; Semnopithe— ഹന്ത handa S. Interj. Ho! ഹ. യോഗ്യമോ കാ ഹന്തവ്യൻ S. (ഹനിക്ക). Deserving to be kill— ഹന്താവു S. a slayer, destroyer. ഹുന്തുകാമൻ PR. wishing to kill. ഹന്നം S. (p. p. of ഹദ്, G. chezō). Passed as ഹമ്മാൽ Ar. ḥammāl, & ഹമാൾ A bearer. ഹയം hayam S. (ഹി to send). A horse. ഹയ ഹയാത്ത് Ar. ḥayāt, Life. ഹ.ായി lived. ഹയാത്തുനബി Mpl. (Christ). ഹയാസ്ഥാനം Ar. hayā, pudenda. ഹരം haram S. (G. cheīr). 1. What takes away |
| ഹരണം S. taking, removing ജഗദഘഹര ണൻ Bhg. സൃഷ്ടിപാലനഹ'ങ്ങൾ Bhr. (= destroying). [രൻ 48). ഹരൻ S. a destroyer, Siva, SiPu. (Tdbh. അ denV. ഹരിക്ക 1. to seize, take പ്കഷികൾ വ ഹാൎയ്യം the dividend; ഹാരകൻ the divisor ഹരി hari S. (= ഹരിൽ). 1. Green, tawny. ഹരിതം & ഹരിൽ S. green, the colour (L. vi— ഹരിതാലം, അരിതാരം yellow orpiment. ഹരിദശ്വൻ the sun. — ഹരിന്മണി emerald. ഹരിദ്വാരം വിശ്രുതം SiPu., N. pr. Hurdwar. ഗരിരൂപധാരികൾ AR. lion—like (monkeys). ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ N. pr. a king. Bhg. ഹരിശ്ചന്ദ്ര ഹരിഹരൻ N. pr. (Višṇu & Siva united), ഹരി ഹരിക്കാരൻ P. har—kāna, An emissary, cou— ഹൎജി Ar. 'arẓ, A petition, memorial, represent ഹൎത്താവു S. (ഹര). A remover, robber അശ്വ ഹൎമ്യം S. A palace രമ്യങ്ങളായുള്ള ഹ'ങ്ങൾ ഏറി |
നോക്കി AR. (roof). ഉന്നതഹ'ത്തിൽ വാഴുന്ന മന്നവൻ Genov. ഹറാം Ar. ḥarām, Forbidden, unlawful ഹ. പി ഹറീവ് Ar. ḥarīf, Clever; rival. ഹൎഷം haršam S. (fr. ഭൃഷ്; G. phrissō), orig. ഹൎഷണം S. delighting; ഹൎഷിതം delighted. denV. ഹൎഷിക്ക to be delighted. ഹൎഷാശ്രു tears of joy ഹ. പൊഴിഞ്ഞതു തുടെച്ചു ഫലം halam S. A plough. ഹലി a plough—man; Balabhadra, also ഹലാ ഹലാക്ക് Ar. halāk, Ruin, perdition; lost. ഹലാൽ Ar. ḥalāl, Lawful, legal (chiefly of ഹലാഹല S. (?) Hallo! അയോദ്ധ്യയിൽ ഹ. ഹലാഹലം S. poison. ഹൽ hal S. A consonant (gramm.), ഹല്ലുകൾ pl. ഹല്ലകം S. = ചെന്താമര, A lotus കേശത്തിൽ ഹല്ലോഹലം S. (?) Joyful noise (= ഹലാഹല). ഹവനം havanam S. A sacrifice (ഹവം id., ഹവാലത്തി Ar. ḥavālah, Charge, trust. ഹവാൽദാർ P. ḥavāldār, holding a charge, a ഹവിസ്സു havis S. (= ഹവം). 1. Sacrifice, esp. ഹവിൎഭാഗം Bhg. Anach. fat bit of a sacrificed |
