മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം114
| ←അധ്യായം113 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന: അധ്യായം114 |
അധ്യായം115→ |
1 സഞ്ജയ ഉവാച
ഏവം തേ പണ്ഡവാഃ സർവേ പുരസ്കൃത്യ ശിഖണ്ഡിനം
വിവ്യധുഃ സമരേ ഭീഷ്മം പരിവാര്യ സമന്തതഃ
2 ശതഘ്നീഭിഃ സുഘോരാഭിഃ പട്ടിശൈഃ സപരശ്വധൈഃ
മുദ്ഗരൈർ മുസലൈഃ പ്രാസൈഃ ക്ഷേപണീഭിശ് ച സർവശഃ
3 ശരൈഃ കനകപുംഖൈശ് ച ശക്തിതോമരകമ്പനൈഃ
നാരാചൈർ വത്സദന്തൈശ് ച ഭുശുണ്ഡീഭിശ് ച ഭാരത
അതാഡയൻ രണേ ഭീഷ്മേ സഹിതാഃ സർവസൃഞ്ജയാഃ
4 സ വിശീർണാതനുത്രാണഃ പീഡിതോ ബഹുഭിസ് തദാ
വിവ്യഥേ നൈവ ഗാംഗേയോ ഭിദ്യമാനേഷു മർമസു
5 സ ദീപ്തശരചാപാർചിർ അസ്ത്രപ്രസൃതമാരുതഃ
നേമിനിർഹ്രാദസംനാദോ മഹാസ്ത്രോദയപാവകഃ
6 ചിത്രചാപമഹാജ്വാലോ വീരക്ഷയമഹേന്ധനഃ
യുഗാന്താഗ്നിസമോ ഭീഷ്മഃ പരേഷാം സമപദ്യത
7 നിപത്യ രഥസംഘാനാം അന്തരേണ വിനിഃസൃതഃ
ദൃശ്യതേ സ്മ നരേന്ദ്രാണാം പുനർ മധ്യഗതശ് ചരൻ
8 തതഃ പാഞ്ചാലരാജം ച ധൃഷ്ടകേതും അതീത്യ ച
പാണ്ഡവാനീകിനീമധ്യം ആസസാദ സ വേഗിതഃ
9 തതഃ സാത്യകിഭീമൗ ച പാണ്ഡവം ച ധനഞ്ജയം
ദ്രുപദം ച വിരാടം ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ച പാർഷതം
10 ഭീമഘോഷൈർ മഹാവേഗൈർ വൈരിവാരണഭേദിഭിഃ
ഷഡ് ഏതാൻ ഷഡ്ഭിർ ആനർഛദ് ഭാസ്കരപ്രതിമൈഃ ശരൈഃ
11 തസ്യ തേ നിശിതാൻ ബാണാൻ സംനിവാര്യ മഹാരഥാഃ
ദശഭിർ ദശഭിർ ഭീഷ്മം അർദയാം ആസുർ ഓജസാ
12 ശിഖണ്ഡീ തു രണേ ബാണാൻ യാൻ മുമോച മഹാവ്രതേ
തേ ഭീഷ്മം വിവിശുസ് തൂർണം സ്വർണപുംഖാഃ ശിലാശിതാഃ
13 തതഃ കിരീടീ സംരബ്ധോ ഭീഷ്മം ഏവാഭ്യവർതത
ശിഖണ്ഡിനം പുരസ്കൃത്യ ധനുശ് ചാസ്യ സമാച്ഛിനത്
14 ഭീഷ്മസ്യ ധനുഷശ് ഛേദം നാമൃഷ്യന്ത മഹാരഥാഃ
ദ്രോണശ് ച കൃതവർമാ ച സൈന്ധവശ് ച ജയദ്രഥഃ
15 ഭൂരിശ്രവാഃ ശലഃ ശല്യോ ഭഗദത്തസ് തഥൈവ ച
സപ്തൈതേ പരമക്രുദ്ധാഃ കിരീടിനം അഭിദ്രുതാഃ
16 ഉത്തമാസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ദർശയന്തോ മഹാരഥാഃ
അഭിപേതുർ ഭൃശം ക്രുദ്ധാശ് ഛാദയന്ത സ്മ പാണ്ഡവാൻ
