ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 3

← സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 2

സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 4 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 3

രാജോവാച

     നിശമ്യ ദേവഃ സ്വഭടോപവർണ്ണിതം
          പ്രത്യാഹ കിം താൻ പ്രതി ധർമ്മരാജഃ ।
     ഏവം ഹതാജ്ഞോ വിഹതാൻ മുരാരേർ-
          ന്നൈദേശികൈർ യസ്യ വശേ ജനോഽയം ॥ 1 ॥

     യമസ്യ ദേവസ്യ ന ദണ്ഡഭംഗഃ
          കുതശ്ചനർഷേ ശ്രുതപൂർവ്വ ആസീത് ।
     ഏതൻമുനേ വൃശ്ചതി ലോകസംശയം
          ന ഹി ത്വദന്യ ഇതി മേ വിനിശ്ചിതം ॥ 2 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഭഗവത്പുരുഷൈ രാജൻ യാമ്യാഃ പ്രതിഹതോദ്യമാഃ ।
പതിം വിജ്ഞാപയാമാസുർ യമം സംയമനീപതിം ॥ 3 ॥

യമദൂതാ ഊചുഃ

കതി സന്തീഹ ശാസ്താരോ ജീവലോകസ്യ വൈ പ്രഭോ ।
ത്രൈവിധ്യം കുർവ്വതഃ കർമ്മ ഫലാഭിവ്യക്തിഹേതവഃ ॥ 4 ॥

യദി സ്യുർബഹവോ ലോകേ ശാസ്താരോ ദണ്ഡധാരിണഃ ।
കസ്യ സ്യാതാം ന വാ കസ്യ മൃത്യുശ്ചാമൃതമേവ വാ ॥ 5 ॥

കിന്തു ശാസ്തൃബഹുത്വേ സ്യാദ്ബഹൂനാമിഹ കർമ്മിണാം ।
ശാസ്തൃത്വമുപചാരോ ഹി യഥാ മണ്ഡലവർത്തിനാം ॥ 6 ॥

അതസ്ത്വമേകോ ഭൂതാനാം സേശ്വരാണാമധീശ്വരഃ ।
ശാസ്താ ദണ്ഡധരോ നൄണാം ശുഭാശുഭവിവേചനഃ ॥ 7 ॥

തസ്യ തേ വിഹതോ ദണ്ഡോ ന ലോകേ വർത്തതേഽധുനാ ।
ചതുർഭിരദ്ഭുതൈഃ സിദ്ധൈരാജ്ഞാ തേ വിപ്രലംഭിതാ ॥ 8 ॥

നീയമാനം തവാദേശാദസ്മാഭിർ യാതനാഗൃഹാൻ ।
വ്യമോചയൻ പാതകിനം ഛിത്ത്വാ പാശാൻ പ്രസഹ്യ തേ ॥ 9 ॥

താംസ്തേ വേദിതുമിച്ഛാമോ യദി നോ മന്യസേ ക്ഷമം ।
നാരായണേത്യഭിഹിതേ മാ ഭൈരിത്യായയുർദ്രുതം ॥ 10 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇതി ദേവഃ സ ആപൃഷ്ടഃ പ്രജാസംയമനോ യമഃ ।
പ്രീതഃ സ്വദൂതാൻ പ്രത്യാഹ സ്മരൻ പാദാംബുജം ഹരേഃ ॥ 11 ॥

യമ ഉവാച

     പരോ മദന്യോ ജഗതസ്തസ്ഥുഷശ്ച
          ഓതം പ്രോതം പടവദ് യത്ര വിശ്വം ।
     യദംശതോഽസ്യ സ്ഥിതിജൻമനാശാ
          നസ്യോതവദ്യസ്യ വശേ ച ലോകഃ ॥ 12 ॥

     യോ നാമഭിർവ്വാചി ജനാന്നിജായാം
          ബധ്നാതി തന്ത്ര്യാമിവ ദാമഭിർഗ്ഗാഃ ।
     യസ്മൈ ബലിം ത ഇമേ നാമകർമ്മ-
          നിബന്ധബദ്ധാശ്ചകിതാ വഹന്തി ॥ 13 ॥