| ഹവ്യം (p. fut. pass.) what is to be offered. ഹ വ്യ വഹൽ പ്രഭ എന്ന പോലേ CG. fire. പിതൃ ക്കൾ ഹവ്യഗവ്യാദികളാൽ തൃപ്തർ Brhmd. ഹവ്യാദിസ൪വ്വതും സംഭരിച്ചു VetC. ഹവ്യാശൻ the fire. ഹവ്യഗം N. pr. Haiga, the country between ഹസനം hasanam S. Laughter. part. ഹസിതം S. 1. smiling മൃദുഹ. Bhg. സുരു ഹസ്തം hastam S. 1. The hand, in Cpds. ദണ്ഡ ഹസ്തകടകം a bracelet with 8 faces (Royal ഹസ്തഗതം fallen into one's hands or power. ഹസ്താക്ഷരം, see സ്വഹ —. ഹസ്താന്തരം 1. another hand. 2. the things ഹസ്തി (2) = കരി an elephant; f. ഹസ്തിനി മുതു ഹസ്തിനാപുരം N. pr. old Delhi ഹസ്തിനമായ ഹാ hā Interj. of pain, grief ഹാഹാ ഹരിഹരി ഹാജർ Ar. ḥāẓir, Present, at hand. ഹാ. ഉണ്ടു, ഹാജി Ar. ḥāǰl, A pilgrim to Mecca അരഹാ. |
ഹാടകം hāḍaγam S. Gold. ഹാ'ങ്ങൾ VCh. gold- coins. ഹാനി hāni S. (ഹാ). 1. Abandoning. 2. loss, ഹാനി വരിക to be destroyed യശസ്സിന്നു ഹാ' ഹായനം hāyanam S. (ഹി). A year. ഹാരം hāram S. (ഹൃ = ഭൃ). Wearing; a string of ഹാരകം S. 1. taking. 2. the divisor യാതൊ ഹാരി S. captivating; handsome; also പര ഹാരികന്മാർ അതിഘോരജാതി KR. a class ഹാൎയ്യം S. to be taken. Bhg. ഹാൎദ്ദം hārdam S. (ഹൃദ്). Affection, love. ഹാലം, ഹാലികം S. (ഹല). Belonging to a ഹാലാഹലം S. (ഹലാഹല). Poison നാരീവാക്കു ഹാലേരി N. pr. C. = പാലേറി TR. ഹാവം ḥāvam S. (ഹ്വാ). Calling, dalliance. ഹാവിൽദാർ TR. = ഹവാൽദാർ. ഹാവിളൻ Ar. ḥāfilẓ, One who has committed ഹാസം hāsam S. (ഹസ്). Laughter. |
| ഹാസ്യം S. 1. Laughable. ചൊന്നതു ഹാ. എ ന്നു ബോധിച്ചു Bhg. mere play or joke. 2. laughing, ഹാസ്യമുഖം Nal. ഹാ. ചെയ്തു Arb. derided. ഹാ'മായി പറഞ്ഞു Sk. mock— ingly. ഹാസ്തിനം S. = ഹസ്തിനം. ഹാസ്പത്രി E. hospital MR. ഹാഹാ, see ഹാ. ഹി hi S. (G. ge). For, indeed. ഹിംസ himsa S. (desid. of ഹൻ). 1. Injuring. ഹിംസാലു S. mischievous, hunting & slaugh— ഹിംസിക്ക 1. to hurt. കുടികളെ ഹി. to mal— part. pass. ഹിംസിതം injured; injury. ഹിംസ്രൻ S. = ഹിംസാലു. ഹിക്ക hikka S. Hiccough = ഇക്കിൾ, as ഹിക്കാ ഹിംഗു hiṇġu S. Assafoetida സോമനാദികായം. ഹിതം hiδam S. (part. pass. of ധാ). 1. Fit, suit— ഹിതകാരി S. salutary, beneficial. ഹിതൻ S. a worthy person; a friend, lover. denV. ഹിതമിക്ക V1. to feel contented. ഹിതവചനം S. a word in time. ഹി. അഹിത ഹിതവാദി S. advising well, സതതഹി. കു |
ഹിതവാക്കു 1. good advice. 2 speaking what will please, (opp. പത്ഥ്യം). ഹിതാഹിതം more or less to the point. ഹി'ങ്ങ ഹിതോപദേശം S. salutary instruction; N. pr. ഹിനൂ P. Hindu (fr. Sindhu). a Hindoo, ഹി. ഹിന്ദോളം S. = അന്തോളം, ഐന്തോളം A ഹിമം himam S. (L. hiems). Cold, frost, snow ഹിമകരൻ, ഹിമാംശു S. the moon, Bhg. ഹിമവാൻ N. pr. the snowy range ഹിമവൽ ഹിമ്മണി MC. (P. hamyāni). a purse attach— ഹിരണം hiraṇam S. & — ണ്യം. Gold. ഹിര ഹിരണ്യാഗൎഭം 1. the mundane egg. 2. a cere— ഹിരണ്യരേതസ്സു S. fire മൂൎദ്ധനി ഹി. ദീപിച്ചു ഹിരണ്വതി N. pr. river near Kurukšētra. Bhr. ഹിസാബ് Ar. ḥisāb, Account. ഹിഹി hihi S. & ഹീ Interj. of surprise. ഹീനം hīnam S.(p. p. of ഹാ). 1. Deprived of, |
