മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം158

←അധ്യായം157

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം158

അധ്യായം159→

1 [വൈ]
     ശ്രുത്വാ ബഹുവിധൈഃ ശബ്ദൈർ നാദ്യമാനാ ഗിരേ ഗുഹാഃ
     അജാതശത്രുഃ കൗന്തേയോ മാദ്രീപുത്രാവ് ഉഭാവ് അപി
 2 ധൗമ്യഃ കൃഷ്ണാ ച വിപ്രാശ് ച സർവേ ച സുഹൃദസ് തഥാ
     ഭീമസേനം അപശ്യന്തഃ സർവേ വിമനസോ ഽഭവൻ
 3 ദ്രൗപദീം ആർഷ്ടിഷേണായ പ്രദായ തു മഹാരഥാഃ
     സഹിതാഃ സായുധാഃ ശൂരാഃ ശൈലം ആരുരുഹുസ് തദാ
 4 തതഃ സമ്പ്രാപ്യ ശൈലാഗ്രം വീക്ഷമാണാ മഹാരഥാഃ
     ദദൃശുസ് തേ മഹേഷ്വാസാ ഭീമസേനം അരിന്ദമം
 5 സ്ഫുരതശ് ച മഹാകായാൻ ഗതസത്ത്വാംശ് ച രാക്ഷസാൻ
     മഹാബലാൻ മഹാഘോരാൻ ഭീമസേനേന പാതിതാൻ
 6 ശുശുഭേ സ മഹാബാഹുർ ഗദാഖഡ്ഗധനുർധരഃ
     നിഹത്യ സമരേ സർവാൻ ദാനവാൻ മഘവാൻ ഇവ
 7 തതസ് തേ സമതിക്രമ്യ പരിഷ്വജ്യ വൃകോദരം
     തത്രോപവിവിശുഃ പാർഥാഃ പ്രാപ്താ ഗതിം അനുത്തമാം
 8 തൈശ് ചതുർഭിർ മഹേഷ്വാസൈർ ഗിരിശൃംഗം അശോഭത
     ലോകപാലൈർ മഹാഭാഗൈർ ദിവം ദേവവരൈർ ഇവ
 9 കുബേര സദനം ദൃഷ്ട്വാ രാക്ഷസാംശ് ച നിപാതിതാൻ
     ഭ്രാതാ ഭ്രാതരം ആസീനം അഭ്യഭാഷത പാണ്ഡവം
 10 സാഹസാദ് യദി വാ മോഹാദ് ഭീമ പാപം ഇദം കൃതം
    നൈതത് തേ സദൃശം വീര മുനേർ ഇവ മൃഷാ വചഃ
11 രാജദ്വിഷ്ടം ന കർതവ്യം ഇതി ധർമവിദോ വിദുഃ
    ത്രിദശാനാം ഇദം ദ്വിഷ്ടം ഭീമസേന ത്വയാ കൃതം
12 അർഥധർമാവ് അനാദൃത്യ യഃ പാപേ കുരുതേ മനഃ
    കർമണാം പാർഥ പാപാനാം സഫലം വിന്ദതേ ധ്രുവം
    പുനർ ഏവം ന കർതവ്യം മമ ചേദ് ഇച്ഛസി പ്രിയം
13 ഏവം ഉക്ത്വാ സ ധർമാത്മാ ഭ്രാതാ ഭ്രാതരം അച്യുതം
    അർഥതത്ത്വവിഘാഗജ്ഞഃ കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    വിരരാമ മഹാതേജാ തം ഏവാർഥം വിചിന്തയൻ