17 തേഷാം ആപതതാം ശബ്ദഃ ശുശ്രുവേ ഫൽഗുനം പ്രതി
ഉദ്വൃത്താനാം യഥാ ശബ്ദഃ സമുദ്രാണാം യുഗക്ഷയേ
18 ഹതാനയത ഗൃഹ്ണീത യുധ്യതാപി ച കൃന്തത
ഇത്യ് ആസീത് തുമുലഃ ശബ്ദഃ ഫൽഗുനസ്യ രഥം പ്രതി
19 തം ശബ്ദം തുമുലം ശ്രുത്വാ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ
അഭ്യധാവൻ പരീപ്സന്തഃ ഫൽഗുനം ഭരതർഷഭ
20 സാത്യകിർ ഭീമസേനശ് ച ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച പാർഷതഃ
വിരാടദ്രുപദൗ ചോഭൗ രാക്ഷസശ് ച ഘടോത്കചഃ
21 അഭിമന്യുശ് ച സങ്ക്രുദ്ധഃ സപ്തൈതേ ക്രോധമൂർഛിതാഃ
സമഭ്യധാവംസ് ത്വരിതാശ് ചിത്രകാർമുകധാരിണഃ
22 തേഷാം സമഭവദ് യുദ്ധം തുമുലം ലോമഹർഷണം
സംഗ്രാമേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദേവാനാം ദാനവൈർ ഇവ
23 ശിഖണ്ഡീ തു രഥശ്രേഷ്ഠോ രക്ഷ്യമാണഃ കിരീടിനാ
അവിധ്യദ് ദശഭിർ ഭീഷ്മം ഛിന്നധന്വാനം ആഹവേ
സാരഥിം ദശഭിശ് ചാസ്യ ധ്വജം ചൈകേന ചിച്ഛിദേ
24 സോ ഽന്യത് കാർമുകം ആദായ ഗാംഗേയോ വേഗവത്തരം
തദ് അപ്യ് അസ്യ ശിതൈർ ഭല്ലൈസ് ത്രിഭിശ് ചിച്ഛേദ ഫൽഗുനഃ
25 ഏവം സ പാണ്ഡവഃ ക്രുദ്ധ ആത്തം ആത്തം പുനഃ പുനഃ
ധനുർ ഭീഷ്മസ്യ ചിച്ഛേദ സവ്യസാചീ പരന്തപഃ
26 സ ച്ഛിന്നധന്വാ സങ്ക്രുദ്ധഃ സൃക്കിണീ പരിസംലിഹൻ
ശക്തിം ജഗ്രാഹ സങ്ക്രുദ്ധോ ഗിരീണാം അപി ദാരണീം
താം ച ചിക്ഷേപ സങ്ക്രുദ്ധഃ ഫൽഗുനസ്യ രഥം പ്രതി
27 താം ആപതന്തീം സമ്പ്രേക്ഷ്യ ജ്വലന്തീം അശനീം ഇവ
സമാദത്ത ശിതാൻ ഭല്ലാൻ പഞ്ച പാണ്ഡവനന്ദനഃ
28 തസ്യ ചിച്ഛേദ താം ശക്തിം പഞ്ചധാ പഞ്ചഭിഃ ശരൈഃ
സങ്ക്രുദ്ധോ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ഭീഷ്മബാഹുബലേരിതാം
29 സാ പപാത പരിച്ഛിന്നാ സങ്ക്രുദ്ധേന കിരീടിനാ
മേഘവൃന്ദപരിഭ്രഷ്ടാ വിച്ഛിന്നേവ ശതഹ്രദാ
30 ഛിന്നാം താം ശക്തിം ആലോക്യ ഭീഷ്മഃ ക്രോധസമന്വിതഃ
അചിന്തയദ് രണേ വീരോ ബുദ്ധ്യാ പരപുരഞ്ജയഃ
31 ശക്തോ ഽഹം ധനുഷൈകേന നിഹന്തും സർവപാണ്ഡവാൻ
യദ്യ് ഏഷാം ന ഭവേദ് ഗോപ്താ വിഷ്വക്സേനോ മഹാബലഃ
