ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 2
| ← സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 1 | സ്കന്ധം 8 : അദ്ധ്യായം 3 → |
ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 2[തിരുത്തുക]
ശ്രീശുക ഉവാച
ആസീദ്ഗിരിവരോ രാജംസ്ത്രികൂട ഇതി വിശ്രുതഃ ।
ക്ഷീരോദേനാവൃതഃ ശ്രീമാൻ യോജനായുതമുച്ഛ്രിതഃ ॥ 1 ॥
താവതാ വിസ്തൃതഃ പര്യക് ത്രിഭിഃ ശൃംഗൈഃ പയോനിധിം ।
ദിശഃ ഖം രോചയന്നാസ്തേ രൌപ്യായസഹിരൺമയൈഃ ॥ 2 ॥
അന്യൈശ്ച കകുഭഃ സർവ്വാ രത്നധാതുവിചിത്രിതൈഃ ।
നാനാദ്രുമലതാഗുൽമൈർന്നിർഘോഷൈർന്നിർഝരാംഭസാം ॥ 3 ॥
സ ചാവനിജ്യമാനാംഘ്രിഃ സമന്താത്പയഊർമ്മിഭിഃ ।
കരോതി ശ്യാമളാം ഭൂമിം ഹരിൺമരകതാശ്മഭിഃ ॥ 4 ॥
സിദ്ധചാരണഗന്ധർവ്വവിദ്യാധരമഹോരഗൈഃ ।
കിന്നരൈരപ്സരോഭിശ്ച ക്രീഡദ്ഭിർജ്ജുഷ്ടകന്ദരഃ ॥ 5 ॥
യത്ര സംഗീതസന്നാദൈർന്നദദ്ഗുഹമമർഷയാ ।
അഭിഗർജ്ജന്തി ഹരയഃ ശ്ലാഘിനഃ പരശങ്കയാ ॥ 6 ॥
നാനാരണ്യപശുവ്രാതസങ്കുലദ്രോണ്യലങ്കൃതഃ ।
ചിത്രദ്രുമസുരോദ്യാനകളകണ്ഠവിഹംഗമഃ ॥ 7 ॥
സരിത്സരോഭിരച്ഛോദൈഃ പുളിനൈർമ്മണിവാലുകൈഃ ।
ദേവസ്ത്രീമജ്ജനാമോദസൌരഭാംബ്വനിലൈർ യുതഃ ॥ 8 ॥
തസ്യ ദ്രോണ്യാം ഭഗവതോ വരുണസ്യ മഹാത്മനഃ ।
ഉദ്യാനമൃതുമന്നാമ ആക്രീഡം സുരയോഷിതാം ॥ 9 ॥
സർവ്വതോഽലങ്കൃതം ദിവ്യൈർന്നിത്യം പുഷ്പഫലദ്രുമൈഃ ।
മന്ദാരൈഃ പാരിജാതൈശ്ച പാടലാശോകചമ്പകൈഃ ॥ 10 ॥
ചൂതൈഃ പ്രിയാളൈഃ പനസൈരാമ്രൈരാമ്രാതകൈരപി ।
ക്രമുകൈർന്നാളികേരൈശ്ച ഖർജ്ജൂരൈർബ്ബീജപൂരകൈഃ ॥ 11 ॥
മധൂകൈഃ ശാലതാലൈശ്ച തമാലൈരസനാർജ്ജുനൈഃ ।
അരിഷ്ടോദുംബരപ്ലക്ഷൈർവ്വടൈഃ കിംശുകചന്ദനൈഃ ॥ 12 ॥
പിചുമന്ദൈഃ കോവിദാരൈഃ സരളൈഃ സുരദാരുഭിഃ ।
ദ്രാക്ഷേക്ഷുരംഭാജംബൂഭിർബ്ബദര്യക്ഷാഭയാമലൈഃ ॥ 13 ॥
ബില്വൈഃ കപിത്ഥൈർജംബീരൈർവൃതോ ഭല്ലാതകാദിഭിഃ ।
തസ്മിൻ സരഃ സുവിപുലം ലസത്കാഞ്ചനപങ്കജം ॥ 14 ॥
കുമുദോത്പലകൽഹാരശതപത്രശ്രിയോർജ്ജിതം ।
മത്തഷട്പദനിർഘുഷ്ടം ശകുന്തൈശ്ച കലസ്വനൈഃ ॥ 15 ॥
ഹംസകാരണ്ഡവാകീർണ്ണം ചക്രാഹ്വൈഃ സാരസൈരപി ।
ജലകുക്കുടകോയഷ്ടിദാത്യൂഹകുലകൂജിതം ॥ 16 ॥
മത്സ്യകച്ഛപസഞ്ചാരചലത്പദ്മരജഃപയഃ ।
കദംബവേതസനളനീപവഞ്ജുലകൈർവൃതം ॥ 17 ॥
കുന്ദൈഃ കുരബകാശോകൈഃ ശിരീഷൈഃ കുടജേംഗുദൈഃ ।
കുബ്ജകൈഃ സ്വർണ്ണയൂഥീഭിർന്നാഗപുന്നാഗജാതിഭിഃ ॥ 18 ॥
