മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം10

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം10

1 [ധൃ]
     ഭഗവൻ നാഹം അപ്യ് ഏതദ് രോചയേ ദ്യൂതസംസ്തവം
     മന്യേ തദ് വിധിനാക്രമ്യ കാരിതോ ഽസ്മീതി വൈ മുനേ
2 നൈതദ് രോചയതേ ഭീഷ്മോ ന ദ്രോണോ വിദുരോ ന ച
     ഗാന്ധാരീ നേച്ഛതി ദ്യൂതം തച് ച മോഹാത് പ്രവർതിതം
3 പരിത്യക്തും ന ശക്നോമി ദുര്യോധനം അചേതനം
     പുത്രസ്നേഹേന ഭഗവഞ് ജാനന്ന് അപി യതവ്രത
4 [വ്യ്]
     വൈചിത്ര വീര്യനൃപതേ സത്യം ആഹ യഥാ ഭവാൻ
     ദൃഢം വേദ്മി പരം പുത്രം പരം പുത്രാൻ ന വിദ്യതേ
5 ഇന്ദ്രോ ഽപ്യ് അശ്രുനിപാതേന സുരഭ്യാ പ്രതിബോധിതഃ
     അന്യൈഃ സമൃദ്ധൈർ അപ്യ് അർഥൈർ ന സുതാദ് വിദ്യതേ പരം
6 അത്ര തേ വർതയിഷ്യാമി മഹദ് ആഖ്യാനം ഉത്തമം
     സുരഭ്യാശ് ചൈവ സംവാദം ഇന്ദ്രസ്യ ച വിശാം പതേ
7 ത്രിവിഷ്ടപഗതാ രാജൻ സുരഭിഃ പ്രാരുദത് കില
     ഗവാം മാത പുരാ താത താം ഇന്ദ്രോ ഽന്വകൃപായത
8 [ഇൻ]
     കിം ഇദം രോദിഷി ശുഭേ കച് ചിത് ക്ഷേമം ദിവൗകസാം
     മാനുഷേഷ്വ് അഥ വാ ഗോഷു നൈതദ് അൽപം ഭവിഷ്യതി
9 [സു]
     വിനിപാതോ ന വഃ കശ് ചിദ് ദൃശ്യതേ ത്രിദശാധിപ
     അഹം തു പുത്രം ശോചാമി തേന രോദിമി കൗശിക
10 പശ്യൈനം കർഷകം രൗദ്രം ദുർബലം മമ പുത്രകം
    പ്രതോദേനാഭിനിഘ്നന്തം ലാംഗലേന നിപീഡിതം
11 ഏതം ദൃഷ്ട്വാ ഭൃശം ശ്രന്തം വധ്യമാനം സുരാധിപ
    കൃപാവിഷ്ടാസ്മി ദേവേന്ദ്ര മനശ് ചോദ്വിജതേ മമ
12 ഏകസ് തത്ര ബലോപേതോ ധുരം ഉദ്വഹതേ ഽധികാം
    അപരോ ഽൽപബലപ്രാണഃ കൃശോ ധമനി സന്തതഃ
    കൃച്ഛ്രാദ് ഉദ്വഹതേ ഭാരം തം വൈ ശോചാമി വാസവ
13 വധ്യമാനഃ പ്രതോദേന തുദ്യമാനഃ പുനഃ പുനഃ
    നൈവ ശക്നോമി തം ഭാരം ഉദ്വോഢും പശ്യ വാസവ
14 തതോ ഽഹം തസ്യ ദുഃഖാർതാ വിരൗമി ഭൃശദുഃഖിതാ
    അശ്രൂണ്യ് ആവർതയന്തീ ച നേത്രാഭ്യാം കരുണായതീ
15 [ഇൻ]
    തവ പുത്രസഹസ്രേഷു പീഡ്യമാനേഷു ശോഭനേ
    കിം കൃപായിതം അസ്ത്യ് അത്ര പുത്ര ഏകോ ഽത്ര പീഡ്യതേ
16 [സു]
    യദി പുത്രസഹസ്രം മേ സർവത്ര സമം ഏവ മേ
    ദീനസ്യ തു സതഃ ശക്രപുത്രസ്യാഭ്യധികാ കൃപാ
17 [വ്യ്]
    തദ് ഇന്ദ്രഃ സുരഭീ വാക്യം നിശമ്യ ഭൃശവിസ്മിതഃ
    ജീവിതേനാപി കൗരവ്യ മേനേ ഽഭ്യധികം ആത്മജം
18 പ്രവവർഷ ച തത്രൈവ സഹസാ തോയം ഉൽബണം
    കർഷകസ്യാചരൻ വിഘ്നം ഭഗവാൻ പാകശാസനഃ
19 തദ് യഥാ സുരഭിഃ പ്രാഹ സമം ഏവാസ്തു മേ തഥാ
    സുതേഷു രാജൻ സർവേഷു ദീനേഷ്വ് അഭ്യധികാ കൃപാ
20 യാദൃശോ മേ സുതഃ പണ്ഡുസ് താദൃശോ മേ ഽസി പുത്രക
    വിദുരശ് ച മഹാപ്രാജ്ഞഃ സ്നേഹാദ് ഏതദ് വ്രമീമ്യ് അഹം
21 ചിരായ തവ പുത്രാണാം ശതം ഏകശ് ച പാർഥിവ
    പാണ്ഡോഃ പഞ്ചൈവ ലക്ഷ്യന്തേ തേ ഽപി മന്ദാഃ സുദുഃഖിതാഃ
22 കഥം ജീവേയുർ അത്യന്തം കഥം വർധേയുർ ഇത്യ് അപി
    ഇതി ദീനേഷു പാർഥേഷു മനോ മേ പരിതപ്യതേ
23 യദി പാർഥിവ കൗരവ്യാഞ് ജീവമാനാൻ ഇഹേച്ഛസി
    ദുര്യോധനസ് തവ സുതഃ ശമം ഗച്ഛതു പാണ്ഡവൈഃ