മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം35

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം35

1 [വ്]
     തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ ശിശുപാലം ഉപാദ്രവത്
     ഉവാച ചൈനം മധുരം സാന്ത്വപൂർവം ഇദം വചഃ
2 നേദം യുക്തം മഹീപാല യാദൃശം വൈ ത്വം ഉക്തവാൻ
     അധർമശ് ച പരോ രാജൻ പാരുഷ്യം ച നിരർഥകം
3 ന ഹി ധർമം പരം ജാതു നാവബുധ്യേത പാർഥിവ
     ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവസ് ത്വ് ഏനം മാവമംസ്ഥാ അതോ ഽന്യഥാ
4 പശ്യ ചേമാൻ മഹീപാലാംസ് ത്വത്തോ വൃദ്ധതമാൻ ബഹൂൻ
     മൃഷ്യന്തേ ചാർഹണാം കൃഷ്ണേ തദ്വത് ത്വം ക്ഷന്തും അർഹസി
5 വേദ തത്ത്വേന കൃഷ്ണം ഹി ഭീഷ്മശ് ചേദിപതേ ഭൃശം
     ന ഹ്യ് ഏനം ത്വം തഥാ വേത്ഥ യഥൈനം വേദ കൗരവഃ
6 [ഭ്സ്]
     നാസ്മാ അനുനയോ ദേയോ നായം അർഹതി സാന്ത്വനം
     ലോകവൃദ്ധതമേ കൃഷ്ണേ യോ ഽർഹണാം നാനുമന്യതേ
7 ക്ഷത്രിയഃ ക്ഷത്രിയം ജിത്വാ രണേ രണകൃതാം വരഃ
     യോ മുഞ്ചതി വശേ കൃത്വാ ഗുരുർ ഭവതി തസ്യ സഃ
8 അസ്യാം ച സമിതൗ രാജ്ഞാം ഏകം അപ്യ് അജിതം യുധി
     ന പശ്യാമി മഹീപാലം സാത്വതീ പുത്ര തേജസാ
9 ന ഹി കേവലം അസ്മാകം അയം അർച്യതമോ ഽച്യുതഃ
     ത്രയാണാം അപി ലോകാനാം അർചനീയോ ജനാർദനഃ
10 കൃഷ്ണേന ഹി ജിതാ യുദ്ധേ ബഹവഃ ക്ഷത്രിയർഷഭാഃ
    ജഗത് സർവം ച വാർഷ്ണേയേ നിഖിലേന പ്രതിഷ്ഠിതം
11 തസ്മാത് സത്സ്വ് അപി വൃദ്ധേഷു കൃഷ്ണം അർചാമ നേതരാൻ
    ഏവം വക്തും ന ചാർഹസ് ത്വം മാ ഭൂത് തേ ബുദ്ധിർ ഈദൃശീ
12 ജ്ഞാനവൃദ്ധാ മയാ രാജൻ ബഹവഃ പര്യുപാസിതാഃ
    തേഷാം കഥയതാം ശൗരേർ അഹം ഗുണവതോ ഗുണാൻ
    സമാഗതാനാം അശ്രൗഷം ബഹൂൻ ബഹുമതാൻ സതാം
13 കർമാണ്യ് അപി ച യാന്യ് അസ്യ ജന്മപ്രഭൃതി ധീമതഃ
    ബഹുശഃ കഥ്യമാനാനി നരൈർ ഭൂയോ ശ്രുതാനി മേ
14 ന കേവലം വയം കാമാച് ചേദിരാജജനാർദനം
