മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം62

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം62

1 [ഭ്സ്]
     തതഃ സ ഭഗവാൻ ദേവോ ലോകാനാം പരമേശ്വരഃ
     ബ്രഹ്മാണം പ്രത്യുവാചേദം സ്നിഗ്ധഗംഭീരയാ ഗിരാ
2 വിദിതം താത യോഗാൻ മേ സർവം ഏതത് തവേപ്സിതം
     തഥാ തദ് ഭവിതേത്യ് ഉക്ത്വാ തത്രൈവാന്തരധീയത
3 തതോ ദേവർഷിഗന്ധർവാ വിസ്മയം പരമം ഗതാഃ
     കൗതൂഹലപരാഃ സർവേ പിതാമഹം അഥാബ്രുവൻ
4 കോ ന്വ് അയം യോ ഭഗവതാ പ്രണമ്യ വിനയാദ് വിഭോ
     വാഗ്ഭിഃ സ്തുതോ വരിഷ്ഠാഭിഃ ശ്രോതും ഇച്ഛാമ തം വയം
5 ഏവം ഉക്തസ് തു ഭഗവാൻ പ്രത്യുവാച പിതാമഹഃ
     ദേവബ്രഹ്മർഷിഗന്ധർവാൻ സർവാൻ മധുരയാ ഗിരാ
6 യത് തത്പരം ഭവിഷ്യം ച ഭവിതവ്യം ച യത് പരം
     ഭൂതാത്മാ യഃ പ്രഭുശ് ചൈവ ബ്രഹ്മ യച് ച പരം പദം
7 തേനാസ്മി കൃതസംവാദഃ പ്രസന്നേന സുരർഷഭാഃ
     ജഗതോ ഽനുഗ്രഹാർഥായ യാചിതോ മേ ജഗത്പതിഃ
8 മാനുഷം ലോകം ആതിഷ്ഠ വാസുദേവ ഇതി ശ്രുതഃ
     അസുരാണാം വധാർഥായ സംഭവസ്വ മഹീതലേ
9 സംഗ്രാമേ നിഹതാ യേ തേ ദൈത്യദാനവരാക്ഷസാഃ
     ത ഇമേ നൃഷു സംഭൂതാ ഘോരരൂപാ മഹാബലാഃ
10 തേഷാം വധാർഥം ഭഗവാൻ നരേണ സഹിതോ വശീ
    മാനുഷീം യോനിം ആസ്ഥായ ചരിഷ്യതി മഹീതലേ
11 നരനാരായണൗ യൗ തൗ പുരാണാവ് ഋഷിസത്തമൗ
    സഹിതൗ മാനുഷേ ലോകേ സംഭൂതാവ് അമിതദ്യുതീ
12 അജേയൗ സമരേ യത്തൗ സഹിതാവ് അമരൈർ അപി
    മൂഢാസ് ത്വ് ഏതൗ ന ജാനന്തി നരനാരായണാവ് ഋഷീ
13 തസ്യാഹം ആത്മജോ ബ്രഹ്മാ സർവസ്യ ജഗതഃ പതിഃ
    വാസുദേവോ ഽർചനീയോ വഃ സർവലോകമഹേശ്വരഃ
14 തഥാ മനുഷ്യോ ഽയം ഇതി കദാ ചിത് സുരസത്തമാഃ
    നാവജ്ഞേയോ മഹാവീര്യഃ ശംഖചക്രഗദാധരഃ
15 ഏതത് പരമകം ഗുഹ്യം ഏതത് പരമകം യശഃ
    ഏതത് പരമകം ബ്രഹ്മ ഏതത് പരമകം യശഃ
16 ഏതദ് അക്ഷരം അവ്യക്തം ഏതത് തച് ഛാശ്വതം മഹത്
    ഏതത് പുരുഷസഞ്ജ്ഞം വൈ ഗീയതേ ജ്ഞായതേ ന ച
17 ഏതത് പരമകം തേജ ഏതത് പരമകം സുഖം
    ഏതത് പരമകം സത്യം കീർതിതം വിശ്വകർമണാ
18 തസ്മാത് സർവൈഃ സുരൈഃ സേന്ദ്രൈർ ലോകൈശ് ചാമിതവിക്രമഃ
    നാവജ്ഞേയോ വാസുദേവോ മാനുഷോ ഽയം ഇതി പ്രഭുഃ
19 യശ് ച മാനുഷമാത്രോ ഽയം ഇതി ബ്രൂയാത് സുമന്ദധീഃ
    ഹൃഷീകേശം അവജ്ഞാനാത് തം ആഹുഃ പുരുഷാധമം
20 യോഗിനം തം മഹാത്മാനം പ്രവിഷ്ടം മാനുഷീം തനും
    അവമന്യേദ് വാസുദേവം തം ആഹുസ് താമസം ജനാഃ
21 ദേവം ചരാചരാത്മാനം ശ്രീവത്സാങ്കം സുവർചസം
