മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം40

←അധ്യായം39

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം40

അധ്യായം41→

1 [വൈ]
     ഗതേഷു തേഷു സർവേഷു തപസ്വിഷു മഹാത്മസു
     പിനാക പാണിർ ഭഗവാൻ സർവപാപഹരോ ഹരഃ
 2 കൈരാതം വേഷം ആസ്ഥായ കാഞ്ചനദ്രുമ സംനിഭം
     വിഭ്രാജമാനോ വപുഷാ ഗിരിർ മേരുർ ഇവാപരഃ
 3 ശ്രീമദ് ധനുർ ഉപാദായ ശരാംശ് ചാശീവിഷോപമാൻ
     നിഷ്പപാത മഹാർചിഷ്മാൻ ദഹൻ കക്ഷം ഇവാനലഃ
 4 ദേവ്യാ സഹോമയാ ശ്രീമാൻ സമാനവ്രതവേഷയാ
     നാനാവേഷധരൈർ ഹൃഷ്ടൈർ ഭൂതൈർ അനുഗതസ് തദാ
 5 കിരാത വേഷപ്രച്ഛന്നഃ സ്ത്രീഭിശ് ചാനു സഹസ്രശഃ
     അശോഭത തദാ രാജൻ സ ദേവോ ഽതീവ ഭാരത
 6 ക്ഷണേന തദ് വനം സർവം നിഃശബ്ദം അഭവത് തദാ
     നാദഃ പ്രസ്രവണാനാം ച പക്ഷിണാം ചാപ്യ് ഉപാരമത്
 7 സ സംനികർണം ആഗമ്യ പാർഥസ്യാക്ലിഷ്ട കർമണഃ
     മൂകം നാമ ദിതേഃ പുത്രം ദദർശാദ്ഭുതദർശനം
 8 വാരാഹം രൂപം ആസ്ഥായ തർകയന്തം ഇവാർജുനം
     ഹന്തും പരമദുഷ്ടാത്മാ തം ഉവാചാഥ ഫൽഗുനഃ
 9 ഗാണ്ഡീവം ധനുർ ആദായ ശരാംശ് ചാശീവിഷോപമാൻ
     സജ്യം ധനുർവരം കൃത്വാ ജ്യാഘോഷേണ നിനാദയൻ
 10 യൻ മാം പ്രാർഥയസേ ഹന്തും അനാഗസം ഇഹാഗതം
    തസ്മാത് ത്വാം പൂർവം ഏവാഹം നേഷ്യാമി യമസാദനം
11 തം ദൃഷ്ട്വാ പ്രഹരിഷ്യന്തം ഫൽഗുനം ദൃഷ്ഠ ധന്വ്വിനം
    കിരാത രൂപീ സഹസാ വാരയാം ആസ ശങ്കരഃ
12 മയൈഷ പ്രാർഥിതഃ പൂർവം നീലമേഘസമപ്രഭഃ
    അനാദൃത്യൈവ തദ് വാക്യം പ്രജഹാരാഥ ഫൽഗുനഃ
13 കിരാതശ് ച സമം തസ്മിന്ന് ഏകലക്ഷ്യേ മഹാദ്യുതിഃ
    പ്രമുമോചാശനി പ്രഖ്യം ശരം അഗ്നിശിഖോപമം
14 തൗ മുക്തൗ സായകൗ താഭ്യാം സമം തത്ര നിപേതതുഃ
    മൂകസ്യ ഗാത്രേ വിസ്തീർണേ ശൈലസംഹനനേ തദാ
15 യഥാശനിവിനിഷ്പേഷോ വജ്രസ്യേവ ച പർവതേ
    തഥാ തയോഃ സംനിപാതഃ ശരയോർ അഭവത് തദാ
