മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം12

←അധ്യായം11

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം12

അധ്യായം13→

1 [ധൃ]
     കിർമീരസ്യ വധം ക്ഷത്തഃ ശ്രോതും ഇച്ഛാമി കഥ്യതാം
     രക്ഷസാ ഭീമസേനസ്യ കഥം ആസീത് സമാഗമഃ
 2 [വി]
     ശൃണു ഭീമസ്യ കർമേദം അതിമാനുഷ കർമണഃ
     ശ്രുതപൂർവം മയാ തേഷാം കഥാന്തേഷു പുനഃ പുനഃ
 3 ഇതഃ പ്രയാതാ രാജേന്ദ്ര പാണ്ഡവാ ദ്യൂതനിർജിതാഃ
     ജഗ്മുസ് ത്രിഭിർ അഹോരാത്രൈഃ കാമ്യകം നാമ തദ് വനം
 4 രാത്രൗ നിശീഥേ സ്വാഭീലേ ഗതേ ഽർഥസമയേ നൃപ
     പ്രചാരേ പുരുഷാദാനാം രക്ഷസാം ഭീമകർമണാം
 5 തദ് വനം താപസാ നിത്യം ശേഷാശ് ച വനചാരിണഃ
     ദൂരാത് പരിഹരന്തി സ്മ പുരുഷാദ് അഭയാത് കില
 6 തേഷാം പ്രവിശതാം തത്ര മാർഗം ആവൃത്യ ഭാരത
     ദീപ്താക്ഷം ഭീഷണം രക്ഷഃ സോൽമുകം പ്രത്യദൃശ്യത
 7 ബാഹൂ മഹാന്തൗ കൃത്വാ തു തഥാസ്യം ച ഭയാനകം
     സ്ഥിതം ആവൃത്യ പന്ഥാനം യേന യാന്തി കുരൂദ്വഹാഃ
 8 ദഷ്ടൗഷ്ഠ ദംഷ്ട്രം താമ്രാക്ഷം പ്രദീപ്തോർധ്വ ശിരോരുഹം
     സാർകരശ്മിതഡിച് ചക്രം സബലാകം ഇവാംബുദം
 9 സൃജന്തം രാക്ഷസീം മായാം മഹാരാവ വിരാവിണം
     മുഞ്ചന്തം വിപുലം നാദം സതോയം ഇവ തോയദം
 10 തസ്യ നാദേന സന്ത്രസ്താഃ പക്ഷിണഃ സർവതോദിശം
    വിമുക്തനാദാഃ സമ്പേതുഃ സ്ഥലജാ ജലജൈഃ സഹ
11 സമ്പ്രദ്രുത മൃഗദ്വീപിമഹിഷർക്ഷ സമാകുലം
    തദ് വനം തസ്യ നാദേന സമ്പ്രസ്ഥിതം ഇവാഭവത്
12 തസ്യോരുവാതാഭിഹതാ താമ്രപല്ലവ ബാഹവഃ
    വിദൂര ജാതാശ് ച ലതാഃ സമാൽശിഷ്യന്ത പാദപാൻ
13 തസ്മിൻ ക്ഷണേ ഽഥ പ്രവവൗ മാരുതോ ഭൃശദാരുണഃ
    രജസാ സംവൃതം തേന നഷ്ടർഷ്കം അഭവൻ നഭഃ
14 പഞ്ചാനാം പാണ്ഡുപുത്രാണാം അവിജ്ഞാതോ മഹാരിപുഃ
    പഞ്ചാനാം ഇന്ദ്രിയാണാം തു ശോകവേഗ ഇവാതുലഃ
15 സ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവാൻ ദൂരാത് കൃഷ്ണാജിനസമാവൃതാൻ
    ആവൃണോത് തദ് വനദ്വാരം മൈനാക ഇവ പർവതഃ
16 തം സമാസാദ്യ വിത്രസ്താ കൃഷ്ണാ കമലലോചനാ
    അദൃഷ്ടപൂർവം സന്ത്രാസാൻ ന്യമീലയത ലോചനേ
17 ദുഃശാസന കരോത്സൃഷ്ടവിപ്രകീർണശിരോരുഹാ
    പഞ്ച പർവതമധ്യസ്ഥാ നദീവാകുലതാം ഗതാ
18 മോമുഹ്യമാനാം താം തത്ര ജഗൃഹുഃ പഞ്ച പാണ്ഡവാഃ
    ഇന്ദ്രിയാണി പ്രസക്താനി വിഷയേഷു യഥാ രതിം
