രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം38

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം38

1 വിശ്വാമിത്രവചഃ ശ്രുത്വാ കഥാന്തേ രഘുനന്ദന
ഉവാച പരമപ്രീതോ മുനിം ദീപ്തം ഇവാനലം
2 ശ്രോതും ഇഛാമി ഭദ്രം തേ വിസ്തരേണ കഥാം ഇമാം
പൂർവകോ മേ കഥം ബ്രഹ്മൻ യജ്ഞം വൈ സമുപാഹരത്
3 വിശ്വാമിത്രസ് തു കാകുത്സ്ഥം ഉവാച പ്രഹസന്ന് ഇവ
ശ്രൂയതാം വിസ്തരോ രാമ സഗരസ്യ മഹാത്മനഃ
4 ശങ്കരശ്വശുരോ നാമ ഹിമവാൻ അചലോത്തമഃ
വിന്ധ്യപർവതം ആസാദ്യ നിരീക്ഷേതേ പരസ്പരം
5 തയോർ മധ്യേ പ്രവൃത്തോ ഽഭൂദ് യജ്ഞഃ സ പുരുഷോത്തമ
സ ഹി ദേശോ നരവ്യാഘ്ര പ്രശസ്തോ യജ്ഞകർമണി
6 തസ്യാശ്വചര്യാം കാകുത്സ്ഥ ദൃഢധന്വാ മഹാരഥഃ
അംശുമാൻ അകരോത് താത സഗരസ്യ മതേ സ്ഥിതഃ
7 തസ്യ പർവണി തം യജ്ഞം യജമാനസ്യ വാസവഃ
രാക്ഷസീം തനും ആസ്ഥായ യജ്ഞിയാശ്വം അപാഹരത്
8 ഹ്രിയമാണേ തു കാകുത്സ്ഥ തസ്മിന്ന് അശ്വേ മഹാത്മനഃ
ഉപാധ്യായ ഗണാഃ സർവേ യജമാനം അഥാബ്രുവൻ
9 അയം പർവണി വേഗേന യജ്ഞിയാശ്വോ ഽപനീയതേ
ഹർതാരം ജഹി കാകുത്സ്ഥ ഹയശ് ചൈവോപനീയതാം
10 യജ്ഞച് ഛിദ്രം ഭവത്യ് ഏതത് സർവേഷാം അശിവായ നഃ
  തത് തഥാ ക്രിയതാം രാജൻ യഥാഛിദ്രഃ ക്രതുർ ഭവേത്
11 ഉപാധ്യായ വചഃ ശ്രുത്വാ തസ്മിൻ സദസി പാർഥിവഃ
  ഷഷ്ടിം പുത്രസഹസ്രാണി വാക്യം ഏതദ് ഉവാച ഹ
12 ഗതിം പുത്രാ ന പശ്യാമി രക്ഷസാം പുരുഷർഷഭാഃ
  മന്ത്രപൂതൈർ മഹാഭാഗൈർ ആസ്ഥിതോ ഹി മഹാക്രതുഃ
13 തദ് ഗച്ഛത വിചിന്വധ്വം പുത്രകാ ഭദ്രം അസ്തു വഃ
  സമുദ്രമാലിനീം സർവാം പൃഥിവീം അനുഗച്ഛത
14 ഏകൈകം യോജനം പുത്രാ വിസ്താരം അഭിഗച്ഛത
15 യാവത് തുരഗസന്ദർശസ് താവത് ഖനത മേദിനീം
  തം ഏവ ഹയഹർതാരം മാർഗമാണാ മമാജ്ഞയാ
16 ദീക്ഷിതഃ പൗത്രസഹിതഃ സോപാധ്യായഗണോ ഹ്യ് അഹം
  ഇഹ സ്ഥാസ്യാമി ഭദ്രം വോ യാവത് തുരഗദർശനം
17 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ഹൃഷ്ടമനസോ രാജപുത്രാ മഹാബലാഃ
  ജഗ്മുർ മഹീതലം രാമ പിതുർ വചനയന്ത്രിതാഃ
18 യോജനായാം അവിസ്താരം ഏകൈകോ ധരണീതലം
  ബിഭിദുഃ പുരുഷവ്യാഘ്ര വജ്രസ്പർശസമൈർ ഭുജൈഃ
19 ശൂലൈർ അശനികൽപൈശ് ച ഹലൈശ് ചാപി സുദാരുണൈഃ
  ഭിദ്യമാനാ വസുമതീ നനാദ രഘുനന്ദന
20 നാഗാനാം വധ്യമാനാനാം അസുരാണാം ച രാഘവ
  രാക്ഷസാനാം ച ദുർധർഷഃ സത്ത്വാനാം നിനദോ ഽഭവത്
21 യോജനാനാം സഹസ്രാണി ഷഷ്ടിം തു രഘുനന്ദന
  ബിഭിദുർ ധരണീം വീരാ രസാതലം അനുത്തമം
22 ഏവം പർവതസംബാധം ജംബൂദ്വീപം നൃപാത്മജാഃ
  ഖനന്തോ നൃപശാർദൂല സർവതഃ പരിചക്രമുഃ
23 തതോ ദേവാഃ സഗന്ധർവാഃ സാസുരാഃ സഹപന്നഗാഃ
  സംഭ്രാന്തമനസഃ സർവേ പിതാമഹം ഉപാഗമൻ
24 തേ പ്രസാദ്യ മഹാത്മാനം വിഷണ്ണവദനാസ് തദാ
  ഊചുഃ പരമസന്ത്രസ്താഃ പിതാമഹം ഇദം വചഃ
25 ഭഗവൻ പൃഥിവീ സർവാ ഖന്യതേ സഗരാത്മജൈഃ
  ബഹവശ് ച മഹാത്മാനോ വധ്യന്തേ ജലചാരിണഃ
26 അയം യജ്ഞഹനോ ഽസ്മാകം അനേനാശ്വോ ഽപനീയതേ
  ഇതി തേ സർവഭൂതാനി നിഘ്നന്തി സഗരാത്മജഃ