മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം59

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം59

1 [സ്]
     തസ്മിൻ ഹതേ ഗജാനീകേ പുത്രോ ദുര്യോധനസ് തവ
     ഭീമസേനം ഘ്നതേത്യ് ഏവം സവ സൈന്യാന്യ് അചോദയത്
2 തതഃ സർവാണ്യ് അനീകാനി തവ പുത്രസ്യ ശാസനാത്
     അഭ്യദ്രവൻ ഭീമസേനം നദന്തം ഭൈരവാൻ രവാൻ
3 തം ബലൗഘം അപര്യന്തം ദേവൈർ അപി ദുരുത്സഹം
     ആപതന്തം സുദുഷ്പാരം സമുദ്രം ഇവ പർവണി
4 രഥനാഗാശ്വകലിലം ശംഖദുന്ദുഭിനാദിതം
     അഥാനന്തം അപാരം ച നരേന്ദ്ര സ്തിമിതഹ്രദം
5 തം ഭീമസേനഃ സമരേ മഹോദധിം ഇവാപരം
     സേനാസാഗരം അക്ഷോഭ്യം വേലേവ സമവാരയത്
6 തദ് ആശ്ചര്യം അപശ്യാമ ശ്രദ്ധേയം അപി ചാദ്ഭുതം
     ഭീമസേനസ്യ സമരേ രാജൻ കർമാതിമാനുഷം
7 ഉദീർണാം പൃഥിവീം സർവാം സാശ്വാം സ രഥകുഞ്ജരാം
     അസംഭ്രമം ഭീമസേനോ ഗദയാ സമതാഡയത്
8 സ സംവാര്യ ബലൗഘാംസ് താൻ ഗദയാ രഥിനാം വരഃ
     അതിഷ്ഠത് തുമുലേ ഭീമോ ഗിരിർ മേരുർ ഇവാചലഃ
9 തസ്മിൻ സുതുമുലേ ഘോരേ കാലേ പരമദാരുണേ
     ഭ്രാതരശ് ചൈവ പുത്രാശ് ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച പാർഷതഃ
10 ദ്രൗപദേയാഭിമന്യുശ് ച ശിഖണ്ഡീ ച മഹാരഥഃ
    ന പ്രാജഹൻ ഭീമസേനം ഭയേ ജാതേ മഹാബലം
11 തതഃ ശൈക്യായസീം ഗുർവീം പ്രഗൃഹ്യ മഹതീം ഗദാം
    അവധീത് താവകാൻ യോധാൻ ദണ്ഡപാണിർ ഇവാന്തകഃ
    പോഥയൻ രഥവൃന്ദാനി വാജിവൃന്ദാനി ചാഭിഭൂഃ
12 വ്യചരത് സമരേ ഭീമോ യുഗാംഗേ പാവകോ യഥാ
    വിനിഘ്നൻ സമരേ സർവാൻ യുഗാന്തേ കാലവദ് വിഭുഃ
13 ഊരുവേഗേന സങ്കർഷൻ രഥജാലാനി പാണ്ഡവഃ
    പ്രമർദയൻ ഗജാൻ സർവാൻ നഡ്വലാനീവ കുഞ്ജരഃ
14 മൃദ്നൻ രഥേഭ്യോ രഥിനോ ഗജേഭ്യോ ഗജയോധിനഃ
    സാദിനശ് ചാശ്വപൃഷ്ഠേഭ്യോ ഭൂമൗ ചൈവ പദാതിനഃ
15 തത്ര തത്ര ഹതൈശ് ചാപി മനുഷ്യഗജവാജിഭിഃ
    രണാംഗണം തദ് അഭവൻ മൃത്യോർ ആഘത സംനിഭം