32 കാരണദ്വയം ആസ്ഥായ നാഹം യോത്സ്യാമി പാണ്ഡവൈഃ
അവധ്യത്വാച് ച പാണ്ഡൂനാം സ്ത്രീഭാവാച് ച ശിഖണ്ഡിനഃ
33 പിത്രാ തുഷ്ടേന മേ പൂർവം യദാ കാലീം ഉദാവഹത്
സ്വച്ഛന്ദമരണം ദത്തം അവധ്യത്വം രണേ തഥാ
തസ്മാൻ മൃത്യും അഹം മന്യേ പ്രാപ്തകാലം ഇവാത്മനഃ
34 ഏവം ജ്ഞാത്വാ വ്യവസിതം ഭീഷ്മസ്യാമിതതേജസഃ
ഋഷയോ വസവശ് ചൈവ വിയത്സ്ഥാ ഭീഷ്മം അബ്രുവൻ
35 യത് തേ വ്യവസിതം വീര അസ്മാകം സുമഹത് പ്രിയം
തത് കുരുഷ്വ മഹേഷ്വാസ യുദ്ധാദ് ബുദ്ധിം നിവർതയ
36 തസ്യ വാക്യസ്യ നിധനേ പ്രാദുർ ആസീച് ഛിവോ ഽനിലഃ
അനുലോമഃ സുഗന്ധീ ച പൃഷതൈശ് ച സമന്വിതഃ
37 ദേവദുന്ദുഭയശ് ചൈവ സമ്പ്രണേദുർ മഹാസ്വനാഃ
പപാത പുഷ്പവൃഷ്ടിശ് ച ഭീഷ്മസ്യോപരി പാർഥിവ
38 ന ച തച് ഛുശ്രുവേ കശ് ചിത് തേഷാം സംവദതാം നൃപ
ഋതേ ഭീഷ്മം മഹാബാഹും മാം ചാപി മുനിതേജസാ
39 സംഭ്രമശ് ച മഹാൻ ആസീത് ത്രിദശാനാം വിശാം പതേ
പതിഷ്യതി രഥാദ് ഭീഷ്മേ സർവലോകപ്രിയേ തദാ
40 ഇതി ദേവഗണാനാം ച ശ്രുത്വാ വാക്യം മഹാമനാഃ
തതഃ ശാന്തനവോ ഭീഷ്മോ ബീഭത്സും നാഭ്യവർതത
ഭിദ്യമാനഃ ശിതൈർ ബാണൈഃ സർവാവരണഭേദിഭിഃ
41 ശിഖണ്ഡീ തു മഹാരാജ ഭരതാനാം പിതാമഹം
ആജഘാനോരസി ക്രുദ്ധോ നവഭിർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
42 സ തേനാഭിഹതഃ സംഖ്യേ ഭീഷ്മഃ കുരുപിതാമഹഃ
നാകമ്പത മഹാരാജ ക്ഷിതികമ്പേ യഥാചലഃ
43 തതഃ പ്രഹസ്യ ബീഭത്സുർ വ്യാക്ഷിപൻ ഗാണ്ഡിവം ധനുഃ
ഗാംഗേയം പഞ്ചവിംശത്യാ ക്ഷുദ്രകാണാം സമർപയത്
44 പുനഃ ശരശതേനൈവം ത്വരമാണോ ധനഞ്ജയഃ
സർവഗാത്രേഷു സങ്ക്രുദ്ധഃ സർവമർമസ്വ് അതാഡയത്
45 ഏവം അന്യൈർ അപി ഭൃശം വധ്യമാനോ മഹാരണേ
ന ചക്രുസ് തേ രുജം തസ്യ രുക്മപുംഖാഃ ശിലാശിതാഃ
46 തതഃ കിരീടീ സംരബ്ധോ ഭീഷ്മം ഏവാഭ്യവർതത
ശിഖണ്ഡിനം പുരസ്കൃത്യ ധനുശ് ചാസ്യ സമാച്ഛിനത്
47 അഥൈനം ദശഭിർ വിദ്ധ്വാ ധ്വജം ഏകേന ചിച്ഛിദേ
സാരഥിം വിശിഖൈശ് ചാസ്യ ദശഭിഃ സമകമ്പയത്
48 സോ ഽന്യത് കാർമുകം ആദത്ത ഗാംഗേയോ ബലവത്തരം
