മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം41

←അധ്യായം40

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം41

അധ്യായം42→

1 [ജ്]
     വസിഷ്ഠസ്യാപവാഹോ വൈ ഭീമവേഗഃ കഥം നു സഃ
     കിമർഥം ച സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ തം ഋഷിം പ്രത്യവാഹയത്
 2 കേന ചാസ്യാഭവദ് വൈരം കാരണം കിം ച തത് പ്രഭോ
     ശംസ പൃഷ്ടോ മഹാപ്രാജ്ഞ ന ഹി തൃപ്യാമി കഥ്യതാം
 3 [വൈ]
     വിശ്വാമിത്രസ്യ ചൈവർഷേർ വസിഷ്ഠസ്യ ച ഭാരത
     ഭൃശം വൈരം അഭൂദ് രാജംസ് തപഃ സ്പർധാ കൃതം മഹത്
 4 ആശ്രമോ വൈ വസിഷ്ഠസ്യ സ്ഥാണുതീർഥേ ഽഭവൻ മഹാൻ
     പൂർവതഃ പശ്ചിമശ് ചാസീദ് വിശ്വാമിത്രസ്യ ധീമതഃ
 5 യത്ര സ്ഥാണുർ മഹാരാജ തപ്തവാൻ സുമഹത് തപഃ
     യത്രാസ്യ കർമ തദ് ഘോരം പ്രവദന്തി മനീഷിണഃ
 6 യത്രേഷ്ട്വാ ഭഗവാൻ സ്ഥാണുഃ പൂജയിത്വാ സരസ്വതീം
     സ്ഥാപയാം ആസ തത് തീർഥം സ്ഥാണുതീർഥം ഇതി പ്രഭോ
 7 തത്ര സർവേ സുരാഃ സ്കന്ദം അഭ്യഷിഞ്ചൻ നരാധിപ
     സേനാപത്യേന മഹതാ സുരാരിവിനിബർഹണം
 8 തസ്മിൻ സരസ്വതീ തീർഥേ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
     വസിഷ്ഠം ചാലയാം ആസ തപസോഗ്രേണ തച് ഛൃണു
 9 വിശ്വാമിത്ര വസിഷ്ഠൗ താവ് അഹന്യ് അഹനി ഭാരത
     സ്പർധാം തപഃ കൃതാം തീവ്രാം ചക്രതുസ് തൗ തപോധനൗ
 10 തത്രാപ്യ് അധികസന്താപോ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
    ദൃഷ്ട്വാ തേജോ വസിഷ്ഠസ്യ ചിന്താം അഭിജഗാമ ഹ
    തസ്യ ബുദ്ധിർ ഇയം ഹ്യ് ആസീദ് ധർമനിത്യസ്യ ഭാരത
11 ഇയം സരസ്വതീ തൂർണം മത്സമീപം തപോധനം
    ആനയിഷ്യതി വേഗേന വസിഷ്ഠം ജപതാം വരം
    ഇഹാഗതം ദ്വിജശ്രേഷ്ഠം ഹനിഷ്യാമി ന സംശയഃ
12 ഏവം നിശ്ചിത്യ ഭഗവാൻ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനിഃ
    സസ്മാര സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാം ക്രോധസംരക്തലോചനഃ
13 സാ ധ്യാതാ മുനിനാ തേന വ്യാകുലത്വം ജഗാമ ഹ
    ജജ്ഞേ ചൈനം മഹാവീര്യം മഹാകോപം ച ഭാമിനീ
14 തത ഏനം വേപമാനാ വിവർണാ പ്രാഞ്ജലിസ് തദാ
    ഉപതസ്ഥേ മുനിവരം വിശ്വാമിത്രം സരസ്വതീ
15 ഹതവീരാ യഥാ നാരീ സാഭവദ് ദുഃഖിതാ ഭൃശം
    ബ്രൂഹി കിം കരവാണീതി പ്രോവാച മുനിസത്തമം
16 താം ഉവാച മുനിഃ ക്രുദ്ധോ വസിഷ്ഠം ശീഘ്രം ആനയ
    യാവദ് ഏനം നിഹന്മ്യ് അദ്യ തച് ഛ്രുത്വാ വ്യഥിതാ നദീ
17 സാഞ്ജലിം തു തഥാ കൃത്വാ പുണ്ഡരീകനിഭേക്ഷണാ
    വിവ്യഥേ സുവിരൂഢേവ ലതാ വായുസമീരിതാ
18 തഥാഗതാം തു താം ദൃഷ്ട്വാ വേപമാനാം കൃതാഞ്ജലിം
    വിശ്വാമിത്രോ ഽബ്രവീത് ക്രോധോ വസിഷ്ഠം ശീഘ്രം ആനയ