19 അഥ താം രാക്ഷസീം മായാം ഉത്ഥിതാം ഘോരദർശനാം
    രക്ഷോഘ്നൈർ വിവിധൈർ മന്ത്രൈർ ധൗമ്യഃ സമ്യക് പ്രയോജിതൈഃ
    പശ്യതാം പാണ്ഡുപുത്രാണാം നാശയാം ആസ വീര്യവാൻ
20 സ നഷ്ടമായോ ഽതിബലഃ ക്രോധവിസ്ഫാരിതേക്ഷണഃ
    കാമമൂർതി ധരഃ ക്ഷുദ്രഃ കാലകൽപോ വ്യദൃശ്യത
21 തം ഉവാച തതോ രാജാ ദീർഘപ്രജ്ഞോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    കോ ഭവാൻ കസ്യ വാ കിം തേ ക്രിയതാം കാര്യം ഉച്യതാം
22 പ്രത്യുവാചാഥ തദ് രക്ഷോ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം
    അഹം ബകസ്യ വൈ ഭ്രാതാ കിർമീര ഇതി വിശ്രുതഃ
23 വനേ ഽസ്മിൻ കാമ്യകേ ശൂന്യേ നിവസാമി ഗതജ്വരഃ
    യുധി നിർജിത്യ പുരുഷാൻ ആഹാരം നിത്യം ആചരൻ
24 കേ യൂയം ഇഹ സമ്പ്രാപ്താ ഭക്ഷ്യഭൂതാ മമാന്തികം
    യുധി നിർജിത്യ വഃ സർവാൻ ഭക്ഷയിഷ്യേ ഗതജ്വരഃ
25 യുധിഷ്ഠിരസ് തു തച് ഛ്രുത്വാ വചസ് തസ്യ ദുരാത്മനഃ
    ആചചക്ഷേ തതഃ സർവം ഗോത്ര നാമാദി ഭാരത
26 പാണ്ഡവോ ധർമരാജോ ഽഹം യദി തേ ശ്രോത്രം ആഗതഃ
    സഹിതോ ഭ്രാതൃഭിഃ സർവൈർ ഭീമസേനാർജുനാദിഭിഃ
27 ഹൃതരാജ്യോ വനേവാസം വസ്തും കൃതം ഇതസ് തതഃ
    വനം അഭ്യാഗതോ ഘോരം ഇദം തവ പരിഗ്രഹം
28 കിർമീരസ് ത്വ് അബ്രവീദ് ഏനം ദിഷ്ട്യാ ദേവൈർ ഇദം മമ
    ഉപപാദിതം അദ്യേഹ ചിരകാലാൻ മനോഗതം
29 ഭീമസേനവധാർഥം ഹി നിത്യം അഭ്യുദ്യതായുധഃ
    ചരാമി പൃഥിവീം കൃത്സ്നാം നൈനം ആസാദയാമ്യ് അഹം
30 സോ ഽയം ആസാദിതോ ദിഷ്ട്യാ ഭ്രാതൃഹാ കാങ്ക്ഷിതശ് ചിരം
    അനേന ഹി മമ ഭ്രാതാ ബകോ വിനിഹതഃ പ്രിയഃ
31 വേത്രകീയ ഗൃഹേ രാജൻ ബ്രാഹ്മണച് ഛദ്മ രൂപിണാ
    വിദ്യാ ബലം ഉപാശ്രിത്യ ന ഹ്യ് അസ്ത്യ് അസ്യൗരസം ബലം
32 ഹിഡിംബശ് ച സഖാ മഹ്യം ദയിതോ വനഗോചരഃ
    ഹതോ ദുരാത്മനാനേന സ്വസാ ചാസ്യ ഹൃതാ പുരാ
33 സോ ഽയം അഭ്യാഗതോ മൂഢ മമേദം ഗഹനം വനം
    പ്രചാര സമയേ ഽസ്മാകം അർധരാത്രേ സമാസ്ഥിതേ
34 അദ്യാസ്യ യാതയിഷ്യാമ തദ് വൈരം ചിരസംഭൃതം
    തർപയിഷ്യാമി ച ബകം രുധിരേണാസ്യ ഭൂരിണാ
35 അധ്യാഹം അനൃണോ ഭൂത്വാ ഭ്രാതുഃ സഖ്യുസ് തഥൈവ ച
    ശാന്തിം ലബ്ധാസ്മി പരമാം ഹത്വ രാക്ഷസകണ്ടകം
36 യദി തേന പുരാ മുക്തോ ഭീമസേനോ ബകേന വൈ
    അദ്യൈനം ഭക്ഷയിഷ്യാമി പശ്യതസ് തേ യുധിഷ്ഠിര
37 ഏനം ഹി വിപുലപ്രാണം അദ്യ ഹത്വാ വൃകോദരം