14 തതസ് തു ഹതശിഷ്ടാ യേ ഭീമസേനേന രാക്ഷസാഃ
    സഹിതാഃ പ്രത്യപദ്യന്ത കുബേര സദനം പ്രതി
15 തേ ജവേന മഹാവേഗാഃ പ്രാപ്യ വൈശ്രവണാലയം
    ഭീമം ആർതസ്വരം ചക്രുർ ഭീമസേനഭയാർദിതാഃ
16 ന്യസ്തശസ്ത്രായുധാഃ ശ്രാന്താഃ ശോനിതാക്ത പരിച്ഛദാഃ
    പ്രകീർണമൂർധജാ രാജൻ യക്ഷാധിപതിം അബ്രുവൻ
17 ഗദാപരിഘനിസ്ത്രിംശ തോമരപ്രാസയോധിനഃ
    രാക്ഷസാ നിഹതാഃ സർവേ തവ ദേവപുരഃസരാഃ
18 പ്രമൃദ്യ തരസാ ശൈലം മാനുഷേണ ധനേശ്വര
    ഏകേന സഹിതാഃ സംഖ്യേ ഹതാഃ ക്രോധവശാ ഗണാഃ
19 പ്രവരാ രക്ഷസേന്ദ്രാണാം യക്ഷാണാം ച ധനാധിപ
    ശേരതേ നിഹതാ ദേവ ഗതസത്ത്വാഃ പരാസവഃ
20 ലബ്ധഃ ശൈലോ വയം മുക്താമണിമാംസ് തേ സഖാ ഹതഃ
    മാനുഷേണ കൃതം കർമ വിധത്സ്വ യദ് അനന്തരം
21 സ തച് ഛ്രുത്വാ തു സങ്ക്രുദ്ധഃ സർവയക്ഷഗണാധിപഃ
    കോപസംരക്ത നയനഃ കഥം ഇത്യ് അബ്രവീദ് വചഃ
22 ദ്വിതീയം അപരാധ്യന്തം ഭീമം ശ്രുത്വാ ധനേശ്വരഃ
    ചുക്രോധ യക്ഷാധിപതിർ യുജ്യതാം ഇതി ചാബ്രവീത്
23 അഥാഭ്ര ധനസങ്കാശം ഗിരികൂടം ഇവോച്ഛ്രിതം
    ഹയൈഃ സംയോജയാം ആസുർ ഗാന്ധർവൈർ ഉത്തമം രഥം
24 തസ്യ സർഗ ഗുണോപേതാ വിമലാക്ഷാ ഹയോത്തമാഃ
    തേജോബലജവോപേതാ നാനാരത്നവിഭൂഷിതാഃ
25 ശോഭമാനാ രഥേ യുക്താസ് തരിഷ്യന്ത ഇവാശുഗാഃ
    ഹർഷയാം ആസുർ അന്യോന്യം ഇംഗിതൈർ വിജയാവഹൈഃ
26 സ തം ആസ്ഥായ ഭഗവാൻ രാജരാജോ മഹാരഥം
    പ്രയയൗ ദേവഗന്ധർവൈഃ സ്തൂയമാനോ മഹാദ്യുതിഃ
27 തം പ്രയാന്തം മഹാത്മാനം സർവയക്ഷധനാധിപം
    രക്താക്ഷാ ഹേമസങ്കാശാ മഹാകായാ മഹാബലാഃ
28 സായുധാ ബദ്ധനിസ്ത്രിംശാ യക്ഷാ ദശശതായുതാഃ
    ജവേന മഹതാ വീരാഃ പരിവാര്യോപതസ്ഥിരേ
29 തം മഹാന്തം ഉപായാന്തം ധനേശ്വരം ഉപാന്തികേ
    ദദൃശുർ ഹൃഷ്ടരോമാണഃ പാണ്ഡവാഃ പ്രിയദർശനം
30 കുബേരസ് തു മഹാസത്ത്വാൻ പാന്ദോഃപുത്രാൻ മഹാരഥാൻ
    ആത്തകാർമുകനിസ്ത്രിംശാൻ ദൃഷ്ട്വാ പ്രീതോ ഽഭവത് തദാ
