മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം133

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം133

1 [അസ്ട്]
     അന്ധസ്യ പന്ഥാ ബധിരസ്യ പന്ഥാഃ; സ്ത്രിയഃ പന്ഥാ വൈവധികസ്യ പന്ഥാഃ
     രാജ്ഞഃ പന്ഥാ ബ്രാഹ്മണേനാസമേത്യ സമേത്യ; തു ബ്രാഹ്മണസ്യൈവ പന്ഥാഃ
2 [ർ]
     പന്ഥാ അയം തേ ഽദ്യ മയാ നിസൃഷ്ടോ; യേനേച്ഛസേ തേന കാമം വ്രജസ്വ
     ന പാവകോ വിദ്യതേ വൈ ലഘീയാൻ; ഇന്ദ്രോ ഽപി നിത്യം നമതേ ബ്രാഹ്മണാനാം
3 [അസ്ട്]
     യജ്ഞം ദ്രഷ്ടും പ്രാപ്തവന്തൗ സ്വതാത; കൗതൂഹലം നൗ ബലവദ് വൈ വിവൃദ്ധം
     ആവാം പ്രാപ്താവ് അതിഥീ സമ്പ്രവേശം; കാങ്ക്ഷാവഹേ ദ്വാരപതേ തവാജ്ഞാം
4 ഐന്ദ്രദ്യുമ്നേർ യജ്ഞദൃശാവ് ഇഹാവാം; വിവക്ഷൂ വൈ ജനകേന്ദ്രം ദിദൃക്ഷൂ
     ന വൈ ക്രോധാദ് വ്യാധിനൈവോത്തമേന; സംയോജയ ദ്വാരപാല ക്ഷണേന
5 [ദ്വാരപ്]
     ബന്ദേഃ സമാദേശ കരാ വയം സ്മ; നിബോധ വാക്യം ച മയേര്യമാണം
     ന വൈ ബാലാഃ പ്രവിശന്ത്യ് അത്ര വിപ്രാ; വൃദ്ധാ വിദ്വാംസഃ പ്രവിശന്തി ദ്വിജാഗ്ര്യാഃ
6 [അസ്ട്]
     യദ്യ് അത്ര വൃദ്ധേഷു കൃതഃ പ്രവേശോ; യുക്തം മമ ദ്വാരപാല പ്രവേഷ്ടും
     വയം ഹി വൃദ്ധാശ് ചരിതവ്രതാശ് ച; വേദ പ്രഭാവേന പ്രവേശനാർഹാഃ
7 ശുശ്രൂഷവശ് ചാപി ജിതേന്ദ്രിയാശ് ച; ജ്ഞാനാഗമേ ചാപി ഗതാഃ സ്മ നിഷ്ഠാം
     ന ബാല ഇത്യ് അവമന്തവ്യം ആഹുർ; ബാലോ ഽപ്യ് അഗ്നിർ ദഹതി സ്പൃശ്യമാനഃ
8 [ദ്വ്]
     സരോ വതീം ഈരയ വേദ ജുഷ്ടാം; ഏകാക്ഷരാം ബഹുരൂപാം വിരാജം
     അംഗാത്മാനം സമവേക്ഷസ്വ ബാലം; കിം ശ്ലാഘസേ ദുർ ലഭാ വാദസിദ്ധിഃ
9 [അസ്ട്]
     ന ജ്ഞായതേ കായവൃദ്ധ്യാ വിവൃദ്ധിർ; യഥാഷ്ഠീലാ ശാൽമലേഃ സമ്പ്രവൃദ്ധാ
     ഹ്രസ്വോ ഽൽപകായഃ ഫലിതോ വിവൃദ്ധോ; യശ് ചാഫലസ് തസ്യ ന വൃദ്ധഭാവഃ
10 വൃദ്ധേഭ്യ ഏവേഹ മതിം സ്മ ബാലാ; ഗൃഹ്ണന്തി കാലേന ഭവന്തി വൃദ്ധാഃ
    ന ഹി ജ്ഞാനം അൽപകാലേന ശക്യം; കസ്മാദ് ബാലോ വൃദ്ധ ഇവാവഭാഷസേ
11 [അസ്ട്]
    ന തേന സ്ഥവിരോ ഭവതി യേനാസ്യ പലിതം ശിരഃ
    ബാലോ ഽപി യഃ പ്രജാനാതി തം ദേവാഃ സ്ഥവിരം വിദുഃ
12 ന ഹായനൈർ ന പലിതൈർ ന വിത്തേന ന ബന്ധുഭിഃ
    ഋഷയശ് ചക്രിരേ ധർമം യോ ഽനൂചാനഃ സ നോ മഹാൻ
13 ദിദൃക്ഷുർ അസ്മി സമ്പ്രാപ്തോ ബന്ദിനം രാജസംസദി
