മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം90

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം90

1 [സ്]
     സ്വസൈന്യം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ രാജാ ദുര്യോധനഃ സ്വയം
     അഭ്യധാവത സങ്ക്രുദ്ധോ ഭീമസേനം അരിന്ദമം
2 പ്രഗൃഹ്യ സുമഹച് ചാപം ഇന്ദ്രാശനിസമസ്വനം
     മഹതാ ശരവർഷേണ പാണ്ഡവം സമവാകിരത്
3 അർധചന്ദ്രം ച സന്ധായ സുതീക്ഷ്ണം ലോമവാഹിനം
     ഭീമസേനസ്യ ചിച്ഛേദ ചാപം ക്രോധസമന്വിതഃ
4 തദന്തരം ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ ത്വരമാണോ മഹാരഥഃ
     സന്ദധേ നിശിതം ബാണം ഗിരീണാം അപി ദാരണം
     തേനോരസി മഹാബാഹുർ ഭീമസേനം അതാഡയത്
5 സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതഃ സൃക്കിണീ പരിസംലിഹൻ
     സമാലലംബേ തേജസ്വീ ധ്വജം ഹേമപരിഷ്കൃതം
6 തഥാ വിമനസം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസേനം ഘടോത്കചഃ
     ക്രോധേനാഭിപ്രജജ്വാല ദിധക്ഷന്ന് ഇവ പാവകഃ
7 അഭിമന്യുമുഖാശ് ചൈവ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ
     സമഭ്യധാവൻ ക്രോശന്തോ രാജാനം ജാതസംഭ്രമാഃ
8 സമ്പ്രേക്ഷ്യ താൻ ആപതതഃ സങ്ക്രുദ്ധാഞ് ജാതസംഭ്രമാൻ
     ഭാരദ്വാജോ ഽബ്രവീദ് വാക്യം താവകാനാം മഹാരഥാൻ
9 ക്ഷിപ്രം ഗച്ഛത ഭദ്രം വോ രാജാനം പരിരക്ഷത
     സംശയം പരമം പ്രാപ്തം മജ്ജന്തം വ്യസനാർണവേ
10 ഏതേ ക്രുദ്ധാ മഹേഷ്വാസാഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ
    ഭീമസേനം പുരസ്കൃത്യ ദുര്യോധനം ഉപദ്രുതാഃ
11 നാനാവിധാനി ശസ്ത്രാണി വിസൃജന്തോ ജയേ രതാഃ
    നദന്തോ ഭൈരവാൻ നാദാംസ് ത്രാസയന്തശ് ച ഭൂം ഇമാം
12 തദ് ആചാര്യ വചഃ ശ്രുത്വാ സോമദത്ത പുരോഗമാഃ
    താവകാഃ സമവർതന്ത പാണ്ഡവാനാം അനീകിനീം
13 കൃപോ ഭൂരി ശ്വരാഃ ശല്യോ ദ്രോണപുത്രോ വിവിംശതിഃ
    ചിത്രസേനോ വികർണശ് ച സൈന്ധവോ ഽഥ ബൃഹദ്ബലഃ
    ആവന്ത്യൗ ച മഹേഷ്വാസൗ കൗരവം പര്യവാരയൻ
14 തേ വിംശതിപദം ഗത്വാ സമ്പ്രഹാരം പ്രചക്രിരേ