    സംഭക്ഷ്യ ജരയിഷ്യാമി യഥാഗസ്ത്യോ മഹാസുരം
38 ഏവം ഉക്തസ് തു ധർമാത്മാ സത്യസന്ധോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    നൈതദ് അസ്തീതി സക്രോധോ ഭർത്സയാം ആസ രാക്ഷസം
39 തതോ ഭീമോ മഹാബാഹുർ ആരുജ്യ തരസാ ദ്രുമ
    ദശവ്യാമം ഇവോദ്വിദ്ധം നിഷ്പത്രം അകരോത് തദാ
40 ചകാര സജ്യം ഗാണ്ഡീവം വജ്രനിഷ്പേഷ ഗൗരവം
    നിമേഷാന്തരമാത്രേണ തഥൈവ വിജയോ ഽർജുനഃ
41 നിവാര്യ ഭീമോ ജിഷ്ണും തു തദ് രക്ഷോ ഘോരദർശനം
    അഭിദ്രുത്യാബ്രവീദ് വാക്യം തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ഭാരത
42 ഇത്യ് ഉക്ത്വൈനം അഭിക്രുദ്ധഃ കക്ഷ്യാം ഉത്പീഡ്യ പാണ്ഡവഃ
    നിഷ്പിഷ്യ പാണിനാ പാണിം സന്ദഷ്ടൗഷ്ഠ പുടോ ബലീ
    തം അഭ്യധാവദ് വേഗേന ഭീമോ വൃക്ഷായുധസ് തദാ
43 യമദണ്ഡപ്രതീകാശം തതസ് തം തസ്യ മൂർധനി
    പാതയാം ആസ വേഗേന കുലിശം മഘവാൻ ഇവ
44 അസംഭ്രാന്തം തു തദ് രക്ഷഃ സമരേ പ്രത്യദൃശ്യത
    ചിക്ഷേപ ചോൽമികം ദീപ്തം അശനിം ജ്വലിതാം ഇവ
45 തദ് ഉദസ്തം അലാതം തു ഭീമഃ പ്രഹരതാം വരഃ
    പദാ സവ്യേന ചിക്ഷേപ തദ് രക്ഷഃ പുനർ ആവ്രജത്
46 കിർമീരശ് ചാപി സഹസാ വൃക്ഷം ഉത്പാട്യ പാണ്ഡവം
    ദണ്ഡപാണിർ ഇവ ക്രുദ്ധഃ സമരേ പ്രത്യയുധ്യത
47 തദ് വൃക്ഷയുദ്ധം അഭവൻ മഹീരുഹ വിനാശനം
    വാലിസുഗ്രീവയോർ ഭ്രാത്രോർ യഥാ ശ്രീകാങ്ക്ഷിണോഃ പുരാ
48 ശീർഷയോഃ പതിതാ വൃക്ഷാ ബിഭിദുർ നൈകധാ തയോഃ
    യഥൈവോത്പല പദ്മാനി മത്തയോർ ദ്വിപയോസ് തഥാ
49 മുഞ്ജവജ് ജാർജരീ ഭൂതാ ബഹവസ് തത്ര പാദപാഃ
    ചീരാണീവ വ്യുദസ്താനി രേജുസ് തത്ര മഹാവനേ
50 തദ് വൃക്ഷയുദ്ധം അഭവത് സുമുഹൂർതം വിശാം പതേ
    രാക്ഷസാനാം ച മുഖ്യസ്യ നരാണാം ഉത്തമസ്യ ച
51 തതഃ ശിലാം സമുത്ക്ഷിപ്യ ഭീമസ്യ യുധി തിഷ്ഠതഃ
    പ്രാഹിണോദ് രാക്ഷസഃ ക്രുദ്ധോ ഭീമസേനശ് ചചാല ഹ
52 തം ശിലാ താഡനജഡം പര്യധാവത് സ രാക്ഷസഃ
    ബാഹുവിക്ഷിപ്ത കിരണഃ സ്വർഭാനുർ ഇവ ഭാസ്കരം
53 താവ് അന്യോന്യം സമാശ്ലിഷ്യ പ്രകർഷന്തൗ പരസ്പരം
    ഉഭാവ് അപി ചകാശേതേ പ്രയുദ്ധൗ വൃഷഭാവ് ഇവ
54 തയോർ ആസീത് സുതുമുലഃ സമ്പ്രഹാരഃ സുദാരുണഃ
    നഖദംഷ്ട്രായുധവതോർ വ്യാഘ്രയോർ ഇവ ദൃട്തയോഃ
55 ദുര്യോധന നികാരാച് ച ബാഹുവീര്യാച് ച ദർപിതഃ
    കൃഷ്ണാ നയനദൃഷ്ടശ് ച വ്യവർധത വൃകോദരഃ