16 സ വിദ്ധോ ബഹുഭിർ ബാണൈർ ദീപ്താസ്യൈഃ പന്നഗൈർ ഇവ
    മമാര രാക്ഷസം രൂപം ഭൂയഃ കൃത്വാ വിഭീഷണം
17 ദദർശാഥ തതോ ജിഷ്ണുഃ പുരുഷം കാഞ്ചനപ്രഭം
    കിരാത വേഷപ്രച്ഛന്നം സ്ത്രീ സഹായം അമിത്രഹാ
18 തം അബ്രവീത് പ്രീതമനാഃ കൗന്തേയഃ പ്രഹസന്ന് ഇവ
    കോ ഭവാൻ അടതേ ഘോരേ വിഭേഷി കനകപ്രഭ
19 കിമർഥം ച ത്വയാ വിദ്ധോ മൃഗോ ഽയം മത്പരിഗ്രഹഃ
    മയാഭിപന്നഃ പൂർവം ഹി രാക്ഷസോ ഽയം ഇഹാഗതഃ
20 കാമാത് പരിഭവാദ് വാപി ന മേ ജീവൻ വിമോക്ഷ്യസേ
    ന ഹ്യ് ഏഷ മൃഗയാ ധർമോ യസ് ത്വയാദ്യ കൃതോ മയി
    തേന ത്വാം ഭ്രംശയിഷ്യാമി ജീവിതാത് പർവതാശ്രയ
21 ഇത്യ് ഉക്തഃ പാണ്ഡവേയേന കിരാതഃ പ്രഹസന്ന് ഇവ
    ഉവാച ശ്ലക്ഷ്ണയാ വാചാ പാണ്ഡവം സവ്യസാചിനം
22 മമൈവായം ലക്ഷ്യഭൂതഃ പൂർവം ഏവ പരിഗ്രഹഃ
    മമൈവ ച പ്രഹാരേണ ജീവിതാദ് വ്യവരോപിതഃ
23 ദോഷാൻ സ്വാൻ നാർഹസേ ഽന്യസ്മൈ വക്തും സ്വബലദർപിതഃ
    അഭിഷക്തോ ഽസ്മി മന്ദാത്മൻ ന മേ ജീവൻ വിമോക്ഷ്യസേ
24 സ്ഥിരോ ഭവസ്വ മോക്ഷ്യാമി സായകാൻ അശനീൻ ഇവ
    ഘടസ്വ പരയാ ശക്ത്യാ മുഞ്ച ത്വം അപി സായകാൻ
25 തതസ് തൗ തത്ര സംരബ്ധൗ ഗർജമാനൗ മുഹുർ മുഹുഃ
    ശരൈർ ആശീവിഷാകാരൈസ് തതക്ഷാതേ പരസ്പരം
26 തതോ ഽർജുനഃ ശരവർഷം കിരാതേ സമവാസൃജത്
    തത് പ്രസന്നേന മനസാ പ്രതിജഗ്രാഹ ശങ്കരഃ
27 മുഹൂർതം ശരവർഷം തത് പ്രതിഗൃഹ്യ പിനാകധൃക്
    അക്ഷതേന ശരീരേണ തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
28 സ ദൃഷ്ട്വാ ബാണവർഷം തൻ മോഘീ ഭൂതം ധനഞ്ജയഃ
    പരമം വിസ്മയം ചക്രേ സാധു സാധ്വ് ഇതി ചാബ്രവീത്
29 അഹോ ഽയം സുകുമാരാംഗോ ഹിമവച്ഛിഖരാലയഃ
    ഗാണ്ഡീവമുക്താൻ നാരാചാൻ പ്രതിഗൃഹ്ണാത്യ് അവിഹ്വലഃ
30 കോ ഽയം ദേവോ ഭവേത് സാക്ഷാദ് രുദ്രോ യക്ഷഃ സുരേശ്വരഃ
