ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 8
| ← സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 7 | സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 9 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 8[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
പീതേ ഗരേ വൃഷാങ്കേണ പ്രീതാസ്തേഽമരദാനവാഃ ।
മമന്ഥുസ്തരസാ സിന്ധും ഹവിർദ്ധാനീ തതോഽഭവത് ॥ 1 ॥
താമഗ്നിഹോത്രീമൃഷയോ ജഗൃഹുർബ്രഹ്മവാദിനഃ ।
യജ്ഞസ്യ ദേവയാനസ്യ മേധ്യായ ഹവിഷേ നൃപ ॥ 2 ॥
തത ഉച്ചൈഃശ്രവാ നാമ ഹയോഽഭൂച്ചന്ദ്രപാണ്ഡുരഃ ।
തസ്മിൻ ബലിഃ സ്പൃഹാം ചക്രേ നേന്ദ്ര ഈശ്വരശിക്ഷയാ ॥ 3 ॥
തത ഐരാവതോ നാമ വാരണേന്ദ്രോ വിനിർർഗ്ഗതഃ ।
ദന്തൈശ്ചതുർഭിഃ ശ്വേതാദ്രേർഹരൻ ഭഗവതോ മഹിം ॥ 4 ॥
കൌസ്തുഭാഖ്യമഭൂദ് രത്നം പദ്മരാഗോ മഹോദധേഃ ।
തസ്മിൻ ഹരിഃ സ്പൃഹാം ചക്രേ വക്ഷോഽലങ്കരണേ മണൌ ॥ 5 ॥
തതോഽഭവത്പാരിജാതഃ സുരലോകവിഭൂഷണം ।
പൂരയത്യർർത്ഥിനോ യോഽർത്ഥൈഃ ശശ്വദ്ഭുവി യഥാ ഭവാൻ ॥ 6 ॥
തതശ്ചാപ്സരസോ ജാതാ നിഷ്കകണ്ഠ്യഃ സുവാസസഃ ।
രമണ്യഃ സ്വർഗ്ഗിണാം വൽഗുഗതിലീലാവലോകനൈഃ ॥ 7 ॥
തതശ്ചാവിരഭൂത് സാക്ഷാച്ഛ്രീ രമാ ഭഗവത്പരാ ।
രഞ്ജയന്തീ ദിശഃ കാന്ത്യാ വിദ്യുത്സൌദാമനീ യഥാ ॥ 8 ॥
തസ്യാം ചക്രുഃ സ്പൃഹാം സർവ്വേ സസുരാസുരമാനവാഃ ।
രൂപൌദാര്യവയോവർണ്ണമഹിമാക്ഷിപ്തചേതസഃ ॥ 9 ॥
തസ്യാ ആസനമാനിന്യേ മഹേന്ദ്രോ മഹദദ്ഭുതം ।
മൂർത്തിമത്യഃ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ ഹേമകുംഭൈർജ്ജലം ശുചിഃ ॥ 10 ॥
ആഭിഷേചനികാ ഭൂമിരാഹരത്സകലൌഷധീഃ ।
ഗാവഃ പഞ്ച പവിത്രാണി വസന്തോ മധുമാധവൌ ॥ 11 ॥
ഋഷയഃ കൽപയാംചക്രുരഭിഷേകം യഥാവിധി ।
ജഗുർഭദ്രാണി ഗന്ധർവ്വാ നട്യശ്ച നനൃതുർജ്ജഗുഃ ॥ 12 ॥
മേഘാ മൃദംഗപണവമുരജാനകഗോമുഖാൻ ।
വ്യനാദയൻ ശംഖവേണുവീണാസ്തുമുലനിഃസ്വനാൻ ॥ 13 ॥
തതോഽഭിഷിഷിചുർദ്ദേവീം ശ്രിയം പദ്മകരാം സതീം ।
ദിഗിഭാഃ പൂർണകലശൈഃ സൂക്തവാക്യൈർദ്വിജേരിതൈഃ ॥ 14 ॥
സമുദ്രഃ പീതകൌശേയവാസസീ സമുപാഹരത് ।
