ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 11

← സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 10

സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 12 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 11

ശ്രീശുക ഉവാച

ഭഗവാനാത്മനാഽഽത്മാനം രാമ ഉത്തമകൽപകൈഃ ।
സർവ്വദേവമയം ദേവമീജ ആചാര്യവാൻ മഖൈഃ ॥ 1 ॥

ഹോത്രേഽദദാദ്ദിശം പ്രാചീം ബ്രഹ്മണേ ദക്ഷിണാം പ്രഭുഃ ।
അധ്വര്യവേ പ്രതീചീം ച ഉദീചീം സാമഗായ സഃ ॥ 2 ॥

ആചാര്യായ ദദൌ ശേഷാം യാവതീ ഭൂസ്തദന്തരാ ।
മന്യമാന ഇദം കൃത്സ്നം ബ്രാഹ്മണോഽർഹതി നിഃസ്പൃഹഃ ॥ 3 ॥

ഇത്യയം തദലങ്കാരവാസോഭ്യാമവശേഷിതഃ ।
തഥാ രാജ്ഞ്യപി വൈദേഹീ സൌമംഗല്യാവശേഷിതാ ॥ 4 ॥

തേ തു ബ്രഹ്മണ്യദേവസ്യ വാത്സല്യം വീക്ഷ്യ സംസ്തുതം ।
പ്രീതാഃ ക്ലിന്നധിയസ്തസ്മൈ പ്രത്യർപ്പ്യേദം ബഭാഷിരേ ॥ 5 ॥

അപ്രത്തം നസ്ത്വയാ കിം നു ഭഗവൻ ഭുവനേശ്വര ।
യന്നോഽന്തർഹൃദയം വിശ്യ തമോ ഹംസി സ്വരോചിഷാ ॥ 6 ॥

നമോ ബ്രഹ്മണ്യദേവായ രാമായാകുണ്ഠമേധസേ ।
ഉത്തമശ്ലോകധുര്യായ ന്യസ്തദണ്ഡാർപ്പിതാങ്ഘ്രയേ ॥ 7 ॥

കദാചില്ലോകജിജ്ഞാസുർഗ്ഗൂഢോ രാത്ര്യാമലക്ഷിതഃ ।
ചരൻ വാചോഽശൃണോദ് രാമോ ഭാര്യാമുദ്ദിശ്യ കസ്യചിത് ॥ 8 ॥

നാഹം ബിഭർമ്മി ത്വാം ദുഷ്ടാമസതീം പരവേശ്മഗാം ।
സ്ത്രീലോഭീ ബിഭൃയാത് സീതാം രാമോ നാഹം ഭജേ പുനഃ ॥ 9 ॥

ഇതി ലോകാദ്ബഹുമുഖാദ് ദുരാരാധ്യാദസംവിദഃ ।
പത്യാ ഭീതേന സാ ത്യക്താ പ്രാപ്താ പ്രാചേതസാശ്രമം ॥ 10 ॥

അന്തർവത്ന്യാഗതേ കാലേ യമൌ സാ സുഷുവേ സുതൌ ।
കുശോ ലവ ഇതി ഖ്യാതൌ തയോശ്ചക്രേ ക്രിയാ മുനിഃ ॥ 11 ॥

അംഗദശ്ചിത്രകേതുശ്ച ലക്ഷ്മണസ്യാത്മജൌ സ്മൃതൌ ।
തക്ഷഃ പുഷ്കല ഇത്യാസ്താം ഭരതസ്യ മഹീപതേ ॥ 12 ॥

സുബാഹുഃ ശ്രുതസേനശ്ച ശത്രുഘ്നസ്യ ബഭൂവതുഃ ।
ഗന്ധർവ്വാൻ കോടിശോ ജഘ്നേ ഭരതോ വിജയേ ദിശാം ॥ 13 ॥

തദീയം ധനമാനീയ സർവ്വം രാജ്ഞേ ന്യവേദയത് ।
ശത്രുഘ്നശ്ച മധോഃ പുത്രം ലവണം നാമ രാക്ഷസം ।
ഹത്വാ മധുവനേ ചക്രേ മഥുരാം നാമ വൈ പുരീം ॥ 14 ॥

മുനൌ നിക്ഷിപ്യ തനയൌ സീതാ ഭർത്രാ വിവാസിതാ ।
ധ്യായന്തീ രാമചരണൌ വിവരം പ്രവിവേശ ഹ ॥ 15 ॥

തച്ഛ്രുത്വാ ഭഗവാൻ രാമോ രുന്ധന്നപി ധിയാ ശുചഃ ।
സ്മരംസ്തസ്യാ ഗുണാംസ്താംസ്താന്നാശക്നോദ്‌രോദ്ധുമീശ്വരഃ ॥ 16 ॥

സ്ത്രീപുംപ്രസംഗ ഏതാദൃക് സർവ്വത്ര ത്രാസമാവഹഃ ।
അപീശ്വരാണാം കിമുത ഗ്രാമ്യസ്യ ഗൃഹചേതസഃ ॥ 17 ॥

തത ഊർദ്ധ്വം ബ്രഹ്മചര്യം ധാരയന്നജുഹോത്പ്രഭുഃ ।
ത്രയോദശാബ്ദസാഹസ്രമഗ്നിഹോത്രമഖണ്ഡിതം ॥ 18 ॥

