മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം255

←അധ്യായം254

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം255

അധ്യായം256→

1 [വൈ]
     സന്തിഷ്ഠത പ്രഹരത തൂർണം വിപരിധാവത
     ഇതി സ്മ സൈധവോ രാജാ ചോദയാം ആസ താൻ നൃപാൻ
 2 തതോ ഘോരതരഃ ശബ്ദോ രണേ സമഭവത് തദാ
     ഭീമാർജുനയമാൻ ദൃഷ്ട്വാ സൈന്യാനാം സയുധിഷ്ഠിരാൻ
 3 ശിബിസിന്ധുത്രിഗർതാനാം വിഷാദശ് ചാപ്യ് അജായത
     താൻ ദൃഷ്ട്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രാൻ വ്യാഘ്രാൻ ഇവ ബലോത്കടാൻ
 4 ഹേമചിത്രസമുത്സേധാം സർവശൈക്യായസീം ഗദാം
     പ്രഗൃഹ്യാഭ്യദ്രവദ് ഭീമഃ സൈന്ധവം കാലചോദിതം
 5 തദന്തരം അഥാവൃത്യ കോടികാശ്യോ ഽഭ്യഹാരയത്
     മഹതാ രഥവംശേന പരിവാര്യ വൃകോദരം
 6 ശക്തിതോമരനാരാചൈർ വീരബാഹുപ്രചോദിതൈഃ
     കീര്യമാണോ ഽപി ബഹുഭിർ ന സ്മ ഭീമോ ഽഭ്യകമ്പത
 7 ഗജം തു സഗജാരോഹം പദാതീംശ് ച ചതുർദശ
     ജഘാന ഗദയാ ഭീമഃ സൈന്ധവ ധ്വജിനീമുഖേ
 8 പാർഥഃ പഞ്ചശതാഞ് ശൂരാൻ പാർവതീയാൻ മഹാരഥാൻ
     പരീപ്സമാനഃ സൗവീരം ജഘാന ധ്വജിനീമുഖേ
 9 രാജാ സ്വയം സുവീരാണാം പ്രവരാണാം പ്രഹാരിണാം
     നിമേഷ മാത്രേണ ശതം ജഘാന സമരേ തദാ
 10 ദദൃശേ നകുലസ് തത്ര രഥാത് പ്രസ്കന്ദ്യ ഖഡ്ഗധൃക്
    സിരാംസി പാദരക്ഷാണാം ബീജവത് പ്രവപൻ മുഹുഃ
11 സഹദേവസ് തു സംയായ രഥേന ജഗ യോധിനഃ
    പാതയാം ആസ നാരാചൈർ ദ്രുമേഭ്യ ഇവ ബർഹിണഃ
12 തതസ് ത്രിഗർഗഃ സധനുർ അവതീര്യ മഹാരഥാത്
    ഗദയാ ചതുരോ വാഹാൻ രാജ്ഞസ് തസ്യ തദാവധീത്
13 തം അഭ്യാശഗതം രാജാ പദാതിം കുന്തിനന്ദനഃ
    അർധചന്ദ്രേണ ബാണേന വിവ്യാധോരസി ധർമരാട്
14 സ ഭിന്നഹൃദയോ വീരോ വക്ത്രാച് ഛോണിതം ഊദ്വമൻ
    പപാതാഭിമുഖഃ പാർഥം ഛിന്നമൂല ഇവ ദ്രുമഃ
15 ഇന്ദ്രസേന ദ്വിതീയസ് തു രഥാത് പ്രസ്കന്ദ്യ ധർമരാജ്
    ഹതാശ്വഃ സഹദേവസ്യ പ്രതിപേദേ മഹാരഥം
16 നകുലം ത്വ് അഭിസന്ധായ ക്ഷേമം കരമഹാമുഖൗ
    ഉഭാവ് ഉഭയതസ് തീക്ഷ്ണൈഃ ശരവർഷൈർ അവർഷതാം
17 തൗ ശരൈർ അഭിവർഷന്തൗ ജീമൂതാവ് ഇവ വാർഷികൗ
    ഏകൈകേന വിപാഠേന ജഘ്നേ മാദ്രവതീസുതഃ
18 ത്രിഗർതരാജഃ സുരഥസ് തസ്യാഥ രഥധൂർ ഗതഃ
    രഥം ആക്ഷേപയാം ആസ ഗജേന ഗജയാനവിത്
19 നകുലസ് ത്വ് അപഭീസ് തസ്മാദ് രഥാച് ചർമാസി പാണിമാൻ
    ഉദ്ഭ്രാന്തം സ്ഥാനം ആസ്ഥായ തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
