ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 49

← സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 48

സ്കന്ധം 10 ഉത്തരാർദ്ധം : അദ്ധ്യായം 50 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ദശമഃ സ്കന്ധഃ (പൂർവ്വാർദ്ധഃ) (സ്കന്ധം 10 പൂർവ്വാർദ്ധം) / അദ്ധ്യായം 49

ശ്രീശുക ഉവാച

സ ഗത്വാ ഹാസ്തിനപുരം പൌരവേന്ദ്രയശോഽങ്കിതം ।
ദദർശ തത്രാംബികേയം സഭീഷ്മം വിദുരം പൃഥാം ॥ 1 ॥

സഹപുത്രം ച ബാഹ്ലീകം ഭാരദ്വാജം സഗൌതമം ।
കർണ്ണം സുയോധനം ദ്രൌണിം പാണ്ഡവാൻ സുഹൃദോഽപരാൻ ॥ 2 ॥

യഥാവദുപസംഗമ്യ ബന്ധുഭിർഗ്ഗാന്ദിനീസുതഃ ।
സംപൃഷ്ടസ്തൈഃ സുഹൃദ്വാർത്താം സ്വയം ചാപൃച്ഛദവ്യയം ॥ 3 ॥

ഉവാസ കതിചിൻമാസാൻ രാജ്ഞോ വൃത്തവിവിത്സയാ ।
ദുഷ്പ്രജസ്യാൽപസാരസ്യ ഖലച്ഛന്ദാനുവർത്തിനഃ ॥ 4 ॥

തേജ ഓജോ ബലം വീര്യം പ്രശ്രയാദീംശ്ച സദ്ഗുണാൻ ।
പ്രജാനുരാഗം പാർത്ഥേഷു ന സഹദ്ഭിശ്ചികീർഷിതം ॥ 5 ॥

കൃതം ച ധാർത്തരാഷ്ട്രൈർ യദ്ഗരദാനാദ്യപേശലം ।
ആചഖ്യൌ സർവ്വമേവാസ്മൈ പൃഥാ വിദുര ഏവ ച ॥ 6 ॥

പൃഥാ തു ഭ്രാതരം പ്രാപ്തമക്രൂരമുപസൃത്യ തം ।
ഉവാച ജൻമനിലയം സ്മരന്ത്യശ്രുകലേക്ഷണാ ॥ 7 ॥

അപി സ്മരന്തി നഃ സൗമ്യ പിതരൌ ഭ്രാതരശ്ച മേ ।
ഭഗിന്യൌ ഭ്രാതൃപുത്രാശ്ച ജാമയഃ സഖ്യ ഏവ ച ॥ 8 ॥

ഭ്രാത്രേയോ ഭഗവാൻ കൃഷ്ണഃ ശരണ്യോ ഭക്തവത്സലഃ ।
പൈതൃഷ്വസേയാൻ സ്മരതി രാമശ്ചാംബുരുഹേക്ഷണഃ ॥ 9 ॥

സാപത്നമധ്യേ ശോചന്തീം വൃകാണാം ഹരിണീമിവ ।
സാന്ത്വയിഷ്യതി മാം വാക്യൈഃ പിതൃഹീനാംശ്ച ബാലകാൻ ॥ 10 ॥

കൃഷ്ണ കൃഷ്ണ മഹായോഗിൻ വിശ്വാത്മൻ വിശ്വഭാവന ।
പ്രപന്നാം പാഹി ഗോവിന്ദ ശിശുഭിശ്ചാവസീദതീം ॥ 11 ॥

നാന്യത്തവ പദാംഭോജാത്പശ്യാമി ശരണം നൃണാം ।
ബിഭ്യതാം മൃത്യുസംസാരാദീശ്വരസ്യാപവർഗ്ഗികാത് ॥ 12 ॥

നമഃ കൃഷ്ണായ ശുദ്ധായ ബ്രഹ്മണേ പരമാത്മനേ ।
യോഗേശ്വരായ യോഗായ ത്വാമഹം ശരണം ഗതാ ॥ 13 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്യനുസ്മൃത്യ സ്വജനം കൃഷ്ണം ച ജഗദീശ്വരം ।
പ്രാരുദദ്ദുഃഖിതാ രാജൻ ഭവതാം പ്രപിതാമഹീ ॥ 14 ॥

സമദുഃഖസുഖോഽക്രൂരോ വിദുരശ്ച മഹായശാഃ ।
സാന്ത്വയാമാസതുഃ കുന്തീം തത്പുത്രോത്പത്തിഹേതുഭിഃ ॥ 15 ॥