| സൎഗ്ഗമരുതു Bhr. 3. defect, meanness ഹീന ങ്ങൾ ആണ്ടുമനസ്സായ്ചമഞ്ഞു Anj. VyM. ഹീനജാതി a low caste ആശാരിമൂശാരി ഇങ്ങ ഹീനത 1. deficiency. 2. lowness, degradation ഹീനത്വം S. id., കോവിലകത്തേക്കു ഹീ. ആയ ഹീനാംഗൻ S. crippled, maimed. ഹീരം hīram S. = ഹാരം? Diamond. — വീരഹീ ഹും hum Interj. of anger, displeasure; sound ഹുങ്കാരം S. id., ഹു. ചെയ്ക VyM. (= വാക്പാരു ഹുങ്കൃതി S. id., സിംഹത്തിന്റെതു. PT. grumble. ഹുക്ക Ar. ḥuqqa, A smoking pipe. ഹുക്കാബ ഹുക്കും Ar. ḥum, Order, command, law. ഹുക്കുംനാമം P. ḥukm—nāma, written orders ഹുങ്കു hungụ So. Arrogance, power. (Tdbh. of ഹുട്ടുവളി C. No. (C. produce). Surplus profit of ഹുണ്ടി H. hunḍī, & ഹുണ്ടിക S. Bill of ex— |
ഹുതം huδam S. (p. p. of ഹു) Sacrificed; ghee.
ഹുതാശനൻ S. fire, eater of offerings. Bhg. ഹു hū S. Interj. of grief, fear ഹുഹു സമന്വി ഹൂതി hūδi S. (ഹ്വാ). Call, challenge. ഹൃണീയ S. (ഹിരണ). Reproach, bashfulness. ഹൃതം h/?/δam S. (p. p.; ഹർ) Taken. ഹൃതദ്രവ്യൻ ഹൃതശേഷം Gan. balance in division. ഹൃൽ S. h/?/d (L. cord —). Heart, Loc. ഹൃദി & ഹൃദയം S. (G. kardia). 1. The heart ഹൃ'ത്തി ഹൃദയഗതം Mud 7. intentions, plans. ഹൃദയഗ്രന്ഥി, ഹൃൽഗ്രന്ഥി a knot of the mind, ഹൃദയസ്ഥം thoughts, feelings etc. — സ്ഥാനം ഹൃദയാലു S. affectionate. ഹൃദ്യം S. 1. savoury, pleasant (of medicines ഹൃദ്രോഹം S. heart—disease, of 5 kinds, Nid. ഹൃല്ലാസം S. heart—burn = നെഞ്ഞു കലിക്ക Asht. ഹൃഷിതം hṛšiδam S. & ഹൃഷ്ടം (ഹൃഷ) 1. Brist— |
| ഹൃഷീകം S. an organ of sense. ഹൃഷികേശൻ AR. Višṇu. ഹൃഷ്ടി S. = ഹൎഷം. ഹെഗ്ഗഡ (C. Tu. headman, fr. her = പെരു). ഹെഡ് E. head — പോലീസാപ്സർ, — ഗുമസ്തൻ MR. ഹേ hē S. Voc. Particle, eh! ഹേ കഴുക്കളേ KU. ഹേതി hēδi S. (ഹി to send). 1. A weapon ഹേ ഹേതും S. 1. Impulse, motive, ഹേതൌ Bhg. ഹേതുകം S. causal, ഭയഹേ. dangerous. ഹേതുത S. causation (phil.). ഹേത്വന്തരേണ S. = ഹേതുവായി, as ഓരോ ഹേമം hēmam S. 1. Gold ഹേമസിംഹാസനം ഹേമകൂടം N. pr. mountains No. of Tibet, Bhg5. ഹേമന്തം S. (G. cheimōn, ഹിമം), winter ഹേ' ഹേമ N. pr. f., f. i. തൂമ കലൎന്നൊരു ഹേ denV. ഹേമിക്ക (2) to compel, force. അവ |