19 തതോ ഭീതാ സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാ ചിന്തയാം ആസ ഭാരത
    ഉഭയോഃ ശാപയോർ ഭീതാ കഥം ഏതദ് ഭവിഷ്യതി
20 സാഭിഗമ്യ വസിഷ്ഠം തു ഇമം അർഥം അചോദയത്
    യദ് ഉക്താ സരിതാം ശ്രേഷ്ഠാ വിശ്വാമിത്രേണ ധീമതാ
21 ഉഭയോഃ ശാപയോർ ഭീതാ വേപമാനാ പുനഃ പുനഃ
    ചിന്തയിത്വാ മഹാശാപം ഋഷിവിത്രാസിതാ ഭൃശം
22 താം കൃശാം ച വിവർണാം ച ദൃഷ്ട്വാ ചിന്താ സമന്വിതാം
    ഉവാച രാജൻ ധർമാത്മാ വസിഷ്ഠോ ദ്വിപദാം വരഃ
23 ത്രാഹ്യ് ആത്മാനം സരിച്ഛ്രേഷ്ഠേ വഹ മാം ശീഘ്രഗാമിനീ
    വിശ്വാമിത്രഃ ശപേദ് ധി ത്വാം മാ കൃഥാസ് ത്വം വിചാരണാം
24 തസ്യ തദ് വചനം ശ്രുത്വാ കൃപാ ശീലസ്യ സാ സരിത്
    ചിന്തയാം ആസ കൗരവ്യ കിം കൃതം സുകൃതം ഭവേത്
25 തസ്യാശ് ചിന്താ സമുത്പന്നാ വസിഷ്ഠോ മയ്യ് അതീവ ഹി
    കൃതവാൻ ഹി ദയാം നിത്യം തസ്യ കാര്യം ഹിതം മയാ
26 അഥ കൂലേ സ്വകേ രാജഞ് ജപന്തം ഋഷിസത്തമം
    ജുഹ്വാനം കൗശികം പ്രേക്ഷ്യ സരസ്വത്യ് അഭ്യചിന്തയത്
27 ഇദം അന്തരം ഇത്യ് ഏവ തതഃ സാ സരിതാം വരാ
    കൂലാപഹാരം അകരോത് സ്വേന വേഗേന സാ സരിത്
28 തേന കൂലാപഹാരേണ മൈത്രാവരുണിർ ഔഹ്യത
    ഉഹ്യമാനശ് ച തുഷ്ടാവ തദാ രാജൻ സരസ്വതീം
29 പിതാമഹസ്യ സരസഃ പ്രവൃത്താസി സരസ്വതി
    വ്യാപ്തം ചേദം ജഗത് സർവം തവൈവാംഭോഭിർ ഉത്തമൈഃ
30 ത്വം ഏവാകാശഗാ ദേവി മേഘേഷൂത്സൃജസേ പയഃ
    സർവാശ് ചാപസ് ത്വം ഏവേതി ത്വത്തോ വയം അധീമഹേ
31 പുഷ്ടിർ ദ്യുതിസ് തഥാ കീർതിഃ സിദ്ധിർ വൃദ്ധിർ ഉമാ തഥാ
    ത്വം ഏവ വാണീ സ്വാഹാ ത്വം ത്വയ്യ് ആയത്തം ഇദം ജഗത്
    ത്വം ഏവ സർവഭൂതേഷു വസസീഹ ചതുർവിധാ
32 ഏവം സരസ്വതീ രാജൻ സ്തൂയമാനാ മഹർഷിണാ
    വേഗേനോവാഹ തം വിപ്രം വിശ്വാമിത്രാശ്രമം പ്രതി
    ന്യവേദയത ചാഭീക്ഷ്ണം വിശ്വാമിത്രായ തം മുനിം
33 തം ആനീതം സരസ്വത്യാ ദൃഷ്ട്വാ കോപസമന്വിതഃ
    അഥാന്വേഷത് പ്രഹരണം വസിഷ്ഠാന്ത കരം തദാ
34 തം തു ക്രുദ്ധം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ബ്രഹ്മഹത്യാ ഭയാൻ നദീ
    അപോവാഹ വസിഷ്ഠം തു പ്രാചീം ദിശം അതന്ദ്രിതാ
    ഉഭയോഃ കുർവതീ വാക്യം വഞ്ചയിത്വാ തു ഗാധിജം
35 തതോ ഽപവാഹിതം ദൃഷ്ട്വാ വസിഷ്ഠം ഋഷിസത്തമം
    അബ്രവീദ് അഥ സങ്ക്രുദ്ധോ വിശ്വാമിത്രോ ഹ്യ് അമർഷണഃ
36 യസ്മാൻ മാ ത്വം സരിച്ഛ്രേഷ്ഠേ വഞ്ചയിത്വാ പുനർ ഗതാ
    ശോണിതം വഹ കല്യാണി രക്ഷോ ഗ്രാമണി സംമതം
37 തതഃ സരസ്വതീ ശപ്താ വിശ്വാമിത്രേണ ധീമതാ
    അവഹച് ഛോണിതോന്മിശ്രം തോയം സംവത്സരം തദാ
38 അഥർഷയശ് ച ദേവാശ് ച ഗന്ധർവാപ്സരസസ് തഥാ
    സരസ്വതീം തഥാ ദൃഷ്ട്വാ ബഭൂവുർ ഭൃശദുഃഖിതാഃ
39 ഏവം വസിഷ്ഠാപവാഹോ ലോകേ ഖ്യാതോ ജനാധിപ
    ആഗച്ഛച് ച പുനർ മാർഗം സ്വം ഏവ സരിതാം വരാ