    വിദ്യതേ ഹി ഗിരിശ്രേഷ്ഠേ ത്രിദശാനാം സമാഗമഃ
31 ന ഹി മദ്ബാണജാലാനാം ഉത്സൃഷ്ടാനാം സഹസ്രശഃ
    ശക്തോ ഽന്യഃ സഹിതും വേഗം ഋതേ ദേവം പിനാകിനം
32 ദേവോ വാ യദി വാ യക്ഷോ രുദ്രാദ് അന്യോ വ്യവസ്ഥിതഃ
    അഹം ഏനം ശരൈസ് തീക്ഷ്ണൈർ നയാമി യമസാദനം
33 തതോ ഹൃഷ്ടമനാ ജിഷ്ണുർ നാരാചാൻ മർമഭേദിനഃ
    വ്യസൃജച് ഛതധാ രാജൻ മയൂഖാൻ ഇവ ഭാസ്കരഃ
34 താൻ പ്രസന്നേന മനസാ ഭഗവാംൽ ലോകഭാവനഃ
    ശൂലപാണിഃ പ്രത്യഗൃഹ്ണാച് ഛിലാ വർഷം ഇവാചലഃ
35 ക്ഷണേന ക്ഷീണബാണോ ഽഥ സംവൃത്തഃ ഫൽഗുനസ് തദാ
    വിത്രാസം ച ജഗാമാഥ തം ദൃഷ്ട്വാ ശരസങ്ക്ഷയം
36 ചിന്തയാം ആസ ജിഷ്ണുസ് തു ഭഗവന്തം ഹുതാശനം
    പുരസ്താദ് അക്ഷയൗ ദത്തൗ തൂണൗ യേനാസ്യ ഖാണ്ഡവേ
37 കിം നു മോക്ഷ്യാമി ധനുഷാ യൻ മേ ബാണാഃ ക്ഷയം ഗതാഃ
    അയം ച പുരുഷഃ കോ ഽപി ബാണാൻ ഗ്രസതി സർവശഃ
38 അഹം ഏനം ധനുഷ്കോട്യാ ശൂലാഗ്രേണേവ കുഞ്ജരം
    നയാമി ദണ്ഡധാരസ്യ യമസ്യ സദനം പ്രതി
39 സമ്പ്രായുധ്യദ് ധനുഷ്കോട്യാ കൗന്തേയഃ പരവീരഹാ
    തദ് അപ്യ് അസ്യ ധനുർ ദിവ്യം ജഗ്രാസ ഗിരിഗോചരഃ
40 തതോ ഽർജുനോ ഗ്രസ്തധനുഃ ഖഡ്ഗപാണിർ അതിഷ്ഠത
    യുദ്ധസ്യാന്തം അഭീപ്സൻ വൈ വേഗേനാഭിജഗാമ തം
41 തസ്യ മൂർധ്നി ശിതം ഖഡ്ഗം അസക്തം പർവതേഷ്വ് അപി
    മുമോച ഭുജവീര്യേണ പഫാലാസി വരോ ഹി സഃ
    തസ്യ മൂർധാനം ആസാദ്യ പഫാലാസി വരോ ഹി സഃ
42 തതോ വൃക്ഷൈഃ ശിലാഭിശ് ച യോധയാം ആസ ഫൽഗുനഃ
    യഥാ വൃക്ഷാൻ മഹാകായഃ പ്രത്യഗൃഹ്ണാദ് അഥോ ശിലാഃ
43 കിരാത രൂപീ ഭഗവാംസ് തതഃ പാർഥോ മഹാബലഃ
    മുഷ്ടിഭിർ വജ്രസംസ്പർശൈർ ധൂമം ഉത്പാദയൻ മുഖേ
    പ്രജഹാര ദുരാധർഷേ കിരാത സമരൂപിണി
44 തതഃ ശക്രാശനിസമൈർ മുഷ്ടിഭിർ ഭൃശദാരുണൈഃ
    കിരാത രൂപീ ഭഗവാൻ അർദയാം ആസ ഫൽഗുനം
45 തതശ് ചടചടാ ശബ്ദഃ സുഘോരഃ സമജായത
    പാണ്ഡാവസ്യ ച മുഷ്ടീനാം കിരാതസ്യ ച യുധ്യതഃ