    ന സംബന്ധം പുരസ്കൃത്യ കൃതാർഥം വാ കഥം ചന
15 അർചാമഹേ ഽർചിതം സദ്ഭിർ ഭുവി ഭൗമ സുഖാവഹം
    യശോ ശൗചം ജയം ചാസ്യ വിജ്ഞായാർചാം പ്രയുജ്മഹേ
16 ന ഹി കശ് ചിദ് ഇഹാസ്മാഭിഃ സുബാലോ ഽപ്യ് അപരീക്ഷിതഃ
    ഗുണൈർ വൃദ്ധാൻ അതിക്രമ്യ ഹരിർ അർച്യതമോ മതഃ
17 ജ്ഞാനവൃദ്ധോ ദ്വിജാതീനാം ക്ഷത്രിയാണാം ബലാധികഃ
    പൂജ്യേ താവ് ഇഹ ഗോവിന്ദേ ഹേതൂ ദ്വാവ് അപി സംസ്ഥിതൗ
18 വേദവേദാംഗവിജ്ഞാനം ബലം ചാപ്യ് അമിതം തഥാ
    നൃണാം ഹി ലോകേ കസ്യാസ്തി വിശിഷ്ടം കേശവാദ് ഋതേ
19 ദാനം ദാക്ഷ്യം ശ്രുതം ശൗര്യം ഹ്രീഃ കീർതിർ ബുദ്ധിർ ഉത്തമാ
    സംനതിഃ ശ്രീർ ധൃതിസ് തുഷ്ടിഃ പുഷ്ടിശ് ച നിയതാച്യുതേ
20 തം ഇമം സർവസമ്പന്നം ആചാര്യം പിതരം ഗുരും
    അർച്യം അർചിതം അർചാർഹം സർവേ സംമന്തും അർഥഥ
21 ഋത്വിഗ് ഗുരുർ വിവാഹ്യശ് ച സ്നാതകോ നൃപതിഃ പ്രിയഃ
    സർവം ഏതദ് ധൃഷീ കേശേ തസ്മാദ് അഭ്യർചിതോ ഽച്യുതഃ
22 കൃഷ്ണ ഏവ ഹി ലോകാനാം ഉത്പത്തിർ അപി ചാപ്യയഃ
    കൃഷ്ണസ്യ ഹി കൃതേ ഭൂതം ഇദം വിശ്വം സമർപിതം
23 ഏഷ പ്രകൃതിർ അവ്യക്താ കർതാ ചൈവ സനാതനഃ
    പരശ് ച സർവഭൂതേഭ്യസ് തസ്മാദ് വൃദ്ധതമോ ഽച്യുതഃ
24 ബുദ്ധിർ മനോ മഹാൻ വായുസ് തേജോ ഽംഭഃ ഖം മഹീ ച യാ
    ചതുർവിധം ച യദ് ഭൂതം സർവം കൃഷ്ണേ പ്രതിഷ്ഠിതം
25 ആദിത്യശ് ചന്ദ്രമാശ് ചൈവ നക്ഷത്രാണി ഗ്രഹാശ് ച യേ
    ദിശശ് ചോപദിശശ് ചൈവ സർവം കൃഷ്ണേ പ്രതിഷ്ഠിതം
26 അയം തു പുരുഷോ ബാലഃ ശിശുപാലോ ന ബുധ്യതേ
    സർവത്ര സർവദാ കൃഷ്ണം തസ്മാദ് ഏവം പ്രഭാഷതേ
27 യോ ഹി ധർമം വിചിനുയാദ് ഉത്കൃഷ്ടം മതിമാൻ നരഃ
    സ വൈ പശ്യേദ് യഥാ ധർമം ന തഥാ ചേദിരാഡ് അയം
28 സ വൃദ്ധബാലേഷ്വ് അഥ വാ പാർഥിവേഷു മഹാത്മസു
    കോ നാർഹം മന്യതേ കൃഷ്ണം കോ വാപ്യ് ഏനം ന പൂജയേത്
29 അഥേമാം ദുഷ്കൃതാം പൂജാം ശിശുപാലോ വ്യവസ്യതി
    ദുഷ്കൃതായാം യഥാന്യായം തഥായം കർതും അർഹതി