     അഹം മഹേന്ദ്രോ നിരൃതിഃ പ്രചേതാഃ
          സോമോഽഗ്നിരീശഃ പവനോഽർക്കോ വിരിഞ്ചഃ ।
     ആദിത്യവിശ്വേ വസവോഽഥ സാധ്യാ
          മരുദ്ഗണാ രുദ്രഗണാഃ സസിദ്ധാഃ ॥ 14 ॥

     അന്യേ ച യേ വിശ്വസൃജോഽമരേശാ
          ഭൃഗ്വാദയോഽസ്പൃഷ്ടരജസ്തമസ്കാഃ ।
     യസ്യേഹിതം ന വിദുഃ സ്പൃഷ്ടമായാഃ
          സത്ത്വപ്രധാനാ അപി കിം തതോഽന്യേ ॥ 15 ॥

     യം വൈ ന ഗോഭിർമ്മനസാസുഭിർവ്വാ
          ഹൃദാ ഗിരാ വാസുഭൃതോ വിചക്ഷതേ ।
     ആത്മാനമന്തർഹൃദി സന്തമാത്മനാം
          ചക്ഷുർയഥൈവാകൃതയസ്തതഃ പരം ॥ 16 ॥

     തസ്യാത്മതന്ത്രസ്യ ഹരേരധീശിതുഃ
          പരസ്യ മായാധിപതേർമ്മഹാത്മനഃ ।
     പ്രായേണ ദൂതാ ഇഹ വൈ മനോഹരാ-
          ശ്ചരന്തി തദ്രൂപഗുണസ്വഭാവാഃ ॥ 17 ॥

     ഭൂതാനി വിഷ്ണോഃ സുരപൂജിതാനി
          ദുർദ്ദർശലിംഗാനി മഹാദ്ഭുതാനി ।
     രക്ഷന്തി തദ്ഭക്തിമതഃ പരേഭ്യോ
          മത്തശ്ച മർത്ത്യാനഥ സർവ്വതശ്ച ॥ 18 ॥

     ധർമ്മം തു സാക്ഷാദ്ഭഗവത്പ്രണീതം
          ന വൈ വിദുരൃഷയോ നാപി ദേവാഃ ।
     ന സിദ്ധമുഖ്യാ അസുരാ മനുഷ്യാഃ
          കുതശ്ച വിദ്യാധരചാരണാദയഃ ॥ 19 ॥

സ്വയംഭൂർന്നാരദഃ ശംഭുഃ കുമാരഃ കപിലോ മനുഃ ।
പ്രഹ്ളാദോ ജനകോ ഭീഷ്മോ ബലിർവൈയാസകിർവ്വയം ॥ 20 ॥

ദ്വാദശൈതേ വിജാനീമോ ധർമ്മം ഭാഗവതം ഭടാഃ ।
ഗുഹ്യം വിശുദ്ധം ദുർബ്ബോധം യം ജ്ഞാത്വാമൃതമശ്നുതേ ॥ 21 ॥

ഏതാവാനേവ ലോകേഽസ്മിൻ പുംസാം ധർമ്മ പരഃ സ്മൃതഃ ।
ഭക്തിയോഗോ ഭഗവതി തന്നാമഗ്രഹണാദിഭിഃ ॥ 22 ॥

നാമോച്ചാരണമാഹാത്മ്യം ഹരേഃ പശ്യത പുത്രകാഃ ।
അജാമിളോഽപി യേനൈവ മൃത്യുപാശാദമുച്യത ॥ 23 ॥

     ഏതാവതാലമഘനിർഹരണായ പുംസാം
          സങ്കീർത്തനം ഭഗവതോ ഗുണകർമ്മനാമ്നാം ।
     വിക്രുശ്യ പുത്രമഘവാൻ യദജാമിളോഽപി
          നാരായണേതി മ്രിയമാണ ഇയായ മുക്തിം ॥ 24 ॥

     പ്രായേണ വേദ തദിദം ന മഹാജനോഽയം
          ദേവ്യാ വിമോഹിതമതിർബ്ബത മായയാലം ।
     ത്രയ്യാം ജഡീകൃതമതിർമ്മധുപുഷ്പിതായാം
          വൈതാനികേ മഹതി കർമ്മണി യുജ്യമാനഃ ॥ 25 ॥