20 സുരഥസ് തം ഗജവരം വധായ നകുലസ്യ തു
    പ്രേഷയാം ആസ സക്രോധം അഭ്യുച്ഛ്രിതകരം തതഃ
21 നകുലസ് തസ്യ നാഗസ്യ സമീപപരിവർതിനഃ
    സവിഷാണം ഭുജം മൂലേ ഖഡ്ഗേന നിരകൃന്തത
22 സ വിനദ്യ മഹാനാദം ജഗഃ കങ്കണ ഭൂഷണഃ
    പതന്ന് അവാക്ശിരാ ഭൂമൗ ഹസ്ത്യാരോഹാൻ അപോഥയത്
23 സ തത് കർമ മഹത് കൃത്വാ ശൂരോ മാദ്രവതീസുതഃ
    ഭീമസേനരഥം പ്രാപ്യ ശർമ ലേഭേ മഹാരഥഃ
24 ഭീമസ് ത്വ് ആപതതോ രാജ്ഞഃ കോടികാശ്യസ്യ സംഗരേ
    സൂതസ്യ നുദതോ വാഹാൻ ക്ഷുരേണാപാഹരച് ഛിരഃ
25 ന ബുബോധ ഹതം സൂതം സ രാജാ ബാഹുശാലിനാ
    തസ്യാശ്വാ വ്യദ്രവൻ സംഖ്യേ ഹതസൂതാസ് തതസ് തതഃ
26 വിമുഖം ഹതസൂതം തം ഭീമഃ പ്രഹരതാം വരഃ
    ജഘാന തലയുക്തേന പ്രാസേനാഭ്യേത്യ പാണ്ഡവഃ
27 ദ്വാദശാനാം തു സർവേഷാം സൗവീരാണാം ധനഞ്ജയഃ
    ചകർത നിഷിതൈർ ഭല്ലൈർ ധനൂംഷി ച ശിരാംസി ച
28 ശിബീൻ ഇക്ഷ്വാകുമുഖ്യാംശ് ച ത്രിഗർതാൻ സൈധവാൻ അപി
    ജഘാനാതിരഥഃ സംഖ്യേ ബാണഗോചരം ആഗതാൻ
29 സാദിതാഃ പ്രത്യദൃശ്യന്ത ബഹവഃ സവ്യസാചിനാ
    സപതാകാശ് ച മാതംഗാഃ സാദ്വജാശ് ച മഹാരഥാഃ
30 പ്രച്ഛാദ്യ പൃഥിവീം തസ്ഥുഃ സർവം ആയോധനം പ്രതി
    ശരീരാണ്യ് അശിരസ്കാനി വിദേഹാനി ശിരാംസി ച
31 ശ്വഗൃധ്രകങ്കകാകോല ഭാസഗോമായുവായസാഃ
    അതൃപ്യംസ് തത്ര വീരാണാം ഹതാനാം മാംസശോണിതൈഃ
32 ഹതേഷു തേഷു വീരേഷു സിന്ധുരാജോ ജയദ്രഥഃ
    വിമുച്യ കൃഷ്ണാം സന്ത്രസ്തഃ പലായനപരോ ഽഭവത്
33 സ തസ്മിൻ സങ്കുലേ സൈന്യേ ദ്രൗപദീം അവതാര്യ വൈ
    പ്രാണപ്രേപ്സുർ ഉപാധാവദ് വനം യേന നരാധമഃ
34 ദ്രൗപദീം ധർമരാജസ് തു ദൃഷ്ട്വാ ധൗമ്യ പുരസ്കൃതാം
    മാദ്രീപുത്രേണ വീരേണ രഥം ആരോപയത് തദാ
35 തതസ് തദ് വിദ്രുതം സൈന്യം അപയാതേ ജയദ്രഥേ
    ആദിശ്യാദിശ്യ നാരാചൈർ ആജഘാന വൃകോദരഃ
36 സവ്യസാചീ തു തം ദൃഷ്ട്വാ പലായന്തം ജയദ്രഥം
    വാരയാം ആസ നിഘ്നന്തം ഭീമം സൈന്ധവ സൈനികാൻ
37 [അർജ്]
    യസ്യാപചാരാത് പ്രാപ്തോ ഽയം അസ്മാൻ ക്ലേശോ ദുരാസദഃ
    തം അസ്മിൻ സമരോദ്ദേശേ ന പശ്യാമി ജയദ്രഥം
38 തം ഏവാന്വിഷ ഭദ്രം തേ കിം തേ യോധൈർ നിപാതിതൈഃ
    അനാമിഷം ഇദം കർമ കഥം വാ മന്യതേ ഭവാൻ
39 [വൈ]
    ഇത്യ് ഉക്തോ ഭീമസേനസ് തു ഗുഡാകേശേന ധീമതാ
    യുധിഷ്ഠിരം അഭിപ്രേക്ഷ്യ വാഗ്മീ വചനം അബ്രവീത്
40 ഹതപ്രവീരാ രിപവോ ഭൂയിഷ്ഠം വിദ്രുതാ ദിശഃ
    ഗൃഹീത്വാ ദ്രൗപദീം രാജൻ നിവർതതു ഭവാൻ ഇതഃ
41 യമാഭ്യാം സഹ രാജേന്ദ്ര ധൗമ്യേന ച മഹാത്മനാ
