മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം170

←അധ്യായം169

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം170

അധ്യായം171→

1 [അർജ്]
     നിവർതമാനേന മയാ മഹദ് ദൃഷ്ടം തതോ ഽപരം
     പുരം കാമചരം ദിവ്യം പാവകാർക സമപ്രഭം
 2 ദ്രുമൈ രത്നമയൈശ് ചൈത്രൈർ ഭാസ്വരൈശ് ച പതത്രിഭിഃ
     പൗലോമൈഃ കാലകേയൈശ് ച നിത്യഹൃഷ്ടൈർ അധിഷ്ഠിതം
 3 ഗോപുരാട്ടാലകോപേതം ചതുർദ്വാരം ദുരാസദം
     സർവരത്നമയം ദിവ്യം അദ്ഭുതോപമദർശനം
     ദ്രുമൈഃ പുഷ്പഫലോപേതൈർ ദിവ്യരത്നമയൈർ വൃതം
 4 തഥാ പതത്രിഭിർ ദിവ്യൈർ ഉപേതം സുമനോഹരൈഃ
     അസുരൈർ നിത്യമുദിതൈഃ ശൂലർഷ്ടി മുസലായുധൈഃ
     ചാപമുദ്ഗര ഹസ്തൈശ് ച സ്രഗ്വിഭിഃ സർവതോവൃതം
 5 തദ് അഹം പ്രേക്ഷ്യ ദൈത്യാനാം പുരം അദ്ഭുതദർശനം
     അപൃച്ഛം മാതലിം രാജൻ കിം ഇദം ദൃശ്യതേതി വൈ
 6 [മാ]
     പുലോമാ നാമ ദൈതേയീ കാലകാ ച മഹാസുരീ
     ദിവ്യം വർഷസഹസ്രം തേ ചേരതുഃ പരമം തപഃ
     തപസോ ഽന്തേ തതസ് താഭ്യാം സ്വയംഭൂർ അദദാദ് വരം
 7 അഗൃഹ്ണീതാം വരം തേ തു സുതാനാം അൽപദുഃഖതാം
     അവധ്യതാം ച രാജേന്ദ്ര സുരരാക്ഷസ പന്നഗൈഃ
 8 രമണീയം പുരം ചേദം ഖചരം സുകൃതപ്രഭം
     സർവരത്നൈഃ സമുദിതം ദുർധർഷം അമരൈർ അപി
     സയക്ഷഗന്ധർവഗണൈഃ പന്നഗാസുരരാക്ഷസൈഃ
 9 സർവകാമഗുണോപേതം വീതശോകം അനാമയം
     ബ്രഹ്മണാ ഭരതശ്രേഷ്ഠ കാലകേയ കൃതേ കൃതം
 10 തദ് ഏതത് ഖചരം ദിവ്യം ചരത്യ് അമര വർജിതം
    പൗലോമാധ്യുഷിതം വീര കാലകേയൈശ് ച ദാനവൈഃ
11 ഹിരണ്യപുരം ഇത്യ് ഏതത് ഖ്യായതേ നഗരം മഹത്
    രക്ഷിതം കാലകേയൈശ് ച പൗലോമൈശ് ച മഹാസുരൈഃ
12 ത ഏതേ മുദിതാ നിത്യം അവധ്യാഃ സർവദൈവതൈഃ
    നിവസന്ത്യ് അത്ര രാജേന്ദ്ര ഗതോദ്വേഗാ നിരുത്സുകാഃ
    മാനുഷോ മൃത്യുർ ഏതേഷാം നിർദിഷ്ടോ ബ്രഹ്മണാ പുരാ
13 [അർജ്]
    സുരാസുരൈർ അവധ്യാംസ് താൻ അഹം ജ്ഞാത്വാ തതഃ പ്രഭോ
    അബ്രുവം മാതലിം ഹൃഷ്ടോ യാഹ്യ് ഏതത് പുരം അഞ്ജസാ
14 ത്രിദശേശ ദ്വിഷോ യാവത് ക്ഷയം അസ്ത്രൈർ നയാമ്യ് അഹം
    ന കഥഞ്ചിദ് ധി മേ പാപാ ന വധ്യാ യേ സുരദ്വിഷഃ
15 ഉവാഹ മാം തതഃ ശീഘ്രം ഹിരണ്യപുരം അന്തികാത്
    രഥേന തേന ദിവ്യേന ഹരിയുക്തേന മാതലിഃ
