ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 26

← സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 25

സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 27 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 26

നാരദ ഉവാച

സ ഏകദാ മഹേഷ്വാസോ രഥം പഞ്ചാശ്വമാശുഗം ।
ദ്വീഷം ദ്വിചക്രമേകാക്ഷം ത്രിവേണും പഞ്ചബന്ധുരം ॥ 1 ॥

ഏകരശ്മ്യേകദമനമേകനീഡം ദ്വികൂബരം ।
പഞ്ചപ്രഹരണം സപ്തവരൂഥം പഞ്ചവിക്രമം ॥ 2 ॥

ഹൈമോപസ്കരമാരുഹ്യ സ്വർണ്ണവർമ്മാക്ഷയേഷുധിഃ ।
ഏകാദശചമൂനാഥഃ പഞ്ചപ്രസ്ഥമഗാദ് വനം ॥ 3 ॥

ചചാര മൃഗയാം തത്ര ദൃപ്ത ആത്തേഷുകാർമ്മുകഃ ।
വിഹായ ജായാമതദർഹാം മൃഗവ്യസനലാലസഃ ॥ 4 ॥

ആസുരീം വൃത്തിമാശ്രിത്യ ഘോരാത്മാ നിരനുഗ്രഹഃ ।
ന്യഹനന്നിശിതൈർബ്ബാണൈർവ്വനേഷു വനഗോചരാൻ ॥ 5 ॥

തീർത്ഥേഷു പ്രതിദൃഷ്ടേഷു രാജാ മേധ്യാൻ പശൂൻ വനേ ।
യാവദർത്ഥമലം ലുബ്ധോ ഹന്യാദിതി നിയമ്യതേ ॥ 6 ॥

യ ഏവം കർമ്മ നിയതം വിദ്വാൻ കുർവ്വീത മാനവഃ ।
കർമ്മണാ തേന രാജേന്ദ്ര ജ്ഞാനേന ന സ ലിപ്യതേ ॥ 7 ॥

അന്യഥാ കർമ്മ കുർവ്വാണോ മാനാരൂഢോ നിബധ്യതേ ।
ഗുണപ്രവാഹപതിതോ നഷ്ടപ്രജ്ഞോ വ്രജത്യധഃ ॥ 8 ॥

തത്ര നിർഭിന്നഗാത്രാണാം ചിത്രവാജൈഃ ശിലീമുഖൈഃ ।
വിപ്ലവോഽഭൂദ്ദുഃഖിതാനാം ദുഃസഹഃ കരുണാത്മനാം ॥ 9 ॥

ശശാൻ വരാഹാൻ മഹിഷാൻ ഗവയാൻ രുരുശല്യകാൻ ।
മേധ്യാനന്യാംശ്ച വിവിധാൻ വിനിഘ്നൻ ശ്രമമധ്യഗാത് ॥ 10 ॥

തതഃ ക്ഷുത്തൃട് പരിശ്രാന്തോ നിവൃത്തോ ഗൃഹമേയിവാൻ ।
കൃതസ്നാനോചിതാഹാരഃ സംവിവേശ ഗതക്ലമഃ ॥ 11 ॥

ആത്മാനമർഹയാംചക്രേ ധൂപാലേപസ്രഗാദിഭിഃ ।
സാധ്വലംകൃതസർവ്വാംഗോ മഹിഷ്യാമാദധേ മനഃ ॥ 12 ॥

തൃപ്തോ ഹൃഷ്ടഃ സുദൃപ്തശ്ച കന്ദർപ്പാകൃഷ്ടമാനസഃ ।
ന വ്യചഷ്ട വരാരോഹാം ഗൃഹിണീം ഗൃഹമേധിനീം ॥ 13 ॥

അന്തഃപുരസ്ത്രിയോഽപൃച്ഛദ്വിമനാ ഇവ വേദിഷത് ।
അപി വഃ കുശലം രാമാഃ സേശ്വരീണാം യഥാ പുരാ ॥ 14 ॥