വരുണഃ സ്രജം വൈജയന്തീം മധുനാ മത്തഷട് പദാം ॥ 15 ॥
ഭൂഷണാനി വിചിത്രാണി വിശ്വകർമ്മാ പ്രജാപതിഃ ।
ഹാരം സരസ്വതീ പദ്മമജോ നാഗാശ്ച കുണ്ഡലേ ॥ 16 ॥
തതഃ കൃതസ്വസ്ത്യയനോത്പലസ്രജം
നദദ് ദ്വിരേഫാം പരിഗൃഹ്യ പാണിനാ ।
ചചാല വക്ത്രം സുകപോലകുണ്ഡലം
സവ്രീഡഹാസം ദധതീ സുശോഭനം ॥ 17 ॥
സ്തനദ്വയം ചാതികൃശോദരീ സമം
നിരന്തരം ചന്ദനകുങ്കുമോക്ഷിതം ।
തതസ്തതോ നൂപുരവൽഗുശിഞ്ജിതൈർ-
വിസർപ്പതീ ഹേമലതേവ സാ ബഭൌ ॥ 18 ॥
വിലോകയന്തീ നിരവദ്യമാത്മനഃ
പദം ധ്രുവം ചാവ്യഭിചാരിസദ്ഗുണം ।
ഗന്ധർവ്വയക്ഷാസുരസിദ്ധചാരണ-
ത്രൈവിഷ്ടപേയാദിഷു നാന്വവിന്ദത ॥ 19 ॥
നൂനം തപോ യസ്യ ന മന്യുനിർജ്ജയോ
ജ്ഞാനം ക്വചിത് തച്ച ന സംഗവർജ്ജിതം ।
കശ്ചിൻമഹാംസ്തസ്യ ന കാമനിർജ്ജയഃ
സ ഈശ്വരഃ കിം പരതോ വ്യപാശ്രയഃ ॥ 20 ॥
ധർമ്മഃ ക്വചിത് തത്ര ന ഭൂതസൌഹൃദം
ത്യാഗഃ ക്വചിത് തത്ര ന മുക്തികാരണം ।
വീര്യം ന പുംസോഽസ്ത്യജവേഗനിഷ്കൃതം
ന ഹി ദ്വിതീയോ ഗുണസംഗവർജ്ജിതഃ ॥ 21 ॥
ക്വചിച്ചിരായുർന്ന ഹി ശീലമംഗളം
ക്വചിത് തദപ്യസ്തി ന വേദ്യമായുഷഃ ।
യത്രോഭയം കുത്ര ച സോഽപ്യമംഗളഃ
സുമംഗളഃ കശ്ച ന കാങ്ക്ഷതേ ഹി മാം ॥ 22 ॥
ഏവം വിമൃശ്യാവ്യഭിചാരിസദ്ഗുണൈർ-
വരം നിജൈകാശ്രയതാഗുണാശ്രയം ।
വവ്രേ വരം സർവ്വഗുണൈരപേക്ഷിതം
രമാ മുകുന്ദം നിരപേക്ഷമീപ്സിതം ॥ 23 ॥
തസ്യാംസദേശ ഉശതീം നവകഞ്ജമാലാം
മാദ്യൻമധുവ്രതവരൂഥഗിരോപഘുഷ്ടാം ।
തസ്ഥൌ നിധായ നികടേ തദുരഃ സ്വധാമ
സവ്രീഡഹാസവികസന്നയനേന യാതാ ॥ 24 ॥
തസ്യാഃ ശ്രിയസ്ത്രിജഗതോ ജനകോ ജനന്യാ
വക്ഷോ നിവാസമകരോത്പരമം വിഭൂതേഃ ।
ശ്രീഃ സ്വാഃ പ്രജാഃ സകരുണേന നിരീക്ഷണേന
യത്ര സ്ഥിതൈധയത സാധിപതീംസ്ത്രിലോകാൻ ॥ 25 ॥
ശംഖതൂര്യമൃദംഗാനാം വാദിത്രാണാം പൃഥുഃ സ്വനഃ ।
ദേവാനുഗാനാം സസ്ത്രീണാം നൃത്യതാം ഗായതാമഭൂത് ॥ 26 ॥
ബ്രഹ്മരുദ്രാംഗിരോമുഖ്യാഃ സർവ്വേ വിശ്വസൃജോ വിഭും ।
ഈഡിരേഽവിതഥൈർമ്മന്ത്രൈസ്തല്ലിംഗൈഃ പുഷ്പവർഷിണഃ ॥ 27 ॥
ശ്രിയാ വിലോകിതാ ദേവാഃ സപ്രജാപതയഃ പ്രജാഃ ।
ശീലാദിഗുണസമ്പന്നാ ലേഭിരേ നിർവൃതിം പരാം ॥ 28 ॥