തദ് അപ്യ് അസ്യ ശിതൈർ ഭല്ലൈസ് ത്രിധാ ത്രിഭിർ ഉപാനുദത്
നിമേഷാന്തരമാത്രേണ ആത്തം ആത്തം മഹാരണേ
49 ഏവം അസ്യ ധനൂംഷ്യ് ആജൗ ചിച്ഛേദ സുബഹൂന്യ് അപി
തതഃ ശാന്തനവോ ഭീഷ്മോ ബീഭത്സും നാഭ്യവർതത
50 അഥൈനം പഞ്ചവിംശത്യാ ക്ഷുദ്രകാണാം സമർദയത്
സോ ഽതിവിദ്ധോ മഹേഷ്വാസോ ദുഃശാസനം അഭാഷത
51 ഏഷ പാർഥോ രണേ ക്രുദ്ധഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥഃ
ശരൈർ അനേകസാഹസ്രൈർ മാം ഏവാഭ്യസതേ രണേ
52 ന ചൈഷ ശക്യഃ സമരേ ജേതും വജ്രഭൃതാ അപി
ന ചാപി സഹിതാ വീരാ ദേവദാനവരാക്ഷസാഃ
മാം ചൈവ ശക്താ നിർജേതും കിം ഉ മർത്യാഃ സുദുർബലാഃ
53 ഏവം തയോഃ സംവദതോഃ ഫൽഗുനോ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
ശിഖണ്ഡിനം പുരസ്കൃത്യ ഭീഷ്മം വിവ്യാധ സംയുഗേ
54 തതോ ദുഃശാസനം ഭൂയഃ സ്മയമാനോ ഽഭ്യഭാഷത
അതിവിദ്ധഃ ശിതൈർ ബാണൈർ ഭൃശം ഗാണ്ഡീവധന്വനാ
55 വജ്രാശനിസമസ്പർശാഃ ശിതാഗ്രാഃ സമ്പ്രവേശിതാഃ
വിമുക്താ അവ്യവച്ഛിന്നാ നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
56 നികൃന്തമാനാ മർമാണി ദൃഢാവരണഭേദിനഃ
മുസലാനീവ മേ ഘ്നന്തി നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
57 ബ്രഹ്മദണ്ഡസമസ്പർശാ വജ്രവേഗാ ദുരാസദാഃ
മമ പ്രാണാൻ ആരുജന്തി നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
58 ഭുജഗാ ഇവ സങ്ക്രുദ്ധാ ലേലിഹാനാ വിഷോൽബണാഃ
മമാവിശന്തി മർമാണി നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
59 നാശയന്തീവ മേ പ്രാണാൻ യമദൂതാ ഇവാഹിതാഃ
ഗദാപരിഘസംസ്പർശാ നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
60 കൃന്തന്തി മമ ഗാത്രാണി മാഘമാസേ ഗവാം ഇവ
അർജുനസ്യ ഇമേ ബാണാ നേമേ ബാണാഃ ശിഖണ്ഡിനഃ
61 സർവേ ഹ്യ് അപി ന മേ ദുഃഖം കുര്യുർ അന്യേ നരാധിപാഃ
വീരം ഗണ്ഡീവധന്വാനം ഋതേ ജിഷ്ണും കപിധ്വജം
62 ഇതി ബ്രുവഞ് ശാന്തനവോ ദിധക്ഷുർ ഇവ പാണ്ഡവം
സവിഷ്ഫുലിംഗാം ദീപ്താഗ്രാം ശക്തിം ചിക്ഷേപ ഭാരത
63 താം അസ്യ വിശിഖൈശ് ഛിത്ത്വാ ത്രിധാ ത്രിഭിർ അപാതയത്