ന തഥൈതർഹി രോചന്തേ ഗൃഹേഷു ഗൃഹസമ്പദഃ ।
യദി ന സ്യാദ്ഗൃഹേ മാതാ പത്നീ വാ പതിദേവതാ ।
വ്യംഗേ രഥ ഇവ പ്രാജ്ഞഃ കോ നാമാസീത ദീനവത് ॥ 15 ॥

ക്വ വർത്തതേ സാ ലലനാ മജ്ജന്തം വ്യസനാർണ്ണവേ ।
യാ മാമുദ്ധരതേ പ്രജ്ഞാം ദീപയന്തീ പദേ പദേ ॥ 16 ॥

രാമാ ഊചുഃ

നരനാഥ ന ജാനീമസ്ത്വത്പ്രിയാ യദ്വ്യവസ്യതി ।
ഭൂതലേ നിരവസ്താരേ ശയാനാം പശ്യ ശത്രുഹൻ ॥ 17 ॥

നാരദ ഉവാച

പുരഞ്ജനഃ സ്വമഹിഷീം നിരീക്ഷ്യാവധുതാം ഭുവി ।
തത്സംഗോൻമഥിതജ്ഞാനോ വൈക്ലവ്യം പരമം യയൌ ॥ 18 ॥

സാന്ത്വയൻ ശ്ലക്ഷ്ണയാ വാചാ ഹൃദയേന വിദൂയതാ ।
പ്രേയസ്യാഃ സ്നേഹസംരംഭലിംഗമാത്മനി നാഭ്യഗാത് ॥ 19 ॥

അനുനിന്യേഽഥ ശനകൈർവ്വീരോഽനുനയകോവിദഃ ।
പസ്പർശ പാദയുഗളമാഹ ചോത്സംഗലാളിതാം ॥ 20 ॥

പുരഞ്ജന ഉവാച

നൂനം ത്വകൃതപുണ്യാസ്തേ ഭൃത്യാ യേഷ്വീശ്വരാഃ ശുഭേ ।
കൃതാഗഃസ്വാത്മസാത്കൃത്വാ ശിക്ഷാ ദണ്ഡം ന യുഞ്ജതേ ॥ 21 ॥

പരമോഽനുഗ്രഹോ ദണ്ഡോ ഭൃത്യേഷു പ്രഭുണാർപ്പിതഃ ।
ബാലോ ന വേദ തത്തന്വി ബന്ധുകൃത്യമമർഷണഃ ॥ 22 ॥

     സാ ത്വം മുഖം സുദതി സുഭ്ര്വനുരാഗഭാര-
          വ്രീഡാവിളംബവിലസദ്ധസിതാവലോകം ।
     നീലാളകാളിഭിരുപസ്കൃതമുന്നസം നഃ
          സ്വാനാം പ്രദർശയ മനസ്വിനി വൽഗു വാക്യം ॥ 23 ॥

     തസ്മിൻ ദധേ ദമമഹം തവ വീരപത്നി
          യോഽന്യത്ര ഭൂസുരകുലാത്കൃതകിൽബിഷസ്തം ।
     പശ്യേ ന വീതഭയമുൻമുദിതം ത്രിലോക്യാ
          മന്യത്ര വൈ മുരരിപോരിതരത്ര ദാസാത് ॥ 24 ॥

     വക്ത്രം ന തേ വിതിലകം മലിനം വിഹർഷം
          സംരംഭഭീമമവിമൃഷ്ടമപേതരാഗം ।
     പശ്യേ സ്തനാവപി ശുചോപഹതൌ സുജാതൌ
          ബിംബാധരം വിഗതകുങ്കുമപങ്കരാഗം ॥ 25 ॥

     തൻമേ പ്രസീദ സുഹൃദഃ കൃതകിൽബിഷസ്യ
          സ്വൈരം ഗതസ്യ മൃഗയാം വ്യസനാതുരസ്യ ।
     കാ ദേവരം വശഗതം കുസുമാസ്ത്രവേഗ-
          വിസ്രസ്തപൌംസ്നമുശതീ ന ഭജേത കൃത്യേ ॥ 26 ॥