    പാണ്ഡവാ ധാർതരാഷ്ട്രാശ് ച പരസ്പരജിഘാംസവഃ
15 ഏവം ഉക്ത്വാ മഹാബാഹുർ മഹദ് വിസ്ഫാര്യ കാർമുകം
    ഭാരദ്ബാജസ് തതോ ഭീമം ഷഡ്വിംശത്യാ സമാർപയത്
16 ഭൂയശ് ചൈനം മഹാബാഹുഃ ശരൈഃ ശീഘ്രം അവാകിരത്
    പർവതം വാരിധാരാഭിഃ ശരദീവ ബലാഹകഃ
17 തം പത്യവിധ്യദ് ദശഭിർ ഭീമസേനഃ ശിലീമുഖൈഃ
    ത്വരമാണോ മഹേഷ്വാസഃ സവ്യേ പാർശ്വേ മഹാബലഃ
18 സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതോ വയോവൃദ്ധശ് ച ഭാരത
    പ്രനഷ്ടസഞ്ജ്ഞഃ സഹസാ രഥോപസ്ഥ ഉപാവിശത്
19 ഗുരും പ്രവ്യഥിതം ദൃഷ്ട്വാ രാജാ ദുര്യോധനഃ സ്വയം
    ദ്രൗണായനിശ് ച സങ്ക്രുദ്ധൗ ഭീമസേനം അഭിദ്രുതൗ
20 താവ് ആപതന്തൗ സമ്പ്രേക്ഷ്യ കാലാന്തകയമോപമൗ
    ഭീമസേനോ മഹാബാഹുർ ഗദാം ആദായ സ ത്വരഃ
21 അവപ്ലുത്യ രഥാത് തൂർണം തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
    സമുദ്യമ്യ ഗദാം ഗുർവീം യമദണ്ഡോപമാം രണേ
22 തദ് ഉദ്യതഗദം ദൃഷ്ട്വാ കൈലാസം ഇവ ശൃംഗിണം
    കൗരവോ ദ്രോണപുത്രശ് ച സഹിതാവ് അഭ്യധാവതാം
23 താവ് ആപതന്തൗ സഹിതൗ ത്വരിതൗ ബലിനാം വരൗ
    അഭ്യധാവത വേഗേന ത്വരമാണോ വൃകോദരഃ
24 തം ആപതന്തം സമ്പ്രേക്ഷ്യ സങ്ക്രുദ്ധം ഭീമദർശനം
    സമഭ്യധാവംസ് ത്വരിതാഃ കൗരവാണാം മഹാരഥാഃ
25 ഭാരദ്വാജ മുഖാഃ സർവേ ഭീമസേനജിഘാംസയാ
    നാനാവിധാനി ശസ്ത്രാണി ഭീമസ്യോരസ്യ് അപാതയൻ
    സഹിതാഃ പാണ്ഡവം സർവേ പീഡയന്തഃ സമന്തതഃ
26 തം ദൃഷ്ട്വാ സംശയം പ്രാപ്തം പീഡ്യമാനം മഹാരഥം
    അഭിമന്യുപ്രഭൃതയഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ
    അഭ്യധാവൻ പരീപ്സന്തഃ പ്രാണാംസ് ത്യക്ത്വാ സുദുസ്ത്യജാൻ
27 അനൂപാധിപതിഃ ശൂരോ ഭീമസ്യ ദയിതഃ സഖാ
    നീലോ നീലാംബുദപ്രഖ്യഃ സങ്ക്രുദ്ധോ ദ്രൗണിം അഭ്യയാത്
    സ്പർധതേ ഹി മഹേഷ്വാസോ നിത്യം ദ്രോണസുതേന യഃ
28 സ വിസ്ഫാര്യ മഹച് ചാപം ദ്രൗണിം വിവ്യാധ പത്രിണാ
    യഥാ ശക്രോ മഹാരാജ പുരാ വിവ്യാധ ദാനവം
29 വിപ്രചിത്തിം ദുരാധർഷം ദേവതാനാം ഭയം കകം
    യേന ലോകത്രയം ക്രോധാത് ത്രാസിതം സ്വേന തേജസാ
30 തഥാ നീലേന നിർഭിന്നഃ സുമുഖേന പതത്രിണാ
