മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം253

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം253

1 [വൈ]
     തതോ ദിശഃ സമ്പ്രവിഹൃത്യ പാർഥാ; മൃഗാൻ വരാഹാൻ മഹിഷാംശ് ച ഹത്വാ
     ധനുർധരാഃ ശ്രേഷ്ഠതമാഃ പൃഥിവ്യാം; പൃഥക് ചരന്തഃ സഹിതാ ബഭൂവുഃ
2 തതോ മൃഗവ്യാലഗണാനുകീർണം; മഹാവനം തദ് വിഹഗോപഘുഷ്ടം
     ഭ്രാതൄംശ് ച താൻ അഭ്യവദദ് യുധിഷ്ഠിരഃ; ശ്രുത്വാ ഗിരോ വ്യാഹരതാം മൃഗാണാം
3 ആദിത്യദീപ്താം ദിശം അഭ്യുപേത്യ; മൃഗദ്വിജാഃ ക്രൂരം ഇമേ വദന്തി
     ആയാസം ഉഗ്രം പ്രതിവേദയന്തോ; മഹാഹവം ശത്രുഭിർ വാവമാനം
4 ക്ഷിപ്രം നിവർതധ്വം അലം മൃഗൈർ നോ; മനോ ഹി മേ ദൂയതി ദഹ്യതേ ച
     ബുദ്ധിം സമാച്ഛാദ്യ ച മേ സമന്യുർ; ഉദ്ധൂയതേ പ്രാണപതിഃ ശരീരേ
5 സരഃ സുപർണേന ഹൃതോരഗം യഥാ; രാഷ്ട്രം യഥാ രാജകം ആത്തലക്ഷ്മി
     ഏവംവിധം മേ പ്രതിഭാതി കാമ്യകം; ശൗണ്ഡൈർ യഥാ പീതരസശ് ച കുംഭഃ
6 തേ സൈന്ധവൈർ അത്യനിലൗഘവേഗൈർ; മഹാജവൈർ വാജിഭിർ ഉഹ്യമാനാഃ
     യുക്തൈർ ബൃഹദ്ഭിഃ സുരഥൈർ നൃവീരാസ്; തദാശ്രമായാഭിമുഖാ ബഭൂവുഃ
7 തേഷാം തു ഗോമായുർ അനൽപ ഘോഷോ; നിവർതതാം മാമം ഉപേത്യ പാർശ്വം
     പ്രവ്യാഹരത് തം പ്രവിമൃശ്യ രാജാ; പ്രോവാച ഭീമം ച ധനഞ്ജയം ച
8 യഥാ വദത്യ് ഏഷ വിഹീനയോനിഃ; ശാലാവൃകോ വാമം ഉപേത്യ പാർശ്വം
     സുവ്യക്തം അസ്മാൻ അവമന്യ പാപൈഃ; കൃതോ ഽഭിമർദഃ കുരുഭിഃ പ്രസഹ്യ
9 ഇത്യ് ഏവ തേ തദ് വനം ആവിശന്തോ; മഹത്യ് അരണ്യേ മൃഗയാം ചരിത്വാ
     ബാലാം അപശ്യന്ത തദാ രുദന്തീം; ധാത്രേയികാം പ്രേഷ്യവധൂം പ്രിയായാഃ
10 താം ഇന്ദ്രസേനസ് ത്വരിതോ ഽഭിസൃത്യ; രഥാദ് അവപ്ലുത്യ തതോ ഽഭ്യധാവത്
    പ്രോവച ചൈനാം വചനം നരേന്ദ്ര; ധാത്രേയികാം ആർതതരസ് തദാനീം
11 കിം രോദിഷി ത്വം പതിതാ ധരണ്യാം; കിം തേ മുഖം ശുഷ്യതി ദീനവർണം
    കച് ചിൻ ന പാപൈഃ സുനൃശംസ കൃദ് ഭിഃ; പ്രമാഥിതാ ദ്രൗപദീ രാജപുത്രീ
    അനിദ്യ രൂപാ സുവിശാലനേത്രാ; ശരീരതുല്യാ കുരുപുംഗവാനാം
12 യദ്യ് ഏവ ദേവീ പൃഥിവീം പ്രവിഷ്ടാ; ദിവം പ്രപന്നാപ്യ് അഥ വാ സമുദ്രം
    തസ്യാ ഗമിഷ്യന്തി പദം ഹി പാർഥാസ്; തഥാ ഹി സന്തപ്യതി ധർമരാജഃ
13 കോ ഹീദൃശാനാം അരിമർദനാനാം; ക്ലേശക്ഷമാണാം അപരാജിതാനാം
    പ്രാണൈഃ സമാം ഇഷ്ടതമാം ജിഹീർഷേദ്; അനുത്തമം രത്നം ഇവ പ്രമൂഢഃ
    ന ബുധ്യതേ നാഥവതീം ഇഹാദ്യ; ബഹിശ്ചരം ഹൃദയം പാണ്ഡവാനാം