56 അഭിപത്യാഥ ബാഹുഭ്യാം പ്രത്യഗൃഹ്ണാദ് അമർഷിതഃ
    മാതംഗ ഇവ മാതംഗം പ്രഭിന്നകരടാ മുഖഃ
57 തം ചാപ്യ് ആഥ തതോ രക്ഷഃ പ്രതിജഗ്രാഹ വീര്യവാൻ
    തം ആക്ഷിപദ് ഭീമസേനോ ബലേന ബലിനാം വരഃ
58 തയോർ ഭുജവിനിഷ്പേഷാദ് ഉഭയോർ വലിനോസ് തദാ
    ശബ്ദഃ സമഭവദ് ഘോരോ വേണുസ്ഫോട സമോ യുധി
59 അഥൈനം ആക്ഷിപ്യ ബലാദ് ഗൃഹ്യ മധ്യേ വൃകോദരഃ
    ധൂനയാം ആസ വേഗേന വായുശ് ചണ്ഡ ഇവ ദ്രുമം
60 സ ഭീമേന പരാമൃഷ്ടോ ദുർബലോ ബലിനാ രണേ
    വ്യസ്പന്ദത യഥാപ്രാണം വിചകർഷ ച പാണ്ഡവം
61 തത ഏനം പരിശ്രാന്തം ഉപലഭ്യ വൃകോദരഃ
    യോക്ത്രയാം ആസ ബാഹുഭ്യാം പശും രശനയാ യഥാ
62 വിനദന്തം മഹാനാദം ഭിന്നഭേരീ സമസ്വനം
    ഭ്രാമയാം ആസ സുചിരം വിസ്ഫുരന്തം അചേതസം
63 തം വിഷീദന്തം ആജ്ഞായ രാക്ഷസം പാണ്ഡുനന്ദനഃ
    പ്രഗൃഹ്യ തരസാ ദോർഭ്യാം പശുമാരം അമാരയൻ
64 ആക്രമ്യ സ കടീ ദേശേ ജാനുനാ രാക്ഷസാധമം
    അപീഡയത ബാഹുബ്ഭ്യാം കണ്ഠം തസ്യ വൃകോദരഃ
65 അഥ തം ജഡ സർവാംഗം വ്യാവൃത്തനയനോൽബണം
    ഭൂതലേ പാതയാം ആസ വാക്യം ചേദം ഉവാച ഹ
66 ഹിഡിംബബകയോഃ പാപന ത്വം അശ്രുപ്രമാർജനം
    കരിഷ്യസി ഗതശ് ചാസി യമസ്യ സദനം പ്രതി
67 ഇത്യ് ഏവം ഉക്ത്വാ പുരുഷപ്രവീരസ്; തം രാക്ഷസം ക്രോധവിവൃത്ത നേത്രഃ
    പ്രസ്രസ്തവസ്ത്രാഭരണം സ്ഫുരന്തം; ഉദ്ബ്ഭ്രാന്ത ചിത്തം വ്യസും ഉത്സസർജ
68 തസ്മിൻ ഹതേ തോയദതുല്യരൂപേ; കൃഷ്ണാം പുരസ്കൃത്യ നരേന്ദ്രപുത്രാഃ
    ഭീമം പ്രശസ്യാഥ ഗുണൈർ അനേകൈർ; ഹൃഷ്ടാസ് തതോ ദ്വൈതവനായ ജഗ്മുഃ
69 ഏവം വിനിഹതഃ സംഖ്യേ കിർമീരോ മനുജാധിപ
    ഭീമേന വചനാദ് അസ്യ ധർമരാജസ്യ കൗരവ
70 തതോ നിഷ്കണ്ടകം കൃത്വാ വനം തദ് അപരാജിതഃ
    ദ്രൗപദ്യാ സഹധർമജ്ഞോ വസതിം താം ഉവാസ ഹ
71 സമാശ്വാസ്യ ച തേ സർവേ ദ്രൗപദീം ഭരതർഷഭാഃ
    പ്രഹൃഷ്ടമനസഃ പ്രീത്യാ പ്രശശംസുർ വൃകോദരം
72 ഭീമ ബാഹുബലോത്പിഷ്ടേ വിനഷ്ടേ രാക്ഷസേ തതഃ
    വിവിശുസ് തദ് വനം വീരാഃ ക്ഷേമം നിഹതകണ്ടകം
73 സ മയാ ഗച്ഛതാ മാർഗേ വിനികീർണോ ഭയാവഹഃ
    വനേ മഹതി ദുഷ്ടാത്മാ ദൃഷ്ടോ ഭീമബലാദ് ധതഃ
74 തത്രാശ്രൗഷം അഹം ചൈതത് കർമ ഭീമസ്യ ഭാരത
    ബ്രാഹ്മണാനാം കഥയതാം യേ തത്രാസൻ സമാഗതാഃ
75 ഏവം വിനിഹതം സംഖ്യേ കിർമീരം രാക്ഷസോത്തമം
    ശ്രുത്വാ ധ്യാനപരോ രാജാ നിശശ്വാസാർതവത് തദാ