യാസ്യൻ രാജാനമഭ്യേത്യ വിഷമം പുത്രലാലസം ।
അവദത് സുഹൃദാം മധ്യേ ബന്ധുഭിഃ സൌഹൃദോദിതം ॥ 16 ॥

അക്രൂര ഉവാച

ഭോ ഭോ വൈചിത്രവീര്യ ത്വം കുരൂണാം കീർത്തിവർദ്ധന ।
ഭ്രാതര്യുപരതേ പാണ്ഡാവധുനാഽഽസനമാസ്ഥിതഃ ॥ 17 ॥

ധർമ്മേണ പാലയന്നുർവ്വീം പ്രജാഃ ശീലേന രഞ്ജയൻ ।
വർത്തമാനഃ സമഃ സ്വേഷു ശ്രേയഃ കീർത്തിമവാപ്സ്യസി ॥ 18 ॥

അന്യഥാ ത്വാചരംല്ലോകേ ഗർഹിതോ യാസ്യസേ തമഃ ।
തസ്മാത് സമത്വേ വർത്തസ്വ പാണ്ഡവേഷ്വാത്മജേഷു ച ॥ 19 ॥

നേഹ ചാത്യന്തസംവാസഃ കസ്യചിത്കേനചിത് സഹ ।
രാജൻ സ്വേനാപി ദേഹേന കിമു ജായാത്മജാദിഭിഃ ॥ 20 ॥

ഏകഃ പ്രസൂയതേ ജന്തുരേക ഏവ പ്രലീയതേ ।
ഏകോഽനുഭുങ്ക്തേ സുകൃതമേക ഏവ ച ദുഷ്കൃതം ॥ 21 ॥

അധർമ്മോപചിതം വിത്തം ഹരന്ത്യന്യേഽൽപമേധസഃ ।
സംഭോജനീയാപദേശൈർജ്ജലാനീവ ജലൌകസഃ ॥ 22 ॥

പുഷ്ണാതി യാനധർമ്മേണ സ്വബുദ്ധ്യാ തമപണ്ഡിതം ।
തേഽകൃതാർത്ഥം പ്രഹിണ്വന്തി പ്രാണാ രായഃ സുതാദയഃ ॥ 23 ॥

സ്വയം കിൽബിഷമാദായ തൈസ്ത്യക്തോ നാർത്ഥകോവിദഃ ।
അസിദ്ധാർത്ഥോ വിശത്യന്ധം സ്വധർമ്മവിമുഖസ്തമഃ ॥ 24 ॥

തസ്മാല്ലോകമിമം രാജൻ സ്വപ്നമായാമനോരഥം ।
വീക്ഷ്യായമ്യാത്മനാഽഽത്മാനം സമഃ ശാന്തോ ഭവ പ്രഭോ ॥ 25 ॥

ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച

യഥാ വദതി കല്യാണീം വാചം ദാനപതേ ഭവാൻ ।
തഥാനയാ ന തൃപ്യാമി മർത്ത്യഃ പ്രാപ്യ യഥാമൃതം ॥ 26 ॥

തഥാപി സൂനൃതാ സൗമ്യ ഹൃദി ന സ്ഥീയതേ ചലേ ।
പുത്രാനുരാഗവിഷമേ വിദ്യുത് സൗദാമനീ യഥാ ॥ 27 ॥

ഈശ്വരസ്യ വിധിം കോ നു വിധുനോത്യന്യഥാ പുമാൻ ।
ഭൂമേർഭാരാവതാരായ യോഽവതീർണ്ണോ യദോഃകുലേ ॥ 28 ॥

     യോ ദുർവ്വിമർശപഥയാ നിജമായയേദം
          സൃഷ്ട്വാ ഗുണാൻ വിഭജതേ തദനുപ്രവിഷ്ടഃ ।
     തസ്മൈ നമോ ദുരവബോധവിഹാരതന്ത്ര-
          സംസാരചക്രഗതയേ പരമേശ്വരായ ॥ 29 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇത്യഭിപ്രേത്യ നൃപതേരഭിപ്രായം സ യാദവഃ ।
സുഹൃദ്ഭിഃ സമനുജ്ഞാതഃ പുനര്യദുപുരീമഗാത് ॥ 30 ॥

ശശംസ രാമകൃഷ്ണാഭ്യാം ധൃതരാഷ്ട്രവിചേഷ്ടിതം ।
പാണ്ഡവാൻ പ്രതി കൌരവ്യ യദർത്ഥം പ്രേഷിതഃ സ്വയം ॥ 31 ॥