    പദ്മനാഭം ന ജാനാതി തം ആഹുസ് താമസം ജനാഃ
22 കിരീടകൗസ്തുഭ ധരം മിത്രാണാം അഭയങ്കരം
    അവജാനൻ മഹാത്മാനം ഘോരേ തമസി മജ്ജതി
23 ഏവം വിദിത്വാ തത്ത്വാർഥം ലോകാനാം ഈശ്വരേശ്വരഃ
    വാസുദേവോ നമഃ കാര്യഃ സർവലോകൈഃ സുരോത്തമാഃ
24 ഏവം ഉക്ത്വാ സ ഭഗവാൻ സർവാൻ ദേവഗണാൻ പുരാ
    വിസൃജ്യ സർവലോകാത്മാ ജഗാമ ഭവനം സ്വകം
25 തതോ ദേവാഃ സ ഗന്ധർവാ മുനയോ ഽപ്സരസോ ഽപി ച
    കഥാം താം ബ്രഹ്മണാ ഗീതാം ശ്രുത്വാ പ്രീതാ ദിവം യയുഃ
26 ഏതച് ഛ്രുതം മയാ താത ഋഷീണാം ഭാവിതാത്മനാ
    വാസുദേവം കഥയതാം സമവായേ പുരാതനം
27 ജാമദഗ്ന്യസ്യ രാമസ്യ മാർകണ്ഡേയസ്യ ധീമതഃ
    വ്യാസ നാരദയോശ് ചാപി ശ്രുതം ശ്രുതവിശാരദ
28 ഏതം അർഥം ച വിജ്ഞായ ശ്രുത്വാ ച പ്രഭും അവ്യയം
    വാസുദേവം മഹാത്മാനം ലോകാനാം ഈശ്വരേശ്വരം
29 യസ്യാസാവ് ആത്മജോ ബ്രഹ്മാ സർവസ്യ ജഗതഃ പിതാ
    കഥം ന വാസുദേവോ ഽയം അർച്യശ് ചേജ്യശ് ച മാനവൈഃ
30 വാരിതോ ഽസി പുരാ താത മുനിഭിർ വേദപാരഗൈഃ
    മാ ഗച്ഛ സംയുഗം തേന വാസുദേവേന ധീമതാ
    മാ പാണ്ഡവൈഃ സാർഥം ഇതി തച് ച മോഹാൻ ന ബുധ്യസേ
31 മന്യേ ത്വാം രാക്ഷസം ക്രൂരം തഥാ ചാസി തമോവൃതഃ
    യസ്മാദ് ദ്വിഷസി ഗോവിന്ദം പാണ്ഡവം ച ധനഞ്ജയം
    നരനാരായണൗ ദേവൗ നാന്യോ ദ്വിഷ്യാദ് ധി മാനവഃ
32 തസ്മാദ് ബ്രവീമി തേ രാജന്ന് ഏഷ വൈ ശാശ്വതോ ഽവ്യയഃ
    സർവലോകമയോ നിത്യഃ ശാസ്താ ധാതാ ധരോ ധ്രുവഃ
33 ലോകാൻ ധാരയതേ യസ് ത്രീംശ് ചരാചരഗുരുഃ പ്രഭുഃ
    യോദ്ധാ ജയശ് ച ജേതാ ച സർവപ്രകൃതിർ ഈശ്വരഃ
34 രാജൻ സത്ത്വമയോ ഹ്യ് ഏഷ തമോ രാഗവിവർജിതഃ
    യതഃ കൃഷ്ണസ് തതോ ധർമോ യതോ ധർമസ് തതോ ജയഃ
35 തസ്യ മാഹാത്മ്യ യോഗേന യോഗേനാത്മന ഏവ ച
    ധൃതാഃ പാണ്ഡുസുതാ രാജഞ് ജയശ് ചൈഷാം ഭവിഷ്യതി
36 ശ്രേയോ യുക്താം സദാ ബുദ്ധിം പാണ്ഡവാനാം ദധാതി യഃ
    ബലം ചൈവ രണേ നിത്യം ഭയേഭ്യശ് ചൈവ രക്ഷതി
37 സ ഏഷ ശാശ്വതോ ദേവഃ സർവഗുഹ്യമയഃ ശിവഃ
    വാസുദേവ ഇതി ജ്ഞേയോ യൻ മാം പൃച്ഛസി ഭാരത
38 ബ്രാഹ്മണൈഃ ക്ഷത്രിയൈർ വൈശ്യൈഃ ശൂദ്രൈശ് ച കൃതലക്ഷണൈഃ
    സേവ്യതേ ഽഭ്യർച്യതേ ചൈവ നിത്യയുക്തൈഃ സ്വകർമഭിഃ
39 ദ്വാപരസ്യ യുഗസ്യാന്തേ ആദൗ കലിയുഗസ്യ ച
    സാത്വതം വിധിം ആസ്ഥായ ഗീതഃ സങ്കർഷണേന യഃ
40 സ ഏഷ സർവാസുരമർത്യലോകം; സമുദ്രകക്ഷ്യാന്തരിതാഃ പുരീശ് ച
    യുഗേ യുഗേ മാനുഷം ചൈവ വാസം; പുനഃ പുനഃ സൃജതേ വാസുദേവഃ