31 തേ പക്ഷിണ ഇവോത്പത്യ ഗിരേഃ ശൃംഗം മഹാജവാഃ
    തസ്ഥുസ് തേഷാം സമഭ്യാശേ ധനേശ്വര പുരഃസരാഃ
32 തതസ് തം ഹൃഷ്ടമനസം പാണ്ഡവാൻ പ്രതി ഭാരത
    സമീക്ഷ്യ യക്ഷഗന്ധർവാ നിർവികാരാ വ്യവസ്ഥിതാഃ
33 പാണ്ഡവാശ് ച മഹാത്മാനഃ പ്രണമ്യ ധനദം പ്രഭും
    നകുലഃ സഹദേവശ് ച ധർമപുത്രശ് ച ധർമവിത്
34 അപരാധം ഇവാത്മാനം മന്യമാനാ മഹാരഥാഃ
    തസ്ഥുഃ പ്രാഞ്ജലയഃ സർവേ പരിവാര്യ ധനേശ്വരം
35 ശയ്യാസനവരം ശ്രീമത് പുഷ്പകം വിശ്വകർമണാ
    വിഹിതം ചിത്രപര്യന്തം ആതിഷ്ഠത ധനാധിപഃ
36 തം ആസീനം മഹാകായാഃ ശങ്കുകർണാ മഹാജവാഃ
    ഉപോപവിവിശുർ യക്ഷാ രാക്ഷസാശ് ച സഹസ്രശഃ
37 ശതശശ് ചാപി ഗന്ധർവാസ് തഥൈവാപ്സരസാം ഗണാഃ
    പരിവാര്യോപതിഷ്ഠന്ത യഥാ ദേവാഃ ശതക്രതും
38 കാഞ്ചനീം ശിരസാ ബിഭ്രദ് ഭീമസേനഃ സ്രജം ശുഭാം
    ബാണഖഡ്ഗധനുഷ്പാണിർ ഉദൈക്ഷത ധനാധിപം
39 ന ഭീർ ഭീമസ്യ ന ഗ്ലാനിർ വിക്ഷതസ്യാപി രാക്ഷസൈഃ
    ആസീത് തസ്യാം അവസ്ഥായാം കുബേരം അപി പശ്യതഃ
40 ആദദാനം ശിതാൻ ബാണാൻ യോദ്ധുകാമം അവസ്ഥിതം
    ദൃഷ്ട്വാ ഭീമം ധർമസുതം അബ്രവീൻ നരവാഹനഃ
41 വിദുസ് ത്വാം സർവഭൂതാനി പാർഥ ഭൂതഹിതേ രതം
    നിർഭയശ് ചാപി ശൈലാഗ്രേ വസ ത്വം സഹ ബന്ധുഭിഃ
42 ന ച മന്യുസ് ത്വയാ കാര്യോ ഭീമസേനസ്യ പാണ്ഡവ
    കാലേനൈതേ ഹതാഃ പൂർവം നിമിത്തം അനുജസ് തവ
43 വ്രീഷാ ചാത്ര ന കർതവ്യാ സാഹസം യദ് ഇദം കൃതം
    ദൃഷ്ടശ് ചാപി സുരൈഃ പൂർവം വിനാശോ യക്ഷരാക്ഷസാം
44 ന ഭീമസേനേ കോപോ മേ പ്രീതോ ഽസ്മി ഭരതർഷഭ
    കർമണാനേന ഭീമസ്യ മമ തുഷ്ടിർ അഭൂത് പുരാ
45 ഏവം ഉക്ത്വാ തു രാജാനം ഭീമസേനം അഭാഷത
    നൈതൻ മനസി മേ താത വർതതേ കുരുസത്തമ
    യദ് ഇദം സാഹസം ഭീമകൃഷ്ണാർഥേ കൃതവാൻ അസി
46 മാം അനാദൃത്യ ദേവാംശ് ച വിനാശം യക്ഷരക്ഷസാം
    സ്വബാഹുബലം ആശ്രിത്യ തേനാഹം പ്രീതിമാംസ് ത്വയി