     ഏവം വിമൃശ്യ സുധിയോ ഭഗവത്യനന്തേ
          സർവ്വാത്മനാ വിദധതേ ഖലു ഭാവയോഗം ।
     തേ മേ ന ദണ്ഡമർഹന്ത്യഥ യദ്യമീഷാം
          സ്യാത്പാതകം തദപി ഹന്ത്യുരുഗായവാദഃ ॥ 26 ॥

     തേ ദേവസിദ്ധപരിഗീതപവിത്രഗാഥാഃ
          യേ സാധവഃ സമദൃശോ ഭഗവത്പ്രപന്നാഃ ।
     താൻ നോപസീദത ഹരേർഗ്ഗദയാഭിഗുപ്താൻ
          നൈഷാം വയം ന ച വയഃ പ്രഭവാമ ദണ്ഡേ ॥ 27 ॥

     താനാനയധ്വമസതോ വിമുഖാൻ മുകുന്ദ-
          പാദാരവിന്ദമകരന്ദരസാദജസ്രം ।
     നിഷ്കിഞ്ചനൈഃ പരമഹംസകുലൈ രസജ്ഞൈഃ
          ജുഷ്ടാദ്ഗൃഹേ നിരയവർത്മനി ബദ്ധതൃഷ്ണാൻ ॥ 28 ॥

     ജിഹ്വാ ന വക്തി ഭഗവദ്ഗുണനാമധേയം
          ചേതശ്ച ന സ്മരതി തച്ചരണാരവിന്ദം ।
     കൃഷ്ണായ നോ നമതി യച്ഛിര ഏകദാപി
          താനാനയധ്വമസതോഽകൃതവിഷ്ണുകൃത്യാൻ ॥ 29 ॥

     തത് ക്ഷമ്യതാം സ ഭഗവാൻ പുരുഷഃ പുരാണോ
          നാരായണഃ സ്വപുരുഷൈർ യദസത്കൃതം നഃ ।
     സ്വാനാമഹോ ന വിദുഷാം രചിതാഞ്ജലീനാം
          ക്ഷാന്തിർഗ്ഗരീയസി നമഃ പുരുഷായ ഭൂമ്നേ ॥ 30 ॥

തസ്മാത് സങ്കീർതനം വിഷ്ണോർജ്ജഗൻമംഗളമംഹസാം ।
മഹതാമപി കൌരവ്യ വിദ്ധ്യൈകാന്തികനിഷ്കൃതിം ॥ 31 ॥

ശൃണ്വതാം ഗൃണതാം വീര്യാണ്യുദ്ദാമാനി ഹരേർമുഹുഃ ।
യഥാ സുജാതയാ ഭക്ത്യാ ശുദ്ധ്യേന്നാത്മാ വ്രതാദിഭിഃ ॥ 32 ॥

     കൃഷ്ണാംഘ്രിപദ്മമധുലിൺ ന പുനർവ്വിസൃഷ്ട-
          മായാഗുണേഷു രമതേ വൃജിനാവഹേഷു ।
     അന്യസ്തു കാമഹത ആത്മരജഃ പ്രമാർഷ്ടു-
          മീഹേത കർമ്മ യത ഏവ രജഃ പുനഃ സ്യാത് ॥ 33 ॥

     ഇത്ഥം സ്വഭർത്തൃഗദിതം ഭഗവൻമഹിത്വം
          സംസ്മൃത്യ വിസ്മിതധിയോ യമകിങ്കരാസ്തേ ।
     നൈവാച്യുതാശ്രയജനം പ്രതിശങ്കമാനാ
          ദ്രഷ്ടും ച ബിഭ്യതി തതഃ പ്രഭൃതി സ്മ രാജൻ ॥ 34 ॥

ഇതിഹാസമിമം ഗുഹ്യം ഭഗവാൻ കുംഭസംഭവഃ ।
കഥയാമാസ മലയ ആസീനോ ഹരിമർച്ചയൻ ॥ 35 ॥