പശ്യതാം കുരുവീരാണാം സർവേഷാം തത്ര ഭാരത
64 ചർമാഥാദത്ത ഗാംഗേയോ ജാതരൂപപരിഷ്കൃതം
ഖഡ്ഗം ചാന്യതരം പ്രേപ്സുർ മൃത്യോർ അഗ്രേ ജയായ വാ
65 തസ്യ തച് ഛതധാ ചർമ വ്യധമദ് ദംശിതാത്മനഃ
രഥാദ് അനവരൂഢസ്യ തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
66 വിനദ്യോച്ചൈഃ സിംഹ ഇവ സ്വാന്യ് അനീകാന്യ് അചോദയത്
അഭിദ്രവത ഗാംഗേയം മാം വോ ഽസ്തു ഭയം അണ്വ് അപി
67 അഥ തേ തോമരൈഃ പ്രാസൈർ ബാണൗഘൈശ് ച സമന്തതഃ
പട്ടിശൈശ് ച സനിസ്ത്രിംശൈർ നാനാപ്രഹരണൈസ് തഥാ
68 വത്സദന്തൈശ് ച ഭല്ലൈശ് ച തം ഏകം അഭിദുദ്രുവുഃ
സിംഹനാദസ് തതോ ഘോരഃ പാണ്ഡവാനാം അജായത
69 തഥൈവ തവ പുത്രാശ് ച രാജൻ ഭീഷ്മജയൈഷിണഃ
തം ഏകം അഭ്യവർതന്ത സിംഹനാദാംശ് ച നേദിരേ
70 തത്രാസീത് തുമുലം യുദ്ധം താവകാനാം പരൈഃ സഹ
ദശമേ ഽഹനി രാജേന്ദ്ര ഭീഷ്മാർജുനസമാഗമേ
71 ആസീദ് ഗാംഗ ഇവാവർതോ മുഹൂർതം ഉദധേർ ഇവ
സൈന്യാനാം യുധ്യമാനാനാം നിഘ്നതാം ഇതരേതരം
72 അഗമ്യരൂപാ പൃഥിവീ ശോണിതാക്താ തദാഭവത്
സമം ച വിഷമം ചൈവ ന പ്രാജ്ഞായത കിം ചന
73 യോധാനാം അയുതം ഹത്വാ തസ്മിൻ സ ദശമേ ഽഹനി
അതിഷ്ഠദ് ആഹവേ ഭീഷ്മോ ഭിദ്യമാനേഷു മർമസു
74 തതഃ സേനാമുഖേ തസ്മിൻ സ്ഥിതഃ പാർഥോ ധനഞ്ജയഃ
മധ്യേന കുരുസൈന്യാനാം ദ്രാവയാം ആസ വാഹിനീം
75 വയം ശ്വേതഹയാദ് ഭീതാഃ കുന്തീപുത്രാദ് ധനഞ്ജയാത്
പീഡ്യമാനാഃ ശിതൈഃ ശസ്ത്രൈഃ പ്രദ്രവാമ മഹാരണാത്
76 സൗവീരാഃ കിതവാഃ പ്രാച്യാഃ പ്രതീച്യോദീച്യമാലവാഃ
അഭീഷാഹാഃ ശൂരസേനാഃ ശിബയോ ഽഥ വസാതയഃ
77 ശാല്വാശ്രയാസ് ത്രിഗർതാശ് ച അംബഷ്ഠാഃ കേകയൈഃ സഹ
ദ്വാദശൈതേ ജനപദാഃ ശരാർതാ വ്രണപീഡിതാഃ
സംഗ്രാമേ ന ജഹുർ ഭീഷ്മം യുധ്യമാനം കിരീടിനാ
78 തതസ് തം ഏകം ബഹവഃ പരിവാര്യ സമന്തതഃ
പരികാല്യ കുരൂൻ സർവാഞ് ശരവർഷൈർ അവാകിരൻ
79 നിപാതയത ഗൃഹ്ണീത വിധ്യതാഥ ച കർഷത
ഇത്യ് ആസീത് തുമുലഃ ശബ്ദോ രാജൻ ഭീഷ്മരഥം പ്രതി
80 അഭിഹത്യ ശരൗഘൈസ് തം ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