സ്മരതാം ഹൃദി വിന്യസ്യ വിദ്ധം ദണ്ഡകകണ്ടകൈഃ ।
സ്വപാദപല്ലവം രാമ ആത്മജ്യോതിരഗാത്തതഃ ॥ 19 ॥

     നേദം യശോ രഘുപതേഃ സുരയാച്ഞയാത്ത-
          ലീലാതനോരധികസാമ്യവിമുക്തധാമ്നഃ ।
     രക്ഷോവധോ ജലധിബന്ധനമസ്ത്രപൂഗൈഃ
          കിം തസ്യ ശത്രുഹനനേ കപയഃ സഹായാഃ ॥ 20 ॥

     യസ്യാമലം നൃപസദഃസു യശോഽധുനാപി
          ഗായന്ത്യഘഘ്നമൃഷയോ ദിഗിഭേന്ദ്രപട്ടം ।
     തം നാകപാലവസുപാലകിരീടജുഷ്ടപാദാംബുജം
          രഘുപതിം ശരണം പ്രപദ്യേ ॥ 21 ॥

സ യൈഃ സ്പൃഷ്ടോഽഭിദൃഷ്ടോ വാ സംവിഷ്ടോഽനുഗതോഽപി വാ ।
കോസലാസ്തേ യയുഃ സ്ഥാനം യത്ര ഗച്ഛന്തി യോഗിനഃ ॥ 22 ॥

പുരുഷോ രാമചരിതം ശ്രവണൈരുപധാരയൻ ।
ആനൃശംസ്യപരോ രാജൻ കർമ്മബന്ധൈർവ്വിമുച്യതേ ॥ 23 ॥

രാജോവാച

കഥം സ ഭഗവാൻ രാമോ ഭ്രാതൄൻ വാ സ്വയമാത്മനഃ ।
തസ്മിൻ വാ തേഽന്വവർത്തന്ത പ്രജാഃ പൌരാശ്ച ഈശ്വരേ ॥ 24 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

അഥാദിശദ്‌ദിഗ്വിജയേ ഭ്രാതൄംസ്ത്രിഭുവനേശ്വരഃ ।
ആത്മാനം ദർശയൻ സ്വാനാം പുരീമൈക്ഷത സാനുഗഃ ॥ 25 ॥

ആസിക്തമാർഗ്ഗാം ഗന്ധോദൈഃ കരിണാം മദശീകരൈഃ ।
സ്വാമിനം പ്രാപ്തമാലോക്യ മത്താം വാ സുതരാമിവ ॥ 26 ॥

പ്രാസാദഗോപുരസഭാചൈത്യദേവഗൃഹാദിഷു ।
വിന്യസ്തഹേമകലശൈഃ പതാകാഭിശ്ച മണ്ഡിതാം ॥ 27 ॥

പൂഗൈഃ സവൃന്തൈ രംഭാഭിഃ പട്ടികാഭിഃ സുവാസസാം ।
ആദർശൈരംശുകൈഃ സ്രഗ്ഭിഃ കൃതകൌതുകതോരണാം ॥ 28 ॥

തമുപേയുസ്തത്ര തത്ര പൌരാ അർഹണപാണയഃ ।
ആശിഷോ യുയുജുർദ്ദേവ പാഹീമാം പ്രാക് ത്വയോദ്ധൃതാം ॥ 29 ॥

     തതഃ പ്രജാ വീക്ഷ്യ പതിം ചിരാഗതം
          ദിദൃക്ഷയോത്സൃഷ്ടഗൃഹാഃ സ്ത്രിയോ നരാഃ ।
     ആരുഹ്യ ഹർമ്യാണ്യരവിന്ദലോചന-
          മതൃപ്തനേത്രാഃ കുസുമൈരവാകിരൻ ॥ 30 ॥

അഥ പ്രവിഷ്ടഃ സ്വഗൃഹം ജുഷ്ടം സ്വൈഃ പൂർവ്വരാജഭിഃ ।
അനന്താഖിലകോഷാഢ്യമനർഘ്യോരുപരിച്ഛദം ॥ 31 ॥

വിദ്രുമോദുംബരദ്വാരൈർവ്വൈഡൂര്യസ്തംഭപങ്ക്തിഭിഃ ।
സ്ഥലൈർമ്മാരകതൈഃ സ്വച്ഛൈർഭാതസ്ഫടികഭിത്തിഭിഃ ॥ 32 ॥

ചിത്രസ്രഗ്ഭിഃ പട്ടികാഭിർവ്വാസോമണിഗണാംശുകൈഃ ।
മുക്താഫലൈശ്ചിദുല്ലാസൈഃ കാന്തകാമോപപത്തിഭിഃ ॥ 33 ॥

ധൂപദീപൈഃ സുരഭിഭിർമ്മണ്ഡിതം പുഷ്പമണ്ഡനൈഃ ।
സ്ത്രീപുംഭിഃ സുരസങ്കാശൈർജ്ജുഷ്ടം ഭൂഷണഭൂഷണൈഃ ॥ 34 ॥

തസ്മിൻ സ ഭഗവാൻ രാമഃ സ്നിഗ്ദ്ധയാ പ്രിയയേഷ്ടയാ ।
രേമേ സ്വാരാമധീരാണാമൃഷഭഃ സീതയാ കില ॥ 35 ॥

ബുഭുജേ ച യഥാകാലം കാമാൻ ധർമ്മമപീഡയൻ ।
വർഷപൂഗാൻ ബഹൂൻ നൄണാമഭിധ്യാതാങ്ഘ്രിപല്ലവഃ ॥ 36 ॥