    നിവേദയസ്വ മാം ദ്വാഃ സ്ഥ രാജ്ഞേ പുഷ്കര മാലിനേ
14 ദ്രഷ്ടാസ്യ് അദ്യ വദത ദ്വാരപാല; മനീഷിഭിഃ സഹ വാദേ വിവൃദ്ധേ
    ഉതാഹോ വാപ്യ് ഉച്ചതാം നീചതാം വാ; തൂഷ്ണീംഭൂതേഷ്വ് അഥ സർവേഷു ചാദ്യ
15 [ദ്വ്]
    കഥം യജ്ഞം ദശവർഷോ വിശേസ് ത്വം; വിനീതാനാം വിദുഷാം സമ്പ്രവേശ്യം
    ഉപായതഃ പ്രയതിഷ്യേ തവാഹം; പ്രവേശനേ കുരു യത്നം യഥാവത്
16 [അസ്ട്]
    ഭോ ഭോ രാജഞ് ജനകാനാം വരിഷ്ഠ; സഭാജ്യസ് ത്വം ത്വയി സർവം സമൃദ്ധം
    ത്വം വാ കർതാ കർമണാം യജ്ഞിയാനാം; യയാതിർ ഏകോ നൃപതിർ വാ പുരസ്താത്
17 വിദ്വാൻ ബന്ദീ വേദ വിദോ നിഗൃഹ്യ; വാദേ ഭഗ്നാൻ അപ്രതിശങ്കമാനഃ
    ത്വയാ നിസൃഷ്ടൈഃ പുരുഷൈർ ആപ്തകൃദ്ഭിർ; ജലേ സർവാൻ മജ്ജയതീതി നഃ ശ്രുതം
18 സ തച് ഛ്രുത്വാ ബ്രാഹ്മണാനാം സകാശാദ്; ബ്രഹ്മോദ്യം വൈ കഥയിതും ആഗതോ ഽസ്മി
    ക്വാസൗ ബന്ദീ യാവദ് ഏനം സമേത്യ; നക്ഷത്രാണീവ സവിതാ നാശയാമി
19 [ർ]
    ആശംസസേ ബന്ദിനം ത്വം വിജേതും; അവിജ്ഞാത്വാ വാക്യബലം പരസ്യ
    വിജ്ഞാത വീര്യൈഃ ശക്യം ഏവം; പ്രവക്തും ദൃഷ്ടശ് ചാസൗ ബ്രാഹ്മണൈർ വാദശീലൈഃ
20 [അസ്ട്]
    വിവാദിതോ ഽസൗ ന ഹി മാദൃശൈർ ഹി; സിംഹീ കൃതസ് തേന വദത്യ് അഭീതഃ
    സമേത്യ മാം നിഹതഃ ശേഷ്യതേ ഽദ്യ; മാർഗേ ഭഗ്നം ശകടം ഇവാബലാക്ഷം
21 [ർ]
    ഷണ്ണാഭേർ ദ്വാദശാക്ഷസ്യ ചതുർവിംശതിപർവണഃ
    യസ് ത്രിഷഷ്ടി ശതാരസ്യ വേദാർഥം സ പരഃ കവിഃ
22 [അസ്ട്]
    ചതുർവിംശതിപർവ ത്വാം ഷൺ ണാഭി ദ്വാദശ പ്രധി
    തത് ത്രിഷഷ്ടി ശതാരം വൈ ചക്രം പാതു സദാഗതി
23 [ർ]
    വഡവേ ഇവ സംയുക്തേ ശ്യേനപാതേ ദിവൗകസാം
    കസ് തയോർ ഗർഭം ആധത്തേ ഗർഭം സുഷുവതുശ് ച കം
24 മാ സ്മ തേ തേ ഗൃഹേ രാജഞ് ശാത്രവാണാം അപി ധ്രുവം
    വാതസാരഥിർ ആധത്തേ ഗർഭം സുഷുവതുശ് ച തം
25 കിം സ്വിത് സുപ്തം ന നിമിഷതി കിം സ്വിജ് ജാതം ന ചോപതി
    കസ്യ സ്വിദ് ധൃദയം നാസ്തി കിം സ്വിദ് വേഗേന വർധതേ
26 മത്സ്യഃ സുപ്തോ ന നിമിഷത്യ് അന്ദം ജാതം ന ചോപതി
    അശ്മനോ ഹൃദയം നാസ്തി നദീവേഗേന വർധതേ
27 ന ത്വാ മന്യേ മാനുഷം ദേവ സത്ത്വം; ന ത്വം ബാലഃ സ്ഥവിരസ് ത്വം മതോ മേ
    ന തേ തുല്യോ വിദ്യതേ വാക് പ്രലാപേ; തസ്മാദ് ദ്വാരം വിതരാമ്യ് ഏഷ ബന്ദീ