ന തസ്യാസീദ് അനിർഭിന്നം ഗാത്രേഷ്വ് അംഗുലമാത്രകം
81 ഏവംവിഭോ തവ പിതാ ശരൈർ വിശകലീ കൃതഃ
ശിതാഗ്രൈഃ ഫൽഗുനേനാജൗ പ്രാക്ശിരാഃ പ്രാപതദ് രഥാത്
കിഞ്ചിച്ഛേഷേ ദിനകരേ പുത്രാണാം തവ പശ്യതാം
82 ഹാഹേതി ദിവി ദേവാനാം പാർഥിവാനാം ച സർവശഃ
പതമാനേ രഥാദ് ഭീഷ്മേ ബഭൂവ സുമഹാൻ സ്വനഃ
83 തം പതന്തം അഭിപ്രേക്ഷ്യ മഹാത്മാനം പിതാമഹം
സഹ ഭീഷ്മേണ സർവേഷാം പ്രാപതൻ ഹൃദയാനി നഃ
84 സ പപാത മഹാബാഹുർ വസുധാം അനുനാദയൻ
ഇന്ദ്രധ്വജ ഇവോത്സൃഷ്ടഃ കേതുഃ സർവധനുഷ്മതാം
ധരണീം നാസ്പൃശച് ചാപി ശരസംഘൈഃ സമാചിതഃ
85 ശരതൽപേ മഹേഷ്വാസം ശയാനം പുരുഷർഷഭം
രഥാത് പ്രപതിതം ചൈനം ദിവ്യോ ഭാവഃ സമാവിശത്
86 അഭ്യവർഷത പർജന്യഃ പ്രാകമ്പത ച മേദിനീ
പതൻ സ ദദൃശേ ചാപി ഖർവിതം ച ദിവാകരം
87 സഞ്ജ്ഞാം ചൈവാലഭദ് വീരഃ കാലം സഞ്ചിന്ത്യ ഭാരത
അന്തരിക്ഷേ ച ശുശ്രാവ ദിവ്യാം വാചം സമന്തതഃ
88 കഥം മഹാത്മാ ഗാംഗേയഃ സർവശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ
കാലം കർതാ നരവ്യാഘ്രഃ സമ്പ്രാപ്തേ ദക്ഷിണായനേ
89 സ്ഥിതോ ഽസ്മീതി ച ഗാംഗേയസ് തച് ഛ്രുത്വാ വാക്യം അബ്രവീത്
ധാരയാം ആസ ച പ്രാണാൻ പതിതോ ഽപി ഹി ഭൂതലേ
ഉത്തരായണം അന്വിച്ഛൻ ഭീഷ്മഃ കുരുപിതാമഹഃ
90 തസ്യ തൻ മതം ആജ്ഞായ ഗംഗാ ഹിമവതഃ സുതാ
മഹർഷീൻ ഹംസരൂപേണ പ്രേഷയാം ആസ തത്ര വൈ
91 തതഃ സമ്പാതിനോ ഹംസാസ് ത്വരിതാ മാനസൗകസഃ
ആജഗ്മുഃ സഹിതാ ദ്രഷ്ടും ഭീഷ്മം കുരുപിതാമഹം
യത്ര ശേതേ നരശ്രേഷ്ഠഃ ശരതൽപേ പിതാമഹഃ
92 തേ തു ഭീഷ്മം സമാസാദ്യ മുനയോ ഹംസരൂപിണഃ
അപശ്യഞ് ശരതൽപസ്ഥം ഭീഷ്മം കുരുപിതാമഹം
93 തേ തം ദൃഷ്ട്വാ മഹാത്മാനം കൃത്വാ ചാപി പ്രദക്ഷിണം
ഗാംഗേയം ഭരതശ്രേഷ്ഠം ദക്ഷിണേന ച ഭാസ്കരം
94 ഇതരേതരം ആമന്ത്ര്യ പ്രാഹുസ് തത്ര മനീഷിണഃ
ഭീഷ്മ ഏവ മഹാത്മാ സൻ സംസ്ഥാതാ ദക്ഷിണായനേ
95 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ പ്രസ്ഥിതാൻ ഹംസാൻ ദക്ഷിണാം അഭിതോ ദിശം
സമ്പ്രേക്ഷ്യ വൈ മഹാബുദ്ധിശ് ചിന്തയിത്വാ ച ഭാരത
96 താൻ അബ്രവീച് ഛാന്തനവോ നാഹം ഗന്താ കഥം ചന
