മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം209

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം209

1 [മാർക്]
     ബൃഹസ്പതേശ് ചാന്ദ്രമസീ ഭാര്യാഭൂദ് യാ യശസ്വിനീ
     അഗ്നീൻ സാജനയത് പുണ്യാഞ് ശഡേകാം ചാപി പുത്രികാം
2 ആഹുതിഷ്വ് ഏവ യസ്യാഗ്നേർ ഹവിർ ആജ്യം വിധീയതേ
     സോ ഽഗ്നിർ ബൃഹസ്പതേഃ പുത്രഃ ശമ്യുർ നാമ മഹാപ്രഭഃ
3 ചാതുർമാസ്യേഷു യസ്യേഷ്ട്യാം അശ്വമേധേ ഽഗ്രജഃ പശുഃ
     ദീപ്തോ ജ്വാലൈർ അനേകാഭിർ അഗ്നിർ ഏകോ ഽഥ വീര്യവാൻ
4 ശമ്യോർ അപ്രതിമാ ഭാര്യാ സത്യാ സത്യാ ച ധർമജാ
     അഗ്നിസ് തസ്യ സുതോ ദീപ്തസ് തിസ്രഃ കന്യാശ് ച സുവ്രതാഃ
5 പ്രഥമേനാജ്യ ഭാഗേന പൂജ്യതേ യോ ഽഗ്നിർ അധ്വരേ
     അഗ്നിസ് തസ്യ ഭരദ്വാജഃ പ്രഥമഃ പുത്ര ഉച്യതേ
6 പൗർണമാസ്യേഷു സർവേഷു ഹവിർ ആജ്യം സ്രുവോദ്യതം
     ഭരതോ നാമതഃ സോ ഽഗ്നിർ ദ്വിതീയഃ ശമ്യുതഃ സുതഃ
7 തിസ്രഃ കന്യാ ഭവന്ത്യ് അന്യാ യാസാം സ ഭരതഃ പതിഃ
     ഭരതസ് തു സുതസ് തസ്യ ഭവത്യ് ഏകാ ച പുത്രികാ
8 ഭരതോ ഭരതസ്യാഗ്നേഃ പാവകസ് തു പ്രജാപതേഃ
     മഹാൻ അത്യർഥം അഹിതസ് തഥാ ഭരതസത്തമ
9 ഭരദ്വാജസ്യ ഭാര്യാ തു വീരാ വീരശ് ച പിണ്ഡദഃ
     പ്രാഹുർ ആജ്യേന തസ്യേജ്യാം സോമസ്യേവ ദ്വിജാഃ ശനൈഃ
10 ഹവിഷാ യോ ദ്വിതീയേന സോമേന സഹ യുജ്യതേ
    രഥപ്രഭൂ രഥധ്വാനഃ കുംഭരേതാഃ സ ഉച്യതേ
11 സരയ്വാം ജനയത് സിദ്ധിം ഭാനും ഭാഭിഃ സമാവൃണോത്
    ആഗ്നേയം ആനയൻ നിത്യം ആഹ്വാനേഷ്വ് ഏഷ കഥ്യതേ
12 യസ് തു ന ച്യവതേ നിത്യം യശസാ വർചസാ ശ്രിയാ
    അഗ്നിർ നിശ്ച്യവനോ നാമ പൃഥിവീം സ്തൗതി കേവലം
13 വിപാപ്മാ കലുഷൈർ മുക്തോ വിശുദ്ധശ് ചാർചിഷാ ജ്വലൻ
    വിപാപോ ഽഗ്നിഃ സുതസ് തസ്യ സത്യഃ സമയകർമസു
14 ആക്രോശതാം ഹി ഭൂതാനാം യഃ കരോതി ഹി നിഷ്കൃതിം
    അഗ്നിഃ സനിഷ്കൃതിർ നാമ ശോഭയത്യ് അഭിസേവിതഃ
15 അനുകൂജന്തി യേനേഹ വേദനാർതാഃ സ്വയം ജനാഃ
    തസ്യ പുത്രഃ സ്വനോ നാമ പവകഃ സ രുജസ്കരഃ
16 യസ് തു വിശ്വസ്യ ജഗതോ ബുദ്ധിം ആക്രമ്യ തിഷ്ഠതി
    തം പ്രാഹുർ അധ്യാത്മവിദോ വിശ്വജിൻ നാമ പാവകം
17 അന്തരാഗ്നിഃ ശ്രിതോ യോ ഹി ഭുക്തം പചതി ദേഹിനാം
    സ യജ്ഞേ വിശ്വഭുൻ നാമ സർവലോകേഷു ഭാരത
18 ബ്രഹ്മചാരീ യതാത്മാ ച സതതം വിപുലവ്രതഃ
    ബ്രാഹ്മണാഃ പൂജയന്ത്യ് ഏനം പാകയജ്ഞേഷു പാവകം
19 പ്രഥിതോ ഗോപതിർ നാമ നദീ യസ്യാഭവത് പ്രിയാ
    തസ്മിൻ സർവാണി കർമാണി ക്രിയന്തേ കർമ കർതൃഭിഃ
20 വഡവാമുഖഃ പിബത്യ് അംഭോ യോ ഽസൗ പരമദാരുണഃ
    ഊർധ്വഭാഗ് ഊർധ്വഭാൻ നാമ കവിഃ പ്രാണാശ്രിതസ് തു സഃ
21 ഉദഗ് ദ്വാരം ഹവിർ യസ്യ ഗൃഹേ നിത്യം പ്രദീയതേ
    തതഃ സ്വിഷ്ടം ഭവേദ് ആജ്യം സ്വിഷ്ടകൃത് പരമഃ സ്മൃതഃ
22 യഃ പ്രശാന്തേഷു ഭൂതേഷു മന്യുർ ഭവതി പാവകഃ
    ക്രോധസ്യ തു രസോ ജജ്ഞേ മന്യതീ ചാഥ പുത്രികാ
    സ്വാഹേതി ദാരുണാ ക്രൂരാ സർവഭൂതേഷു തിഷ്ഠതി
23 ത്രിദിവേ യസ്യ സദൃശോ നാസ്തി രൂപേണ കശ് ചന
    അതുല്യത്വാത് കൃതോ ദേവൈർ നാമ്നാ കാമസ് തു പാവകഃ
24 സംഹർഷാദ് ധാരയൻ ക്രോധം ധന്വീ സ്രഗ്വീ രഥേ സ്ഥിതഃ
    സമരേ നാശയേച് ഛത്രൂൻ അമോഘോ നാമ പാവകഃ
25 ഉക്ഥോ നാമ മഹാഭാഗ ത്രിഭിർ ഉക്ഥൈർ അഭിഷ്ടുതഃ
    മഹാവാചം ത്വ് അജനയത് സകാമാശ്വം ഹി യം വിദുഃ