16 തേ മാം ആലക്ഷ്യ ദൈതേയാ വിചിത്രാഭരണാംബരാഃ
    സമുത്പേതുർ മഹാവേഗാ രഥാൻ ആസ്ഥായ ദംശിതാഃ
17 തതോ നാലീകനാരാചൈർ ഭല്ലശക്ത്യൃഷ്ടി തോമരൈഃ
    അഭ്യഘ്നൻ ദാനവേന്ദ്രാ മാം ക്രുദ്ധാസ് തീവ്രപരാക്രമാഃ
18 തദ് അഹം ചാസ്ത്രവർഷേണ മഹതാ പ്രത്യവാരയം
    ശസ്ത്രവർഷം മഹദ് രാജൻ വിദ്യാ ബലം ഉപാശ്രിതഃ
19 വ്യാമോഹയം ച താൻ സർവാൻ രഥമാർഗൈശ് ചരൻ രണേ
    തേ ഽന്യോന്യം അഭിസംമൂഢാഃ പാതയന്തി സ്മ ദാനവാഃ
20 തേഷാം അഹം വിമൂഢാനാം അന്യോന്യം അഭിധാവതാം
    ശിരാംസി വിശിഖൈർ ദീപ്തൈർ വ്യഹരം ശതസംഘശഃ
21 തേ വധ്യമാനാ ദൈതേയാഃ പുരം ആസ്ഥായ തത് പുനഃ
    ഖം ഉത്പേതുഃ സനഗരാ മായാം ആസ്ഥായ ദാനവീം
22 തതോ ഽഹം ശരവർഷേണ മഹതാ പ്രത്യവാരയം
    മാർഗം ആവൃത്യ ദൈത്യാനാം ഗതിം ചൈഷാം അവാരയം
23 തത് പുരം ഖചരം ദിവ്യം കാമഗം ദിവ്യവർചസം
    ദൈതേയൈർ വരദാനേന ധാര്യതേ സ്മ യഥാസുഖം
24 അന്തർഭൂമൗ നിപതിതം പുനർ ഊർധ്വം പ്രതിഷ്ഠതേ
    പുനസ് തിര്യക് പ്രയാത്യ് ആശു പുനർ അപ്സു നിമജ്ജതി
25 അമരാവതിസങ്കാശം പുരം കാമഗമം തു തത്
    അഹം അസ്ത്രൈർ ബഹുവിധൈഃ പ്രത്യഗൃഹ്ണം നരാധിപ
26 തതോ ഽഹം ശരജാലേന ദിവ്യാസ്ത്രമുദിതേന ച
    ന്യഗൃഹ്ണം സഹ ദൈതേയൈസ് തത് പുരം ഭരതർഷഭ
27 വിക്ഷതം ചായസൈർ ബാണൈർ മത് പ്രയുക്തൈർ അജിഹ്മഗൈഃ
    മഹീം അഭ്യപതദ് രാജൻ പ്രഭഗ്നം പുരം ആസുരം
28 തേ വധ്യമാനാ മദ്ബാണൈർ വജ്രവേഗൈർ അയസ്മയൈഃ
    പര്യഭ്രമന്ത വൈ രാജന്ന് അസുരാഃ കാലചോദിതാഃ
29 തതോ മാതലിർ അപ്യ് ആശു പുരസ്താത്ല് നിപതന്ന് ഇവ
    മഹീം അവാതരത് ക്ഷിപ്രം രഥേനാദിത്യവർചസാ
30 തതോ രഥസഹസ്രാണി ഷഷ്ടിസ് തേഷാം അമർഷിണാം
    യുയുത്സൂനാം മയാ സാർധം പര്യവർതന്ത ഭാരത
31 താൻ അഹം നിശിതൈർ ബാണൈർ വ്യധമം ഗാർധ്രവാജിതൈഃ
    തേ യുദ്ധേ സംന്യവർതന്ത സമുദ്രസ്യ യഥോർമയഃ
32 നേമേ ശക്യാ മാനുഷേണ യുദ്ധേനേതി പ്രചിന്ത്യ വൈ
    തതോ ഽഹം ആനുപൂർവ്യേണ സർവാണ്യ് അസ്ത്രാണ്യ് അയോജയം
33 തതസ് താനി സഹസ്രാണി രഥാനാം ചിത്രയോധിനാം
    അസ്ത്രാണി മമ ദിവ്യാനി പ്രത്യഘ്നഞ് ശനകൈർ ഇവ
34 രഥമാർഗാൻ വിചിത്രാംസ് തേ വിചരന്തോ മഹാരഥാഃ
    പ്രത്യദൃശ്യന്ത സംഗ്രാമേ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