    സഞ്ജാതരുധിരോത്പീഡോ ദ്രൗണിഃ ക്രോധസമന്വിതഃ
31 സ വിസ്ഫാര്യ ധനുശ് ചിത്രം ഇന്ദ്രാശനിസമസ്വനം
    ദധ്രേ നീലവിനാശായ മതിം മതിമതാം വരഃ
32 തതഃ സന്ധായ വിമലാൻ ഭല്ലാൻ കർമാരപായിതാൻ
    ജഘാന ചതുരോ വാഹാൻ പാതയാം ആസ ച ധ്വജം
33 സപ്തമേന ച ഭല്ലേന നീലം വിവ്യാധ വക്ഷസി
    സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതോ രഥോപസ്ഥ ഉപാവിശത്
34 മോഹിതം വീക്ഷ്യ രാജാനം നീലം അഭ്രചയോപമം
    ഘടോത്കചോ ഽപി സങ്ക്രുദ്ധോ ഭ്രാതൃഭിഃ പരിവാരിതഃ
35 അഭിദുദ്രാവ വേഗേന ദ്രൗണിം ആഹവശോഭിനം
    തഥേതരേ അഭ്യധാവൻ രാക്ഷസോ യുദ്ധദുർമദാഃ
36 തം ആപതന്തം സമ്പ്രേക്ഷ്യ രാക്ഷസം ഘോരദർശനം
    അഭ്യധാവത തേജസ്വീ ഭാരദ്വാജാത്മജസ് ത്വരൻ
37 നിജഘാന ച സങ്ക്രുദ്ധോ രാക്ഷസാൻ ഭീമദർശനാൻ
    യോ ഽഭവന്ന് അഗ്രതഃ ക്രുദ്ധാ രാക്ഷസസ്യ പുരഃസരാഃ
38 വിമുഖാംശ് ചൈവ താൻ ദൃഷ്ട്വാ ദ്രൗണിചാപച്യുതൈഃ ശരൈഃ
    അക്രുധ്യത മഹാകായോ ഭൈമസേനിർ ഘടോത്കചഃ
39 പ്രാദുശ്ചക്രേ മഹാമായാം ഘോരരൂപാം സുദാരുണാം
    മോഹയൻ സമരേ ദ്രൗണിം മായാവീ രാക്ഷസാധിപഃ
40 തതസ് തേ താവകാഃ സർവേ മായയാ വിമുഖീകൃതാഃ
    അന്യോന്യം സമപശ്യന്ത നികൃത്താൻ മേദിനീ തലേ
    വിചേഷ്ടമാനാൻ കൃപണാഞ് ശോണിതേന സമുക്ഷിതാൻ
41 ദ്രോണം ദുര്യോധനം ശല്യം അശ്വത്ഥാമാനം ഏവ ച
    പ്രായശശ് ച മഹേഷ്വാസാ യേ പ്രധാനാശ് ച കൗരവാഃ
42 വിധ്വസ്താ രഥിനഃ സർവേ ഗജാശ് ച വിനിപാതിതാഃ
    ഹയാശ് ച സഹയാരോഹാ വിനികൃത്താഃ സഹസ്രശഃ
43 തദ് ദൃഷ്ട്വാ താവകം സൈന്യം വിദ്രുതം ശിബിരം പ്രതി
    മമ പ്രാക്രോശതോ രാജംസ് തഥാ ദേവവ്രതസ്യ ച
44 യുധ്യധ്വം മാ പലായധ്വം മായൈഷാ രാക്ഷസീ രണേ
    ഘടോത്കച പ്രയുക്തേതി നാതിഷ്ഠന്ത വിമോഹിതാഃ
    നൈവ തേ ശ്രദ്ദധുർ ഭീതാ വദതോർ ആവയോർ വചഃ
45 താംശ് ച പ്രദ്രവതോ ദൃഷ്ട്വാ ജയം പ്രാപ്താംശ് ച പാണ്ഡവാഃ
    ഘടോത്കചേന സഹിതാഃ സിംഹനാദാൻ പ്രചക്രിരേ
    ശംഖദുന്ദുഭിഘോഷാശ് ച സമന്താത് സസ്വനുർ ഭൃശം
46 ഏവം തവ ബലം സർവം ഹൈഡിംബേന ദുരാത്മനാ
    സൂര്യാസ്തമയ വേലായാം പ്രഭഗ്നം വിദ്രുതം ദിശഃ