നിഃസത്ത്വാ ലോലുപാ രാജൻ നിരുദ്യോഗാ ഗതത്രപാഃ ।
യദാ ചോപേക്ഷിതാ ലക്ഷ്മ്യാ ബഭൂവുർദ്ദൈത്യദാനവാഃ ॥ 29 ॥
അഥാസീദ്വാരുണീ ദേവീ കന്യാ കമലലോചനാ ।
അസുരാ ജഗൃഹുസ്താം വൈ ഹരേരനുമതേന തേ ॥ 30 ॥
അഥോദധേർമ്മഥ്യമാനാത്കാശ്യപൈരമൃതാർത്ഥിഭിഃ ।
ഉദതിഷ്ഠൻമഹാരാജ പുരുഷഃ പരമാദ്ഭുതഃ ॥ 31 ॥
ദീർഘപീവരദോർദ്ദണ്ഡഃ കംബുഗ്രീവോഽരുണേക്ഷണഃ ।
ശ്യാമളസ്തരുണഃ സ്രഗ്വീ സർവ്വാഭരണഭൂഷിതഃ ॥ 32 ॥
പീതവാസാ മഹോരസ്കഃ സുമൃഷ്ടമണികുണ്ഡലഃ ।
സ്നിഗ്ദ്ധകുഞ്ചിതകേശാന്തഃ സുഭഗഃ സിംഹവിക്രമഃ ॥ 33 ॥
അമൃതാപൂർണ്ണകലശം ബിഭ്രദ് വലയഭൂഷിതഃ ।
സ വൈ ഭഗവതഃ സാക്ഷാദ് വിഷ്ണോരംശാംശസംഭവഃ ॥ 34 ॥
ധന്വന്തരിരിതി ഖ്യാത ആയുർവ്വേദദൃഗിജ്യഭാക് ।
തമാലോക്യാസുരാഃ സർവ്വേ കലശം ചാമൃതാഭൃതം ॥ 35 ॥
ലിപ്സന്തഃ സർവ്വവസ്തൂനി കലശം തരസാഹരൻ ।
നീയമാനേഽസുരൈസ്തസ്മിൻ കലശേഽമൃതഭാജനേ ॥ 36 ॥
വിഷണ്ണമനസോ ദേവാ ഹരിം ശരണമായയുഃ ।
ഇതി തദ്ദൈന്യമാലോക്യ ഭഗവാൻ ഭൃത്യകാമകൃത് ।
മാ ഖിദ്യത മിഥോഽർത്ഥം വഃ സാധയിഷ്യേ സ്വമായയാ ॥ 37 ॥
മിഥഃ കലിരഭൂത്തേഷാം തദർത്ഥേ തർഷചേതസാം ।
അഹം പൂർവ്വമഹം പൂർവ്വം ന ത്വം ന ത്വമിതി പ്രഭോ ॥ 38 ॥
ദേവാഃ സ്വം ഭാഗമർഹന്തി യേ തുല്യായാസഹേതവഃ ।
സത്രയാഗ ഇവൈതസ്മിന്നേഷ ധർമ്മഃ സനാതനഃ ॥ 39 ॥
ഇതി സ്വാൻ പ്രത്യഷേധൻ വൈ ദൈതേയാ ജാതമത്സരാഃ ।
ദുർബ്ബലാഃ പ്രബലാൻ രാജൻ ഗൃഹീതകലശാൻ മുഹുഃ ॥ 40 ॥
ഏതസ്മിന്നന്തരേ വിഷ്ണുഃ സർവ്വോപായവിദീശ്വരഃ ।
യോഷിദ്രൂപമനിർദ്ദേശ്യം ദധാര പരമാദ്ഭുതം ॥ 41 ॥
പ്രേക്ഷണീയോത്പലശ്യാമം സർവ്വാവയവസുന്ദരം ।
സമാനകർണ്ണാഭരണം സുകപോലോന്നസാനനം ॥ 42 ॥
നവയൌവനനിർവൃത്തസ്തനഭാരകൃശോദരം ।
മുഖാമോദാനുരക്താളി ഝങ്കാരോദ്വിഗ്നലോചനം ॥ 43 ॥
ബിഭ്രത് സ്വകേശഭാരേണ മാലാമുത്ഫുല്ലമല്ലികാം ।
സുഗ്രീവകണ്ഠാഭരണം സുഭുജാംഗദഭൂഷിതം ॥ 44 ॥
വിരജാംബരസംവീതനിതംബദ്വീപശോഭയാ ।
കാഞ്ച്യാ പ്രവിലസദ്വൽഗുചലച്ചരണനൂപുരം ॥ 45 ॥
സവ്രീഡസ്മിതവിക്ഷിപ്തഭ്രൂവിലാസാവലോകനൈഃ ।
ദൈത്യയൂഥപചേതഃസു കാമമുദ്ദീപയൻ മുഹുഃ ॥ 46 ॥