35 വിചിത്രമുകുടാപീഡാ വിചിത്രകവച ധ്വജാഃ
    വിചിത്രാഭരണാശ് ചൈവ നന്ദയന്തീവ മേ മനഃ
36 അഹം തു ശരവർഷൈസ് താൻ അസ്ത്രപ്രമുദിതൈ രണേ
    നാശക്നുവം പീഡയിതും തേ തു മാം പര്യപീഡയൻ
37 തൈഃ പീഡ്യമാനോ ബഹുഭിഃ കൃതാസ്ത്രൈഃ കുശലൈർ യുധി
    വ്യഥിതോ ഽസ്മി മഹായുദ്ധേ ഭയം ചാഗാൻ മഹൻ മമ
38 തതോ ഽഹം ദേവദേവായ രുദ്രായ പ്രണതോ രണേ
    സ്വസ്തി ഭൂതേഭ്യ ഇത്യ് ഉക്ത്വാ മഹാസ്ത്രം സമയോജയം
    യത് തദ് രൗദ്രം ഇതി ഖ്യാതം സർവാമിത്ര വിനാശനം
39 തതോ ഽപശ്യം ത്രിശിരസം പുരുഷം നവ ലോചനം
    ത്രിമുഖം ഷഡ് ഭുജം ദീപ്തം അർകജ്വലന മൂർധജം
    ലോലിഹാനൈർ മഹാനാഗൈഃ കൃതശീർഷം അമിത്രഹൻ
40 വിഭീസ് തതസ് തദ് അസ്ത്രം തു ഘോരം രൗദ്രം സനാതനം
    ദൃഷ്ട്വാ ഗാണ്ഡീവസംയോഗം ആനീയ ഭരതർഷഭ
41 നമസ്കൃത്വാ ത്രിനേത്രായ ശർവായാമിത തേജസേ
    മുക്തവാൻ ദാനവേന്ദ്രാണാം പരാഭാവായ ഭാരത
42 മുക്തമാത്രേ തതസ് തസ്മിൻ രൂപാണ്യ് ആസൻ സഹസ്രശഃ
    മൃഗാണാം അഥ സിംഹാനാം വ്യാഘ്രാണാം ച വിശാം പതേ
    ഋക്ഷാണാം മഹിഷാണാം ച പന്നഗാനാം തഥാ ഗവാം
43 ഗജാനാം സൃമരാണാം ച ശരഭാണാം ച സർവശഃ
    ഋഷഭാണാം വരാഹാണാം മാർജാരാണാം തഥൈവ ച
    ശാലാവൃകാണാം പ്രേതാനാം ഭുരുണ്ഡാനാം ച സർവശഃ
44 ഗൃധ്രാണാം ഗരുഡാനാം ച മകരാണാം തഥൈവ ച
    പിശാചാനാം സയക്ഷാണാം തഥൈവ ച സുരദ്വിഷാം
45 ഗുഹ്യകാനാം ച സംഗ്രാമേ നൈരൃതാനാം തഥൈവ ച
    ഝഷാണാം ഗജവക്ത്രാണാം ഉലൂകാനാം തഥൈവ ച
46 മീനകൂർമ സമൂഹാനാം നാനാശസ്ത്രാസി പാണിനാം
    തഥൈവ യാതു ദാനാനാം ഗദാ മുദ്ഗരധാരിണാം
47 ഏതൈശ് ചാന്യൈശ് ച ബഹുഭിർ നാനാരൂപധരൈസ് തഥാ
    സർവം ആസീജ് ജഗദ് വ്യാപ്തം തസ്മിന്ന് അസ്ത്രേ വിസർജിതേ
48 ത്രിഷിരോഭിശ് ചതുർദംഷ്ട്രൈശ് ചതുരാസ്യൈശ് ചതുർഭുജൈഃ
    അനേകരൂപസംയുക്തൈർ മാംസം മേദോ വസാശിഭിഃ
    അഭീക്ഷ്ണം വധ്യമാനാസ് തേ ദാനവാ യേ സമാഗതാഃ
49 അർകജ്വലന തേജോഭിർ വജ്രാശനിസമപ്രഭൈഃ
    അദിർ സാരമയൈശ് ചാന്യൈർ ബാണൈർ അരിവിദാരണൈഃ
    ന്യഹനം ദാനവാൻ സർവാൻ മുഹൂർതേനൈവ ഭാരത
50 ഗാണ്ഡീവാസ്ത്ര പ്രണുന്നാംസ് താൻ ഗതാസൂൻ നഭസശ് ച്യുതാൻ
    ദൃഷ്ട്വാഹം പ്രാണമം ഭൂയസ് ത്രിപുരഘ്നായ വേധസേ