16 പിനാകം ഇവ രുദ്രസ്യ ക്രുദ്ധസ്യാഭിഘ്നതഃ പശൂൻ
    യമദണ്ഡോപമാം ഉഗ്രാം ഇന്ദ്രാശനിസമസ്വനാം
    ദദൃശുർ ഭീമസേനസ്യ രൗദ്രാം വിശസനീം ഗദാം
17 ആവിധ്യതോ ഗദാം തസ്യ കൗന്തേയസ്യ മഹാത്മനഃ
    ബഭൗ രൂപം മഹാഘോരം കാലസ്യേവ യുഗക്ഷയേ
18 തം തഥാ മഹതീം സേനാം ദ്രാവയന്തം പുനഃ പുനഃ
    ദൃഷ്ട്വാ മൃത്യും ഇവായാന്തം സർവേ വിമനസോ ഽഭവൻ
19 യതോ യതഃ പ്രേക്ഷതേ സ്മ ഗദാം ഉദ്യമ്യ പാണ്ഡവഃ
    തേന തേന സ്മ ദീര്യന്തേ സർവസൈന്യാനി ഭാരത
20 പ്രദാരയന്തം സൈന്യാനി ബലൗഘേനാപരാജിതം
    ഗ്രസമാനം അനീകാനി വ്യാദിതാസ്യം ഇവാന്തകം
21 തം തഥാ ഭീമകർമാണം പ്രഗൃഹീതമഹാഗദം
    ദൃഷ്ട്വാ വൃകോദരം ഭീഷ്മഃ സഹസൈവ സമഭ്യയാത്
22 മഹതാ മേഘഘോഷേണ രഥേനാദിത്യവർചസാ
    ഛാദയഞ് ശരവർഷേണ പർജന്യ ഇവ വൃഷ്ടിമാൻ
23 തം ആയാന്തം തഥാ ദൃഷ്ട്വാ വ്യാത്താനനം ഇവാന്തകം
    ഭീഷ്മം ഭീമോ മഹാബാഹുഃ പ്രത്യുദീയാദ് അമർഷണഃ
24 തസ്മിൻ ക്ഷണേ സാത്യകിഃ സത്യസന്ധഃ; ശിനിപ്രവീരോ ഽഭ്യപതത് പിതാമഹം
    നിഘ്നന്ന് അമിത്രാൻ ധനുഷാ ദൃഢേന; സ കമ്പയംസ് തവ പുത്രസ്യ സേനാം
25 തം യാന്തം അശ്വൈ രജതപ്രകാശൈഃ; ശരാൻ ധമന്തം ധനുഷാ ദൃഢേന
    നാശക്നുവൻ വാരയിതും തദാനീം; സർവേ ഗണാ ഭാരത യേ ത്വദീയാഃ
26 അവിധ്യദ് ഏനം നിശിതൈഃ ശരാഗ്രൈർ; അലംബുസോ രാജവരാർശ്യശൃംഗിഃ
    തം വൈ ചതുർഭിഃ പ്രതിവിധ്യ വീരോ; നപ്താ ശിനേർ അഭ്യപതദ് രഥേന
27 അന്വാഗതം വൃഷ്ണിവരം നിശമ്യ; മധ്യേ രിപൂണാം പരിവർതമാനം
    പ്രാവർതയന്തം കുരുപുംഗവാംശ് ച; പുനഃ പുനശ് ച പ്രണദന്തം ആജൗ
28 നാശക്നുവൻ വാരയിതും വരിഷ്ഠം; മധ്യന്ദിനേ സൂര്യം ഇവാതപന്തം
    ന തത്ര കശ് ചിന്ന് അവിഷണ്ണ ആസീദ്; ഋതേ രാജൻ സോമദത്തസ്യ പുത്രാത്
29 സ ഹ്യ് ആദദാനോ ധനുർ ഉഗ്രവേഗം; ഭൂരിശ്രവാ ഭാരത സൗമദത്തിഃ
    ദൃഷ്ട്വാ രഥാൻ സ്വാൻ വ്യപനീയമാനാൻ; പ്രത്യുദ്യയൗ സാത്യകിം യോദ്ധും ഇച്ഛൻ