മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം30

←അധ്യായം29

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം30

അധ്യായം31→

1 [വ്]
     രക്ഷണാദ് ധർമരാജസ്യ സത്യസ്യ പരിപാലനാത്
     ശത്രൂണാം ക്ഷപണാച് ചൈവ സ്വകർമനിരതാഃ പ്രജാഃ
 2 ബലീനാം സമ്യഗ് ആദാനാദ് ധർമതശ് ചാനുശാസനാത്
     നികാമവർഷീ പർജന്യഃ സ്ഫീതോ ജനപദോ ഽഭവത്
 3 സർവാരംഭാഃ സുപ്രവൃത്താ ഗോരക്ഷം കർഷണം വനിക്
     വിശേഷാത് സർവം ഏവൈതത് സഞ്ജജ്ഞേ രാജകർമണഃ
 4 ദസ്യുഭ്യോ വഞ്ചകേഭ്യോ വാ രാജൻ പ്രതി പരസ്പരം
     രാജവല്ലഭതശ് ചൈവ നാശ്രൂയന്ത മൃഷാ ഗിരഃ
 5 അവർഷം ചാതിവർഷം ച വ്യാധിപാവക മൂർഛനം
     സർവം ഏതത് തദാ നാസീദ് ധർമനിത്യേ യുധിഷ്ഠിരേ
 6 പ്രിയം കർതും ഉപസ്ഥാതും ബലികർമ സ്വഭാവജം
     അഭിഹർതും നൃപാ ജഗ്മുർ നാന്യൈഃ കാര്യൈഃ പൃഥക് പൃഥക്
 7 ധർമ്യൈർ ധനാഗമൈസ് തസ്യ വവൃധേ നിചയോ മഹാൻ
     കർതും യസ്യ ന ശക്യേത ക്ഷയോ വർഷശതൈർ അപി
 8 സ്വകോശസ്യ പരീമാണം കോഷ്ഠസ്യ ച മഹീപതിഃ
     വിജ്ഞായ രാജാ കൗന്തേയോ യജ്ഞായൈവ മനോ ദധേ
 9 സുഹൃദശ് ചൈവ തം സർവേ പൃഥക് ച സഹ ചാബ്രുവൻ
     യജ്ഞകാലസ് തവ വിഭോ ക്രിയതാം അത്ര സാമ്പ്രതം
 10 അഥൈവം ബ്രുവതാം ഏവ തേഷാം അഭ്യായയൗ ഹരിഃ
    ഋഷിഃ പുരാണോ വേദാത്മാ ദൃശ്യശ് ചാപി വിജാനതാം
11 ജഗതസ് തസ്ഥുഷാം ശ്രേഷ്ഠഃ പ്രഭവശ് ചാപ്യയശ് ച ഹ
    ഭൂതഭവ്യ ഭവൻ നാഥഃ കേശവഃ കേശി സൂദനഃ
12 പ്രാകാരഃ സർവവൃഷ്ണീനാം ആപത്സ്വ് അഭയദോ ഽരിഹാ
    ബലാധികാരേ നിക്ഷിപ്യ സംഹത്യാനക ദുന്ദുഭിം
13 ഉച്ചാവചം ഉപാദായ ധർമരാജായ മാധവഃ
    ധനൗഘം പുരുഷവ്യാഘ്രോ ബലേന മഹതാ വൃതഃ
14 തം ധനൗഘം അപര്യന്തം രത്നസാഗരം അക്ഷയം
    നാദയൻ രഥഘോഷേണ പ്രവിവേശ പുരോത്തമം
15 അസൂര്യം ഇവ സൂര്യേണ നിവാതം ഇവ വായുനാ
    കൃഷ്ണേന സമുപേതേന ജഹൃഷേ ഭാരതം പുരം
16 തം മുദാഭിസമാഗമ്യ സത്കൃത്യ ച യഥാവിധി
    സമ്പൃഷ്ട്വാ കുശലം ചൈവ സുഖാസീനം യുധിഷ്ഠിരഃ
17 ധൗമ്യ ദ്വൈപായന മുഖൈർ ഋത്വിഗ്ഭിഃ പുരുഷർഷഭ
    ഭീമാർജുനയമൈശ് ചാപി സഹിതഃ കൃഷ്ണം അബ്രവീത്
18 ത്വത്കൃതേ പൃഥിവീ സർവാ മദ് വശേ കൃഷ്ണ വർതതേ
    ധനം ച ബഹു വാർഷ്ണേയ ത്വത്പ്രസാദാദ് ഉപാർജിതം
19 സോ ഽഹം ഇച്ഛാമി തത് സർവം വിധിവദ് ദേവകീ സുത