ദക്ഷിണാവൃത്ത ആദിത്യ ഏതൻ മമ മനൈഃ സ്ഥിതം
97 ഗമിഷ്യാമി സ്വകം സ്ഥാനം ആസീദ് യൻ മേ പുരാതനം
ഉദഗാവൃത്ത ആദിത്യേ ഹംസാഃ സത്യം ബ്രവീമി വഃ
98 ധാരയിഷ്യാമ്യ് അഹം പ്രാണാൻ ഉത്തരായണകാങ്ക്ഷയാ
ഐശ്വര്യഭൂതഃ പ്രാണാനാം ഉത്സർഗേ നിയതോ ഹ്യ് അഹം
തസ്മാത് പ്രാണാൻ ധാരയിഷ്യേ മുമൂർഷുർ ഉദഗായനേ
99 യശ് ച ദത്തോ വരോ മഹ്യം പിത്രാ തേന മഹാത്മനാ
ഛന്ദതോ മൃത്യുർ ഇത്യ് ഏവം തസ്യ ചാസ്തു വരസ് തഥാ
100 ധാരയിഷ്യേ തതഃ പ്രാണാൻ ഉത്സർഗേ നിയതേ സതി
ഇത്യ് ഉക്ത്വാ താംസ് തദാ ഹംസാൻ അശേത ശരതൽപഗഃ
101 ഏവം കുരൂണാം പതിതേ ശൃംഗേ ഭീഷ്മേ മഹൗജസി
പാണ്ഡവാഃ സൃഞ്ജയാശ് ചൈവ സിംഹനാദം പ്രചക്രിരേ
102 തസ്മിൻ ഹതേ മഹാസത്ത്വേ ഭരതാനാം അമധ്യമേ
ന കിം ചിത് പ്രത്യപദ്യന്ത പുത്രാസ് തേ ഭരതർഷഭ
സംമോഹശ് ചൈവ തുമുലഃ കുരൂണാം അഭവത് തദാ
103 നൃപാ ദുര്യോധനമുഖാ നിഃശ്വസ്യ രുരുദുസ് തതഃ
വിഷാദാച് ച ചിരം കാലം അതിഷ്ഠൻ വിഗതേന്ദ്രിയാഃ
104 ദധ്യുശ് ചൈവ മഹാരാജ ന യുദ്ധേ ദധിരേ മനഃ
ഊരുഗ്രാഹഗൃഹീതാശ് ച നാഭ്യധാവന്ത പാണ്ഡവാൻ
105 അവധ്യേ ശന്തനോഃ പുത്രേ ഹതേ ഭീഷ്മേ മഹൗജസി
അഭാവഃ സുമഹാൻ രാജൻ കുരൂൻ ആഗാദ് അതന്ദ്രിതഃ
106 ഹതപ്രവീരാശ് ച വയം നികൃത്താശ് ച ശിതൈഃ ശരൈഃ
കർതവ്യം നാഭിജാനീമോ നിർജിതാഃ സവ്യസാചിനാ
107 പാണ്ഡവാസ് തു ജയം ലബ്ധ്വാ പരത്ര ച പരാം ഗതിം
സർവേ ദധ്മുർ മഹാശംഖാഞ് ശൂരാഃ പരിഘബാഹവഃ
സോമകാശ് ച സപഞ്ചാലാഃ പ്രാഹൃഷ്യന്ത ജനേശ്വര
108 തതസ് തൂര്യസഹസ്രേഷു നദത്സു സുമഹാബലഃ
ആസ്ഫോടയാം ആസ ഭൃശം ഭീമസേനോ നനർത ച
109 സേനയോർ ഉഭയോശ് ചാപി ഗാംഗേയേ വിനിപാതിതേ
സംന്യസ്യ വീരാഃ ശസ്ത്രാണി പ്രാധ്യായന്ത സമന്തതഃ
110 പ്രാക്രോശൻ പ്രാപതംശ് ചാന്യേ ജഗ്മുർ മോഹം തഥാപരേ
ക്ഷത്രം ചാന്യേ ഽഭ്യനിന്ദന്ത ഭീഷ്മം ചൈകേ ഽഭ്യപൂജയൻ
111 ഋഷയഃ പിതരശ് ചൈവ പ്രശശംസുർ മഹാവ്രതം
ഭരതാനാം ച യേ പൂർവേ തേ ചൈനം പ്രശശംസിരേ
112 മഹോപനിഷദം ചൈവ യോഗം ആസ്ഥായ വീര്യവാൻ
ജപഞ് ശാന്തനവോ ധീമാൻ കാലാകാങ്ക്ഷീ സ്ഥിതോ ഽഭവത്