    ശാപാദ് അസ്മി വിനിർമുക്തോ ഘോരാദ് അദ്യ വൃകോദര
47 അഹം പൂർവം അഗസ്ത്യേന ക്രുദ്ധേന പരമർഷിണാ
    ശപ്തോ ഽപരാധേ കസ്മിംശ് ചിത് തസ്യൈഷാ നിഷ്കൃതിഃ കൃതാ
48 ദൃഷ്ടോ ഹി മമ സങ്ക്ലേശഃ പുരാ പാണ്ഡവനന്ദന
    ന തവാത്രാപരാധോ ഽസ്തി കഥം ചിദ് അപി ശത്രുഹൻ
49 [യ്]
    കഥം ശപ്തോ ഽസി ഭഗവന്ന് അഗസ്ത്യേന മഹാത്മനാ
    ശ്രോതും ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ദേവ തവൈതച് ഛാപകാരണം
50 ഇദം ചാശ്ചര്യ ഭൂതം മേ യത് ക്രോധാത് തസ്യ ധീമതഃ
    തവൈവ ത്വം ന നിർദഗ്ധഃ സബലഃ സപദാനുഗഃ
51 [വൈഷ്ര്]
    ദേവതാനാം അഭൂൻ മന്ത്രഃ കുശവത്യാം നരേശ്വര
    കൃതസ് തത്രാഹം അഗമം മഹാപദ്മശതൈസ് ത്രിഭിഃ
    യക്ഷാണാം ഘോരരൂപാണാം വിവിധായുധധാരിണാം
52 അധ്വന്യ് അഹം അഥാപശ്യം അഗസ്ത്യം ഋഷിസത്തമം
    ഉഗ്രം തപസ് തപസ്യന്തം യമുനാതീരം ആശ്രിതം
    നാനാപക്ഷിഗണാകീർണം പുഷ്പിതദ്രുമശോഭിതം
53 തം ഊർധ്വബാഹും ദൃഷ്ട്വാ തു സൂര്യസ്യാഭിമുഖം സ്ഥിതം
    തേജോരാശിം ദീപ്യമാനം ഹുതാശനം ഇവൈധിതം
54 രാക്ഷസാധിപതിഃ ശ്രീമാൻ മണിമാൻ നാമ മേ സഖാ
    മൗർഖ്യാദ് അജ്ഞാനഭാവാച് ച ദർപാൻ മോഹാച് ച ഭാരത
    ന്യഷ്ഠീവദ് ആകാശഗതോ മഹർഷേസ് തസ്യ മൂർധനി
55 സ കോപാൻ മാം ഉവാചേദം ദിശഃ സർവാ ദഹന്ന് ഇവ
    മാം അവജ്ഞായ ദുഷ്ടാത്മാ യസ്മാദ് ഏഷ സഖാ തവ
56 ധർഷണാം കൃതവാൻ ഏതാം പശ്യതസ് തേ ധനേശ്വര
    തസ്മാത് സഹൈഭിഃ സൈന്യൈസ് തേ വധം പ്രാപ്സ്യതി മാനുഷാത്
57 ത്വം ചാപ്യ് ഏഭിർ ഹതൈഃ സൈന്യൈഃ ക്ലേശം പ്രാപ്സ്യസി ദുർമതേ
    തം ഏവ മാനുഷം ദൃഷ്ട്വാ കിൽബിഷാദ് വിപ്രമോക്ഷ്യസേ
58 സൈന്യാനാം തു തവൈതേഷാം പുത്രപൗത്ര ബലാന്വിതം
    ന ശാപം പ്രാപ്സ്യതേ ഘോരം ഗച്ഛ തേ ഽഽജ്ഞാം കരിഷ്യതി
59 ഏഷ ശാപോ മയാ പ്രാപ്തഃ പ്രാക്തസ്മാദ് ഋഷിസത്തമാത്
    സ ഭീമേന മഹാരാജ ഭ്രാത്രാ തവ വിമോക്ഷിതഃ