മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം254

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം254

1 [വൈ]
     തതോ ഘോരതരഃ ശബ്ദോ വനേ സമഭവത് തദാ
     ഭീമസേനാർജുനൗ ദൃഷ്ട്വാ ക്ഷത്രിയാണാം അമർഷിണാം
2 തേഷാം ധ്വജാഗ്രാണ്യ് അഭിവീക്ഷ്യ രാജാ; സ്വയം ദുരാത്മാ കുരുപുംഗവാനാം
     ജരദ്രഥോ യാജ്ഞസേനീം ഉവാച; രഥേ സ്ഥിതാം ഭാനുമതീം ഹതൗജാഃ
3 ആയാന്തീമേ പഞ്ച രഥാ മഹാന്തോ; മന്യേ ച കൃഷ്ണേ പതയസ് തവൈതേ
     സാ ജാനതീ ഖ്യാപയ നഃ സുകേശി; പരം പരം പാണ്ഡവാനാം രഥസ്ഥം
4 [ദ്രൗ]
     കിം തേ ജ്ഞാതൈർ മൂഢ മഹാധനുർധരൈർ; അനായുഷ്യം കർമകൃത്വാതിഘോരം
     ഏതേ വീരാഃ പതയോ മേ സമേതാ; ന വഃ ശേഷഃ കശ് ചിദ് ഇഹാസ്തി യുദ്ധേ
5 ആഖ്യാതവ്യം ത്വ് ഏവ സർവം മുമൂർഷോർ; മയാ തുഭ്യം പൃഷ്ടയാ ധർമ ഏഷഃ
     ന മേ വ്യഥാ വിദ്യതേ ത്വദ്ഭയം വാ; സമ്പശ്യന്ത്യാഃ സാനുജം ധർമരാജം
6 യസ്യ ധ്വജാഗ്രേ നദതോ മൃദംഗൗ; നന്ദോപനന്ദൗ മധുരൗ യുക്തരൂപൗ
     ഏതം സ്വധർമാർഥവിനിശ്ചയജ്ഞം; സദാ ജനാഃ കൃത്യവന്തോ ഽനുയാന്തി
7 യ ഏഷ ജാംബൂനദശുദ്ധ ഗൗരഃ; പ്രചണ്ഡ ഘോണസ് തനുർ ആയതാക്ഷഃ
     ഏതം കുരുശ്രേഷ്ഠതമം വദന്തി; യുധിഷ്ഠിരം ധർമസുതം പതിം മേ
8 അപ്യ് ഏഷ ശത്രോഃ ശരണാഗതസ്യ; ദദ്യാത് പ്രാണാൻ ധർമചാരീ നൃവീരഃ
     പരൈഹ്യ് ഏനം മൂഢ ജവേന ഭൂതയേ; ത്വം ആത്മനഃ പ്രാഞ്ജലിർ ന്യസ്തശാസ്ത്രഃ
9 അഥാപ്യ് ഏനം പശ്യസി യം രഥസ്ഥം; മഹാഭുജം ശാലം ഇവ പ്രവൃദ്ധം
     സന്ദഷ്ടൗഷ്ഠം ഭ്രുകുടീ സംഹതഭ്രുവം; വൃകോദരോ നാമ പതിർ മമൈഷഃ
10 ആജാനേയാ ബലിനഃ സാധു ദാന്താ; മഹാബലാഃ ശൂരം ഉദാവഹന്തി
    ഏതസ്യ കർമാണ്യ് അതിമാനുഷാണി; ഭീമേതി ശബ്ദോ ഽസ്യ ഗതഃ പൃഥിവ്യാം
11 നാസ്യാപരാദ്ധാഃ ശേഷം ഇഹാപ്നുവന്തി; നാപ്യ് അസ്യ വൈരം വിസ്മരതേ കദാ ചിത്
