മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം25

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം25

1 [വൈ]
     തതസ് തേഷു പ്രയാതേഷു കൗന്തേയഃ സത്യസംഗരഃ
     അഭ്യഭാഷത ധർമാത്മാ ഭ്രാതൄൻ സർവാൻ യുധിഷ്ഠിരഃ
2 ദ്വാദശേമാഃ സമാസ്മാഭിർ വസ്തവ്യം നിർജനേ വനേ
     സമീക്ഷധ്വം മഹാരണ്യേ ദേശം ബഹുമൃഗദ്വിജം
3 ബഹുപുഷ്പഫലം രമ്യം ശിവം പുണ്യജനോചിതം
     യത്രേമാഃ ശരദഃ സർവാഃ സുഖം പ്രതിവസേമഹി
4 ഏവം ഉക്തേ പ്രത്യുവാച ധർമരാജം ധനഞ്ജയഃ
     ഗുരുവൻ മാനവ ഗുരും മാനയിത്വ മനസ്വിനം
5 [അർ]
     ഭവാൻ ഏവ മഹർഷീണാം വൃദ്ധാനാം പര്യുപാസിതാ
     അജ്ഞാതം മാനുഷേ ലോകേ ഭവതോ നാസ്തി കിം ചന
6 ത്വയാ ഹ്യ് ഉപാസിതാ നിത്യം ബ്രാഹ്മണാ ഭരതർഷഭ
     ദ്വൈപായനപ്രഭൃതയോ നാരദശ് ച മഹാതപാഃ
7 യഃ സർവലോകദ്വാരാണി നിത്യം സഞ്ചരതേ വശീ
     ദേവലോകാദ് ബ്രഹ്മലോകം ഗന്ധർവാപ്സരസാം അപി
8 സർവാ ഗതീർ വിജാനാസി ബ്രാഹ്മണാനാം ന സംശയഃ
     പ്രഭാവാംശ് ചൈവ വേത്ഥ ത്വം സർവേഷാം ഏവ പാർഥിവ
9 ത്വം ഏവ രാജഞ് ജാനാസി ശ്രേയഃ കാരണം ഏവ ച
     യത്രേച്ഛസി മഹാരാജ നിവാസം തത്ര കുർമഹേ
10 ഇദം ദ്വൈതവനം നാമ സരഃ പുണ്യജനോചിതം
    ബഹുപുഷ്പഫലം രമ്യം നാനാദ്വിജനിഷേവിതം
11 അത്രേമാ ദ്വാദശ സമാ വിഹരേമേതി രോചയേ
    യദി തേ ഽനുമതം രാജൻ കിം വാന്യൻ മന്യതേ ഭവാൻ
12 [യ്]
    മമാപ്യ് ഏതൻ മതം പാർഥ ത്വയാ യത് സമുദാഹൃതം
    ഗച്ഛാമ പുണ്യം വിഖ്യാതം മഹദ് ദ്വൈതവനം സരഃ
13 [വൈ]
    തതസ് തേ പ്രയയുഃ സർവേ പാണ്ഡവാ ധർമചാരിണഃ
    ബ്രാഹ്മണൈർ ബഹുഭിഃ സാർധം പുണ്യം ദ്വൈതവനം സരഃ
14 ബ്രാഹ്മണാഃ സാഗ്നിഹോത്രാശ് ച തഥൈവ ച നിരഗ്നയഃ
    സ്വാധ്യായിനോ ഭിക്ഷവശ് ച സജപാ വനവാസിനഃ
15 ബഹവോ ബ്രാഹ്മണാസ് തത്ര പരിവവ്രുർ യുധിഷ്ഠിരം
    തപസ്വിനഃ സത്യശീലാഃ ശതശഃ സംശിതവ്രതാഃ
16 തേ യാത്വാ പാണ്ഡവാസ് തത്ര ബഹുഭിർ ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ
    പുണ്യം ദ്വൈതവനം രമ്യം വിവിശുർ ഭരതർഷഭാഃ
17 തച് ഛാല താലാമ്ര മധൂകനീപ; കദംബസർജാർജുന കർണികാരൈഃ
    തപാത്യയേ പുഷ്പധരൈർ ഉപേതം; മഹാവനം രാഷ്ട്രപതിർ ദദർശ
18 മഹാദ്രുമാണാം ശിഖരേഷു തസ്ഥുർ; മനോരമാം വാചം ഉദീരയന്തഃ
    മയൂരദാത്യൂഹ ചകോര സംഘാസ്; തസ്മിൻ വനേ കാനനകോകിലാശ് ച
19 കരേണുയൂഥൈഃ സഹ യൂഥപാനാം; മദോത്കടാനാം അചലപ്രഭാണാം
    മഹാന്തി യൂഥാനി മഹാദ്വിപാനാം; തസ്മിൻ വനേ രാഷ്ട്രപതിർ ദദർശ
20 മനോരമാം ഭോഗവതീം ഉപേത്യ; ധൃതാത്മാനം ചീരജടാ ധരാണാം
    തസ്മിൻ വനേ ധർമഭൃതാം നിവാസേ; ദദർശ സിദ്ധർഷിഗണാൻ അനേകാൻ
21 തതഃ സ യാനാദ് അവരുഹ്യ രാജാ; സഭ്രാതൃകഃ സജനഃ കാനനം തത്
    വിവേശ ധർമാത്മവതാം വരിഷ്ഠസ്; ത്രിവിഷ്ടപം ശക്ര ഇവാമിതൗജാഃ
22 തം സത്യസന്ധം സഹിതാഭിപേതുർ; ദിദൃക്ഷവശ് ചാരണസിദ്ധസംഘാഃ
    വനൗകസശ് ചാപി നരേന്ദ്ര സിംഹം; മനസ്വിനം സമ്പരിവാര്യ തസ്ഥുഃ
23 സ തത്ര സിദ്ധാൻ അഭിവാദ്യ സർവാൻ; പ്രത്യർചിതോ രാജവദ് ദേവവച് ച
    വിവേശ സർവൈഃ സഹിതോ ദ്വിജാഗ്ര്യൈഃ; കൃതാഞ്ജലിർ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ
24 സ പുണ്യശീലഃ പിതൃവൻ മഹാത്മാ; തപസ്വിഭിർ ധർമപരൈർ ഉപേത്യ
    പ്രത്യർചിതഃ പുഷ്പധരസ്യ മൂലേ; മഹാദ്രുമസ്യോപവിവേശ രാജാ
25 ഭീമശ് ച കൃഷ്ണാ ച ധനഞ്ജയശ് ച; യമൗ ച തേ ചാനുചരാ നരേന്ദ്രം
    വിമുച്യ വാഹാൻ അവരുഹ്യ സർവേ; തത്രോപതസ്ഥുർ ഭരത പ്രബർഹാഃ
26 ലതാവതാനാവനതഃ സ പാണ്ഡവൈർ; മഹാദ്രുമഃ പഞ്ചഭിർ ഉഗ്രധന്വിഭിഃ
    ബഭൗ നിവാസോപഗതൈർ മഹാത്മഭിർ; മഹാഗിരിർ വാരണയൂഥപൈർ ഇവ