മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം76

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം76

1 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
     അഥ താം വ്യുഷിതോ രാത്രിം നലോ രാജാ സ്വലങ്കൃതഃ
     വൈദർഭ്യാ സഹിതഃ കാല്യം ദദർശ വസുധാധിപം
2 തതോ ഽഭിവാദയാം ആസ പ്രയതഃ ശ്വശുരം നലഃ
     തസ്യാനു ദമയന്തീ ച വവന്ദേ പിതരം ശുഭാ
3 തം ഭീമഃ പ്രതിജഗ്രാഹ പുത്രവത് പരയാ മുദാ
     യഥാർഹം പൂജയിത്വാ തു സമാശ്വാസയത പ്രഭുഃ
     നലേന സഹിതാം തത്ര ദമയന്തീം പതിവ്രതാം
4 താം അർഹണാം നലോ രാജാ പ്രതിഗൃഹ്യ യഥാവിധി
     പരിചര്യാം സ്വകാം തസ്മൈ യഥാവത് പ്രത്യവേദയത്
5 തതോ ബഭൂവ നഗരേ സുമഹാൻ ഹർഷനിസ്വനഃ
     ജനസ്യ സമ്പ്രഹൃഷ്ടസ്യ നലം ദൃഷ്ട്വാ തഥാഗതം
6 അശോഭയച് ച നഗരം പതാകാധ്വജമാലിനം
     സിക്തസംമൃഷ്ടപുഷ്പാഢ്യാ രാജമാർഗാഃ കൃതാസ് തദാ
7 ദ്വാരി ദ്വാരി ച പൗരാണാം പുഷ്പഭംഗഃ പ്രകൽപിതഃ
     അർചിതാനി ച സർവാണി ദേവതായതനാനി ച
8 ഋതുപർണോ ഽപി ശുശ്രാവ ബാഹുകഛദ്മിനം നലം
     ദമയന്ത്യാ സമായുക്തം ജഹൃഷേ ച നരാധിപഃ
9 തം ആനായ്യ നലോ രാജാ ക്ഷമയാം ആസ പാർഥിവം
     സ ച തം ക്ഷമയാം ആസ ഹേതുഭിർ ബുദ്ധിസംമതഃ
10 സ സത്കൃതോ മഹീപാലോ നൈഷധം വിസ്മയാന്വിതഃ
    ദിഷ്ട്യാ സമേതോ ദാരൈഃ സ്വൈർ ഭവാൻ ഇത്യ് അഭ്യനന്ദത
11 കച് ചിത് തു നാപരാധം തേ കൃതവാൻ അസ്മി നൈഷധ
    അജ്ഞാതവാസം വസതോ മദ്ഗൃഹേ നിഷധാധിപ
12 യദി വാ ബുദ്ധിപൂർവാണി യദ്യ് അബുദ്ധാനി കാനി ചിത്
    മയാ കൃതാന്യ് അകാര്യാണി താനി മേ ക്ഷന്തും അർഹസി
13 നല ഉവാച
    ന മേ ഽപരാധം കൃതവാംസ് ത്വം സ്വൽപം അപി പാർഥിവ
    കൃതേ ഽപി ച ന മേ കോപഃ ക്ഷന്തവ്യം ഹി മയാ തവ
14 പൂർവം ഹ്യ് അസി സഖാ മേ ഽസി സംബന്ധീ ച നരാധിപ
    അത ഊർധ്വം തു ഭൂയസ് ത്വം പ്രീതിം ആഹർതും അർഹസി
15 സർവകാമൈഃ സുവിഹിതഃ സുഖം അസ്മ്യ് ഉഷിതസ് ത്വയി
    ന തഥാ സ്വഗൃഹേ രാജൻ യഥാ തവ ഗൃഹേ സദാ
16 ഇദം ചൈവ ഹയജ്ഞാനം ത്വദീയം മയി തിഷ്ഠതി
    തദ് ഉപാകർതും ഇച്ഛാമി മന്യസേ യദി പാർഥിവ
17 ഏവം ഉക്ത്വാ ദദൗ വിദ്യാം ഋതുപർണായ നൈഷധഃ
    സ ച താം പ്രതിജഗ്രാഹ വിധിദൃഷ്ടേന കർമണാ
18 തതോ ഗൃഹ്യാശ്വഹൃദയം തദാ ഭാംഗസ്വരിർ നൃപഃ
    സൂതം അന്യം ഉപാദായ യയൗ സ്വപുരം ഏവ ഹി
19 ഋതുപർണേ പ്രതിഗതേ നലോ രാജാ വിശാം പതേ
    നഗരേ കുണ്ഡിനേ കാലം നാതിദീർഘം ഇവാവസത്