മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം5

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം5

1 [വ്]
     വനം പ്രവിഷ്ടേഷ്വ് അഥ പാണ്ഡവേഷു; പ്രജ്ഞാ ചക്ഷുസ് തപ്യമാനോ ഽംബികേയഃ
     ധർമാത്മാനം വിദുരം അഗാധ ബുദ്ധിം; സുഖാസീനോ വാക്യം ഉവാച രാജാ
2 പ്രജ്ഞാ ച തേ ഭാർഗവസ്യേവ ശുദ്ധാ; ധർമം ച ത്വം പരമം വേത്ഥ സൂക്ഷ്മം
     സമശ് ച ത്വം സംമതഃ കൗരവാണാം; പഥ്യം ചൈഷാം മമ ചൈവ ബ്രവീഹി
3 ഏവംഗതേ വിദുര യദ് അദ്യ കാര്യം; പൗരാശ് ചേമേ കഥം അസ്മാൻ ഭജേരൻ
     തേ ചാപ്യ് അസ്മാൻ നോദ്ധരേയുഃ സമൂലാൻ; ന കാമയേ താംശ് ച വിനശ്യമാനാ
4 [വി]
     ത്രിഗർതോ ഽയം ധർമമൂലോ നരേന്ദ്ര; രാജ്യം ചേദം ധർമമൂലം വദന്തി
     ധർമേ രാജൻ വർതമാനഃ സ്വശക്ത്യാ; പുത്രാൻ സർവാൻ പാഹി കുന്തീസുതാംശ് ച
5 സ വൈ ധർമോ വിപ്രലുപ്തഃ സഭായാം; പാപാത്മഭിഃ സൗബലേയ പ്രധാനൈഃ
     ആഹൂയ കുന്തീസുതം അക്ഷവത്യാം; പരാജൈഷീത് സത്യസന്ധം സുതസ് തേ
6 ഏതസ്യ തേ ദുഷ്പ്രണീതസ്യ രാജഞ്; ശേഷസ്യാഹം പരിപശ്യാമ്യ് ഉപായം
     യഥാ പുത്രസ് തവ കൗരവ്യ പാപാൻ; മുക്തോ ലോകേ പ്രതിതിഷ്ഠേത സാധു
7 തദ് വൈ സർവം പാണ്ഡുപുത്രാ ലഭന്താം; യത് തദ് രാജന്ന് അതിസൃഷ്ടം ത്വയാസീത്
     ഏഷ ധർമഃ പരമോ യത് സ്വകേന; രാജാ തുഷ്യേൻ അൻ പരസ്വേഷു ഗൃധ്യേത്
8 ഏതത് കാര്യം തവ സർവപ്രധാനം; തേഷാം തുഷ്ടിഃ ശകുനേശ് ചാവമാനഃ
     ഏവം ശേഷം യദി പുത്രേഷു തേ സ്യാദ്; ഏതദ് രാജംസ് ത്വരമാണഃ കുരുഷ്വ
9 അഥൈതദ് ഏവം ന കരോഷി രാജൻ; ധ്രുവം കുരൂണാം ഭവിതാ വിനാശഃ
     ന ഹി ക്രുദ്ധോ ഭീമസേനോ ഽർജുനോ വാ; ശേഷം കുര്യാച് ഛാത്രവാണാം അനീകേ
10 യേഷാം യോദ്ധാ സവ്യസാചീ കൃതാസ്ത്രോ; ധനുർ യേഷാം പാണ്ഡിവം ലോകസാരം
    യേഷാം ഭീമോ ബാഹുശാലീ ച യോദ്ധാ; തേഷാം ലോകേ കിം നു ന പ്രാപ്യം അസ്തി
11 ഉക്തം പൂർവം ജാതമാത്രേ സുതേ തേ; മയാ യത് തേ ഹിതം ആസീത് തദാനീം
    പുത്രം ത്യജേമം അഹിതം കുലസ്യേത്യ്; ഏതദ് രാജൻ ന ച തത് ത്വം ചകർഥ
    ഇദാനീം തേ ഹിതം ഉക്തം ന ചേത് ത്വം; കർതാസി രാജൻ പരിതപ്താസി പശ്ചാത്
12 യദ്യ് ഏതദ് ഏവം അനുമന്താ സുതസ് തേ; സമ്പ്രീയമാണഃ പാണ്ഡവൈർ ഏകരാജ്യം
    താപോ ന തേ വൈ ഭവിതാ പ്രീതിയോഗാത്; ത്വം ചേൻ ന ഗൃഹ്ണാസി സുതം സഹായൈഃ
    അഥാപരോ ഭവതി ഹി തം നിഗൃഹ്യ; പാണ്ഡോഃ പുത്രം പ്രകുരുഷ്വാധിപത്യേ
13 അജാതശത്രുർ ഹി വിമുക്തരാഗോ; ധർമേണേമാം പൃഥിവീം ശാസ്തു രാജൻ
    തതോ രാജൻ പാർഥിവാഃ സർവ ഏവ; വൈശ്യാ ഇവാസ്മാൻ ഉപതിഷ്ഠന്തു സദ്യഃ
14 ദുര്യോധനഃ ശകുനിഃ സൂതപുത്രഃ; പ്രീത്യാ രാജൻ പാണ്ഡുപുത്രാൻ ഭജന്താം
    ദുഃശാസനോ യാചതു ഭീമസേനം; സഭാമധ്യേ ദ്രുപദസ്യാത്മജാം ച
15 യുധിഷ്ഠിരം ത്വം പരിസാന്ത്വയസ്വ; രാജ്യേ ചൈനം സ്ഥാപയസ്വാഭിപൂജ്യ
    ത്വയാ പൃഷ്ഠഃ കിം അഹം അന്യദ് വദേയം; ഏതത് കൃത്വാ കൃതകൃത്യോ ഽസി രാജൻ
16 [ധൃ]
    ഏതദ് വാക്യം വിദുര യത് തേ സഭായാം; ഇഹ പ്രോക്തം പാണ്ഡവാൻ പ്രാപ്യ മാം ച
    ഹിതം തേഷാം അഹിതം മാമകാനാം; ഏതത് സർവം മമ നോപൈതി ചേതഃ
17 ഇദം ത്വ് ഇദാനീം കുത ഏവ നിശ്ചിതം; തേഷാം അർഥേ പാണ്ഡവാനാം യദ് ആത്ഥ
    തേനാദ്യ മന്യേ നാസി ഹിതോ മമേതി; കഥം ഹി പുത്രം പാണ്ഡവാർഥേ ത്യജേയം
18 അസംശയം തേ ഽപി മമൈവ പുത്രാ; ദുര്യോധനസ് തു മമ ദേഹാത് പ്രസൂതഃ
    സ്വം വൈ ദേഹം പരഹേതോസ് ത്യജേതി; കോ നു ബ്രൂയാത് സമതാം അന്വവേക്ഷൻ
19 സ മാ ജിഹ്മം വിദുര സർവം ബ്രവീഷി; മാനം ച തേ ഽഹം അധികം ധാരയാമി
    യഥേച്ഛകം ഗച്ഛ വാ തിഷ്ഠ വാ ത്വം; സുസാന്ത്വ്യമാനാപ്യ് അസതീ സ്ത്രീ ജഹാതി
20 [വ്]
    ഏതാവദ് ഉക്ത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽന്വപദ്യദ്; അന്തർ വേശ്മ സഹസോത്ഥായ രാജൻ
    നേദം അസ്തീത്യ് അഥ വിദുരോ ഭാഷമാണഃ; സമ്പ്രാദ്രവദ് യത്ര പാർഥ ബഭൂവുഃ