    വൈരസ്യാന്തം സംവിധായോപയാതി; പശ്ചാച് ഛാന്തിം ന ച ഗച്ഛത്യ് അതീവ
12 മൃദുർ വദാന്യോ ധൃതിമാൻ യശസ്വീ; ജിതേന്ദ്രിയോ വൃദ്ധസേവീ നൃവീരഃ
    ഭ്രാതാ ച ശിഷ്യശ് ച യുധിഷ്ഠിരസ്യ; ധനഞ്ജയോ നാമ പതിർ മമൈഷഃ
13 യോ വൈ ന കാമാൻ ന ഭയാൻ ന ലോഭാത്; ത്യജേദ് ധർമം ന നൃശംസം ച കുര്യാത്
    സ ഏഷ വൈശ്വാനരതുല്യതേജാഃ; കുന്തീസുതഃ ശത്രുസഹഃ പ്രമാഥീ
14 യഃ സർവധർമാർഥവിനിശ്ചയജ്ഞോ; ഭയാർതാനാം ഭയഹർതാ മനീഷീ
    യസ്യോത്തമം രൂപം ആഹുഃ പൃഥിവ്യാം; യം പാണ്ഡവാഃ പരിരക്ഷന്തി സർവേ
15 പ്രാണൈർ ഗരീയാംസം അനുവ്രതം വൈ; സ ഏഷ വീരോ നകുലഃ പതിർ മേ
    യഃ ഖഡ്ഗയോധീ ലഘുചിത്രഹസ്തോ; മഹാംശ് ച ധീമാൻ സഹദേവോ ഽദ്വിതീയഃ
16 യസ്യാദ്യ കർമ ദ്രക്ഷ്യസേ മൂഢ സത്ത്വ; ശതക്രതോർ വാ ദൈത്യ സേനാസു സംഖ്യേ
    ശൂരഃ കൃതാസ്ത്രോ മതിമാൻ മനീഷീ; പ്രിയങ്കരോ ധർമസുതസ്യ രാജ്ഞഃ
17 യ ഏഷ ചന്ദ്രാർകസമാനതേജാ; ജഘന്യജഃ പാണ്ഡവാനാം പ്രിയശ് ച
    ബുദ്ധ്യാ സമോ യസ്യ നരോ ന വിദ്യതേ; വക്താ തഥാ സത്സു വിനിശ്ചയജ്ഞഃ
18 സൈഷ ശൂരോ നിത്യം അമർഷണശ്; ച ധീമാൻ പ്രാജ്ഞഃ സഹദേവഃ പതിർ മേ
    ത്യജേത് പ്രാണാൻ പ്രവിശേദ് ധവ്യവാഹം; ന ത്വ് ഏവൈഷ വ്യാഹരേദ് ധർമബാഹ്യം
    സദാ മനസ്വീ ക്ഷത്രധർമേ നിവിഷ്ടഃ; കുന്ത്യാഃ പ്രാണൈർ ഇഷ്ടതമോ നൃവീരഃ
19 വിശീര്യന്തീം നാവം ഇവാർണവാന്തേ; രത്നാഭിപൂർണാം മകരസ്യ പൃഷ്ഠേ
    സേനാം തവേമാം ഹതസർവയോധാം; വിക്ഷോഭിതാം ദ്രക്ഷ്യസി പാണ്ഡുപുത്രൈഃ
20 ഇത്യ് ഏതേ വൈ കഥിതാഃ പാണ്ഡുപുത്രാ; യാംസ് ത്വം മോഹാദ് അവമന്യ പ്രവൃത്തഃ
    യദ്യ് ഏതൈസ് ത്വം മുച്യസേ ഽരിഷ്ടദേഹഃ; പുനർജന്മ പ്രാപ്സ്യസേ ജീവ ഏവ
21 [വൈ]
    തതഃ പാർഥാഃ പഞ്ച പഞ്ചേന്ദ്ര കൽപാസ്; ത്യക്ത്വാ ത്രസ്താൻ പ്രാഞ്ജലീംസ് താൻ പദാതീൻ
    രഥാനീകം ശരവർഷാന്ധ കാരം; ചക്രുഃ ക്രുദ്ധഃ സർവതഃ സംനിഗൃഹ്യ