    പ്രാപ്യാശ്രമപദം രാജൻ ദ്രൗപദീം പരിസാന്ത്വയ
42 ന ഹി മേ മോക്ഷ്യതേ ജീവൻ മൂഢഃ സൈന്ധവകോ നൃപഃ
    പാതാലതലസംസ്ഥോ ഽപി യദി ശക്രോ ഽസ്യ സാരഥിഃ
43 [യ്]
    ന ഹന്തവ്യോ മഹാബാഹോ ദുരാത്മാപി സ സൈന്ധവഃ
    ഉഃശലാം അഭിസംസ്മൃത്യ ഗാന്ധാരീം ച യശസ്വിനീം
44 [വൈ]
    തച് ഛ്രുത്വാ ദ്രൗപദീ ഭീമം ഉവാച വ്യാകുലേന്ദ്രിയാ
    കുപിതാ ഹ്രീമതീ പ്രാജ്ഞാ പതീ ഭീമാർജുനാവ് ഉഭൗ
45 കർതവ്യം ചേത് പ്രിയം മഹ്യം വധ്യഃ സ പുരുഷാധമഃ
    സൈന്ധവാപസദഃ പാപോ ദുർമതിഃ കുലപാംസനഃ
46 ഭാര്യാഭിഹർതാ നിർവൈരോ യശ് ച രാജ്യഹരോ രിപുഃ
    യാചമാനോ ഽപി സംഗ്രാമേ ന സ ജീവിതും അർഹതി
47 ഇത്യ് ഉക്തൗ തൗ നരവ്യാഘ്രൗ യയതുർ യത്ര സൈന്ധവഃ
    രാജാ നിവവൃതേ കൃഷ്ണാം ആദായ സപുരോഹിതഃ
48 സ പ്രവിശ്യാശ്രമപദം വ്യപവിദ്ധബൃസീ ഘടം
    മാർകണ്ഡേയാധിഭിർ വിപ്രൈർ അനുകീർണം ദദർശ ഹ
49 ദ്രൗപദീം അനുശോചദ്ഭിർ ബ്രാഹ്മണൈസ് തൈഃ സമാഗതൈഃ
    സമിയായ മരാ പ്രാജ്ഞഃ സഭാര്യോ ഭ്രാതൃമധ്യഗഃ
50 തേ സ്മ തം മുദിതാ ദൃഷ്ട്വാ പുനർ അഭ്യാഗതം നൃപം
    ജിത്വാ താൻ സിന്ധുസൗവീരാൻ ദ്രൗപദീം ചാഹൃതാം പുനഃ
51 സ തൈഃ പരിവൃതോ രാജാ തത്രൈവോപവിവേശ ഹ
    പ്രവിവേശാശ്രമം കൃഷ്ണാ യമാഭ്യാം സഹ ഭാമിനീ
52 ഭീമാർജുനാവ് അപി ശ്രുത്വാ ക്രോശമാത്രഗതം രിപും
    സ്വയം അശ്വാംസ് തുദന്തൗ തൗ ജവേനൈവാഭ്യധാവതാം
53 ഇദം അത്യദ്ഭുതം ചാത്ര ചകാര പുരുഷോ ഽർജുനഃ
    ക്രോശമാത്രഗതാൻ അശ്വാൻ സൈന്ധവസ്യ ജഘാന യത്
54 സ ഹി ദിവ്യാസ്ത്രസമ്പന്നഃ കൃച്ഛ്രകാലേ ഽപ്യ് അസംഭ്രമഃ
    അകരോദ് ദുഷ്കരം കർമ ശരൈർ അസ്ത്രാനുമന്ത്രിതൈഃ
55 തതോ ഽഭ്യധാവതാം വീരാവ് ഉഭൗ ഭീമ ധനഞ്ജയൗ
    ഹതാശ്വം സൈന്ധവം ഭീതം ഏകം വ്യാകുലചേതസം
56 സൈന്ധവസ് തു ഹതാൻ ദൃഷ്ട്വാ തഥാശ്വാൻ സ്വാൻ സുദുഃഖിതഃ
    ദൃഷ്ട്വാ വിക്രമകർമാണി കുർവാണം ച ധനഞ്ജയം
    പലായനകൃതോത്സാഹഃ പ്രാദ്രവദ് യേന വൈ വനം
57 സൈന്ധവം ത്വാഭിസമ്പ്രേക്ഷ്യ പരാക്രാന്തം പലായനേ
    അനുയായ മഹാബാഹുഃ ഫൽഗുനോ വാക്യം അബ്രവീത്
58 അനേന വീര്യേണ കഥം സ്ത്രിയം പ്രാർഥയസേ ബലാത്
    രാജപുത്ര നിവർതസ്വ ന തേ യുക്തം പലായനം
    കഥം ചാനുചരാൻ ഹിത്വാ ശത്രുമധ്യേ പലായസേ
59 ഇത്യ് ഉച്യമാനഃ പാർഥേന സൈധവോ ന ന്യവർതത
    തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി തം ഭീമഃ സഹസാഭ്യദ്രവദ് ബലീ
    മാ വധീർ ഇതി പാർഥസ് തം ദയാവാൻ അഭ്യഭാഷത