51 തഥാ രൗദ്രാസ്ത്ര നിഷ്പിഷ്ടാൻ ദിവ്യാഭരണഭൂഷിതാൻ
    നിശാമ്യ പരമം ഹർഷം അഗമദ് ദേവ സാരഥിഃ
52 തദ് അസഹ്യം കൃതം കർമ ദേവൈർ അപി ദുരാസദം
    ദൃഷ്ട്വാ മാം പൂജയാം ആസ മാതലിഃ ശക്രസാരഥിഃ
53 ഉവാച ചേദം വചനം പ്രീയമാണഃ കൃതാഞ്ജലിഃ
    സുരാസുരൈർ അസഹ്യം ഹി കർമ യത് സാധിതം ത്വയാ
    ന ഹ്യ് ഏതത് സംയുഗേ കർതും അപി ശക്തഃ സുരേശ്വരഃ
54 സുരാസുരൈർ അവധ്യം ഹി പുരം ഏതത് ഖഗം മഹത്
    ത്വയാ വിമഥിതം വീര സ്വവീര്യാസ്ത്ര തപോബലാത്
55 വിധ്വസ്തേ ഽഥ പുരേ തസ്മിൻ ദാനവേഷു ഹതേഷു ച
    വിനദന്ത്യഃ സ്ത്രിയഃ സർവാ നിഷ്പേതുർ നഗരാദ് ബഹിഃ
56 പ്രകീർണകേശ്യോ വ്യഥിതാഃ കുരര്യ ഇവ ദുഃഖിതാഃ
    പേതുഃ പുത്രാൻ പിതൄൻ ഭ്രാതൄഞ് ശോചമാനാ മഹീതലേ
57 രുദന്ത്യോ ദീനകണ്ഠ്യസ് താ വിനദന്ത്യോ ഹതേശ്വരാഃ
    ഉരാംസി പാണിഭിർ ഘ്നന്ത്യഃ പ്രസ്രസ്തസ്രഗ്വി ഭൂഷണാഃ
58 തച് ഛോകയുക്തം അശ്രീകം ദുഃഖദൈന്യ സമാഹതം
    ന ബഭൗ ദാനവ പുരം ഹതത്വിട്കം ഹതേശ്വരം
59 ഗന്ധർവനഗരാകാരം ഹതനാഗം ഇവ ഹ്രദം
    ശുഷ്കവൃക്ഷം ഇവാരണ്യം അദൃശ്യം അഭവത് പുരം
60 മാം തു സംഹൃഷ്ടമനസം ക്ഷിപ്രം മാതലിർ ആനയത്
    ദേവരാജസ്യ ഭവനം കൃതകർമാണം ആഹവാത്
61 ഹിരണ്യപുരം ആരുജ്യ നിഹത്യ ച മഹാസുരാൻ
    നിവാതകവചാംശ് ചൈവ തതോ ഽഹം ശക്രം ആഗമം
62 മമ കർമ ച ദേവേന്ദ്രം മാതലിർ വിസ്തരേണ തത്
    സർവം വിശ്രാവയാം ആസ യഥാ ഭൂതം മഹാദ്യുതേ
63 ഹിരണ്യപുരഘാതം ച മായാനാം ചനിവാരണം
    നിവാതകവചാനാം ച വധം സംഖ്യേ മഹൗജസാം
64 തച് ഛ്രുത്വാ ഭഗവാൻ പ്രീതഃ സഹസ്രാക്ഷഃ പുരന്ദരഃ
    മരുദ്ഭിഃ സഹിതഃ ശ്രീമാൻ സാധു സാധ്വ് ഇത്യ് അഥാബ്രവീത്
65 തതോ മാം ദേവരാജോ വൈ സമാശ്വാസ്യ പുനഃ പുനഃ
    അബ്രവീദ് വിബുധൈഃ സാർധം ഇദം സുമധുരം വചഃ
66 അതിദേവാസുരം കർമകൃതം ഏത ത്വയാ രണേ
    ഗുർവർഥശ് ച മഹാപാർഥ കൃതഃ ശത്രൂൻ ഘ്നതാ മമ
67 ഏവം ഏവ സദാ ഭാവ്യം സ്ഥിരേണാജൗ ധനഞ്ജയ
    അസംമൂഢേന ചാസ്ത്രാണാം കർതവ്യം പ്രതിപാദനം
68 അവിഷഹ്യോ രണേ ഹി ത്വം ദേവദാനവരാക്ഷസൈഃ
    സയക്ഷാസുരഗന്ധർവൈഃ സപക്ഷിഗണപന്നഗൈഃ
69 വസുധാം ചാപി കൗന്തേയ ത്വദ് ബാഹുബലനിർജിതാം
    പാലയിഷ്യതി ധർമാത്മാ കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