    ഉപയോക്തും ദ്വിജാഗ്ര്യേഷു ഹവ്യവാഹേ ച മാധവ
20 തദ് അഹം യഷ്ടും ഇച്ഛാമി ദാശാർഹ സഹിതസ് ത്വയാ
    അനുജൈശ് ച മഹാബാഹോ തൻ മാനുജ്ഞാതും അർഹസി
21 സ ദീക്ഷാപയ ഗോവിന്ദ ത്വം ആത്മാനം മഹാഭുജ
    ത്വയീഷ്ടവതി ദാശാർഹ വിപാപ്മാ ഭവിതാ ഹ്യ് അഹം
22 മാം വാപ്യ് അഭ്യനുജാനീഹി സഹൈഭിർ അനുജൈർ വിഭോ
    അനുജ്ഞാതസ് ത്വയാ കൃഷ്ണ പ്രാപ്നുയാം ക്രതും ഉത്തമം
23 തം കൃഷ്ണഃ പ്രത്യുവാചേദം ബഹൂക്ത്വാ ഗുണവിസ്തരം
    ത്വം ഏവ രാജശാർദൂല സമ്രാഡ് അർഹോ മഹാക്രതും
    സമ്പ്രാപ്നുഹി ത്വയാ പ്രാപ്തേ കൃതകൃത്യാസ് തതോ വയം
24 യജസ്വാഭീപ്സിതം യജ്ഞം മയി ശ്രേയസ്യ് അവസ്ഥിതേ
    നിയുങ്ക്ഷ്വ ചാപി മാം കൃത്യേ സർവം കർതാസ്മി തേ വചഃ
25 [യ്]
    സഫലഃ കൃഷ്ണ സങ്കൽപഃ സിദ്ധിശ് ച നിയതാ മമ
    യസ്യ മേ ത്വം ഹൃഷീകേശയഥേപ്സിതം ഉപസ്ഥിതഃ
26 [വ്]
    അനുജ്ഞാതസ് തു കൃഷ്ണേന പാണ്ഡവോ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
    ഈഹിതും രാജസൂയായ സാധനാന്യ് ഉപചക്രമേ
27 തത ആജ്ഞാപയാം ആസ പാണ്ഡവോ ഽരിനിബർഹണഃ
    സഹദേവം യുധാം ശ്രേഷ്ഠം മന്ത്രിണശ് ചൈവ സർവശഃ
28 അസ്മിൻ ക്രതൗ യഥോക്താനി യജ്ഞാംഗാനി ദ്വിജാതിഭിഃ
    തഥോപകരണം സർവം മംഗലാനി ച സർവശഃ
29 അധിയജ്ഞാംശ് ച സംഭാരാൻ ധൗമ്യോക്താൻ ക്ഷിപ്രം ഏവ ഹി
    സമാനയന്തു പുരുഷാ യഥായോഗം യഥാക്രമം
30 ഇന്ദ്രസേനോ വിശോകശ് ച പൂരുശ് ചാർജുന സാരഥിഃ
    അന്നാദ്യാഹരണേ യുക്താഃ സന്തു മത്പ്രിയകാമ്യയാ
31 സർവകാമാശ് ച കാര്യന്താം രസഗന്ധസമന്വിതാഃ
    മനോഹരാഃ പ്രീതികരാ ദ്വിജാനാം കുരുസത്തമ
32 തദ് വാക്യസമകാലം തു കൃതം സർവം അവേദയത്
    സഹദേവോ യുധാം ശ്രേഷ്ഠോ ധർമരാജേ മഹാത്മനി
33 തതോ ദ്വൈപായനോ രാജന്ന് ഋത്വിജഃ സമുപാനയത്
    വേദാൻ ഇവ മഹാഭാഗാൻ സാക്ഷാൻ മൂർതിമതോ ദ്വിജാൻ
34 സ്വയം ബ്രഹ്മത്വം അകരോത് തസ്യ സത്യവതീ സുതഃ
    ധനഞ്ജയാനാം ഋഷഭഃ സുസാമാ സാമഗോ ഽഭവത്
35 യാജ്ഞവൽക്യോ ബഭൂവാഥ ബ്രഹ്മിഷ്ഠോ ഽധ്വര്യു സത്തമഃ
    പൈലോ ഹോതാ വസോഃ പുത്രോ ധൗമ്യേന സഹിതോ ഽഭവത്
36 ഏതേഷാം ശിഷ്യവർഗാശ് ച പുത്രാശ് ച ഭരതർഷഭ
    ബഭൂവുർ ഹോത്രഗാഃ സർവേ വേദവേദാംഗപാരഗാഃ
37 തേ വാചയിത്വാ പുണ്യാഹം ഈഹയിത്വാ ച തം വിധിം
    ശാസ്ത്രോക്തം യോജയാം ആസുസ് തദ് ദേവയജനം മഹത്