മല്ലികാശതപത്രൈശ്ച മാധവീജാലകാദിഭിഃ ।
ശോഭിതം തീരജൈശ്ചാന്യൈർന്നിത്യർത്തുഭിരലം ദ്രുമൈഃ ॥ 19 ॥
തത്രൈകദാ തദ്ഗിരികാനനാശ്രയഃ
കരേണുഭിർവ്വാരണയൂഥപശ്ചരൻ ।
സകണ്ടകാൻ കീചകവേണുവേത്രവദ്-
വിശാലഗുൽമം പ്രരുജൻ വനസ്പതീൻ ॥ 20 ॥
യദ്ഗന്ധമാത്രാദ്ധരയോ ഗജേന്ദ്രാ
വ്യാഘ്രാദയോ വ്യാളമൃഗാഃ സഖഡ്ഗാഃ ।
മഹോരഗാശ്ചാപി ഭയാദ് ദ്രവന്തി
സഗൌരകൃഷ്ണാഃ ശരഭാശ്ചമര്യഃ ॥ 21 ॥
വൃകാ വരാഹാ മഹിഷർക്ഷശല്യാ
ഗോപുച്ഛസാലാവൃകമർക്കടാശ്ച ।
അന്യത്ര ക്ഷുദ്രാ ഹരിണാഃ ശശാദയ-
ശ്ചരന്ത്യഭീതാ യദനുഗ്രഹേണ ॥ 22 ॥
സ ഘർമ്മതപ്തഃ കരിഭിഃ കരേണുഭിർവൃതോ
മദച്യുത്കരഭൈരനുദ്രുതഃ ।
ഗിരിം ഗരിമ്ണാ പരിതഃ പ്രകമ്പയൻ
നിഷേവ്യമാണോഽലികുലൈർമ്മദാശനൈഃ ॥ 23 ॥
സരോഽനിലം പങ്കജരേണുരൂഷിതം
ജിഘ്രൻ വിദൂരാൻമദവിഹ്വലേക്ഷണഃ ।
വൃതഃ സ്വയൂഥേന തൃഷാർദ്ദിതേന തത്-
സരോവരാഭ്യാശമഥാഗമദ് ദ്രുതം ॥ 24 ॥
വിഗാഹ്യ തസ്മിന്നമൃതാംബു നിർമ്മലം
ഹേമാരവിന്ദോത്പലരേണുവാസിതം ।
പപൌ നികാമം നിജപുഷ്കരോദ്ധൃത-
മാത്മാനമദ്ഭിഃ സ്നപയൻ ഗതക്ലമഃ ॥ 25 ॥
സ്വപുഷ്കരേണോദ്ധൃതശീകരാംബുഭിർ-
ന്നിപായയൻ സംസ്നപയൻ യഥാ ഗൃഹീ ।
ഘൃണീ കരേണുഃ കലഭാംശ്ച ദുർമ്മദോ
നാചഷ്ട കൃച്ഛ്രം കൃപണോഽജമായയാ ॥ 26 ॥
തം തത്ര കശ്ചിന്നൃപ ദൈവചോദിതോ
ഗ്രാഹോ ബലീയാംശ്ചരണേ രുഷാഗ്രഹീത് ।
യദൃച്ഛയൈവം വ്യസനം ഗതോ ഗജോ
യഥാബലം സോഽതിബലോ വിചക്രമേ ॥ 27 ॥
തഥാഽഽതുരം യൂഥപതിം കരേണവോ
വികൃഷ്യമാണം തരസാ ബലീയസാ ।
വിചുക്രുശുർദീനധിയോഽപരേ ഗജാഃ
പാർഷ്ണിഗ്രഹാസ്താരയിതും ന ചാശകൻ ॥ 28 ॥
നിയുധ്യതോരേവമിഭേന്ദ്രനക്രയോർ-
വികർഷതോരന്തരതോ ബഹിർമ്മിഥഃ ।
സമാഃ സഹസ്രം വ്യഗമൻ മഹീപതേ
സപ്രാണയോശ്ചിത്രമമംസതാമരാഃ ॥ 29 ॥
തതോ ഗജേന്ദ്രസ്യ മനോബലൌജസാം
കാലേന ദീർഘേണ മഹാനഭൂദ് വ്യയഃ ।
വികൃഷ്യമാണസ്യ ജലേഽവസീദതോ
വിപര്യയോഽഭൂത് സകലം ജലൌകസഃ ॥ 30 ॥
ഇത്ഥം ഗജേന്ദ്രഃ സ യദാഽഽപ സങ്കടം
പ്രാണസ്യ ദേഹീ വിവശോ യദൃച്ഛയാ ।
അപാരയന്നാത്മവിമോക്ഷണേ ചിരം
ദധ്യാവിമാം ബുദ്ധിമഥാഭ്യപദ്യത ॥ 31 ॥
ന മാമിമേ ജ്ഞാതയ ആതുരം ഗജാഃ
കുതഃ കരിണ്യഃ പ്രഭവന്തി മോചിതും ।
ഗ്രാഹേണ പാശേന വിധാതുരാവൃതോഽ-
പ്യഹം ച തം യാമി പരം പരായണം ॥ 32 ॥
യഃ കശ്ചനേശോ ബലിനോഽന്തകോരഗാത്-
പ്രചണ്ഡവേഗാദഭിധാവതോ ഭൃശം ।
ഭീതം പ്രപന്നം പരിപാതി യദ്ഭയാ-
ന്മൃത്യുഃ പ്രധാവത്യരണം തമീമഹി ॥ 33 ॥