14 കസ്യാദ്യ കായം പ്രതിഭിദ്യ ഘോരാ; മഹീം പ്രവേക്ഷ്യന്തി ശിതാഃ ശരാഗ്ര്യാഃ
    മാ ത്വം ശുചസ് താം പ്രതി ഭീരു വിദ്ധി; യഥാദ്യ കൃഷ്ണാ പുനർ ഏഷ്യതീതി
    നിഹത്യ സർവാൻ ദ്വിഷതഃ സമഗ്രാൻ; പാർഥാഃ സമേഷ്യന്ത്യ് അഥ യാജ്ഞസേന്യാ
15 അഥാബ്രവീച് ചാരു മുഖം പ്രമൃജ്യ; ധാത്രേയികാ സാരഥിം ഇന്ദ്രസേനം
    ജയദ്രഥേനാപഹൃതാ പ്രമഥ്യ; പഞ്ചേന്ദ്ര കൽപാൻ പരിഭൂയ കൃഷ്ണാ
16 തിഷ്ഠന്തി വർത്മാനി നവാന്യ് അമൂനി; വൃക്ഷാശ് ച ന മ്ലാന്തി തഥൈവ ഭഗ്നാഃ
    ആവർതയധ്വം ഹ്യ് അനുയാത ശീഘ്രം; ന ദൂരയാതൈവ ഹി രാജപുത്രീ
17 സംനഹ്യധ്വം സർവ ഏവേന്ദ്ര കൽപാ; മഹാന്തി ചാരൂണി ച ദംശനാനി
    ഗൃഹ്ണീത ചാപാനി മഹാധനാനി; ശരാംശ് ച ശീഘ്രം പദവീം വ്രജധ്വം
18 പുരാ ഹി നിർഭർത്സന ദണ്ഡമോഹിതാ; പ്രമൂഢ ചിത്താ വദനേന ശുഷ്യതാ
    ദദാതി കസ്മൈ ചിദ് അനർഹതേ തനും; വരാജ്യ പൂർണാം ഇവ ഭസ്മനി ശ്രുചം
19 പുരാ തുഷാഗ്നാവ് ഇവ ഹൂയതേ ഹവിഃ; പുരാ ശ്മശാനേ സ്രഗ് ഇവാപവിധ്യതേ
    പുരാ ച സോമോ ഽധ്വരഗോ ഽവലിഹ്യതേ; ശുനാ യഥാ വിപ്രജനേ പ്രമോഹിതേ
    മഹത്യ് അരണ്യേ മൃഗയാം ചരിത്വാ; പുരാ ശൃഗാലോ നലിനീം വിഗാഹതേ
20 മാ വഃ പ്രിയായാഃ സുനസം സുലോചനം; ചന്ദ്രപ്രഭാച്ഛം വദനം പ്രസന്നം
    സ്പൃശ്യാച് ഛുഭം കശ് ചിദ് അകൃത്യ കാരീ; ശ്വാ വൈ പുരോഡാശം ഇവോപയുങ്ക്ഷീത്
    ഏതാനി വർത്മാന്യ് അനുയാത ശീഘ്രം; മാ വഃ കാലഃ ക്ഷിപ്രം ഇഹാത്യഗാദ് വൈ
21 [യ്]
    ഭദ്രേ തൂഷ്ണീം ആസ്സ്വ നിയച്ഛ വാചം; മാസ്മത് സകാശേ പരുസാണ്യ് അവോചഃ
    രാജാനോ വാ യദി വാ രാജപുത്രാ; ബലേന മത്താ വഞ്ചനാം പ്രാപ്നുവന്തി
22 [വൈ]
    ഏതാവദ് ഉക്ത്വാ പ്രയയുർ ഹി ശീഘ്രം; താന്യ് ഏവ വർത്മാന്യ് അനുവർതമാനാഃ
    മുഹുർ മുഹുർ വ്യാലവദ് ഉച്ഛസന്തോ; ജ്യാം വിക്ഷിപന്തശ് ച മഹാധനുർ ഭ്യഃ
23 തതോ ഽപശ്യംസ് തസ്യ സൈന്യസ്യ രേണും; ഉദ്ധൂതം വൈ ജാവി ഖുരപ്രണുന്നം
    പദാതീനാം മധ്യഗതം ച ധൗമ്യം; വിക്രോശന്തം ഭീമം അഭിദ്രവേതി
24 തേ സാന്ത്വ്യ ധൗമ്യം പരിദീനസത്ത്വാഃ; സുഖം ഭവാൻ ഏത്വ് ഇതി രാജപുത്രാഃ
    ശ്യേനാ യഥൈവാമിഷ സമ്പ്രയുക്താ; ജവേന തഃ സൈന്യം അഥാഭ്യധാവൻ
25 തേഷാം മഹേന്ദ്രോപമവിക്രമാണാം; സംരബ്ധാനാം ധർഷണാദ് യാജ്ഞസേന്യാഃ
    ക്രോധഃ പ്രജജ്വാല ജയദ്രഥം ച; ദൃഷ്ട്വാ പ്രിയാം തസ്യ രഥേ സ്ഥിതാം ച
26 പ്രചുക്രുശുശ് ചാപ്യ് അഥ സിന്ധുരാജം; വൃകോദരശ് ചൈവ ധനഞ്ജയശ് ച
    യമൗ ച രാജാ ച മഹാധനുർധരാസ്; തതോ ദിശഃ സംമുമുഹുഃ പരേഷാം