38 തത്ര ചക്രുർ അനുജ്ഞാതാഃ ശരണാന്യ് ഉത ശിൽപിനഃ
    രത്നവന്തി വിശാലാനി വേശ്മാനീവ ദിവൗകസാം
39 തത ആജ്ഞാപയാം ആസ സ രാജാ രാജസത്തമഃ
    സഹദേവം തദാ സദ്യോ മന്ത്രിണം കുരുസത്തമഃ
40 ആമന്ത്രണാർഥം ദൂതാംസ് ത്വം പ്രേഷയസ്വാശുഗാൻ ദ്രുതം
    ഉപശ്രുത്യ വചോ രാജ്ഞോ സ ദൂതാൻ പ്രാഹിനോത് തദാ
41 ആമന്ത്രയധ്വം രാഷ്ട്രേഷു ബ്രാഹ്മണാൻ ഭൂമിപാൻ അപി
    വിശശ് ച മാന്യാഞ് ശൂദ്രാംശ് ച സർവാൻ ആനയതേതി ച
42 തേ സർവാൻ പൃഥിവീപാലാൻ പാണ്ഡവേയസ്യ ശാസനാത്
    ആമന്ത്രയാം ബഭൂവുശ് ച പ്രേഷയാം ആസ ചാപരാൻ
43 തതസ് തേ തു യഥാകാലം കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം
    ദീക്ഷയാം ചക്രിരേ വിപ്രാ രാജസൂയായ ഭാരത
44 ദീക്ഷിതഃ സ തു ധർമാത്മാ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ജഗാമ യജ്ഞായതനം വൃതോ വിപ്രൈഃ സഹസ്രശഃ
45 ഭ്രാതൃഭിർ ജ്ഞാതിഭിശ് ചൈവ സുഹൃദ്ഭിഃ സചിവൈസ് തഥാ
    ക്ഷത്രിയൈശ് ച മനുഷ്യേന്ദ്ര നാനാദേശസമാഗതൈഃ
    അമാത്യൈശ് ച നൃപശ്രേഷ്ഠോ ധർമോ വിഗ്രഹവാൻ ഇവ
46 ആജഗ്മുർ ബ്രാഹ്മണാസ് തത്ര വിഷയേഭ്യസ് തതസ് തതഃ
    സർവവിദ്യാസു നിഷ്ണാതാ വേദവേദാംഗപാര ഗാഃ
47 തേഷാം ആവസഥാംശ് ചക്രുർ ധർമരാജസ്യ ശാസനാത്
    ബഹ്വ് അന്നാഞ് ശയനൈർ യുക്താൻ സഗണാനാം പൃഥക് പൃഥക്
    സർവർതുഗുണസമ്പന്നാഞ് ശിൽപിനോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
48 തേഷു തേ ന്യവസൻ രാജൻ ബ്രാഹ്മണാ ഭൃശസത്കൃതാഃ
    കഥയന്തഃ കഥാ ബഹ്വീഃ പശ്യന്തോ നടനർതകാൻ
49 ഭുഞ്ജതാം ചൈവ വിപ്രാണാം വദതാം ച മഹാസ്വനഃ
    അനിശം ശ്രൂയതേ സ്മാത്ര മുദിതാനാം മഹാത്മനാം
50 ദീയതാം ദീയതാം ഏഷാം ഭുജ്യതാം ഭുജ്യതാം ഇതി
    ഏവം പ്രകാരാഃ സഞ്ജൽപാഃ ശ്രൂയന്തേ സ്മാത്ര നിത്യശഃ
51 ഗവാം ശതസഹസ്രാണി ശയനാനാം ച ഭാരത
    രുക്മസ്യ യോഷിതാം ചൈവ ധർമരാജഃ പൃഥഗ് ദദൗ
52 പ്രാവർതതൈവം യജ്ഞഃ സ പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ
    പൃഥിവ്യാം ഏകവീരസ്യ ശക്രസ്യേവ ത്രിവിഷ്ടപേ
53 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ പ്രേഷയാം ആസ പാണ്ഡവം
    നകുലം ഹാസ്തിനപുരം ഭീഷ്മായ ഭരതർഷഭ
54 ദ്രോണായ ധൃതരാഷ്ട്രായ വിദുരായ കൃപായ ച
    ഭ്രാതൄണാം ചൈവ സർവേഷാം യേ ഽനുരക്താ യുധിഷ്ഠിര