46 സുമുഹൂർതം മഹദ് യുദ്ധം ആസീത് തൽ ലോമഹർഷണം
    ഭുജപ്രഹാര സംയുക്തം വൃത്രവാസവയോർ ഇവ
47 ജഹാരാഥ തതോ ജിഷ്ണുഃ കിരാതം ഉരസാ ബലീ
    പാണ്ഡവം ച വിചേഷ്ടന്തം കിരാതോ ഽപ്യ് അഹനദ് ബലാത്
48 തയോർ ഭുജവിനിഷ്പേഷാത് സംഘർഷേണോരസോസ് തഥാ
    സമജായത ഗാത്രേഷു പാവകോ ഽംഗാരധൂമവാൻ
49 തത ഏനം മഹാദേവഃ പീഡ്യ ഗാത്രൈഃ സുപീഡിതം
    തേജസാ വ്യാക്രമദ് രോഷാച് ചേതസ് തസ്യ വിമോഹയൻ
50 തതോ നിപീഡിതൈർ ഗാത്രൈഃ പിണ്ഡീ കൃത ഇവാബഭൗ
    ഫൽഗുനോ ഗാത്രസംരുദ്ധോ ദേവദേവേന ഭാരത
51 നിരുച്ച്വാസോ ഽഭവച് ചൈവ സംനിരുദ്ധോ മഹാത്മനാ
    തതഃ പപാത സംമൂഢസ് തതഃ പ്രീതോ ഽഭവദ് ഭവഃ
52 [ഭഗവാൻ]
    ഭോ ഭോ ഫൽഗുന തുഷ്ടോ ഽസ്മി കർമണാപ്രതിമേന തേ
    ശൗര്യേണാനേന ധൃത്യാ ച ക്ഷത്രിയോ നാസ്തി തേ സമഃ
53 സമം തേജശ് ച വീര്യം ച മമാദ്യ തവ ചാനഘ
    പ്രീതസ് തേ ഽഹം മഹാബാഹോ പശ്യ മാം പുരുഷർഷഭ
54 ദദാനി തേ വിശാലാക്ഷ ചക്ഷുഃ പൂർവ ഋഷിർ ഭവാൻ
    വിജേഷ്യസി രണേ ശത്രൂൻ അപി സർവാൻ ദിവൗകസഃ
55 [വൈ]
    തതോ ദേവം മഹാദേവം ഗിരിശം ശൂലപാണിനം
    ദദർശ ഫൽഗുനസ് തത്ര സഹദേവ്യാ മഹാദ്യുതിം
56 സ ജാനുഭ്യാം മഹീം ഗത്വാ ശിരസാ പ്രണിപത്യ ച
    പ്രസാദയാം ആസ ഹരം പാർഥഃ പരപുരഞ്ജയഃ
57 [അർജ്]
    കപർദിൻ സർവഭൂതേശ ഭഗ നേത്രനിപാതന
    വ്യതിക്രമം മേ ഭഗവൻ ക്ഷന്തും അർഹസി ശങ്കര
58 ഭവഗദ് ദർശനാകാങ്ക്ഷീ പ്രാപ്തോ ഽസ്മീമം മഹാഗിരിം
    ദയിതം തവ ദേവേശ താപസാലയം ഉത്തമം
59 പ്രസാദയേ ത്വാം ഭഗവൻ സർവഭൂതനമസ്കൃത
    ന മേ സ്യാദ് അപരാധോ ഽയം മഹാദേവാതിസാഹസാത്
60 കൃതോ മയാ യദ് അജ്ഞാനാദ് വിമർദോ ഽയം ത്വയാ സഹ
    ശരണം സമ്പ്രപന്നായ തത്ക്ഷമസ്വാദ്യ ശങ്കര
61 [വൈ]
    തം ഉവാച മഹാതേജാഃ പ്രഹസ്യ വൃഷഭധ്വജഃ
    പ്രഗൃഹ്യ രുചിരം ബാഹും ക്ഷാന്തം ഇത്യ് ഏവ ഫൽഗുനം