ഹേയം hēyam S. (ഹാ). To be relinquished ദേഹം ഹേ. VilvP. ഹേമമായിരിപ്പൊന്നീ ദേ ഹം Chintar. ഹേല hēla S. (= കേളി). Sport, dalliance, con— ഹേലി S. (G. Hëlios), the sun. ഹേഷ hēša S. (ഹ്രേഷ്). Neighing ഹെഷാരവ ഹേഷി S. a horse. ഹേഷ്യകാലം an adverse time (omin.) ഹേഹയ S. N. pr. the dynasty of Kārtavīrya, ഹൈദർ Ar. ḥaidar; A lion; N. pr. Hyder. ഹൈമനം, ഹൈമന്തം S. (ഹേമ). Wintry, winter. ഹൈമവതം S. Referring to ഹിമവൽ. ഹൈമവതീ S. Pārvati AR. ഹൊ hō S. Voc. Particle = അഹോ. ഹോതാവു hōδāvụ S. (ഹു). A sacrificer. ഹോത്രം S. a burnt—offering അഗ്നിഹോ. whence ഹോബളി hōbaḷi C. Tu. (= പോവഴി). A di— ഹോമം hōmam S. (ഹു). A sacrifice, chiefly of ഹോമകുണ്ഡം S. the firehole on the altar. ഹോ'ത്തിൽ ഇട്ടു KN. (Sankara Āchārya, ഹോമക്കുറ്റി Palg., vu. ഓമക്കുറ്റി a wooden ഹോമദ്രവ്യം S. the articles used in sacrifice, |
| denV. ഹോമിക്ക to sacrifice ഒമ്പതു തല ഹോ' ച്ചാൻ AR. തൻ ദേഹം അറുത്തു ഹോമിച്ചു Sk. ശരീരം ഹോമിച്ചു ദഹിപ്പിക്കും KN. ഹോ' ച്ചിതു സംഭാരസഞ്ജയം AR. പാൽകൊണ്ടും എൾകൊണ്ടും നൈകൊണ്ടു ഹോ DM. ഹോര S. (G. hora). An hour, കാലഹോര നോ ഹോരാശാസ്ത്രം an astrol. treatise, of which ഹോശാന ഞായറാഴ്ച (Hebr. hōšīā'h-nā), ഹോളാദികൾ Rishis beginning with Hōḷa? ഹോളി, ഹുളി H. the saturnalia of Hindus, ഹ്യഃ hyas S. (G. chthes, L. heri). Yesterday. ഹ്യസ്തനം (L. hesternum), of yesterday. ഹ്രദം hraďam S. A lake. Bhr. |
ഹ്രദിനി S. a river. Bhg.
ഹ്രാദം S. noise. — ഹ്രാദിനി lightning. ഹ്രസ്വം hrasvam S. (G. cheirōn). Short, as ഹ്രസ്വൻ a dwarf, also ഹ്രസ്വാംഗൻ. ഹ്രാസം S. 1. decrease. വൃദ്ധിഹ്രാസങ്ങൾ തിക ഹ്രീ hrī S. (ഹൃണീയ; rue). Shame, mosesty ജൂ ഹ്രീമൻ S. ashamed; and ഹ്രീതരായുറങ്ങി ഹ്രീള = വ്രീള bashfulness. ഹ്രേഷ hrēša S. (horse, old hros) = ഹേഷ, ഹ്ലാദം hlāďam S. (L. ludo). Gladness = പ്രഹ്ലാദം. ഹ്വാനം hvānam S. (G. boaō). Cry, call. |
ള ḶA
| ള is in S. words a modification of ല (കോമളം fr. മലം, ആമ്ലം even written āmḷam, ക്ലേശം Tdbh. കിളേചം), sometimes of ഡ (വ്രീഡ, വ്രീള); in M. words chiefly connected with ട, ണ & ഴ. ളത്വം ḷatvam (in alphabetical songs). The |
പ്പരിചു HNK. (so the individual life deriv— ed from God). ളേ ḷē, in ളേനീർ = ഇളന്നീർ, ളേയ രാജാവു = ളോകർ ḷōγar = ലോകർ q. v., ളോകർ കൂടുക V1. ളോകരുടെ കൂട്ടം KU. ളോഹം = ലോഹം. |
ക്ഷ KŠA
| ക്ഷ see after ക. In alphabetical songs placed here ക്ഷരിയാതക്ഷരം HNK. |
ഴ ḶA
| ഴ S. words = ഡ & ഷ; final ഴ in M. words written ൾ as പുകൾ, പോൾ.
|
റ RA
| See after ര.
|